Πάσχα 1997. Μέρες ανάπαυλας ενόψει του αντι-"κοινωνικού διαλόγου", που απεργάζεται η κυβέρνηση και οι χορτάτοι εταίροι της σε βάρος του λιτοδίαιτου λαού, όλων των εργαζομένων. Μέρες, όμως, που απαιτούν τη χαρά ενός δώρου. Ενός "ταξιδιού", όχι βέβαια με κρουαζιερόπλοια, αεροπλάνα, υπερπολυτελή αυτοκίνητα, σε παραδείσια νησιά, στο Κσταντ, το θέρετρο των σύγχρονων Κροίσων κλπ. κλπ. Για τους εργαζόμενους αυτά είναι άπιαστο όνειρο. Κι αχρείαστο, εδώ που τα λέμε. Ενα "ταξίδι" για μεγάλους και μικρούς, με βιβλία του καιρού μας, έστω κι αν έρχονται από το παρελθόν, είναι και εφικτό, και αναγκαίο, και μπορεί να δώσει χαρά. Χαρά που, ίσως, οι άλλοι, οι "χορτάτοι", δεν μπορούν να νιώσουν ποτέ. Βιβλία, λοιπόν, "Σύγχρονης Εποχής",μακροπρόθεσμης ωφέλειας.

• Καιρός ήταν για... "Μια άλλη ματιά στον Στάλιν".Αυτή την άλλη ματιά για τον Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Στάλιν,στην περίοδο που ήταν Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ, προσφέρει το βιβλίο του Λούντο Μάρτενς,που κυκλοφόρησε πρόσφατα, στη σειρά "Ζητήματα Σοσιαλισμού - Προβληματισμοί". Μια ματιά που παίρνει υπόψη της και κρίνει γνωστές και άγνωστες πτυχές της ιστορίας, αλλά και δεν κάνει αφαίρεση των εξελίξεων, της προοπτικής "όρασης" στην πολιτική πράξη ενός τόσο μεγάλου ιστορικού ηγέτη του. Το θέμα Στάλιν είναι δύσβατο, αλλά ο συγγραφέας "ανοίγει ένα δρόμο στην έρευνα μιας εποχής που έχει άγρια κακοποιηθεί", όπως επισημαίνεται στον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου.
• Βασίλη Κ. Λάζαρη "ΟΙ ΡΙΖΕΣ του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος".Ενα ιστορικού χαρακτήρα βιβλίο, με πλήθος - άγνωστων στο πλατύ κοινό - στοιχείων, γεγονότων, προσώπων, ιδεολογικών "ζυμώσεων" και κινήσεων, παθών και πόθων του λαού, που "έσπειραν" το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα, έως ότου ήρθε η Οχτωβριανή Επανάσταση, για να διδάξει και στο λαό μας ότι με την οργανωμένη πάλη του μπορεί να παλέψει τα "σκοτάδια" του καπιταλισμού και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και να κατακτήσει το "φως" του σοσιαλισμού. Βιβλίο ιστοριογραφικό, μα... ψυχωμένο.
• Να αναλύσουμε γιατί είναι επίκαιρο; Είναι περιττό, αφού ό,τι διαπραγματεύεται το ξέρει η... τσέπη μας. Ομως για να καταλάβουμε τι ακριβώς έχει συμβεί, ποιοι, πώς και γιατί σχεδίασαν όλα αυτά που ζούμε, για να παραθέτουμε στην κουβέντα μας τεκμηριωμένα, πειστικά επιχειρήματα και να διακρίνουμε τις επερχόμενες χειρότερες μέρες, πρέπει να διαβάσουμε το βιβλίο του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών "Οι αλλαγές στην οικονομία και στην ταξική διάρθρωση της ελληνικής κοινωνίας (1980-1994)".Συγγραφείς του οι Νίκος Κυρίτσης, Γιώργος Πολυμερίδης, Κώστας Κάππος,οι οποίοι το αφιέρωσαν, με την ευκαιρία των 20χρονων του ΚΜΕ, στο 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ.
• Ολοι "πληρώνουμε", και κατ' αρχήν με την υγεία μας, τις ολέθριες συνέπειες από την, χρυσοφόρα για το κεφάλαιο, καταστροφική εκμετάλλευση του περιβάλλοντος. Ο τόπος μας με τα "θεία δώρα" μιας σπάνιας χλωρίδας και πανίδας, με τα βουνά, τα δάση, τις πεδιάδες, τις λίμνες, τα ποτάμια, τους υδροβιότοπους, την ηπειρωτική και νησιώτικη γη του, τις θάλασσες και την ευλογία του γαλάζιου του κινδυνεύει από το ακόρεστο, απολίτιστο κεφάλαιο και τη συνένοχή του κρατική πολιτική. Λύσεις υπάρχουν; Καιρός για σωτηρία του υπάρχει; Ασφαλώς. Διαβάστε το βιβλίο του Νίκου Μολυβιάτη "Περιβάλλον και ελληνική περιφέρεια" και θα αγαπήσετε πολύ, τόσο ώστε να υπερασπιστείτε κι εσείς - είτε ατομικά είτε συλλογικά - την πανώρια φύση του τόπου μας και τη ζωή.
• Τι γίνεται η ολιγαρχία, για να παραμένει ολιγαρχία, ή όταν δει πως κινδυνεύει η εξουσία της; "Σιδερένια φτέρνα",για να λιώσει την εργατική τάξη. Και τα καταφέρνει να τη λιώσει αν η εργατική τάξη δεν έχει διδαχθεί από λάθη, δεν έχει οργανωθεί ολόπλευρα, συνειδητά, αμετάκλητα για την ανατροπή της ανθρωποφάγας ολιγαρχίας και την κατάκτηση της δικής της, πανανθρώπινης εξουσίας. "Σιδερένια φτέρνα",τιτλοφόρησε το μεγαλόπνευστο, προφητικό, αθάνατο μέχρι να 'ρθει η μέρα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, μυθιστόρημά του ο Τζακ Λόντον.Ενα μυθιστόρημα "κειμήλιο" των αγώνων της παγκόσμιας εργατικής τάξης, γραμμένο για την εργατική τάξη της "μητρόπολης" του καπιταλισμού.
• Κυριακή ήταν γεννημένος, αλλά στη γλώσσα μας το Σαββατογεννημένος έχει πολλά "φορτία". "Σαββατογεννημένος",τιτλοφορήθηκε το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα - σενάριο του κορυφαίου του ευρωπαϊκού κινηματογράφου και θεάτρου Ινγκμαρ Μπέργκμαν.Ενα "μυθιστόρημα", συνέχεια του, επίσης αυτοβιογραφικού, μυθιστορήματός του "Οι καλύτερες προθέσεις" (επίσης έκδοση της "ΣΕ", το 1995), προορισμένο με την κινηματογραφική - δραματουργική γραφή του να γυριστεί ταινία από το γιο του. Λόγος άμεσος, ρεαλιστικός, παραστατικός, αναλυτικός, ανατομικός, για εικαστικής εμβέλειας κινηματογραφικές εικόνες, εικόνες σύνθετες, ψυχογραφικές, μιας "μεταφυσικής ποιητικής", που ανατέμνει την πραγματικότητα, την αλήθεια, τη συνείδηση και το υποσυνείδητο των προσώπων του οικογενειακού περιβάλλοντος, μέσα από τις παιδικές αναμνήσεις του.
• Θέλετε να διασκεδάσετε, να γευτείτε οξυδερκή κριτική σάτιρα, τέχνη του λόγου, αλληγορίες και οργιώδη φαντασία; Διαβάστε "ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ Αλλόκοτες ιστορίες από το Υπερπέραν, Ισως... Τρόμος και Φρίκη, Κάπου Αλλού!",όπως τιτλοφορείται το βιβλίο... φιλοσοφίας, ανοιχτών οριζόντων, θρύλων, υπερφυσικών... στοιχείων και, προπάντων, χιούμορ του Γκι ντε Μοπασάν.
• Βιβλίο αγάπης, με στόχο τη γνωριμία όσων δε γνώρισαν τον αλησμόνητο συνθέτη, είναι το βιβλίο του Θανάση Συλβού "ΜΑΝΟΣ ΛΟΪΖΟΣ... η δική του ιστορία".Βιβλίο για να θυμούνται και όσοι τον γνώρισαν, τον τραγούδησαν, έκλαψαν και κλαίνε τον πρόωρο θάνατό του. Κυρίως ένα βιβλίο διδακτικό για τους νέους σήμερα και αύριο, φιλόμουσους ή μουσικούς δημιουργούς, για τη δύναμη και την ομορφιά της μουσικής που εκφράζει τους καημούς, τους αγώνες, τα όνειρα του λαού.
• Για τους μελετητές και λάτρεις του λαϊκού τραγουδιού, προτείνουμε ανεπιφύλακτα τη μελέτη του Νέαρχου Γεωργιάδη "Από το Βυζάντιο στον Μάρκο Βαμβακάρη (Η προϊστορία του λαϊκού ρεμπέτικου τραγουδιού)".Ο Ν. Γεωργιάδης, με μεγάλη γνώση, αγάπη και τεκμηριωμένη ανάλυση, με παράθεση πολλών παραδειγμάτων, πλουτίζει τη σχετική βιβλιογραφία. Θυμίζουμε το πολύ σημαντικό επίσης βιβλίο του "Ρεμπέτικο και πολιτική" ("ΣΕ", επίσης).
• Ξανακυκλοφόρησε, σε βελτιωμένη έκδοση, το βραβευμένο (με το βραβείο "Ιπεκτσί") μυθιστόρημα του Βασίλη Λιόγκαρη "Συνοικισμός Χαροκόπου".Μνήμες, αισθήματα, πάθη, πόθοι, αγώνες, παραδόσεις, δεσμοί, έρωτες, καθημερινότητα, δημιουργία, πολιτισμός της προσφυγιάς. Της προσφυγιάς που ξεριζώθηκε με τη Μικρασιατική καταστροφή, πείνασε, δούλεψε και αγωνίστηκε για τη λευτεριά και προκοπή αυτού εδώ του τόπου.

Και για τους μικρούς μας φίλους, τι βιβλιοδώρα θα κάνουμε το Πάσχα; Προτείνουμε:

• Το εξαιρετικά χρήσιμο, ευχάριστα και σωστά εικονογραφημένο, γραμμένο από ειδικούς, με μεγάλη πείρα, Ισπανούς επιστήμονες, τετράτομο έργο (κάθε βιβλίο είναι αυτοτελές) "Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ".Οι τίτλοι των τόμων είναι: 1. "Γιατί υπάρχουν αγόρια και κορίτσια;".2. "Τι κάνουν ο μπαμπάς κι η μαμά;".3. "Από πού βγαίνει το μωρό;".4. "Τι μπέρδεμα!".
• "Ενας παππούς, και μάλιστα "παππούς - παππούς", είναι όπως λένε, πράμα δυσεύρετο στις μέρες μας". Ομως τα παιδιά, μπορούν πια να λένε "ο παππούς μου ο... Παπούα",με "ιστορίες και ποιήματα για μικρούς και μεγάλους" και να... επιδείχνουν του λόγου τους το αληθές με υπέροχες εικόνες. Παιδιά, μεγάλα και μικρά, χαρείτε αυτό το πανέμορφο (και εκδοτικά) βιβλίο, που θυμίζει παλιά αριστουργηματικά παιδικά βιβλία. Συνδημιουργοί του ο συγγραφέας του ο Δημήτρης Μανθόπουλος και η ζωγράφος - χαράκτρια Εύα Μελά.Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς, τις ιστορίες, τα ποιήματα, τις ζωγραφιές; Διαβάζεις, ρουφάς τις εικόνες και δε χορταίνεις. Τόση είναι η χαρά, η χάρη κι η ομορφιά λόγου - εικόνας, που δε λες να τ' αφήσεις απ' τα χέρια.

Α. Ε.