Η «απελευθέρωση» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα διαμορφώνει σταδιακά μιας πρώτης τάξεως επιχειρηματική «αρένα», μέσα στην οποία θα διεξαχθούν σκληρές συγκρούσεις με τεράστια κέρδη για τους επικρατέστερους και σημαντικές απώλειες για τους ...θεατές. Θεατές είναι τα λαϊκά νοικοκυριά, οι μικροί και μεσαίοι αγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι και μικροί επαγγελματοβιοτέχνες. Ολοι αυτοί που πληρώνουν διαρκώς περισσότερα και απολαμβάνουν διαρκώς λιγότερα. Η μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειας αποκλειστικά σε ένα εμπορεύσιμο προϊόν από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου, η πολιτική αύξησης των τιμολογίων για να μπορεί το προϊόν να αποφέρει υπερκέρδη, όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα, που θα ξεδιπλωθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια, έφεραν τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα περίπου 60 χρόνια πριν, τότε που περισσότερες από 400 ιδιωτικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού είχαν αναλάβει την ηλεκτροδότηση κάποιων τμημάτων της χώρας επιλεκτικά, με γνώμονα - και τότε - το επιχειρηματικό κέρδος.

Τους τελευταίους μήνες έχουν σημειωθεί έντονες διεργασίες σε επιχειρηματικό επίπεδο με συμμαχίες, κοινά επιχειρηματικά σχήματα μεταξύ ξένων και ελληνικών εταιρειών, συνεργασίες όλων με όλους σε επιμέρους σχέδια. Μια ιδέα για το πώς σκέφτονται οι μεγαλοεπιχειρηματίες της Ενέργειας και για το πώς θα κινηθούν, δίνεται από το παράδειγμα της «Αλουμίνιον της Ελλάδας» («ΑτΕ»), θυγατρικής του ομίλου Μυτιληναίου. Η διαβόητη πρώην ΠΕΣΙΝΕ, που από τη δεκαετία του '60 ηλεκτροδοτείται από τη ΔΕΗ με σκανδαλωδώς φτηνό ηλεκτρικό ρεύμα, τάχα στο όνομα της στήριξης της βιομηχανικής ανάπτυξης, αποφάσισε - όταν ακόμη την έλεγχε η καναδική «ALCAN» - να κατασκευάσει ηλεκτροπαραγωγική μονάδα με σκοπό την αυτοπαραγωγή - συμπαραγωγή. Ελαβε και τη σχετική άδεια από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.

Η χρήση ηλεκτρικού ρεύματος παραγόμενου από την ίδια θα μείωνε ακόμη περισσότερο το ενεργειακό της κόστος και θα επέφερε πρόσθετα κέρδη με τη διάθεση του πλεονάσματος στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, θα «προλάβαινε» τις αξιώσεις της ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ, καθώς η αποικιακού τύπου σύμβαση έληγε το Μάρτη του 2006 και η ΔΕΗ προφανώς - όπως και έγινε - θα αξίωνε μεγαλύτερη τιμή πώλησης. Το Μάρτη του 2005, ο έλεγχος της «Αλουμίνιον της Ελλάδας» περνά στον όμιλο Μυτιληναίου και επαναβεβαιώνεται ότι θα κατασκευαστεί μονάδα 430 MW στον Αγ. Νικόλαο Βοιωτίας.

Κάπου εκεί άρχισαν και οι επαφές με τη ΔΕΗ για το μέλλον της σύμβασης. Παρά τα σχέδια της εταιρείας και του ομίλου για κάλυψη των αναγκών της με ιδιόκτητη μονάδα παραγωγής, σύντομα γίνεται φανερό ότι ανάμεσα στις δυο πλευρές υπάρχει ένταση και διχογνωμία, καθώς η πλευρά Μυτιληναίου επιδιώκει την παράταση της συμφωνίας. Η διάσταση απόψεων έφτασε στα δικαστήρια με την ισχύ της σύμβασης να παρατείνεται προσωρινά. Το Γενάρη του 2007, το Μονομελές Πρωτοδικείο αποφάσισε ότι η ΔΕΗ οφείλει να συνεχίσει την ηλεκτροδότηση της «Αλουμίνιον της Ελλάδας» με βάση την υφιστάμενη σύμβαση με την οποία η τιμολόγηση συναρτάται από τις διεθνείς τιμές του αλουμινίου, τουλάχιστον όσο η ΔΕΗ διατηρεί δεσπόζουσα θέση στην αγορά και η «ΑτΕ» δεν μπορεί να βρει εναλλακτικό προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας.

Στις 27 του Φλεβάρη του 2007, η «ΑτΕ» ζήτησε τη μετατροπή της άδειας που είχε λάβει από «αυτοπαραγωγού - συμπαραγωγού» σε «συμπαραγωγού». Αποποιήθηκε, μάλιστα, κάθε επιδότηση που δικαιούνταν λόγω της αρχικής άδειας. Η ιδέα ήταν αρκετά απλή. Με τη νέα άδεια η «ΑτΕ» - που είχε ήδη μετατρέψει το καταστατικό της από τις αρχές του 2006 ώστε να μπορεί να παράγει και να εμπορεύεται οποιαδήποτε μορφή ενέργειας - θα μπορούσε να πουλά στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας το σύνολο της παραγωγής της. Είχε προηγηθεί κυβερνητική ρύθμιση, με την οποία εκτινάχτηκε η Οριακή Τιμή Συστήματος, η χοντρική τιμή. Ετσι, η «ΑτΕ» θα μπορούσε να πουλά πολύ ακριβά την παραγωγή της. Ταυτόχρονα, όμως, έπρεπε να εξασφαλίσει ότι θα αγοράζει πολύ φτηνά από τη ΔΕΗ! Τα κέρδη από αυτή τη σχέση θα ήταν πολύ περισσότερα.

Πρόσφατα, το αίτημα της «ΑτΕ» προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για μετατροπή της άδειας έγινε αποδεκτό. Εκκρεμεί η απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης. Εάν κάνει αποδεκτή την εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής, ο όμιλος Μυτιληναίου είναι έτοιμος να βάλει τη μονάδα μπροστά και να αρχίσει να ρέει το χρήμα. Στο μεταξύ, όμως, δεν τη λειτουργεί. Αυτός ήταν και ο λόγος του καυγά που ξέσπασε πρόσφατα με τη ΔΕΗ, μέσα από ανταλλαγές επιστολών και ανακοινώσεων. Το ζήτημα ήταν πόσο ζημιώνεται το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας από τη μη είσοδο της μονάδας στο σύστημα, πόσο ζημιώνεται η ΔΕΗ από την παράταση της σύμβασης που ορίζει εξευτελιστικές τιμές πώλησης προς την «ΑτΕ». Η πλευρά Μυτιληναίου υποστήριξε ότι πράγματι είναι σημαντική η είσοδος της μονάδας στο σύστημα και γι' αυτό θα πρέπει να αλλάξει η άδεια, υποβάθμισε τις ζημιές που η ΔΕΗ υποστηρίζει ότι υφίσταται από τη σύμβαση, και δήλωσε ότι ήδη τιμολογείται η επιχείρηση πολύ ακριβότερα από άλλες βιομηχανίες αλουμινίου διεθνώς.

Στη δικαστική διαμάχη ο όμιλος Μυτιληναίου κατόρθωσε πριν από λίγο καιρό να κερδίσει παράταση της σύμβασης έως το 2009, οπότε και θα γινόταν η τελική δίκη για τη διαμάχη. Πριν από λίγες μέρες η σχετική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθήνας ανατράπηκε από απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθήνας, οπότε λύνονται τα χέρια της ΔΕΗ να αλλάξει τους όρους τιμολόγησης. Η ΔΕΗ περιορίστηκε να γνωστοποιήσει τη νέα απόφαση και δεν έχει προκύψει κάποια αλλαγή στην κατάσταση ή κάποια αντίδραση. Είναι, όμως, δεδομένο ότι θα υπάρξει και συνέχεια στην αντιπαράθεση για την ισχύ ή όχι της επίμαχης συμφωνίας.

Επρεπε η ΔΕΗ να λειτουργεί υπέρ των ιδιωτών επενδυτών και μεγαλομετόχων της, προκειμένου να αντιταχθεί στην αποικιακού τύπου σύμβαση. Επρεπε να προχωρήσει η «απελευθέρωση» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου οι ιδιώτες να μπουν στην ηλεκτροπαραγωγή, η «ΑτΕ» να μπορεί να φτιάξει τη μονάδα της και νέα βάρη να προστεθούν στον ελληνικό λαό, που θα κληθεί να πληρώνει το ηλεκτρικό ρεύμα χρυσάφι για να κερδίζουν οι μεν και οι δε. Ακριβώς πάνω σε αυτή τη λογική θα λειτουργεί αυτή η αγορά, όπου οι ανάγκες του λαού ποδοπατιούνται και τα κριτήρια του κέρδους κυριαρχούν.

Πρόσφατα η «ΑΒ Βασιλόπουλος», σε συνεργασία με την εταιρεία «Hellas Solar», εγκαινίασε έναν πιλοτικό φωτοβολταϊκό σταθμό ισχύος 20 KW στην ταράτσα καταστήματός της. Το σύστημα είναι απευθείας συνδεδεμένο με το δίκτυο της ΔΕΗ. Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως ο άνεμος και ο ήλιος, είναι σημαντικά υψηλότερη από αυτή της συμβατικά παραγόμενης ενέργειας και εγγυημένη για 20 χρόνια. Η «ΑΒ Βασιλόπουλος» ανακοίνωσε ότι ανέπτυξε το σταθμό στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, καθώς θα εξοικονομηθούν 30 χιλ. τόνοι διοξειδίου του άνθρακα ετησίως... Σύντομα αναμένεται να αναπτυχθεί ακόμη ένας σταθμός σε άλλο κατάστημα της αλυσίδας.

Στη Θεσσαλία εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για ενεργειακές επενδύσεις από τη γαλλική εταιρεία «Eolfi» και την αμερικανική «World Water» και άλλες.

Η Ελληνική Τεχνοδομική (ΕΛΤΕΧ) συγκεντρώνει τα αιολικά της πάρκα σε μια εταιρεία και διαπραγματεύεται την ανάπτυξη συμβατικών μονάδων με τα ΕΛΠΕ και την Edison. Ο όμιλος ξεκινά επίσης την κατασκευή μονάδας φυσικού αερίου 400 MW στη Θίσβη Βοιωτίας.

Στα τέλη του προηγούμενου μήνα - και μετά από «πάγωμα» τουλάχιστον 10 μηνών - κατακυρώθηκε στην Enelco (ENEL - Κοπελούζος) η μονάδα 440 MW και πλέον, για την οποία ο ΔΕΣΜΗΕ πραγματοποίησε διαγωνισμό, προκειμένου να επιδοτήσει τη λειτουργία του και να προσφέρει εγγυημένο κέρδος. Ο διαγωνισμός είχε κολλήσει λόγω προσφυγής ανταγωνιστών στην ΕΕ, αλλά στο μεταξύ η κυβέρνηση αύξησε τη χοντρική τιμή, εξασφαλίζοντας με άλλο τρόπο τα υπερκέρδη όλων των ιδιωτών, χωρίς διαγωνισμούς και «ταλαιπωρίες». Η μονάδα προβλέπεται να κατασκευαστεί κι αυτή στη Βοιωτία!

Επίσης πριν από λίγες μέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απείλησε με κυρώσεις τη χώρα και έδωσε συνολική διορία 8 μηνών για την «απελευθέρωση» της αγοράς ...λιγνίτη, ώστε να πάψει η ΔΕΗ να εκμεταλλεύεται τη συντριπτική πλειοψηφία των κοιτασμάτων!

Σε όλη την Ελλάδα σχεδιάζονται, ανακοινώνονται, υλοποιούνται δεκάδες, ακόμη και εκατοντάδες ενεργειακά έργα που πριμοδοτούνται αδρά με ποικιλόμορφες ενισχύσεις, επιδοτήσεις, υψηλές τιμές και πολυετείς εγγυημένες αποδόσεις. Το κόστος όλων αυτών, αλλά και των υψηλών τιμολογίων που σύντομα θα προκύψουν με ακόμη μεγαλύτερη αγριότητα από αυτές που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τη ΔΕΗ, θα το επωμιστεί ο ελληνικός λαός. Πλήρωνε χτες για την ΠΕΣΙΝΕ, πληρώνει σήμερα για την ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ που ο ίδιος έφτιαξε από το υστέρημά του, θα πληρώνει και αύριο για να «χορτάσει» το αδηφάγο μεγάλο κεφάλαιο.