ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 2 Απρίλη 1997
Σελ. /32
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Η σύνδεση των ΑΕΙ με την παραγωγή

Αρκετές φορές, παρατάξεις του φοιτητικού κινήματος, μας καλούν να διεκδικήσουμε ή να απορρίψουμε τη σύνδεση των πανεπιστημίων με την παραγωγή. Η συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα, με τις εξελίξεις που τρέχουν τόσο στα ΑΕΙ, όσο και γενικότερα στην κοινωνία μας, θα είναι αποπροσανατολιστική όσο θα γίνεται αφηρημένα και "ακαδημαϊκά".

Πρώτα από όλα, σύνδεση της επιστήμης και της εκπαίδευσης με την παραγωγή υπάρχει αντικειμενικά. Αυτή τη σχέση την έχουν διατυπώσει και οι κλασικοί του μαρξισμού. Ο Ενγκελς σε γράμμα του στον Στάρκενμπουργκ λέει: "Αν η τεχνική, όπως λέτε, εξαρτιέται στο μεγαλύτερο μέρος της από την κατάσταση και τις ανάγκες της παραγωγής. Οταν η κοινωνία έχει μια τεχνική ανάγκη, η ανάγκη αυτή προωθεί την επιστήμη περισσότερο από δέκα πανεπιστήμια. Ολη η υδροστατική (Τορικέλι κτλ) γεννήθηκε από την ανάγκη να ρυθμιστούν οι ορεινοί χείμαρροι στην Ιταλία το 17ο και 18ο αιώνα".

Σήμερα μάλιστα, που η επιστήμη μεταβάλλεται σε άμεση παραγωγική δύναμη, η σύνδεση αυτή γίνεται πιο στενή, εκφράζεται και στα εμπόδια που αντικειμενικά βάζει ο καπιταλισμός στην απρόσκοπτη ανάπτυξη της επιστήμης, σαν αποτέλεσμα των ορίων του στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Για παράδειγμα η υποβάθμιση των ανθρωπιστικών σπουδών στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που κάθε άλλο παρά έχει κίνητρο την ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου. Επομένως, η σημερινή κατάσταση των ΑΕΙ είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της σχέσης τους και της σύνδεσής τους με τις αλλαγές και αναδιαρθρώσεις που προωθούνται στην παραγωγική βάση της χώρας, σαν αποτέλεσμα της συμμετοχής της στον παγκόσμιο καπιταλιστικό καταμερισμό, της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων. Αλήθεια, σε ποια προοπτική μπορούν να ελπίζουν οι αυριανοί γεωπόνοι, ναυπηγοί, κλωστοϋφαντουργοί κλπ, με τις αναδιαρθρώσεις που η ΕΕ, η ντόπια και ξένη ολιγαρχία προχωρούν;

Ο τρόπος παραγωγής δεν περιλαμβάνει μόνο παραγωγικές δυνάμεις, αλλά και συγκεκριμένες σχέσεις παραγωγής γι' αυτό και το ζήτημα της "σύνδεσης με την παραγωγή" έχει αναφορά τελικά στη θέση που θα παίρνουν οι επιστήμονες στην ταξική διαμάχη που σήμερα διεξάγεται.

Ορισμένες παρατάξεις όπως η ΔΑΠ, η ΠΑΣΠ, τα σχήματα του Συνασπισμού κ.ά. παρουσιάζονται να διεκδικούν "σύνδεση με την παραγωγή". Στις σημερινές συνθήκες η σύνδεση ήδη πραγματοποιείται και δε φαίνεται να λύνει προβλήματα. Αντίθετα, το πρόβλημα σήμερα των ΑΕΙ, έγκειται στην απαίτηση για ακόμα πιο ασφυκτικό έλεγχο του κεφαλαίου στην εκπαίδευση, να τεθεί ολοκληρωτικά στην υπηρεσία της μεγιστοποίησης των κερδών τους. Γι' αυτό και οι φορείς των βιομηχάνων ανάγονται σε ρυθμιστές και κριτές του περιεχομένου των προγραμμάτων σπουδών, της αξιολόγησης της ποιότητας ακόμα και της πιστοποίησης των τίτλων σπουδών.

Ενδεικτικά μόνο να αναφέρουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα από τη συζήτηση στο Φυσικό Τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας για την "πρακτική άσκηση" στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ: "Οι φοιτητές... θα αποτελέσουν κατάλληλα προετοιμασμένο προσωπικό για την παραγωγή η οποία θα θελήσει να το αξιοποιήσει αφού θα γνωρίζει ότι θα επιβαρυνθεί με το αρχικό κόστος εκπαίδευσης (τόσο από άποψη γνώσεων και νοοτροπίας)"(υποβολή πρότασης για χρηματοδότηση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών από το ΕΠΕΑΕΚ, σελ 8). Πιο καθαρά τι εννοούν το λέει η Λευκή Βίβλος για την παιδεία: "Οι κοινωνικές δεξιότητες αφορούν τις ικανότητες διαχείρισης των σχέσεων, τη συμπεριφορά στην εργασία και μια ολόκληρη κλίμακα από δεξιότητες, αναλόγως με το επίπεδο ευθύνης της θέσης που κατέχει: Η ικανότητα συνεργασίας, ομαδικής εργασίας, η δημιουργικότητα, η επιδίωξη της ποιότητας. Ο έλεγχος όμως τέτοιων δεξιοτήτων μπορεί να αποκτηθεί πλήρως μόνο μέσα στον εργασιακό χώρο, άρα, βασικά, μέσα στην επιχείρηση" (ΛΒ σελ. 16). Αρα η σύνδεση με τις επιχειρήσεις για προκάτ δεξιότητες, ιδεολογική χειραγώγηση των αυριανών επιστημόνων και εργαζομένων: αυτοί επιτρέπεται να γνωρίζουν μόνο όσα απαιτούν οι πολυεθνικές και πρέπει να "συμπεριφέρονται" όπως αυτές θέλουν. Ετσι οι ανάγκες του κεφαλαίου για τη μεγιστοποίηση των κερδών όχι μόνο δε συμπίπτουν με τις κοινωνικολαϊκές ανάγκες, αλλά έρχονται σε ευθεία αντίθεση. Ενα παράδειγμα: ενώ οι ανάγκες για εργαστηριακή άσκηση των φοιτητών και σπουδαστών καλύπτονται υποτυπωδώς, στιγματίζονται από τις τραγικές ελλείψεις σε υποδομή, αναλώσιμα και εργαστηριακό προσωπικό, την ίδια στιγμή η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας απαιτεί από τα εργαστήρια των σχολών να γίνουν γραφεία παροχής υπηρεσιών, ενισχύοντας μάλιστα "τα εργαστήρια που ήδη παρέχουν αποδεδειγμένα υπηρεσίες προς τρίτους".

Ορισμένες τέλος παρατάξεις, όπως η ΕΑΑΚ, παρουσιάζονται να διεκδικούν "καμιά σύνδεση με την παραγωγή". Ετσι, οφείλουμε να επαναλάβουμε: Η σύνδεση της επιστήμης με την παραγωγή υπάρχει αντικειμενικά.

Το πρόβλημα είναι ο καπιταλιστικός χαρακτήρας της παραγωγής, που οδηγεί σε αυτό το ρόλο τα ΑΕΙ, που δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικός στα πλαίσια του καπιταλισμού. Η αντιμετώπιση αυτής της πραγματικότητας δε γίνεται με την πάλη να μην συνδεθούν τα ΑΕΙ με την παραγωγή (πράγμα που συμβαίνει έτσι και αλλιώς και είναι αντικειμενικό) αλλά με την αλλαγή της κοινωνίας. Κατά συνέπεια διευκολύνουν τέτοιοι στόχοι που βοηθούν στη συνειδητοποίηση αυτού του καθήκοντος, που προβάλλουν το ερώτημα ποια παραγωγή, για ποιους, για ποιες ανάγκες, ποια πολιτική και εξουσία σε τελευταία ανάλυση χρειάζεται η χώρα.

Τέτοιοι είναι οι στόχοι που προβάλλουν οι ΠΚΣ, ενάντια στις συγκεκριμένες κατευθύνσεις της ΕΕ που υλοποιούνται σήμερα στα Πανεπιστήμια και όχι ενάντια, γενικά και αφηρημένα, στην ειδίκευση, τα μεταπτυχιακά και την έρευνα. Οι στόχοι των ΠΚΣ, μπορούν να συσπειρώσουν και να οδηγήσουν στην πάλη την πλειοψηφία των σημερινών φοιτητών και σπουδαστών.

Κυριάκος ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Πανσπουδαστικές Κινήσεις Συνεργασίας

Αντιπαράθεση δύο αντιλήψεων

Συζήτηση στην ΑΣΟΕΕ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην εποχή του Μάαστριχτ

Με την οργάνωση μιας ενδιαφέρουσας συζήτησης για το "ρόλο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη του Μάαστριχτ", οι Πανσπουδαστικές Κινήσεις Συνεργασίας στην ΑΣΟΕΕ έδωσαν για μια ακόμα φορά χτες την ευκαιρία στους συναδέλφους τους σπουδαστές να κουβεντιάσουν ουσιαστικά, τόσο για το περιεχόμενο της εκπαίδευσης που παρέχεται σήμερα στα πανεπιστήμια, όσο και για τις προοπτικές που ανοίγει ένα τέτοιο περιεχόμενο σπουδών. Και μέσα από τη σύγκρουση των διαφορετικών αντιλήψεων γύρω από το θέμα, να μπορέσουν με περισσότερη γνώση, να αποφασίσουν και για την επιλογή τους στις φοιτητικές εκλογές της 9ης Απρίλη, επιλογή που ανάμεσα σε άλλα θα κρίνει ποιο φοιτητικό κίνημα θα παλέψει για ποιο περιεχόμενο εκπαίδευσης.

Παίρνοντας το λόγο ο Κράτης Κυριαζής γραμματέας της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΚΕ έθεσε ορισμένα ερωτήματα: "Μας αντιπροσωπεύει, ρώτησε, αυτό το μοντέλο που δημιουργεί η ΕΕ; Η παιδεία είναι κοινωνικό αγαθό, δηλαδή έχουμε μια διαφορετική θεώρησή τηςαπό αυτή που ισχύει σήμερα; Η είναι συντελεστής εργατικού κόστους, όπως, δηλαδή, τη θεωρούν σήμερα;".

"Η κυβέρνηση, τόνισε ο ίδιος, ακολουθεί πιστά τις εντολές των Διευθυντηρίων των Βρυξελλών, προωθεί μια παιδεία υποταγμένη στους ιδιώτες, για να εξασφαλίζουν αυτοί μεγαλύτερο κέρδος. Ταυτόχρονα, δημιουργεί μια ελίτ και στην παιδεία".

Αναφερόμενος γενικότερα στα πεπραγμένα της ΕΕ, υπενθύμισε ότι αυτό που έχει δημιουργήσει μέχρι τώρα είναι 20 εκατομμύρια άνεργοι, 60 εκατομμύρια άνθρωποι να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και 25 εκατομμύρια άστεγοι.Επίσης, τόνισε ότι η δημόσια δωρεάν παιδεία στο στόμα της κυβέρνησης είναι μόνο ένα σλόγκαν, αφού στην πράξη το μόνο που κάνει είναι να υποβαθμίζει τις σπουδές εις βάρος των παιδιών της εργατικής τάξης. "Η υπόθεση της παιδείας, κατέληξε ο Κρ. Κυριαζής, είναι υπόθεση όλων μας. Πρέπει η παιδεία να έχει ως κέντρο τον άνθρωπο και όχι το κέρδος. Στα σχέδια της κυβέρνησης πρέπει να υπάρξουν αντιστάσεις, μέσα από ένα ευρύ κίνημα παιδείας που και θα αντιστέκεται και θα διεκδικεί δημόσια και δωρεάν παιδεία".

Στις αναδιαρθρώσεις, δηλαδή, την αντιμεταρρύθμιση που προωθεί αυτή την περίοδο στο χώρο της παιδείας η κυβέρνηση, αναφέρθηκε στην ομιλία του ο Π. Γεωργιάδης,μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και καθηγητής του Πολυτεχνείου. "Η αναδιάρθρωση, είπε, προωθείται για να αντιστοιχηθεί και η παιδεία στη λεγόμενη "ευελιξία της αγοράς εργασίας"". Αναφερόμενος στα περί "ισότητας", που ακούγονται από τα κυβερνητικά χείλη, σημείωσε: "Μέσα σ' ένα άνισο περιβάλλον αν βάζεις ίσους όρους πάλι θα είναι άνισο. Η ανισότητα δεν μπορεί να γίνει σύγκλιση αλλά ανισότητα". Στη συνέχεια μίλησε για το Εθνικό Απολυτήριο, το οποίο θέτει περισσότερους ταξικούς φραγμούς στα παιδιά της εργατικής τάξης, αφού λίγοι θα είναι αυτοί που θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σε εξετάσεις και τις τρεις χρονιές στο Λύκειο.

Στον αντίποδα αυτών των αντιλήψεων κινήθηκαν οι τοποθετήσεις που ακολούθησαν από τον Α. Γιαννίτση οικονομικό σύμβουλο του πρωθυπουργού και τον Β. Κοντογιαννόπουλο πρώην υπουργό Παιδείας επί κυβέρνησης ΝΔ.

Ο Α. Γιαννίτσης,προσπάθησε να πείσει τους φοιτητές ότι η αναβάθμιση της ποιότητας της παιδείας δε συνεπάγεται και την αύξηση των δαπανών για την παιδεία, την αύξηση διορισμών εκπαιδευτικών στα σχολεία, ούτε τη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη. Είπε, επίσης, ότι στόχος του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να είναι η καλλιέργεια νέων ειδικοτήτων που δημιουργούν οι νέες τεχνολογίες και η σύνδεση της γνώσης με την παραγωγή.

Ο Β. Κοντογιαννόπουλος,τάχθηκε ευθέως υπέρ της ιδιωτικοποίησης της παιδείας και έκανε επίθεση στους απεργούς εκπαιδευτικούς γιατί, δήθεν, η απεργία τους έβλαψε τα παιδιά που φοιτούν στα δημόσια σχολεία έναντι αυτών που φοιτούν σε ιδιωτικά!

Εκδήλωση της ΚΝΕ

Η Οργάνωση Σπουδάζουσας Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ θα πραγματοποιήσει εκδήλωση για το 7ο Συνέδριο, την Παρασκευή,στις 7 το απόγευμα, στην παλιά Φιλοσοφική. Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ, Ν. Σοφιανός.

Κυκλοφόρησε ο "Οδηγητής" Μάρτη - Απρίλη

Κυκλοφόρησε ο "Οδηγητής" Μάρτη - Απρίλη με πλούσια ύλη, αλλά και με άρθρα μελών της ΚΝΕ για τον προσυνεδριακό διάλογο, καθώς και συνέντευξη του γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ, Ν. Σοφιανού. Στις σελίδες του "Οδηγητή" υπάρχει εκτενές αφιέρωμα με άρθρα, ομιλίες, αναλύσεις, για τις νέες εξελίξεις στην παιδεία, όπως διαμορφώνονται με τις κυβερνητικές εξαγγελίες της "ελεύθερης πρόσβασης" στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και για τις φοιτητικές και σπουδαστικές εκλογές της 9ης Απρίλη.

Ο "Οδηγητής" περιέχει επίσης ενδιαφέρουσα αρθρογραφία και ρεπορτάζ για την καμπάνια της ΚΟΑ για τις γυναίκες, για το μάθημα των Θρησκευτικών στην ελληνική εκπαίδευση, αφιέρωμα στην ΟΚΝΕ, στις αγροτικές κινητοποιήσεις κ.ά.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ