ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 2 Μάρτη 2001
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΟΙ ΣΥΣΚΕΨΕΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΓΔΜ

Το θέμα του ονόματος της ΠΓΔΜ ήρθε ξανά στην επικαιρότητα και όπως ήταν φυσικό εκ νέου στην επικαιρότητα ήρθαν και οι συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών των κομμάτων που είχαν πραγματοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο του 1992 και οι οποίες ασχολήθηκαν με το πρόβλημα που είχε προκύψει με τη Δημοκρατία των Σκοπίων. Αναφερόμαστε στη δεύτερη σύσκεψη που είχε γίνει στις 13/4/1992 και στην τρίτη που έγινε στις 14/6/1992. Σ' αυτές είχαν πάρει μέρος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Καραμανλής, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αν. Παπανδρέου, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα και η πρόεδρος του ΣΥΝ Μαρία Δαμανάκη. Εξάλλου στην πρώτη συνάντηση παρέστη και ο τότε υπουργός Εξωτερικών Αντ. Σαμαράς.

Σήμερα ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ αναδημοσιεύει χτεσινά κείμενα της εφημερίδας «Το ΠΟΝΤΙΚΙ», στο οποίο παρουσιάζονται οι δύο αυτές συσκέψεις των πολιτικών αρχηγών για εθνικά θέματα. Μέσα από το σχετικό δημοσίευμα ο αναγνώστης μπορεί να δει τις θέσεις των κομμάτων και τις τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών αναφορικά με το θέμα του ονόματος καθώς και να διαβάσει τις ανακοινώσεις της προεδρίας που ακολούθησαν μετά το τέλος των συνδιασκέψεων.

Είναι μια καλή ευκαιρία, να θυμηθεί ο αναγνώστης, πώς ακριβώς τα κόμματα στάθηκαν απέναντι στο συγκεκριμένο θέμα. Ποιοι συμφώνησαν και με τι. Ποιοι διαφώνησαν και γιατί. Να συγκρίνει, να κρίνει και με βάση τα ιστορικά γεγονότα που ακολούθησαν, να διαμορφώσει άποψη.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΣΚΕΨΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ
Η παρουσίαση των πρακτικών όπως περιλαμβάνεται στο αρχείο Καραμανλή

Σύμφωνα με την αφήγηση Σκυλακάκη, όπως περιλαμβάνεται στο «Αρχείο» Καραμανλή:

  • Αρχικά, ο Α. Σαμαράς παρουσίασε τις προτάσεις Πινέιρο, διευκρινίζοντας ότι ο Πορτογάλος υπουργός των Εξωτερικών εισηγήθηκε τον όρο «Νέα Μακεδονία», αλλά ήταν διατεθειμένος να συζητήσει, στα πλαίσια της λογικής, όποιον επιθετικό προσδιορισμό επιθυμούσε η ελληνική πλευρά.
  • Στη συνέχεια, ο υπουργός των Εξωτερικών συνόψισε σε επτά σημεία - όπως είχε κάμει ήδη και δημόσια - τις ενέργειες που, κατά την άποψή του, επιβάλλονταν, εφόσον το συμβούλιο των αρχηγών δε θα αποδεχόταν τις κοινοτικές προτάσεις. (Σ.Σ.: Δημοσιεύονται χωριστά).
  • «Κατά τη διάρκεια της απαρίθμησης των προτάσεων ο κ. Κ. Καραμανλής δεν μπορούσε να αποκρύψει τη δυσφορία του. Διέκοψε τον κ. Σαμαρά στη μέση και όταν ο τελευταίος έφτασε να του υποδεικνύει και τους διπλωματικούς χειρισμούς που θα έπρεπε να κάνει, ο ίδιος τότε πραγματικά εξερράγη. Κάτι το οποίο ήταν λίγο πολύ αναμενόμενο αν συνυπολογίσει κανείς το χαρακτήρα του κ. Καραμανλή και το γεγονός ότι του έκανε υποδείξεις ένας πολιτικός με 45 χρόνια λιγότερα από πλευράς πολιτικής πείρας, για τον οποίο πίστευε ότι χρησιμοποιούσε το συγκεκριμένο θέμα για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης».
  • Ο κ. Καραμανλής, ο οποίος είχε ήδη επιτιμήσει με αυστηρότατο τρόπο τον κ. Σαμαρά, κατηγορώντας τον ότι, αντί για σοβαρή διπλωματική προσπάθεια, προτείνει συλλαλητήρια και ψηφίσματα, του είπε ότι δεν μπορεί να υπαγορεύει στον ίδιο και τους πολιτικούς αρχηγούς τι θα πράξουν. Ο κ. Σαμαράς αποχώρησε κατόπιν τούτου από τη σύσκεψη».
  • «Λίγο πριν από την αποχώρηση Σαμαρά τέθηκε το θέμα του χαρακτήρα που θα είχε η σύσκεψη. Αν θα είχε δηλαδή συμβουλευτικό ή αποφασιστικό χαρακτήρα. Ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε από την πλευρά της Κυβέρνησης ότι η σύσκεψη θα είχε αποφασιστικό χαρακτήρα μόνο σε περίπτωση συμφωνίας, ενώ σε περίπτωση διαφωνίας θα είχε απλώς συμβουλευτικό χαρακτήρα. Ο κ. Καραμανλής από τη δική του πλευρά επέμεινε στην ανάγκη η σύσκεψη να καταλήξει σε απόφαση».

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ δεν είναι σε εισαγωγικά, αφού τα όσα αναφέρονται είναι όπως αποδίδονται στο «Αρχείο» Καραμανλή τα όσα λέει ο Σκυλακάκης (Μητσοτάκης) ότι ελέχθησαν:

ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Παρατήρησε ότι υπήρχε ασάφεια στον τρίτο όρο της αποφάσεως της Κοινότητας, η οποία καλύφθηκε από την ελληνική ερμηνεία - διαφορετική από την ερμηνεία που έδωσαν στην απόφαση οι άλλοι Ευρωπαίοι - και διερωτήθηκε για τη δυνατότητα που είχε ήδη η Ελλάδα να επιβάλει τον αποκλεισμό της χρήσεως του όρου Μακεδονία, όταν δεν το πέτυχε τότε, υπό αισθητά ευνοϊκότερες συνθήκες.

  • Στη συνέχεια, αφού αναφέρθηκε στις προσπάθειές του που απέληξαν στην εξασφάλιση έστω και περιορισμένου χρόνου πριν από την άμεση αναγνώριση των Σκοπίων, που είχε ζητήσει από τους Δώδεκα ο Αμερικάνος υπουργός των Εξωτερικών, τόνισε, σχετικά με το στόχο του ονόματος, ότι δεν τον θεωρεί μεν 100% ανέφικτο, οι πιθανότητες όμως να επιτευχθεί είναι πάρα πολύ μικρές. Κατά την άποψή του, με το πακέτο Πινέιρο δύο από τους τρεις όρους καλύπτονται πλήρως και ο τρίτος μερικώς, με τον επιθετικό προσδιορισμό. Αν όμως η Ελλάδα απορρίψει το πακέτο και δεν επιτύχει να ανατρέψει τη δεδομένη θέση της διεθνούς κοινότητας, τότε οι συνέπειες θα είναι βαριές. Τέλος, αναφέρθηκε στις συνέπειες που θα είχε η επιμονή της Ελλάδος στο θέμα του ονόματος στα άλλα ανοιχτά θέματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής - ελληνοτουρκικές σχέσεις, ένταξη στη Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση, σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
  • Συμπερασματικά, επισήμανε ότι δεν μπορεί να παραγνωρίσει το λαϊκό αίσθημα, το οποίο είχε δημιουργηθεί και απαιτούσε να παραμείνει η κυβέρνηση αμετακίνητη στο θέμα του ονόματός, και εξέφρασε την επιθυμία να υπάρξει ομοφωνία, καθώς δεν είναι διατεθειμένος να διχάσει τον ελληνικό λαό πάνω στο κρίσιμο αυτό σημείο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επισήμανε, και αυτός, την ανάγκη να καταλήξει η σύσκεψη σε ομόφωνη απόφαση.

ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Ανέπτυξε τις γνωστές από τις δημόσιες τοποθετήσεις θέσεις του σχετικά με την επιτροπή Μπατεντέρ, το «λάθος Σαμαρά» στις 16.12.1991, και τον κίνδυνο από τα Σκόπια, εξ αιτίας των ισχυρών σλαβομακεδονικών λόμπι στο εξωτερικό. Εξέφρασε την άποψη ότι, σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, εκτιμάται η δύναμη και η αποφασιστικότητα και επισήμανε τον κίνδυνο να υποστεί το κύρος της Ελλάδος βαρύ πλήγμα, αν γίνει δεκτός ένας συμβιβασμός.

  • Σε παρατήρησή του, ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει προσδιορίσει τη θέση του στο θέμα του ονόματος, ο Κ. Μητσοτάκης απάντησε ότι πάντα στήριζε επίμονα την ελληνική ερμηνεία στο θέμα του ονόματος, αλλά δεν τοποθετήθηκε ρητά, για να αποφύγει μια πρόωρη δέσμευση της Ελλάδος και προκειμένου να διατηρήσει ένα επαρκές περιθώριο διαπραγματευτικών ελιγμών.

ΔΑΜΑΝΑΚΗ: Ζήτησε, αν η Ελλάδα επιχειρήσει να κερδίσει το θέμα του ονόματος, να κρατηθεί και δεύτερη γραμμή άμυνας, ώστε, εφόσον υπάρξει αποτυχία, να μη χαθούν όλα όσα είχαν ως τότε εξασφαλιστεί στα πλαίσια του πακέτου Πινέιρο.

ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Παρεμβαίνοντας ξανά είπε ότι, αν η πολιτική ηγεσία είχε το θάρρος να πει όσα πιστεύει, ο ελληνικός λαός θα ήταν δυνατό να δεχτεί τη σωστή πολιτική. Ηδη, υπό την πίεση της κοινής γνώμης, η κυβέρνηση, θα διεξαγάγει, μέχρι τέλους, σκληρό αγώνα, προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αν όμως δεν αποδειχτεί τούτο εφικτό, προτείνει, ως δεύτερη γραμμή άμυνας, την αποδοχή ενός επιθετικού προσδιορισμού, του τύπου «Βόρειος Μακεδονία», σε συνδυασμό με μια «επίθεση φιλίας» προς τη γειτονική χώρα.

ΠΑΠΑΡΗΓΑ: Ανέπτυξε τις θέσεις του κόμματός της, διαφορετικές από των άλλων κομμάτων - κατά του συλλαλητηρίου, της ονοματολογίας κλπ. - παρά το πολιτικό κόστος και στη δική του λαϊκή βάση.

***

ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ μακρά συζήτηση σχετικά, αφ' ενός, με τις επιβεβλημένους αντιδράσεις σε περίπτωση που η Κοινότητα θα απέρριπτε τις ελληνικές θέσεις και, αφ' ετέρου, τη σκοπιμότητα για την πραγματοποίηση νέας συσκέψεως, προκειμένου να επανεκτιμηθούν τα δεδομένα, αν αποτύχει στην προσπάθειά της η κυβέρνηση.

  • Σχετικά με το ενδεχόμενο να κλείσει τα σύνορα, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι, αν η αξιωματική αντιπολίτευση συμπλεύσει στο θέμα αυτό με τον Α. Σαμαρά, ο ίδιος αδυνατεί να δεχτεί οποιαδήποτε συμφωνία.
  • Ο Α. Παπανδρέου διατήρησε ζωηρές επιφυλάξεις, αλλά τελικά συμφωνήθηκε ότι, σε περίπτωση αποτυχίας, τα μέτρα αντιδράσεως της Ελλάδος θα αποφασίζονταν σε νέα σύσκεψη, η οποία - ούτως ή άλλως - θα όφειλε να πραγματοποιηθεί, προκειμένου να επανεξεταστεί γενικότερα η τακτική που θα όφειλε να υιοθετήσει η ελληνική κυβέρνηση.

Πριν λήξει η σύσκεψη, ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τους πολιτικούς αρχηγούς για την απόφασή του να απομακρύνει τον Α. Σαμαρά από την κυβέρνηση, «δεδομένου ότι το πρόγραμμα δράσεως που είχε προτείνει ως υπουργός των Εξωτερικών - κυρίως το κλείσιμο των συνόρων - ερχόταν σε άμεση αντίθεση με την κυβερνητική πολιτική, και να ζητήσει από τη Βουλή την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης».

Τι αναφέρουν οι σημειώσεις του Α. Παπανδρέου

14 Φλεβάρη 1992: Συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη για το όνομα. Ηταν ΟΛΟΙ τους εκεί, εκτός από το ΚΚΕ
14 Φλεβάρη 1992: Συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη για το όνομα. Ηταν ΟΛΟΙ τους εκεί, εκτός από το ΚΚΕ
Η εικόνα που ο Α. Παπανδρέου δίνει με τις σημειώσεις του έχει ως εξής:

ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: (Λέει ότι υπάρχει) «διχασμός του λαού σχετικά με τα Σκόπια» (και αναφέρεται στις) «διεθνείς επιπτώσεις».

ΣΑΜΑΡΑΣ: (Αναφέρεται στη) «συνάντηση με τον Πινέιρο της 1ης Απριλίου (και στο) package-deal Πορτογαλίας-Ελλάδας».

  • «Υπογραφή Συνθήκης-Πλαίσιο για το απαραβίαστο των συνόρων».
  • «Ανταλλαγή επιστολών ΥΠΕΞ - διασφάλιση της μη προπαγάνδας».
  • «Υπήκοοι της Ελλ. Δημ. (Μειονότης)» (Σ.Σ.: Ο Α. Παπανδρέου σημειώνει: «Αντίρρηση Σαμαρά»).
  • «Εισήγηση "Νέα Μακεδονία"» (Σ.Σ.: Ο. Α. Παπανδρέου σημειώνει: «Διαφωνία Σαμαρά»).
  • «Κοινή δήλωση των 12 για ενίσχυση Σκοπίων» (Σ.Σ.: Ο Α. Παπανδρέου σημειώνει τη θέση Σαμαρά: (Αυτό να γίνει) «μέσα από το δίαυλο της Ελλάδος»).
  • «Τροποποίηση του σκοπιανού Συντάγματος».
  • «Διχαστική εικόνα προς τα έξω. Εβλαψε διότι δεν είχαμε ξεκάθαρη θέση».
  • «Ο Πινέιρο πιστεύει ότι, εάν η Ελλάδα δεχθεί το package- deal, τότε και τα Σκόπια θα το δεχθούν ή δεν θα αναγνωριστούν».
  • «Παρατηρήσεις Σαμαρά: Τρίτος όρος: φωτογραφική διάταξη για το όνομα. Επιτυχία μας. Θέση των 5: Στήριξη του ονόματος εφόσον όλοι συμφωνούν».
  • «Συνοδευτικά μέτρα» (Σ.Σ.: Πρόκειται για τους επτά «όρους Σαμαρά» που ρίχτηκαν στο προεδρικό τραπέζι και αποτέλεσαν την αφορμή για το «φάγωμα» του τότε ΥΠΕΞ):

1. Σημερινή ανακοίνωση.

2. Και VETO / κλείσιμο των διασυνοριακών σταθμών.

3. Εκτακτη Σύγκληση του Ευρ. Συμβουλίου.

4. Εγκριση από τη Βουλή.

  • 16 Απριλίου: Απάντηση.
  • 1η Μαΐου: Κρίσιμη συνεδρίαση.
  • Συνέχεια σημείων.

5. Να επισκεφθούν οι αρχηγοί Δανία, Ολλανδία, Αγγλία, Ιταλία.

6. Σαμαράς στους ομολόγους.

7. Delors, Gencher, Carrington (Ολο το κείμενο χωριστά).

(Στο σημείο αυτό, εμφανώς εκνευρισμένος ο Καραμανλής κάποια στιγμή λέει, «Οι προτάσεις Σαμαρά να απευθυνθούν στην κυβέρνηση», και λίγο μετά στρεφόμενος στον Σαμαρά: «Ενημερωθήκαμε...». Είναι το... σύνθημα για να αποχωρήσει ο τότε ΥΠΕΞ από τη σύσκεψη και από την κυβέρνηση!..).

«ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ:
  • "Ενημέρωση Σαμαρά"
  • "Η Ελλάδα δεν μπορούσε να προλάβει τη διάσπαση. Επέτυχε τους 3 όρους. Υπάρχει ασάφεια στον 3ο όρο. Εξ υπαρχής εδόθη η έννοια ότι αφορούσε το όνομα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ"».

ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: «Στην τελευταία συνεδρίαση είπαμε πως θα υποστηρίξουμε τους 3 όρους. (Υπάρχει) κίνδυνος διχασμού έκτοτε. Το θέμα αυτό πήρε τεράστιες διαστάσεις. Οφείλεται στην αοριστία. Διάσταση απόψεων μεταξύ Ελλάδος και ΕΟΚ. Οφείλεται στην αοριστία».

ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: «Δεν μπόρεσε ο Σαμαράς να επιβάλει τη θέση μας. Προς τα μέσα αποτέλεσμα. - Συναισθηματικοί παράγοντες. Επιστολή Baker. Κίνηση προς Bush και Kohl. Κερδίσαμε χρόνο. Πλήρης ικανοποίηση στους 2 πρώτους όρους. Ο 3ος όρος ήταν πάρα πολύ δύσκολος. Οι ελπίδες δεν είναι μεγάλες. Αν χάσουμε τη μάχη οι συνέπειες μπορεί να είναι αρνητικές. Το λαϊκό αίσθημα "ΟΧΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ"».

ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: «Μη αναγνώριση με κλείσιμο συνόρων».

ΔΑΜΑΝΑΚΗ: «Χρειαζόταν προετοιμασία - Κρίσιμη η 16η Δεκέμβρη, Μπαντεντέρ. Αναβολές. - Το όνομα έχει σημασία. - Δεν είναι έτοιμη».

ΠΑΠΑΡΗΓΑ: «Διαφωνία με τον Α. Γ. Π. - Σχολιασμός για κομματικά οφέλη. - ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΚΛΕΙΣΕ. - Επίθεση κατά ΕΟΚ. Δεν υπάρχει εξωτερική πολιτική».

ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: «Αλίμονο αν φύγουμε από την ΕΟΚ».

ΠΑΠΑΡΗΓΑ: «Δεν θεωρεί το θέμα "ονόματος" πρωτίστης σημασίας και προτείνει μια σειρά από ενέργειες στα Βαλκάνια».

ΔΑΜΑΝΑΚΗ: «Να θέσουμε το θέμα του ονόματος ασκώντας έστω και VETO».

ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: «Να παλέψουμε, αλλά να μην πάμε στο χορό του ΖΑΛΟΓΓΟΥ. Το τι θα κάνουμε μετά να μην παρθεί τώρα. - Θα εδέχετο "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΑΡΔΑΡΗ". VETO».



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ