Πρώτα από όλα, σύνδεση της επιστήμης και της εκπαίδευσης με την παραγωγή υπάρχει αντικειμενικά. Αυτή τη σχέση την έχουν διατυπώσει και οι κλασικοί του μαρξισμού. Ο Ενγκελς σε γράμμα του στον Στάρκενμπουργκ λέει: "Αν η τεχνική, όπως λέτε, εξαρτιέται στο μεγαλύτερο μέρος της από την κατάσταση και τις ανάγκες της παραγωγής. Οταν η κοινωνία έχει μια τεχνική ανάγκη, η ανάγκη αυτή προωθεί την επιστήμη περισσότερο από δέκα πανεπιστήμια. Ολη η υδροστατική (Τορικέλι κτλ) γεννήθηκε από την ανάγκη να ρυθμιστούν οι ορεινοί χείμαρροι στην Ιταλία το 17ο και 18ο αιώνα".

Σήμερα μάλιστα, που η επιστήμη μεταβάλλεται σε άμεση παραγωγική δύναμη, η σύνδεση αυτή γίνεται πιο στενή, εκφράζεται και στα εμπόδια που αντικειμενικά βάζει ο καπιταλισμός στην απρόσκοπτη ανάπτυξη της επιστήμης, σαν αποτέλεσμα των ορίων του στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.

Για παράδειγμα η υποβάθμιση των ανθρωπιστικών σπουδών στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, που κάθε άλλο παρά έχει κίνητρο την ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου. Επομένως, η σημερινή κατάσταση των ΑΕΙ είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της σχέσης τους και της σύνδεσής τους με τις αλλαγές και αναδιαρθρώσεις που προωθούνται στην παραγωγική βάση της χώρας, σαν αποτέλεσμα της συμμετοχής της στον παγκόσμιο καπιταλιστικό καταμερισμό, της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων. Αλήθεια, σε ποια προοπτική μπορούν να ελπίζουν οι αυριανοί γεωπόνοι, ναυπηγοί, κλωστοϋφαντουργοί κλπ, με τις αναδιαρθρώσεις που η ΕΕ, η ντόπια και ξένη ολιγαρχία προχωρούν;

Ο τρόπος παραγωγής δεν περιλαμβάνει μόνο παραγωγικές δυνάμεις, αλλά και συγκεκριμένες σχέσεις παραγωγής γι' αυτό και το ζήτημα της "σύνδεσης με την παραγωγή" έχει αναφορά τελικά στη θέση που θα παίρνουν οι επιστήμονες στην ταξική διαμάχη που σήμερα διεξάγεται.

Ενδεικτικά μόνο να αναφέρουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα από τη συζήτηση στο Φυσικό Τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας για την "πρακτική άσκηση" στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ: "Οι φοιτητές... θα αποτελέσουν κατάλληλα προετοιμασμένο προσωπικό για την παραγωγή η οποία θα θελήσει να το αξιοποιήσει αφού θα γνωρίζει ότι θα επιβαρυνθεί με το αρχικό κόστος εκπαίδευσης (τόσο από άποψη γνώσεων και νοοτροπίας)"(υποβολή πρότασης για χρηματοδότηση της πρακτικής άσκησης των φοιτητών από το ΕΠΕΑΕΚ, σελ 8). Πιο καθαρά τι εννοούν το λέει η Λευκή Βίβλος για την παιδεία: "Οι κοινωνικές δεξιότητες αφορούν τις ικανότητες διαχείρισης των σχέσεων, τη συμπεριφορά στην εργασία και μια ολόκληρη κλίμακα από δεξιότητες, αναλόγως με το επίπεδο ευθύνης της θέσης που κατέχει: Η ικανότητα συνεργασίας, ομαδικής εργασίας, η δημιουργικότητα, η επιδίωξη της ποιότητας. Ο έλεγχος όμως τέτοιων δεξιοτήτων μπορεί να αποκτηθεί πλήρως μόνο μέσα στον εργασιακό χώρο, άρα, βασικά, μέσα στην επιχείρηση" (ΛΒ σελ. 16). Αρα η σύνδεση με τις επιχειρήσεις για προκάτ δεξιότητες, ιδεολογική χειραγώγηση των αυριανών επιστημόνων και εργαζομένων: αυτοί επιτρέπεται να γνωρίζουν μόνο όσα απαιτούν οι πολυεθνικές και πρέπει να "συμπεριφέρονται" όπως αυτές θέλουν. Ετσι οι ανάγκες του κεφαλαίου για τη μεγιστοποίηση των κερδών όχι μόνο δε συμπίπτουν με τις κοινωνικολαϊκές ανάγκες, αλλά έρχονται σε ευθεία αντίθεση. Ενα παράδειγμα: ενώ οι ανάγκες για εργαστηριακή άσκηση των φοιτητών και σπουδαστών καλύπτονται υποτυπωδώς, στιγματίζονται από τις τραγικές ελλείψεις σε υποδομή, αναλώσιμα και εργαστηριακό προσωπικό, την ίδια στιγμή η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας απαιτεί από τα εργαστήρια των σχολών να γίνουν γραφεία παροχής υπηρεσιών, ενισχύοντας μάλιστα "τα εργαστήρια που ήδη παρέχουν αποδεδειγμένα υπηρεσίες προς τρίτους".

Ορισμένες τέλος παρατάξεις, όπως η ΕΑΑΚ, παρουσιάζονται να διεκδικούν "καμιά σύνδεση με την παραγωγή". Ετσι, οφείλουμε να επαναλάβουμε: Η σύνδεση της επιστήμης με την παραγωγή υπάρχει αντικειμενικά.

Τέτοιοι είναι οι στόχοι που προβάλλουν οι ΠΚΣ, ενάντια στις συγκεκριμένες κατευθύνσεις της ΕΕ που υλοποιούνται σήμερα στα Πανεπιστήμια και όχι ενάντια, γενικά και αφηρημένα, στην ειδίκευση, τα μεταπτυχιακά και την έρευνα. Οι στόχοι των ΠΚΣ, μπορούν να συσπειρώσουν και να οδηγήσουν στην πάλη την πλειοψηφία των σημερινών φοιτητών και σπουδαστών.

Κυριάκος ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Πανσπουδαστικές Κινήσεις Συνεργασίας