ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΝΑΜΠΛΟΥΣ.-

Με υψηλούς τους τόνους της έντασης κύλησε και η χτεσινή ημέρα, τόσο στα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη όσο και στην πολιτική σκηνή του Ισραήλ. Εντούτοις, η ένταση αυτή δε «μεταφράστηκε» σε επεισόδια και συγκρούσεις, ενώ ο ισραηλινός στρατός παραμένει, πάντα, σε ύψιστη ετοιμότητα.

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι συμμετείχαν, χτες, στη νεκρώσιμη τελετή για τον Μαχμούντ Μαντανί, στέλεχος της «Χαμάς», που εκτελέστηκε με τη γνωστή μέθοδο των «δολοφονιών ακριβείας», τη Δευτέρα το μεσημέρι σε δρόμο της Νάμπλους. Η κηδεία, όπως αναμενόταν μετατράπηκε σε διαδήλωση όπου κυριάρχησαν τα αντι-ισραηλινά και αντι-αμερικανικά συνθήματα, όπως και τα συνθήματα υπέρ της συνέχισης της Ιντιφάντα. Σχετική ηρεμία επικράτησε, κατά τη διάρκεια της ημέρας, και στην περιοχή ανάμεσα στην παλαιστινιακή πόλη Μπέιτ Τζάλα και τον εποικισμό Γκίλο, όπου μέχρι το ξημέρωμα σημειώνονταν σφοδρές ανταλλαγές πυρών. Ενταση επικράτησε και στη Χεβρώνα, όπου αποφεύχθηκαν όμως τα επεισόδια, μετά τη γνωστοποίηση της σύλληψης από τον ισραηλινό στρατό μιας νεαρής Παλαιστίνιας επειδή μαχαίρωσε Εβραίο έποικο.

Την ίδια στιγμή, ο Παλαιστίνιος διαπραγματευτής Ναμπίλ Σάαθ συναντιόταν, στην Ουάσιγκτον, με τον νέο Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Κολίν Πάουελ. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας απέφυγε τις δηλώσεις πέραν των γνωστών ανακοινώσεων περί «ανάγκης τερματισμού της βίας», προετοιμαζόμενος για το ταξίδι του, στα τέλη της εβδομάδας, στην περιοχή. Ο Σάαθ αρκέστηκε να δηλώσει ότι εξέθεσε τις απόψεις της παλαιστινιακής πλευράς και ότι ελπίζει στην ενεργοποίηση των ΗΠΑ για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Οξυμένα τα πνεύματα, όμως, είναι και στην ισραηλινή πολιτική σκηνή. Ο δήμαρχος της Ιερουσαλήμ Εχούντ Ολμέρτ, μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας του Λικούντ για τη συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής άμυνας, ανακοίνωνε ότι το «Εργατικό Κόμμα έχει χρονικό περιθώριο μέχρι τη Δευτέρα να απαντήσει αν θα συμμετάσχει ή όχι στην κυβέρνηση συνασπισμού». Η δήλωση αυτή φαίνεται να οξύνει την ήδη τεταμένη κατάσταση εντός του Εργατικού Κόμματος, καθώς ηγετικά στελέχη έχουν καταστήσει σαφές ότι θα αντιταχθούν σε υπουργοποίηση του Εχούντ Μπαράκ κατά την κρίσιμη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, τη Δευτέρα.

ΑΓΚΥΡΑ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.-

Μετά από την «κατσάδα» και τα διασταυρούμενα πυρά που φαίνεται πως δέχτηκε από το ΔΝΤ, τον τουρκικό όσο και το διεθνή Τύπο, αλλά και τα κέντρα εξουσίας στην Τουρκία, ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ προσπαθούσε σκληρά χτες να αποκλιμακώσει την κρίση από τη σύγκρουσή του με τον Πρόεδρο Αχμέτ Νετζντέτ Σεζέρ, που κόστισε στην τουρκική οικονομία κάπου 5 δισ. δολάρια. Μόνο που κάποιοι έχουν ήδη αρχίσει να καταρτίζουν τον πολιτικό του επικήδειο.

Ο Κρις Μόρις, σε ανταπόκρισή του για το BBC από την Κωνσταντινούπολη, δεν αντιστάθηκε στον πειρασμό να ειρωνευτεί αγρίως τους κορυφαίους πολιτικούς άνδρες της Τουρκίας, παρουσιάζοντας τα χάι-λάιτς από τα προχτεσινά γεγονότα: μια θεατρική αποχώρηση (από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας), οργισμένες δηλώσεις (Ετσεβίτ και Σεζέρ), και το αντίγραφο του Συντάγματος που... πέταξε ο πρόεδρος στον πρωθυπουργό. Ολα αυτά μοιάζουν «εξαιρετικά διασκεδαστικά», σημείωσε ο Βρετανός δημοσιογράφος, μόνο που το τελικό αποτέλεσμα «ήταν δισεκατομμύρια δολάρια, να χαθούν στη χρηματομεσιτική αγορά, και δισεκατομμύρια δολάρια από το πολύτιμο αποθεματικό ξένου συναλλάγματος της Κεντρικής Τράπεζας να ξοδευτούν για να διατηρηθεί κάποια έννοια οικονομικής σταθερότητας». Η Κεντρική Τράπεζα έριξε στην αγορά κάπου 5 δισ. δολάρια.

Παρ' όλη τη σιωπή σφίγγας εκ μέρους του στελέχους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Στάνλεϊ Φίσερ μετά από τη συνάντησή του με τον Μπουλέντ Ετσεβίτ αμέσως μετά την κρίση, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι συζητήθηκε και σε ποιο τόνο: το ΔΝΤ απειλούσε ήδη πριν την κρίση να μειώσει τα δάνεια που έχει υποσχεθεί στην Τουρκία, αφού η «απορροφητικότητα» της χώρας χαρακτηρίζεται «χαμηλή» (3,7 δισ. δολάρια έχουν απορροφηθεί ως τώρα από το πρώτο δάνειο των 3,8 δισ. δολαρίων και εν συνεχεία το δεύτερο, 7,6 δισ. δολαρίων).

Εξάλλου μπορεί να κρίνει κανείς και εκ του αποτελέσματος: «Διαφωνίες μπορεί να υπάρχουν... προσπαθούμε όμως να τις ξεπεράσουμε καθώς προηγείται όλων η ομαλή λειτουργία του κράτους», δήλωσε χτες στην Αγκυρα ο Ετσεβίτ προς δημοσιογράφους, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters, σε μια -αν μη τι άλλο - θεαματική μεταστροφή μέσα σε μια μέρα, αφού χτες έξαλλοι ο ίδιος και το υπουργικό του Συμβούλιο ζητούσαν από τον πρώην κορυφαίο δικαστικό και το νυν Πρόεδρο της χώρας Σεζέρ«να απολογηθεί» για την κρίση...

Μία από τις βασικές αιτίες της μεταστροφής αυτής ήταν η παρέμβαση των στρατηγών, οι οποίοι, κατά την εφημερίδα Sabah, «ζήτησαν από την κυβέρνηση να μην παραιτηθεί», ωστόσο είναι βέβαιον πως δεν έμειναν σε αυτό, αλλά μάλλον αξίωσαν να αποκλιμακωθεί αμέσως η διένεξη Ετσεβίτ - Σεζέρ, που παρακολούθησαν εκ του σύνεγγυς.

Επικριτικός εμφανίστηκε χτες σύσσωμος ο τουρκικός Τύπος, με πρωτοσέλιδους τίτλους που άρχιζαν από χαρακτηρισμούς όπως «Απερισκεψία» (Sabah) και έφθαναν στον καγχασμό «Η Τουρκία είναι υπερήφανη για εσάς» (Radikal). Σημασία όμως θα πρέπει να δοθεί στο δηκτικότατο κύριο άρθρο της γνωστής και μη εξαιρετέας εφημερίδας Financial Times (Λονδίνο), που με τον εύγλωττο τίτλο «Η Προτεραιότητα της Τουρκίας», σημειώνει ότι η τουρκική κυβέρνηση «δεν είναι η πρώτη φορά που αφήνεται να αποσπαστεί από αυτό που θα έπρεπε να είναι η κορυφαία προτεραιότητά της», που είναι «η πολιτική και οικονομική μεταρρύθμιση». Παράδειγμα: «απέτυχε να τηρήσει την προθεσμία που η ίδια είχε θέσει για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας ως το Γενάρη» (το πιάσατε;).

Η ζημιά σε οικονομικό επίπεδο ασφαλώς δε«διορθώθηκε» από την άνοδο του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης (κάπου 0,9%, μετά το -14,62% της Δευτέρας). Χειρότερα, ο αναλυτής Ερκάν Κουμτσού είπε στο CNN ότι τα επιτόκια θα συνεχίσουν να είναι «ανώμαλα υψηλά» τους επόμενους μήνες. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, πάντως, ο Γκαζί Ερτσέλ, εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι το «πρόγραμμα» οικονομικής «σταθερότητας» δε θα εγκαταλειφθεί «εξαιτίας της ρευστότητας ολίγων ημερών». Επίσης αποκρούστηκαν οι φήμες περί (ακόμα μίας) υποτίμησης της τουρκικής λίρας, αφού αυτό θα σήμαινε το τέρμα των δανείων του ΔΝΤ...

Ο καθηγητής Μαχίρ Καϊνάκ στο μεταξύ σε χτεσινή του συνέντευξη προς το δημοσιογράφο Γιαλτσίν Σιμσέκ και την εφημερίδα Turkish Daily News (Κωνσταντινούπολη), εκτιμά ότι «σύντομα η κυβέρνηση Ετσεβίτ θα πέσει», για να τη διαδεχτεί μια «κυβέρνηση εθνικής ενότητας», η οποία θα ξεκαθαρίσει τα σκάνδαλα διαφθοράς, ειδικά σε εκείνες τις τράπεζες που (φέρονται να) ανήκουν σε πολιτικά κόμματα.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Ο 56χρονος βετεράνος πράκτορας του FBI Ρόμπερτ Φίλιπ Χάνσεν συνελήφθη στο σπίτι του την Κυριακή το βράδυ με την κατηγορία της κατασκοπίας για λογαριασμό της Ρωσίας, δήλωσε ο Λούις Φρι, διευθυντής του FBI στο CNN. Ο Χάνσεν ήταν πράκτορας του FBI για 27 χρόνια και κατηγορείται για συνεργασία με ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών για διάστημα μεγαλύτερο των 15 ετών, ζημιώνοντας σοβαρά την ασφάλεια των ΗΠΑ. Μεταξύ των μυστικών που ο Χάνσεν αποκάλυψε ήταν μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για να κάνουν ηλεκτρονική παρακολούθηση, καθώς και μυστικά έγγραφα, πηγές και επιχειρήσεις. Η Τζιλ Στίλμαν, εκπρόσωπος του FBI, δήλωσε προς το πρακτορείο «Ρόιτερ» ότι ο Χάνσεν συνελήφθη, αφού εθεάθη να αφήνει ένα δέμα με απόρρητα έγγραφα σε πάρκο στη Βόρεια Βιρτζίνια. Ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους, αναφερόμενος στην περίπτωση αυτή, είπε ότι οι πληροφορίες προκαλούν «ανησυχία». Από τη μεριά της, οι ρωσικές αρχές δε σχολίασαν τις πληροφορίες για τη σύλληψη του Χάνσεν. «Δε σχολιάζουμε τέτοιες πληροφορίες», δήλωσε Ρώσος αξιωματούχος, σύμφωνα με το πρακτορείο ΙΝΤΕΡΦΑΞ. Στο μεταξύ, το δικαστήριο της Βιρτζίνια απήγγειλε εναντίον του Χάνσεν την κατηγορία ότι πρόδιδε έναντι αδράς αμοιβής αμερικανικά μυστικά στην KGB, τη δεκαετία του '80. Οι κατηγορίες σχετίζονται με δύο επεισόδια που έλαβαν χώρα κατά το τέλος της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, το ένα από τα οποία έχει να κάνει με την προδοσία από τον Χάνσεν τριών Σοβιετικών διπλών πρακτόρων που δούλευαν για την αμερικανική αντικατασκοπία. Οι δημόσιοι κατήγοροι δήλωσαν πως ο Χάνσεν είναι πιθανό να αντιμετωπίσει την ποινή του θανάτου για κάθε μια από τις δυο κατηγορίες.