ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 21 Απρίλη 2013
Σελ. /16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«O Μπίντερμαν και οι εμπρηστές» στο «Εκτός Σχεδίου»

Πώς πάμε στο θέατρο
Πώς πάμε στο θέατρο
Η θεατρική σκηνή «Εκτός Σχεδίου», μια ομάδα εργαζομένων, ανέργων, φοιτητών που από εδώ 9 χρόνια έχει κάνει το μεράκι της δημιουργική πολιτιστική προσφορά, και φέτος απευθύνει στους εργαζόμενους, στους λαϊκούς ανθρώπους μια ξεχωριστή πρόταση. Ανεβάζει κάθε Σαββάτο και Κυριακή στις 9.00 μ.μ. (με ελεύθερη είσοδο) την παράσταση «O Μπίντερμαν και οι εμπρηστές» του σημαντικού Ελβετού συγγραφέα Μαξ Φρις. Η ομάδα επιλέγει πάντα έργα - διαμάντια του παγκόσμιου προοδευτικού θεάτρου, που «μιλάνε» στο σήμερα. Αυτός άλλωστε είναι και λόγος που ασχολείται με το θέατρο, ξεπερνάει τις τεράστιες δυσκολίες της βιοπάλης, «χτίζει» με προσωπική δουλειά κάθε παράσταση και τελικά όλοι οι συντελεστές μοιράζονται με άλλους εργαζόμενους τις ανησυχίες τους, την αγάπη για την τέχνη, αναδεικνύοντας το ρόλο του ερασιτεχνικού θεάτρου ως μια διαδικασία κοινωνική και απελευθερωτική. Και την παράσταση αυτή αξίζει να την δουν όλοι, και ήδη Λαϊκές Επιτροπές, Σωματεία, Σύλλογοι Γυναικών και άλλοι φορείς προγραμματίζουν τις επισκέψεις τους. (Η θεατρική σκηνή είναι στις εργατικές κατοικίες του Γεροβουνού, στο Καματερό, οδός Θεοτόκου, μεταξύ Γούναρη και Κ. Παλαμά, τηλ. επικοινωνίας 6944.935.221).

Δυο λόγια για το έργο

Σκηνή από την παράσταση
Σκηνή από την παράσταση
Το έργο είναι γραμμένο στις αρχές της δεκαετίας του '50 και είναι μια κωμωδία - αλληγορία της ανόδου του φασισμού στη Γερμανία. Περιγράφει με στοιχεία επικού θεάτρου μπρεχτικής τεχνοτροπίας και γκροτέσκο τεχνάσματα παρμένα από το θέατρο του παραλόγου την κοινωνική ευθύνη του σύγχρονου ανθρώπου, την ανοχή του αστού και μικροαστού στη χειραγώγηση και το σκοταδισμό του ρατσισμού και του φασισμού, που αξιοποιώντας την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος γεννήθηκε από τα σπλάχνα του, χαϊδεύοντας τα πιο ποταπά στοιχεία που υπήρχαν και δημιουργήθηκαν μέσα στο λαό. Το έργο είναι μια καυστική καταγγελία της αδιαφορίας μικροαστών, διανόησης που επέτρεψε στον Χίτλερ να ανέλθει κοινοβουλευτικά στην εξουσία.

Βασικός ρόλος είναι ο αστός Θεόφιλος Μπίντερμαν, εργοστασιάρχης, που κοιτάει τη «βολή» του, πατώντας επί πτωμάτων για να ανέλθει. Ενας ανθρωπάκος που δε διστάζει να επιβληθεί στους πιο αδύναμους αλλά φέρεται σαν κόλακας σ' αυτούς που θεωρεί ότι έχουν μεγαλύτερη εξουσία από τη δική του. Μαζί με την ξιπασμένη γυναίκα του παρατηρούν τις φωτιές που ξεσπούν τριγύρω τους και μονολογούν: «Ευτυχώς που δεν είναι στο δικό μας σπίτι...».

Ο εργοστασιάρχης λοιπόν μια μέρα δέχεται και φιλοξενεί στο σπίτι του δύο γυρολόγους, τον Σμιτς και τον Αϊζενρινγκ, που είναι εμπρηστές. Τον ίδιο καιρό, η πόλη ταράζεται από μια σειρά εμπρησμών σε διάφορα μεγαλοαστικά σπίτια. Οι δράστες είναι τέτοιοι... άγνωστοι γυρολόγοι. Οι ήρωές μας αρνούνται να δεχτούν ότι οι ίδιοι φιλοξενούν στο σπίτι τους δύο «εμπρηστές» που με θράσος αλλά και μαεστρία έχουν μετατρέψει τη σοφίτα τους, που έχουν καταλάβει, σε μπαρουταποθήκη έτοιμη να εκραγεί.

Ο Μπίντερμαν προσφέρει στέγη στους δύο κατεργαραίους φορώντας τη μάσκα του ανθρωπιστή και όταν καταλαβαίνει τι ρόλο παίζουν αποφασίζει: «Καλύτερα να τους έχω φίλους, παρά εχθρούς»... Ετσι ως χαρακτηριστικός αστός επιχειρεί να τους καλοπιάσει και αρνείται να ξεβολευτεί ακόμη και όταν τρέμει από το φόβο. Στην ύστατη προσπάθειά του να αποφύγει τους εμπρηστές το αποτέλεσμα θα είναι τραγικό. Είναι ο ίδιος που τους προσφέρει τελικά και τα... σπίρτα.

Σαν σε αρχαία τραγωδία έρχεται η κορύφωση και η... λύτρωση, ενώ χαρακτηριστικός είναι ο ρόλος του Χορού (στην προκειμένη περίπτωση της ομάδας των πυροσβεστών) που από διάφορους ρόλους είναι ο αφηγητής και ο κριτής των δρώμενων.

Για το συγγραφέα

Ο Μαξ Φρις γεννήθηκε στη Ζυρίχη το 1911 και πέθανε το 1991. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου και πέθανε στη γενέτειρά του. Σπούδασε αρχιτεκτονική και γερμανική φιλολογία και εργάστηκε ως δημοσιογράφος μέχρι να αφοσιωθεί αποκλειστικά στη δραστηριότητα του συγγραφέα το 1955.

Μαζί με τον Φρίντριχ Ντίρενματ αποτελεί τον εκπρόσωπο της σύγχρονης ελβετικής λογοτεχνίας. Ανάμεσα στα έργα του είναι επίσης το θεατρικό έργο «Ανδόρα» και τα μυθιστορήματα «Στίλερ», «Το όνομά μου ας είναι Γκάντενμπάιν», «Ο Κυανοπώγων» και τα ιστορικά μελοδράματα «Το σινικό τείχος» και «Οταν τέλειωσε ο πόλεμος».

Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της μεταπολεμικής εποχής που σχολιάζει τα διλήμματα του 20ού αιώνα, περιφρονώντας τα χρηστά ήθη των αστών.

Ψυχή της ομάδας όλα αυτά τα χρόνια είναι ο Σήφης Μανταδάκης που σκηνοθετεί μαζί με την Πηγή Δημητρακοπούλου και αυτή την παράσταση. Στη διανομή των ρόλων είναι:

ΜΠΙΝΤΕΡΜΑΝ: Αλέξανδρος Γηροκόμης

ΑΝΝΑ: Αλεξάνδρα Κατσιαβάρα

ΣΜΙΤΣ: Γιώργος Ταρούνας

ΜΠΑΜΠΕΤ: Ειρήνη Αρτεμάκη

ΑΪΖΕΡΙΝΓΚ: Κώστας Χατζόπουλος

ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΑΣ και Πρώτος του Χορού: Αρης Σιγανός

ΧΗΡΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΧ: Κλειώ Μαγδανοζίδη

ΧΟΡΟΣ: Ειρήνη Αρτεμάκη, Αλεξάνδρα Κατσιάβρα, Κλειώ Μαγδανοζίδη, Γιώργος Ταρούνας, Κώστας Χατζόπουλος, Ορφέας Χοροζάνης.

Την επιμέλεια των φωτισμών έχει ο Αλέξανδρος Ζουριδάκης, τη μουσική και τα ηχητικά ο Φίλιππος Περιστέρης, τα σκηνικά και κοστούμια φτιάχνονται με το μεράκι και τη δουλειά όλης της ομάδας και φίλων που στηρίζουν χρόνια τώρα αυτήν την ξεχωριστή πρωτοβουλία πολιτισμού.


Δ. Κ.


ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Δένδιας: Μια επικίνδυνη μετριότητα

1. Μετά τα θεατρικά χτυπήματα στην Ιερισσό από τις Ειδικές Δυνάμεις, ο Δένδιας με νηφάλιο ύφος επανέλαβε το γνωστό επίλογο περί λειτουργίας του κράτους και των θεσμών. Εκφράζει πια ένα πολιτικό σκυλολόι που αρχίζει από τους Χρυσαυγίτες και καταλήγει στο φιλοθεάμον κοινό της Νέας Δημοκρατίας. Η ανικανότητά του να συλλάβει το χάσμα που προκάλεσε στην Ιερισσό και το γεγονός ότι είναι έτοιμος να διακινδυνεύσει νέες επιθέσεις καταστολής τον καθιστά υπεύθυνο για ό,τι συμβεί από δω και στο εξής.

2. Ο Δένδιας προβάλλει τις Eιδικές Δυνάμεις σαν τις μελλοντικές βεντέτες του θεάματος που στο πέρασμά τους θα σβήνουν το καθετί, κάνοντας εύκολη τη διάγνωση. Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι αυτό που επιζητεί είναι μετωπική σύγκρουση με όλους τους κατοίκους της Ιερισσού. Το γεγονός ότι ολόκληρη κυβέρνηση μετακόμισε στα γραφεία του Δένδια τον έκαναν να πιστέψει, μέσα σε μια κρίση συγκίνησης και με ακατάβλητη υπεροψία, ότι στα χέρια του βρίσκεται η τελική λύση.

3. Οι Ειδικές Δυνάμεις καταστολής δεν θ' αργήσουν να πάρουν τα χαρακτηριστικά μελών θρησκευτικής σέχτας - ακριβώς αυτό που χρειάζονται, σε γενικές γραμμές, τα αδύναμα μυαλά. Ετοιμοι είναι να πιστέψουν πως είναι το ξίφος του Θεού, και να δημιουργήσουν απλόχερα οδυνηρές καταστάσεις. Σύντομα θα τους κατοικήσει η μεγαλομανία μαζί με τη μανία καταδίωξης.

4. Ως προς την τακτική που ακολουθεί, ο Δένδιας πρέπει να βασίζεται σε όσα έμαθε παίζοντας, μικρό παιδί, με στρατιωτάκια και από τις αστυνομικές ταινίες που τον μεγάλωσαν. Αν ο Κλαούζεβιτς είχε γνωρίσει τον Δένδια, το γέλιο του από την Αυστρία θ' ακουγόταν στην πλατεία Συντάγματος. Η πνευματική ακαμψία που τον διακρίνει λύνει τα χέρια των συνεργατών του, που πιστεύουν πως ένα, περιορισμένο σε ακτίνα δράσης, χτύπημα ασυνήθιστα ωμό θα κάνει τον κόσμο στις Σκουριές να λουφάξει. Ο,τι πιο βλακώδες. Να εξωθείς τους άλλους σε πράξεις όμοιες με αυτές που προκάλεσες. Σπρώχνοντας τον κόσμο στην Ιερισσό σε οδυνηρές λύσεις, στήνει μια προβοκάτσια που μπροστά της όλες οι άλλες ανήκουν στις διακοσμητικές τέχνες.

5. Με αυτού του είδους τα ανδραγαθήματα του Δένδια, η αστυνομία, όπως και στη Χούντα, αποκτά ανεξαρτησία απέναντι στο Σύνταγμα. Ιδού λοιπόν ο καινούργιος ναός, που παράγει αθλιότητες και προκαλεί την υπερκόπωση των Ειδικών Δυνάμεων, κάνοντας τους πολίτες να περιμένουν - όπως στις Σκουριές - πότε ο παροξυσμός των Ειδικών Δυνάμεων θα εξελιχθεί σε παραλήρημα εναντίον τους.

6. Οταν ο Δένδιας κήρυξε τον πόλεμο στη Χαλκιδική, πιάστηκε αδιάβαστος, αφού στήριξε τη νίκη του αποκλειστικά στο φόβο. Εχει δίκιο ο συγγραφέας Λίντελ Χαρτ όταν έγραφε πως «σε μια διαμάχη με μορφή πολέμου αυτό που κυρίως δεν μπορεί να υπολογίσει κανείς είναι η ανθρώπινη θέληση». Δεν μπόρεσαν οι τεχνικοί της εξουσίας να κάνουν έστω μια σωστή διάγνωση από τα πρόσωπα των ανθρώπων της Χαλκιδικής που με πάθος έθεταν καθημερινά το ζήτημα της τρομοκρατίας σε βάρος τους.

7. Ο Δένδιας μπορεί να ονειρεύεται φάλαγγες Ειδικών Δυνάμεων να διασπούν τις γραμμές των πολιτών στις Σκουριές. Μπορεί να πιστεύει ότι κατοικεί σε μιαν ουδέτερη θαυματουργή ζώνη και από κει να ακούει σαν νεοφώτιστος Χρυσαυγίτης ήχους από σάλπιγγες να γκρεμίζουν τα τείχη της Ιερισσού. Αγνοεί, ο παραμυθιασμένος, ότι στη διαμάχη που έστησε στη Χαλκιδική καθοριστικό ρόλο παίζουν οι πληροφορίες που απορρέουν από αυτούς που έχουν δεχτεί την επίθεσή του και όχι από τις νικηφόρες δηλώσεις του ιδίου ότι κέρδισε τον πόλεμο. Ο Δένδιας είναι επικίνδυνος. Ποιος θα τον μαζέψει;


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ