Η εξαγγελία έρχεταινα εξυπηρετήσει την προσπάθεια για μαζικοποίησημιας εκπαίδευσης που θα έχει κύριο χαρακτηριστικό τηςόχι την Παιδεία, αλλά την κατάρτιση

Ομως και αυτή η κίνηση, η οποία πατά πάνω στα αδιέξοδα και την κατάσταση που επικρατεί στα ΤΕΕ, παρά τις διακηρύξεις για ενίσχυση της Γενικής Παιδείας και εξασφάλιση ισοτιμίας μεταξύ των δύο σχολείων, έρχεται να εξυπηρετήσει την προσπάθεια για μαζικοποίηση μιας εκπαίδευσης που θα έχει κύριο χαρακτηριστικό της όχι την Παιδεία, αλλά την κατάρτιση, κάτι που είναι και πρωτεύων στόχος της ΕΕ και της κυβέρνησης.

Η συγκεκριμένη εξαγγελία για τα ΕΠΑΛ εντάσσεται στη στρατηγική διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θα παράγει ακόμα μεγαλύτερη μάζα εργαζομένων καταρτιζόμενων διά βίου, ικανών μόνο για τις πρόσκαιρες ανάγκες των επιχειρήσεων, με τις μικρότερες δυνατές απαιτήσεις, πάντα «απασχολήσιμοι».

Για να υπηρετείται αυτός ο στόχος, η γενική και η επαγγελματική μόρφωση σχεδιάζονται σαν ζητήματα χωριστά που έρχονται και σε αντιπαράθεση μεταξύ τους, ανεξάρτητα από τη μορφή που έχει πάρει κατά καιρούς αυτός ο διαχωρισμός. Ετσι, το σύστημα του Γενικού και Τεχνικού Επαγγελματικού Λυκείου, το ακολούθησε η δομή Ενιαίο Λύκειο - ΤΕΕ και τώρα Ενιαίο Λύκειο - ΕΠΑΛ. Με το ένα σκέλος, το Ενιαίο ή Γενικό Λύκειο, να λειτουργεί ως προθάλαμος για τα Πανεπιστήμια και το άλλο ως μεταβατικό στάδιο για την επαγγελματική κατάρτιση. Σε βάρος - τελικά - και της γενικής μόρφωσης και της επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Τα ΕΠΑΛ θα είναι τριετούς φοίτησης (τετραετούς τα εσπερινά). Στην Α΄ τάξη θα υπάρχουν, σύμφωνα με την αρχική πρόταση του υπουργείου, κύκλοι επαγγελματικών μαθημάτων και στη Β΄ και Γ΄ μόνο κλάδοι επαγγελματικών σπουδών, τομείς αντί για τις ειδικότητες των ΤΕΕ, προκειμένου οι απόφοιτοι να είναι πιο ευέλικτοι στο να προσαρμόζονται στις εκάστοτε απαιτήσεις.

Σχεδόν το μισό σχολικό πρόγραμμα του ΕΠΑΛ θα αντιστοιχεί σε μαθήματα Γενικής Παιδείας στις δύο πρώτες τάξεις, ενώ στη Γ΄ τάξη τα μαθήματα Γενικής Παιδείας περιορίζονται στο 35%. Σε μια προσπάθεια να πείσει για τον ισότιμο χαρακτήρα των ΕΠΑΛ με τα Ενιαία Λύκεια, η κυβέρνηση λέει ότι θα δίνεται η δυνατότητα για μετάβαση από το ένα σχολείο στο άλλο υπό όρους και για εισαγωγή αποφοίτων ΕΠΑΛ στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ.

Το υπουργείο δεν παραλείπει, βέβαια, να διευκρινίσει ότι κριτήριο για τη διαμόρφωση αυτών των όρων αποτελούν και οι ανάγκες της «αγοράς», όπως ονομάζονται οι εκάστοτε απαιτήσεις του μεγάλου κεφαλαίου.

Η διάκριση των μορφών της εκπαίδευσης σε Γενική και Επαγγελματική δείχνει πως αυτή παρακολουθεί και εξυπηρετεί έναν συγκεκριμένο κοινωνικό καταμερισμό:

Αντανακλά την κοινωνική διάκριση ανάμεσα στην πνευματική και τη χειρωνακτική εργασία.

Τη διάκριση ανάμεσα σε κείνους που κυριαρχούν και υπηρετούν την εκμετάλλευση της εργασίας και κείνους που γίνονται αντικείμενο της εκμετάλλευσης.

Η χειρωνακτική εργασία και η Τεχνική Εκπαίδευση προορίζεται για την εργατική τάξη, γι' αυτό και η θέση της είναι ανισότιμη και σε καμιά περίπτωση δεν αναγνωρίστηκε ισότιμη με τη Γενική Εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο αυτό, η διατήρηση του διπλού σχολικού δικτύου έρχεται να ικανοποιήσει αυτό που ζητά το μεγάλο κεφάλαιο από το εκπαιδευτικό σύστημα: Πρόσβαση του νέου στην επαγγελματική κατάρτιση, ξεκινώντας από τη μικρότερη δυνατή ηλικία και με την εξασφάλιση των προϋποθέσεων ώστε να συνεχιστεί αυτή η διαδικασία για όλη του τη ζωή.

Το υπουργείο Παιδείας από την πλευρά του αναλαμβάνει και το καθήκον να εμφανίσει αυτή τη μορφή εκπαίδευσης πιο... ελκυστική, αλλά και ως ισότιμη με τον τύπο του Γενικού Λυκείου.

Ομως, με τη σημερινή δομή του σχολείου, η επιλογή που καλείται να κάνει ο νέος από τα 15 του χρόνια είναι ο δρόμος της κατάρτισης με ημερομηνία λήξης, με χαμηλότερους μισθούς, με μισά δικαιώματα, να πάρει θέση ως «ανταλλακτικό του συστήματος στο στοκ των ανέργων».

Γιατί το δικαίωμα στην εργασία και η καταδίκη στην ανεργία είναι βέβαια πρόβλημα του κοινωνικο-οικονομικού συστήματος και όχι της Παιδείας.

Ιδιαίτερα συχνά ακούγεται από τα χείλη των κυβερνώντων ότι «δεν είναι όλα τα παιδιά για Πανεπιστήμιο» και ότι κάποιοι είναι ανάγκη να ακολουθήσουν και Τεχνική Εκπαίδευση.

Ομως, την ίδια αυτή την ανάγκη την υπονομεύει η πολιτική που υποβαθμίζει την επαγγελματική εκπαίδευση στο επίπεδο των ΙΕΚ και των ΚΕΚ, το δρόμο για τα οποία ανοίγει η σημερινή δομή της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Χωρίς, την ίδια στιγμή, για όσους δεν ακολουθήσουν το δρόμο των Πανεπιστημίων, να υπάρχει έστω κάποια αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση για Επαγγελματική Εκπαίδευση.

Με αυτό το δεδομένο, ακόμα και το καλύτερα οργανωμένο και δομημένο σχολείο που υπηρετεί το διαχωρισμό Γενική - Επαγγελματική Εκπαίδευση, είτε λέγεται Λύκειο είτε ΤΕΕ, έρχεται σε αντίθεση με τις ανάγκες για πραγματική μόρφωση, την οποία δικαιούνται ισότιμα όλα τα παιδιά. Μια μόρφωση με πραγματικά αναβαθμισμένο περιεχόμενο και όχι αυτό που παρέχεται σήμερα στα Λύκεια, περιεχόμενο σύμφωνο με τις πραγματικές σύγχρονες ανάγκες, που θα εξοπλίζει τους νέους μέχρι τα 18 τους χρόνια με ουσιαστική γενική γνώση, που θα αποτελεί το υπόβαθρο και προϋπόθεση για οποιαδήποτε μελλοντική επαγγελματική επιλογή.

Αυτή την ανάγκη έρχεται να αναδείξει το αίτημα για διεύρυνση της βασικής εκπαίδευσης και επέκτασή της στα 12 χρόνια για όλους, το αίτημα, δηλαδή, για ενιαίο δωδεκάχρονο υποχρεωτικό σχολείο. Και στηριγμένη σ' αυτή την εκπαίδευση να μπορεί να δίνεται μετά η ειδίκευση μέσα από Δημόσιες Ειδικές Επαγγελματικές Σχολές.

Για τη διεκδίκηση ενός σχολείου που δε μιλά απλά για επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα 12 χρόνια, αλλά και εμπλουτισμό του περιεχομένου της, ώστε να εξασφαλίζει σε όλους, από τη μια, την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους κι, από την άλλη, εκείνους τους μορφωτικούς όρους, ώστε η επαγγελματική κατάρτιση που θα ακολουθήσει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της κοινωνικής προόδου.