Το 1973 με απόφαση του νομάρχη Θεσσαλονίκης κηρύχτηκαν αναδασωτέες όλες οι δημόσιες και ιδιωτικές εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 211.576 στρεμμάτων που βρίσκονται στη μείζονα περιοχή της Θεσσαλονίκης επί της οροσειράς Λανάρι, Χορτιάτη, Ασβεστοχωρίου, Μελισσοχωρίου και Μεσαίου. «Η αναδάσωση κηρύχτηκε με σκοπό την προστασία της πόλης της Θεσσαλονίκης και των κατοίκων της, και ειδικότερα τη δημιουργία ικανής έκτασης προστατευτικού και αισθητικού δάσους για την προστασία του εδάφους, τον εξωραϊσμό του τοπίου και την εξυγίανση του φυσικού περιβάλλοντος».

Στις παραπάνω εκτάσεις περιλαμβάνονται και 12.300 στρέμματα (πρώην ανταλλάξιμο κτήμα Ισενλή) που υπάγεται στην κοινότητα Χορτιάτη. Η έκταση αυτή είχε διατεθεί από το ελληνικό δημόσιο στην κοινότητα Χορτιάτη ως βοσκοτόπια με σχετικές αποφάσεις το 1930 και 1936 της Επιτροπής Απαλλοτριώσεων Θεσσαλονίκης, ενώ παραδόθηκαν οριστικά με το από 31-3-1975 πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής.

Λίγο αργότερα στο πρώην ανταλλάξιμο κτήμα Ισενλή και σε μια έκταση 2.038 στρεμμάτων «έβαλε χέρι» η «Ανώνυμη Τεχνική Εταιρία Κισσός», στην οποία συμμετέχουν ως μέτοχοι η Κοινότητα Χορτιάτη με το 51% των μετοχών και ο Συνεταιρισμός Διπλωματούχων Μηχανικών του Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας με το 49% των μετοχών. Τα 2.038 στρέμματα ανήκουν κατά συγκυριότητα στην κοινότητα Χορτιάτη (1.078 στρέμματα) και στους μηχανικούς του ΤΕΕ (960 στρέμματα).

Οι πρώτες ενέργειες της εταιρίας Κισσός είναι να «αξιοποιήσουν» την έκταση του κτήματος Ισενλή και πέτυχαν με δικαστικές αποφάσεις (την 99/1986 του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης και την 858/1986 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης) να ανατρέψουν το χαρακτήρα του κτήματος Ισενλή και έτσι η παραπάνω έκταση των 2.000 περίπου στρεμμάτων χαρακτηρίστηκε χορτολιβαδική και μη δασική έκταση, η οποία δεν υπάγεται στις διατάξεις του νόμου 998/1979.

Σ' αυτό συνέβαλε και ο δασάρχης, ο οποίος μετά από αίτηση της εταιρίας «Κισσός» εξέδωσε βεβαίωση «περί του χορτολιβαδικού και μη δασικού χαρακτήρος της εν λόγω εκτάσεως».

Το 1986 και μετά από ενέργειες της παρεμβαίνουσας εταιρίας «Κισσός» εκδόθηκε το από 26/8/1986 προεδρικό διάταγμα του ΥΠΕΧΩΔΕ, όπου καθορίζεται Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας (ΖΕΠ) στην περιοχή Ισενλή, ενώ με άλλο Προεδρικό Διάταγμα του ΥΠΕΧΩΔΕ, το 1988 εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη.

Στη συνέχεια οικολογικές οργανώσεις του νομού Θεσσαλονίκης προσέφυγαν στα δικαστήρια όπου και δικαιώθηκαν.

Οπως τόνισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, στην ομιλία της στη Βουλή, την προηγούμενη Τετάρτη, στη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών, «το Σύνταγμα με την προτεινόμενη αναθεώρηση γίνεται πιο αντιδραστικό και απειλητικό για τα λαϊκά συμφέροντα και γι' αυτό το ΚΚΕ θα καταψηφίσει τα αντιδραστικά άρθρα της προτεινόμενης αναθεώρησης».

Η αναθεώρηση, που συζητείται και συγκεντρώνει την εντυπωσιακή συναίνεση των κομμάτων του δικομματισμού (κυβέρνηση και ΝΔ συμφωνούν στις 84 από τις 90 υπό αναθεώρηση διατάξεις), σε καμία περίπτωση δε θίγει τα κακώς κείμενα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου. Αντίθετα νομιμοποιεί τα χειρότερα που έχουν συντελεστεί και προσφέρει νομιμότητα στους σχεδιασμούς που υπάρχουν για να μη μείνει τίποτα όρθιο και να χτυπηθούν τα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα που κατακτήθηκαν με αμέτρητες θυσίες.

Ολα τα παραπάνω όμως γίνεται προσπάθεια να κρυφτούν, αφού αν διαβάσει κανείς τις αναθεωρητέες διατάξεις, χωρίς να ψάξει την ουσία που κρύβεται πίσω από τις γραμμές, είναι ίσως δύσκολο να βγάλει το συμπέρασμα ότι το περιεχόμενό τους είναι ιδιαίτερα αντιδραστικό.

Ετσι είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις περί κατοχύρωσης των λαϊκών δικαιωμάτων, περιέχονται άρθρα που ανοιχτά βάζουν νέους περιορισμούς στη συνδικαλιστική δράση των δημοσίων υπαλλήλων, με το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας. Επίσης η πολυδιαφημισμένη αποκέντρωση και ανεξαρτησία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αποκέντρωση της αντιλαϊκής πολιτικής και η μετατροπή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μηχανισμό προώθησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής.

Με αφορμή την αναθεώρηση του Συντάγματος όμως υπάρχει και μία άλλη πλευρά, την οποία έθιξε στην ομιλία της η Αλ. Παπαρήγα και αφορά το σεβασμό που έδειξαν μέχρι σήμερα οι κυβερνήσεις ακόμα και στο υπάρχον Σύνταγμα. Τόνισε συγκεκριμένα:

«Υπάρχει και μία άλλη πλευρά του προβλήματος, η απάντηση στο ερώτημα αν η κρατική πολιτική εξουσία, αλλά και όλα τα όργανα εξουσίας που υπάρχουν σεβάστηκαν το Σύνταγμα.

Αρκεί να θυμηθούμε ότι και το παρόν Σύνταγμα παραβιάστηκε και τυπικά στην περίπτωση της συμμετοχής της χώρας μας στον εγκληματικό πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας, με την παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων, με την έξοδο Ελλήνων φαντάρων εκτός συνόρων και μάλιστα σε γειτονική χώρα, με προφανή σκοπό να συνδράμουν ως στρατός κατοχής.

Επίσης η ύπαρξη πυρηνικών όπλων στη χώρα μας, η χρήση τους και μάλιστα η δήλωση άγνοιας αν υπάρχουν, πόσο εναρμονίζονται με το ισχύον Σύνταγμα; Με την αναθεώρηση η κυβέρνηση ξεμπερδεύει, αφού θέτει πάνω από όλα το διεθνές δίκαιο των ιμπεριαλιστών».

Επί της ουσίας παραβίαση του υπάρχοντος Συντάγματος έχουμε και σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην παιδεία, την υγεία, την εργασία. Οι προβλέψεις του Συντάγματος για δωρεάν δημόσια παιδεία, δημόσια υγεία ή το δικαίωμα στην εργασία παραβιάζονται με τις πρακτικές των κυβερνήσεων, αφού διευκολύνεται ο ιδιωτικός τομέας να εισχωρεί τόσο στην παιδεία όσο και την υγεία, ενώ το ποσοστό ρεκόρ της ανεργίας χλευάζει κάθε πρόβλεψη για το δικαίωμα όλων στην εργασία.

Ξεχωριστή σημασία στην αναθεώρηση έχει η νομιμοποίηση της υπερίσχυσης του διεθνούς δικαίου με το άρθρο 28, δηλαδή ουσιαστικά η υπερίσχυση της ιμπεριαλιστικής βαρβαρότητας με όλες τις μορφές που αυτή εμφανίζεται, όπως οι «ειρηνικές» πολεμικές επιχειρήσεις ή οι οικονομικές πολιτικές. Στο συγκεκριμένο άρθρο για τη διεθνή έννομη τάξη προτάθηκε από την κυβέρνηση ερμηνευτική δήλωση ότι το άρθρο 28 «αποτελεί θεμέλιο για τη συμμετοχή της χώρας στις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Πρόκειται για μία σοβαρή ρύθμιση, που και αντιδημοκρατική είναι και ενάντια στη λαϊκή κυριαρχία στρέφεται, αφού δεσμεύει συνταγματικά την οποιαδήποτε μελλοντική ελληνική κυβέρνηση να μετέχει στις διαδικασίες της ΕΕ.

Η Αλ. Παπαρήγα παρατήρησε στην ομιλία της ότι «αν οι λαοί αποφάσιζαν ελεύθεροι για το παρόν και το μέλλον τους, είναι βέβαιο ότι θα οικοδομούσαν στενές και σταθερές σχέσεις διεθνούς συνεργασίας. Θα εμφανίζονταν ανώτερες μορφές συνεργασίας, διεθνούς οργάνωσης. Κανένας λαός, κανένας προοδευτικός άνθρωπος δε διαλέγει την εθνική απομόνωση. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα πρέπει να εκχωρεί δικαιώματά του στην ολιγαρχία της χώρας του και στις διακρατικές ενώσεις που συγκροτούν οι ολιγαρχίες των καπιταλιστικών χωρών».

Υποκρισία χαρακτηρίζει και τις κυβερνητικές προτάσεις για την προστασία των ατομικών και προσωπικών δικαιωμάτων του πολίτη, αφού οι όποιες προβλέψεις προστασίας υπονομεύονται από την πρακτική της κυβέρνησης ή των κομμάτων που συμφωνούν μαζί της. Ετσι για παράδειγμα κανείς δεν μπορεί να εμπιστευτεί τις όποιες διακηρύξεις προστασίας από αυτούς που με τη συμφωνία τους με τη Συνθήκη Σένγκεν θεσμοθέτησαν το ηλεκτρονικό φακέλωμα και κατέστησαν όλους τους πολίτες εν δυνάμει ύποπτους.

Αρκετή συζήτηση έχει γίνει για το δασοκτόνο άρθρο 24, με το οποίο επιδιώκεται να περιοριστεί κάθε δυνατότητα προστασίας των δασών και κάτω από την παρέμβαση και των οικολογικών οργανώσεων τόσο η κυβέρνηση όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση προχώρησαν σε ορισμένους ελιγμούς, που όμως δεν αλλάζουν τη δασοκτόνο ουσία της προωθούμενης ρύθμισης.

Ατελέσφορες και υποκριτικές είναι και οι προτάσεις για δήθεν έλεγχο των ιδιοκτητών των ΜΜΕ, που είναι ταυτόχρονα και εργολάβοι του δημοσίου, ενώ ενδεικτικό των κυβερνητικών επιδιώξεων είναι και η προσπάθεια ελέγχου του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου με το νέο τρόπο ανάδειξης της σύνθεσής του.

Επικίνδυνες είναι οι διατάξεις για τον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων από εισαγγελείς. Αναφερόμενη σε αυτές η Αλ. Παπαρήγα τόνισε:

«Ορισμένοι εκπλήσσονται γιατί εμείς επιμένουμε ότι ο έλεγχος των οικονομικών των κομμάτων από εισαγγελείς και γενικότερα από μία ελεγκτική αρχή θίγει την ίδια τη δημοκρατία. Μας κατηγορούν ότι διακατεχόμαστε από συμπλέγματα του παρελθόντος ή από αδικαιολόγητη φοβία και απαισιοδοξία για τις εξελίξεις. Εμείς το λέμε καθαρά, δεν εμπιστευόμαστε αυτή τη δημοκρατία, γιατί λειτουργεί μόνο σε βάρος του λαού, αλλά και γιατί χρόνο με το χρόνο αυξάνει η κρατική καταστολή και η βία, γιατί υπάρχει ο τρομονόμος, γιατί υπάρχει η υλική βάση για την κατάργηση και τυπικών δημοκρατικών ελευθεριών».

Συμπερασματικά η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε ότι «εμείς έχουμε καταλήξει ότι το νέο Σύνταγμα αναθεωρείται επί το αντιδραστικότερο και γι' αυτό για μας το μικρότερο κακό θα ήταν να μείνει ως έχει».

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσέφυγαν οι οργανώσεις «Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης» και ο «Ομιλος Οικολόγων Θεσσαλονίκης - Νομικοί Περιβάλλοντος», όπου πέτυχαν την ακύρωση αποφάσεων της διοίκησης, που έδιναν δυνατότητα να οικοδομηθεί η συγκεκριμένη περιοχή.

Η πρώτη προσφυγή που έγινε αφορούσε την ακύρωση της υπ' αριθμόν 1390/22-7-1992 οικοδομικής άδειας της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης.

Η Ολομέλεια του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου με μια ιστορική απόφασή της (2757/1994) ακύρωσε την άδεια οικοδομής της Διεύθυνσης Πολεοδομίας της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης.

Στην ίδια απόφαση αναφέρεται ότι η πολιτεία με βάση τις συνταγματικές επιταγές, οφείλει να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη και όταν δεν υπάρχει προστατευτική νομοθετική διάταξη, «πηγάζει ευθεία υποχρέωση της διοίκησης να λαμβάνει υπόψη, κατά τη μόρφωση της κρίσης της για τη ρύθμιση θεμάτων που αφορούν ή έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον, την ανάγκη προστασίας του και να παίρνει κατάλληλα για το σκοπό αυτό μέτρα ή να απέχει από την έκδοση δυσμενών για το περιβάλλον πράξεων».

Με δεύτερη προσφυγή, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούσαν να ακυρωθεί η σιωπηρή άρνηση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ να ανακαλέσει τα Προεδρικά Διατάγματα από 26/8/1986 και από 15/4/1988, με τα οποία καθορίστηκε ως Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας (ΖΕΠ) η ορεινή δασική και αναδασωτέα και εκτός ρυμοτομικού σχεδίου περιοχή Ισενλί που υπάγεται στα διοικητικά όρια της κοινότητας Χορτιάτη Θεσσαλονίκης.

Το Ε' Τμήμα του ΣτΕ με την υπ' αριθμόν 3651/2000 απόφασή του καλεί τη διοίκηση με πράξη της να άρει το χαρακτηρισμό της επίμαχης έκτασης ως ΖΕΠ και έκρινε ότι τα δύο Προεδρικά Διατάγματα είναι παράνομα.

Στο μεταξύ, εκτός από τις δύο αποφάσεις του ΣτΕ, έχει εκδοθεί και η τελεσίδικη απόφαση 6/1995 της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Δασικών Αμφισβητήσεων Θεσσαλονίκης, ύστερα από αντιρρήσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων της πόλης. Με την απόφαση αυτή κρίθηκε ότι η επίμαχη περιοχή είναι δασική - αναδασωτέα και προστατεύεται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.

Ευθύνες στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ για τη μη συμμόρφωσή τους με τις αποφάσεις του ΣτΕ, οι οποίες σώζουν μια δασική έκταση πάνω από 2.000 στρέμματα, αποδίδουν εκπρόσωποι της οργάνωσης «Ομιλος Οικολόγων Θεσσαλονίκης - Νομικοί Περιβάλλοντος». Μάλιστα, επισημαίνουν ότι η ενέργεια αυτή δίνει την εντύπωση ότι γίνεται σκόπιμα από τις πολεοδομικές υπηρεσίες για «λόγους αλληλεγγύης» στους συναδέλφους τους μηχανικούς.

«Οι προϊστάμενοι των αρμοδίων πολεοδομικών υπηρεσιών, μας είπαν από την οικολογική οργάνωση, μόλις πληροφορήθηκαν το περιεχόμενο της απόφασης του ΣτΕ, όφειλαν να επιδείξουν άμεσο ενδιαφέρον, για να μη δημιουργήσουν την εντύπωση στις περιβαλλοντικές οργανώσεις ότι καθυστερούν τη διαταχθείσα από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο ενέργεια για λόγους αλληλεγγύης προς τους συναδέλφους τους μηχανικούς - μέλη του οικοδομικού συνεταιρισμού που συμμετέχουν στην εταιρία "Κισσός" (η οποία φέρεται ανάδοχος του έργου του οικισμού), με σκοπό να οικοδομήσουν τις εξοχικές τους κατοικίες στην παραπάνω δασική περιοχή».

Αρμόδιο όργανο για την έκδοση της καταργητικής πράξης είναι ο υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Η. Ευθυμιόπουλος, που έχει την ευθύνη των πράξεων της Διεύθυνσης Οικιστικής Πολιτικής και Κατοικίας. Είναι η υπηρεσία που είχε προτείνει την έκδοση των επίμαχων Προεδρικών Διαταγμάτων του 1986 και 1988, τα οποία προσβλήθηκαν στο ΣτΕ.

Για τον υφυπουργό ΥΠΕΧΩΔΕ Η. Ευθυμιόπουλο, από τον «Ομιλο Οικολόγων Θεσσαλονίκης - Νομικοί Περιβάλλοντος», μας είπαν πως «πρέπει να αντιληφθεί ότι η υπόθεση έχει άμεση σχέση με τα θεσμικά του καθήκοντα και δεν πρέπει να γίνει παραβάτης συνταγματικής διάταξης και μάλιστα σε ένα μείζον οικολογικό ζήτημα που αφορά ένα εκατομμύριο κατοίκους της Θεσσαλονίκης και των γύρω οικισμών».

Ο «Ομιλος Οικολόγων Θεσσαλονίκης - Νομικοί Περιβάλλοντος» υπενθυμίζει ότι ο υφυπουργός προέρχεται από τον οικολογικό χώρο και ο ίδιος δήλωσε ότι επιθυμεί τη συνεργασία με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. «Η συνεργασία, μας είπαν, προϋποθέτει την τήρηση των θεσμικών του υποχρεώσεων. Είναι διαφορετικό το ζήτημα αν για τη συγκεκριμένη υπόθεση η διοίκηση θα δώσει ή όχι λύση στο θέμα του αδιεξόδου που έχει δημιουργηθεί από τον παράνομο οικισμό "Κισσός". Προηγείται απόλυτα η υποχρέωσή της να συμμορφωθεί με τις δικαστικές αποφάσεις και μετά να ασχοληθεί με την περίπτωση της τυχόν δρομολόγησης λύσης».

Τέλος, οι εκπρόσωποι της οικολογικής οργάνωσης μάς είπαν ότι προφανής σκοπός της διοίκησης είναι να εξυπηρετήσει «τα συμφέροντα μιας ιδιωτικής ανώνυμης εταιρίας που επιδιώκει με κάθε κόστος να οικοδομήσει σε δασική - αναδασωτέα περιοχή».