Με στρατιωτική πυγμή και κλιμάκωση των χερσαίων και εναέριων επιχειρήσεων του στρατού και της αεροπορίας σε τρεις μεθοριακές πολιτείες της βορειοανατολικής Νιγηρίας αποφάσισε, για μία ακόμη φορά, να αντιμετωπίσει τους ισλαμιστές της «Μπόκο Χαράμ» ο Πρόεδρος της χώρας, Γκουντλάκ Τζόναθαν, αποβλέποντας μεταξύ άλλων στα πιθανά οφέλη μίας μακράς και κρίσιμης προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2015.

Λίγες μέρες μετά τις επιθέσεις ισλαμιστών στο μεθοριακό ψαροχώρι Μπάμα της πολιτείας Μπόρνο στις αρχές Μάη, με αποτέλεσμα το θάνατο αρκετών δεκάδων αστυνομικών και στρατιωτών, ο Νιγηριανός Πρόεδρος με ραδιοτηλεοπτικό διάγγελμά του κήρυξε, το βράδυ της περασμένης Τρίτης (14/5), κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις βορειοανατολικές πολιτείες Μπόρνο, Γιόμπε και Ανταμάουα, απαντώντας, όπως είπε, στην «κήρυξη πολέμου» από «ομάδες τρομοκρατών που ορκίζονται σε ξένες σημαίες και ιδεολογίες». Ο Πρόεδρος Τζόναθαν μίλησε ακόμη για «τη συστηματική προσπάθεια τρομοκρατών και ενόπλων να αποσταθεροποιήσουν τη Νιγηρία, δοκιμάζοντας τη συλλογική μας αποφασιστικότητα», αφήνοντας την ίδια ώρα υποτίθεται «ανοιχτό» ένα παράθυρο διαλόγου με τους ισλαμιστές, που απροκάλυπτα πλέον ρίχνουν το γάντι κατά της κεντρικής εξουσίας στη Νιγηρία χρησιμοποιώντας με δεξιοτεχνία τις σχέσεις διαπλοκής της με τις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (ΗΠΑ, Βρετανία) και τα ξένα μονοπώλια που εκμεταλλεύονται επί της ουσίας τον τεράστιο ορυκτό πλούτο της πολυπληθέστερης χώρας της υποσαχάριας Αφρικής (σύνολο πληθυσμού 160.000.000 άτομα).

Η απόφαση του Νιγηριανού ηγέτη να επιλέξει τη λήψη στρατιωτικών και κρατικών μέτρων καταστολής για να καταπνίξει την αποσταθεροποιητική δράση μίας οργάνωσης, που υπόσχεται πως θα λύσει όλα τα σοβαρά προβλήματα φτώχειας και ανισοτήτων στο νιγηριανό μουσουλμανικό βορρά με την επιβολή ισλαμικού νόμου (σαρία), δεν προκαλεί εντύπωση. Κάτι παρόμοιο είχε πράξει στο τέλος του Δεκέμβρη του 2011 μετά από ένα πολύνεκρο μπαράζ βομβιστικών επιθέσεων της «Μπόκο Χαράμ» σε χριστιανικούς ναούς του νότου τα Χριστούγεννα. Και τότε ο Νιγηριανός Πρόεδρος είχε επιβάλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε τέσσερις πολιτείες του βορρά επικαλούμενος το Σύνταγμα του 1999, με μόνη διαφορά πως η απόφαση αφορούσε σε 15 συγκεκριμένες περιοχές και όχι όλη την έκταση των εμπλεκόμενων πολιτειών. Και τότε είχε μιλήσει για «επιθέσεις που τραντάζουν τα θεμέλια του κράτους» και «απειλούν τη συλλογική ασφάλεια». Και τότε είχε μιλήσει για «προσωρινό κλείσιμο των συνόρων» με τις γειτονικές χώρες (Νίγηρα, Τσαντ, Καμερούν). Και τότε είχε αφήσει αιχμές για συνεργασία των ισλαμιστών της «Μπόκο Χαράμ» με ξένες κυβερνήσεις ή ομοϊδεάτες τους σε γειτονικές χώρες. Κατάσταση έκτακτης ανάγκης είχε επιβάλει ο προκάτοχός του, το 2004 και το 2006, εκτοπίζοντας τότε από τις θέσεις τους εκλεγμένους κυβερνήτες πολιτειών του βορρά...

Είναι προφανές ότι από τότε μέχρι την τελευταία κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης (η οποία, σημειωτέον, ελάχιστα απέχει από στρατιωτικό νόμο καθώς δίνει υπερεξουσίες σε στρατό και αστυνομία, για συλλήψεις και φυλακίσεις υπόπτων χωρίς κατηγορίες, οδοφράγματα και απαγόρευση κυκλοφορίας σε εκτενείς κατοικημένες περιοχές κ.ά.) όχι μόνο δεν έχει παταχθεί αλλά έχει ενταθεί η ένοπλη δράση των ισλαμιστών της «Μπόκο Χαράμ». Οι αρχικές «ανώδυνες» σχετικά επιθέσεις της κατά αστυνομικών τμημάτων, όπως είχε κάνει ο ιδρυτής της και πρώτος αρχηγός της οργάνωσης το 2002, Μοχάμεντ Γιουσούφ, έχουν πλέον μετεξελιχθεί σε καλοστημένες επιχειρήσεις κατά δυνάμεων στρατού και αστυνομίας με τη χρήση εξεζητημένων εκρηκτικών υλών, σύγχρονων στρατιωτικών όπλων (μεταξύ τους αντιαεροπορικά πυρά, εκτοξευτήρες χειροβομβίδων και όλμων κ.ά.) και τη στρατολόγηση χιλιάδων νεαρών που βρίσκει με περισσή ευκολία ο νυν αρχηγός της οργάνωσης, Αμπού Σεκάου, έναντι χρημάτων, μεταξύ των εκατομμυρίων άνεργων νεαρών του φτωχότερου τμήματος της Νιγηρίας, που είναι το βόρειο ήμισυ της χώρας, στο οποίο υπερτερεί ο μουσουλμανικός πληθυσμός.

Δεν είναι δύσκολο κανείς να καταλάβει γιατί αποτυχαίνει η τακτική της λήψης σκληρών στρατιωτικών μέτρων από τη νιγηριανή κυβέρνηση. Αποτυχαίνει γιατί οι λόγοι ύπαρξης της δράσης της «Μπόκο Χαράμ» και κάθε άλλης εξτρεμιστικής οργάνωσης δεν είναι ένα υποτίθεται «θρησκευτικό» υπόβαθρο. Εχουν ως πλαίσιο αναφοράς ένα περιβάλλον έντονων κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, οι οποίες βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τη δραματική έξαρση της φτώχειας και της απελπισίας που υπάρχει σε πολλές περιοχές κυρίως της βόρειας Νιγηρίας, όπου καταγράφονται τα μεγαλύτερα ποσοστά ένδειας και ανεργίας.

Ακόμη και τα «συντηρητικά» στοιχεία του Εθνικού Γραφείου Στατιστικής της Νιγηρίας για το 2010 αναφέρουν ότι το 93,9% των Νιγηριανών θεωρούσαν τους εαυτούς τους φτωχούς, ποσοστό που κυμαινόταν στο 75,5% το 2004. Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται ότι πάνω από το 50% των Νιγηριανών ζουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ οι υπόλοιποι εξαρτώνται από τη χρήση δαπανηρών γεννητριών που λειτουργούν με ακριβό... εισαγόμενο ντίζελ.

Εκτιμάται επίσης ότι στην εξαετία 2004 - 2010, αυξήθηκε κατά 63,7% το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (πάνω από 113.000.000 άτομα!) ενώ την ίδια περίοδο ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 13,9%.

Αυτά, με την ανεργία να ξεπερνά το 2011 το 23,9% ενώ οι ρυθμοί καπιταλιστικής ανάπτυξης τρέχουν μεταξύ 6,5% και 7,8%.

Παράλληλα, σύμφωνα και πάλι με στοιχεία της νιγηριανής στατιστικής υπηρεσίας, στο τέλος του 2012 η γεωγραφία της φτώχειας παρέμενε «εγκλωβισμένη» στο βορρά, με τη βορειοδυτική πολιτεία Σοκότο να είναι μακράν η πιο φτωχή πολιτεία της χώρας, όπου η φτώχεια μαστίζει το 81,2% του πληθυσμού. Το αμέσως επόμενο θλιβερό ρεκόρ φτώχειας έχει η επίσης βόρεια πολιτεία Κατσίνα με 74,5% και ακολουθεί η βορειοανατολική πολιτεία Ανταμάουα με φτώχεια στο 74,2% του πληθυσμού.

Γενικά η γεωγραφία της φτώχειας για το 2012 έχει στην κορυφή τις βορειοδυτικές πολιτείες (με ποσοστό 72,2%), δεύτερες τις βορειοανατολικές (με ποσοστό 71%) και τρίτες τις βορειοκεντρικές (με 67%).

Είναι προφανές ότι ελάχιστοι νέοι θα προθυμοποιούνταν να γίνουν βομβιστές αυτοκτονίας για λογαριασμό της κάθε «Μπόκο Χαράμ» εάν είχαν τη δυνατότητα μίας ζωής χωρίς πείνα, αμορφωσιά και φτώχεια. Εάν είχαν τη δυνατότητα μίας εργασίας με απολαβές που θα εξασφάλιζαν αξιοπρεπή διαβίωση...

Είναι επίσης βέβαιο ότι η νιγηριανή αστική τάξη δεν αγνοεί αλλά καμώνεται πως δεν γνωρίζει το παραπάνω αυτονόητο. Για όσο καιρό ακόμη ο λαός τής το επιτρέπει, η αστική τάξη θα συνεχίσει να καταστρατηγεί τα δικαιώματα της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού που στενάζει από την εκμετάλλευση, τη φτώχεια και τις ανισότητες και θα συνεχίσει να δίνει «λύσεις» σε προβλήματα όπως η δράση εξτρεμιστικών οργανώσεων χρησιμοποιώντας το στρατό, την αστυνομία και τις λοιπές δυνάμεις καταστολής. Ρίχνοντας, βεβαίως, στάχτη στα μάτια του λαού πως «για το καλό του» θα πρέπει να κλιμακωθεί για μία ακόμη φορά η κρατική βία. Σε άλλη κατεύθυνση θα πρέπει να παλέψει ο νιγηριανός λαός και να επιβάλει με τη δική του εξουσία πολιτικές που θα εξασφαλίζουν καλές υποδομές Υγείας, Παιδείας, Κοινωνικής Πρόνοιας και θέσεις δουλειάς με ουσιαστικές αποδοχές και όχι μισθούς πείνας. Που θα εξασφάλιζαν στο λαό έλεγχο και αξιοποίηση προς όφελός του του τεράστιου πλούτου της χώρας, των κοιτασμάτων πετρελαίου, φυσικού αερίου, πολύτιμων λίθων και μετάλλων που βρίσκονται στα έγκατα της νιγηριανής γης και τα οποία εκμεταλλεύεται, δεκαετίες τώρα, το ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο.