Χάνουν τα λεφτά τους 60.000 περίπου ιδιοκτήτες οχημάτων μετά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας 6 ασφαλιστικών εταιριών, που αποφάσισε η κυβέρνηση και ανακοίνωσε χτες η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, στα πλαίσια της επιτάχυνσης της διαδικασίας ανακατανομής της "πίτας" της ασφαλιστικής αγοράς υπέρ των ισχυρών μεγαθηρίων του χώρου. Τις σχετικές ανακοινώσεις έκανε χτες η υπουργός και ο υφυπουργός Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου και Μ. Χρυσοχοϊδης,αντίστοιχα, "στολίζοντάς" τις με τις απαραίτητες βαρύγδουπες και ανέξοδες δηλώσεις, της μορφής "το υπουργείο θα είναι αμείλικτο απέναντι στην ασυδοσία". Με τις παραπάνω μεγαλόστομες διακηρύξεις, η κυβέρνηση επιχειρεί να δικαιολογήσει τις σοβαρότατες ευθύνες της για το γεγονός ότι οι παραπάνω ασφαλιστικές εταιρίες, εκμεταλλευόμενες το καθεστώς ασυδοσίας που τους παρέχει η "απελευθερωμένη" αγορά, εισέπρατταν ασφάλιστρα εν γνώσει τους ότι δεν μπορούν να καλύψουν τους πελάτες τους.

Ειδικότερα, όπως ανακοινώθηκε επίσημα από το υπουργείο Ανάπτυξης:

• Ανακλήθηκαν οι άδειες λειτουργίας 6 εταιριών,οι οποίες δεν πληρούσαν τους όρους "φερεγγυότητας", που προβλέπει η ασφαλιστική νομοθεσία και δεν κατέβαλλαν στους δικαιούχους ιδιοκτήτες οχημάτων τις αποζημιώσεις τους.Οι εταιρίες αυτές είναι οι: "Nordic American Standard ΑΕΓΕ", "Απόλλων ΑΕΓΕ", "Θέμις Ασφαλιστική ΑΕΓΕ", "Εθνικό Ιδρυμα Ασφαλειών της Ελλάδας ΑΕ", "Προποντίς - Μέριμνα ΑΕΑ" και "Εξπρές Ανώνυμη Εταιρία Γενικών Ασφαλίσεων". Οι ασφαλισμένοι των εταιριών αυτών θα καλύπτονται μόνο για ένα μήνα από το επικουρικό κεφάλαιο των ασφαλιστικών εταιριών.Εάν την 31η μέρα συλληφθούν ανασφάλιστοι θα τους επιβάλλονται οι προβλεπόμενες ποινές. Οσο για τα χρήματα που έχουν καταβάλει στις εταιρίες που έκλεισαν, αυτά δε θα τους επιστραφούν από πουθενά. Για τους εργαζόμενους των έξι εταιριών, σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, υπήρξε πρόβλεψη ώστε να πάρουν εγκαίρως τις αποζημιώσεις τους.
• Σε 18 εταιρίες επιβλήθηκαν πρόστιμα από 1 έως 7 εκατομμύρια δραχμές για εκπρόθεσμη υποβολή οικονομικών στοιχείων για το 1996 και για εκπρόθεσμη κάλυψη των υποχρεώσεών τους για επενδύσεις.Τα ονόματα των εταιριών δεν ανακοινώθηκαν από το υπουργείο για λόγους που εννοούνται.
• Ανακαλείται, επίσης, και η άδεια της ασφαλιστικής εταιρίας ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ΖΩΗΣ,οι ασφαλισμένοι της οποίας μεταφέρονται στην "Εθνική Ασφαλιστική", όπου θα συνεχίσουν κανονικά την ασφάλισή τους.
• Προωθείται μέσα στις επόμενες μέρες κοινή Υπουργική Απόφαση των συναρμόδιων υπουργών Ανάπτυξης, Οικονομικών και Δημόσιας Τάξης, η οποία θα προβλέπει την επιβολή κυρώσεων στους κατόχους ανασφάλιστων οχημάτων, όπως φυλάκιση μέχρι 12 μήνες και χρηματικό πρόστιμο τουλάχιστον 90.000 δρχ., αφαίρεση πινακίδων, άδειας κυκλοφορίας κλπ.

Να σημειωθεί, ότι τέθηκε από τις 17 του μήνα σε εφαρμογή ο νόμος 2496, που αφορά την κατάρτιση ασφαλιστικής σύμβασης και, μεταξύ άλλων, υποχρεώνει τις εταιρίες να χορηγούν στον ενδιαφερόμενο ενημερωτικό έντυπο πληροφοριών με τα κυριότερα σημεία του συμβολαίου πριν από τη σύναψή του. Επίσης, οι εταιρίες θα πρέπει στο εξής να αναφέρουν στις πρώτες σελίδες του συμβολαίου τις εξαιρέσεις από την κάλυψή του και τις διαφορές από την αρχική αίτηση για ασφάλιση. Ο ίδιος νόμος προβλέπει το δικαίωμα του ασφαλισμένου να ακυρώσει το συμβόλαιο, ζητώντας να του επιστραφούν τα χρήματα που κατέβαλε, εάν διαπιστώσει ότι αυτό παρεκκλίνει από την αρχική αίτησή του μέσα σε ένα μήνα και εάν δεν του έχουν παραδοθεί οι απαιτούμενες πληροφορίες για την κάλυψή του μέσα σε 14 μέρες ή να ζητήσει ακύρωση του συμβολαίου για οποιονδήποτε λόγο.

Μεταξύ άλλων, δε, προβλέπεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας αποζημίωσης στους δικαιούχους μέσα σε ένα μήνα από τη μέρα υποβολής της δήλωσης υπαιτιότητας.

• Το υπουργείο Ανάπτυξης, σύμφωνα με την υπουργό, στα πλαίσια της... επαναστατικής πολιτικής προστασίας των καταναλωτών, προωθεί την έκδοση ενημερωτικού εντύπου για τους καταναλωτές κάθε έξι μήνες, που θα αφορά τα οικονομικά στοιχεία των ασφαλιστικών εταιριών και τις καταγγελίες σε βάρος τους που έχουν αποδειχτεί βάσιμες.

Σε ό,τι αφορά τα ασφάλιστρα, ο Μ. Χρυσοχοϊδης υποστήριξε ότι στα πλαίσια της πολιτικής συγκράτησης του πληθωρισμού "θα πρέπει" να συγκρατηθούν και τα ασφάλιστρα και ότι "δεν υπάρχει λόγος για αύξηση". Ο ίδιος, όμως, συμπλήρωσε ότι "δεν είναι στην αρμοδιότητα του υπουργείου", αφού, βεβαίως, τα ασφάλιστρα έχουν απελευθερωθεί πλήρως υπέρ της ασυδοσίας των εταιριών. Ωστόσο, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι οι εταιρίες ετοιμάζουν και νέες τσουχτερές αυξήσεις στ' ασφάλιστρα των ΙΧ,για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί περιορίστηκε σημαντικά ο αριθμός των μικρών εταιριών που "χάλαγαν την πιάτσα" με τα χαμηλά ασφάλιστρα. Δεύτερον, με πρόσχημα την απόφαση που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης, η οποία ρυθμίζει θέματα σχετικά με την υποαποθεματοποίηση.

Από τη μεριά τους οι εκπρόσωποι της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιριών, όχι τυχαία, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το κλείσιμο των έξι εταιριών, λέγοντας ότι "κινείται στην κατεύθυνση της εξυγίανσης της αγοράς" και εξέφρασαν την "ελπίδα" ότι το υπουργείο θα συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση. Επίσης, ο πρόεδρος του Επικουρικού Κεφαλαίου, Ν. Σωτηρόπουλος,δήλωσε χτες ότι το επικουρικό θα στραφεί και εναντίον των ασφαλιστικών πρακτόρων, οι οποίοι, όπως είπε, "εν γνώσει τους προσανατόλισαν τους ασφαλισμένους στις εταιρίες που επρόκειτο να κλείσουν". Σύμφωνα με το σχετικό νόμο, θα τους απαιτηθεί να πληρώσουν μέχρι 450.000 δρχ. για κάθε ζημιά που επιβαρύνει το επικουρικό από τις εταιρίες που έκλεισαν. Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι εταιρίες δεν προτίθενται να ζητήσουν αύξηση του ποσοστού των ασφαλίστρων που πηγαίνει στο επικουρικό.

Μ. Ζ.

Το ληστρικό τραπεζικό σύστημα, που έχει μεταβάλλει τις τράπεζες και τους πιστωτικούς οργανισμούς σε "νόμιμους τοκογλύφους" σε βάρος των δανειζόμενων, με τα γνωστά πανωτόκια, δέχτηκε χτες στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου "δριμύ κατηγορώ" και αμφισβητήθηκε έντονα η νομιμότητά του.

Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Π. Δημόπουλος,στην εισήγησή του, επισήμανε ότι το ανατοκισμός, δηλαδή ο υπολογισμός τόκου επί τόκων, είναι επικίνδυνος για τον οφειλέτη και οδηγεί σε υπερχρέωση και καταδυνάστευσή του.

Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ερμηνεύοντας τις διατάξεις της απόφασης της Νομισματικής Επιτροπής που ισχύει από τις 8-12-1980 (ότι δηλαδή οι καθυστερούμενοι τόκοι γίνονται αυτοδίκαια τοκοφόροι), επισήμανε πως δεν μπορεί να προβαίνουν οι τράπεζες σε μονομερή ανατοκισμό των τόκων και για μια τέτοια ενέργεια θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία με το δανειζόμενο.Παράλληλα, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου είπε πως "δεν προκύπτει από τις διατάξεις της Νομισματικής Επιτροπής ότι οι καθυστερούμενοι τόκοι γίνονται αυτοδικαίως τοκοφόροι από της πρώτης ημέρας της καθυστερήσεώς τους, χωρίς να έχει τούτο συμφωνηθεί από τα μέρη, αλλά με μόνη τη μονομερή δήλωση - βούληση της Τράπεζας".

Διευκρινίζοντας τη θέση του ο Π. Δημόπουλος ανέφερε ότι "η άποψη αυτή ενισχύεται από τη διατύπωση των διατάξεων του εξουσιοδοτικού νόμου ότι η Νομισματική Επιτροπή "μπορεί να επιτρέπει", και της αποφάσεώς της ότι ο εκτοκισμός "μπορεί να γίνεται", πράγμα που δε συμβιβάζεται με την αυτοδίκαιη έναρξη του ανατοκισμού".

Η απόφαση του Αρείου Πάγου αναμένεται να εκδοθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 1998 και αφού υπάρξουν τουλάχιστο δύο διασκέψεις της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου.

Σε περίπτωση που το δικαστήριο κάνει δεκτή την εισήγηση του εισαγγελέα τότε εκατοντάδες συμβάσεις θα είναι άκυρες. Εξάλλου, πάνω σ' αυτό κινδυνολόγησαν χτες οι εκπρόσωποι των τραπεζών, οι οποίοι υποστήριξαν ότι θα πληγεί βαθύτατα η ομαλή λειτουργία και η αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος σε περίπτωση που το δικαστήριο κρίνει ότι τα μονομερή πανωτόκια είναι παράνομα. Επίσης, ισχυρίστηκαν πως θα θεωρηθεί ότι εδώ και 18 χρόνια οι τράπεζες λειτουργούσαν παράνομα και θα υπάρξει χιονοστιβάδα προσφυγών στα δικαστήρια. Τέλος, υπερασπιζόμενοι τη νομιμότητα της απόφασης της Νομισματικής Επιτροπής ανέφεραν ότι με το ισχύον καθεστώς οι τράπεζες τροφοδοτούν την εθνική οικονομία, ενώ σε διαφορετική περίπτωση είπαν ότι "θα υπάρξει πρόβλημα πού θα βρουν χρήματα".

Είναι γεγονός ότι οι πολίτες όλα αυτά τα χρόνια προσέφυγαν στα δικαστήρια ζητώντας έννομη προστασία, αλλά οι δικαστικές αποφάσεις δικαίωναν το νόμο και τις τράπεζες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση, όταν το 1988, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου είχε δώσει το "τελικό χτύπημα" σε κάθε αμφισβητία, κρίνοντας ότι είναι συνταγματική η απόφαση για ανατοκισμό των επιτοκίων. Ετσι, λοιπόν η απόφαση του Α' Τμήματος του Αρείου Πάγου που αμφισβήτησε, έστω και με μία ψήφο, τη "νομιμότητα" μιας ουσιαστικά παράνομης πρακτικής κρίθηκε ιστορική, ενώ αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η απόφαση της χτεσινής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι είναι αρκετά δύσκολο η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου να ανατρέψει την ισχύουσα νομοθεσία (απόφαση Νομισματικής Επιτροπής). Ωστόσο, σε περίπτωση που γίνει αποδεκτή η εισήγηση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ανοίγει ο δρόμος για αλλαγές στο πιστωτικό σύστημα. Το ερώτημα που θα τεθεί τότε εκ των πραγμάτων είναι, αν η κυβέρνηση θα εναρμονιστεί με την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου. Είναι υποχρεωμένη πάντως, να κάνει νομοθετική ρύθμιση μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου. Βέβαια, είναι άλλο ζήτημα αν σεβαστεί την απόφαση του δικαστηρίου ή η νομοθετική ρύθμιση θα είναι τέτοια που θα "πνίγει" ή θα αχρηστεύει την απόφαση του Αρείου Πάγου. Πάντως, οι πληρεξούσιοι των προσφευγόντων στη χτεσινή Ολομέλεια υποστήριξαν ότι η αυτοδίκαιη έναρξη ανατοκισμού δε συμβαδίζει με τον Αστικό Κώδικα, ενώ οι τράπεζες δημιουργούν θόρυβο για να ισχυροποιήσουν και να κατοχυρώσουν τις θέσεις τους και τα προνόμιά τους.

Νέες απειλές και επίκληση του κράτους του "νόμου" με ό,τι αυτό συνεπάγεται, εκτόξευσε πάλι η υφυπουργός Ανάπτυξης Αννα Διαμαντοπούλου, εναντίον των κατοίκων του Στρυμονικού Κόλπου, που αγωνίζονται ενάντια στην επένδυση μονάδας χρυσού της καναδέζικης εταιρίας. "Μετά τα τελευταία επεισόδια, τα όρια του διαλόγου έχουν εξαντληθεί", υποστήριξε η υπουργός σε συνάντηση που είχε με φορείς της Χαλκιδικής και εκπροσώπους των σωματείων των εργαζομένων στα Μεταλλεία, ενώ συμπλήρωσε ότι "από εδώ και στο εξής θα εφαρμόζονται οι διαδικασίες που προβλέπουν οι νόμοι του κράτους".

Οι νέες απειλές αποτελούν απλώς ένα κομμάτι της τρομοκρατίας που κυβέρνηση, TVX και "ημέτεροι" έχουν εξαπολύσει μήνες τώρα εναντίον των διαμαρτυρόμενων κατοίκων. Εχουν προηγηθεί τρεις επεμβάσεις των ΜΑΤ, τα οποία τους τελευταίους μήνες κατοικοεδρεύουν στην περιοχή, εκπρόσωποί τους έχουν συρθεί ως εγκληματίες ξημερώματα στα κρατητήρια, έχουν απολυθεί εργαζόμενοι που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις προς παραδειγματισμό και εκβιασμό των υπολοίπων, ενώ έχουν χαρακτηριστεί ως υποκινούμενες ομάδες κάποιων συμφερόντων από διάφορες πλευρές. Αυτό είναι ένα δείγμα για το πώς η κυβέρνηση κατανοεί τον εκσυγχρονισμό και τις αναπτυξιακές επενδύσεις της χώρας.