Αντιμέτωπα με μια επικίνδυνη πυρκαγιά και με ένα ακόμα πιο επικίνδυνο τοξικό νέφος ήρθαν τα λαϊκά στρώματα της Αττικής, εξαιτίας της μεγάλης φωτιάς που ξέσπασε το Σάββατο 15 Αυγούστου μέσα στον αστικό ιστό, στο εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών «Global» στη Μεταμόρφωση.

Το εργοστάσιο, που έχει καταστραφεί ολοσχερώς, καταλαμβάνει έκταση σχεδόν 10 στρεμμάτων. Εξαιτίας της πυρκαγιάς είχε διακοπεί η κυκλοφορία των οχημάτων στα δύο ρεύματα της Εθνικής Αθηνών - Λαμίας, στο ύψος της Μεταμόρφωσης, και αποκαταστάθηκε σταδιακά μέχρι το πρωί της Κυριακής.

Σύμφωνα με την Πυροσβεστική, έχοντας ήδη γεμίσει με τοξικό καπνό το μεγαλύτερο μέρος του Λεκανοπεδίου, η φωτιά θα σιγοκαίει για μέρες, εκπέμποντας επικίνδυνες ουσίες για την υγεία, ειδικά των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής όπου λειτουργούσε το εργοστάσιο.

Σε κάθε περίπτωση, συμβάντα μεγάλης έκτασης όπως αυτό απειλούν τη δημόσια υγεία και αναδεικνύουν τους μεγάλους κινδύνους από τη λειτουργία τέτοιων επιχειρήσεων δίπλα στα σπίτια των λαϊκών οικογενειών της Αττικής. Επιβεβαιώνουν επίσης την απουσία ουσιαστικής πρόληψης από το κράτος για την αποφυγή τους, αλλά και την έλλειψη αποτελεσματικού σχεδίου και μέτρων για την αντιμετώπισή τους, όταν εκδηλωθούν.

Συνολικότερα αναδεικνύεται για άλλη μια φορά πόσο επικίνδυνη είναι η πολιτική στήριξης των κερδών του κεφαλαίου, που ναρκοθετεί τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, είτε πρόκειται για τη λειτουργία χωματερής μέσα στις αυλές των κατοίκων της Δυτικής Αττικής, είτε πρόκειται για μεγάλες ρυπογόνες βιομηχανικές μονάδες και «καζάνια», που λειτουργούν σε απόσταση αναπνοής από τα σπίτια των λαϊκών οικογενειών.

Είτε πρόκειται τέλος για την αδειοδότηση και ανεξέλεγκτη λειτουργία εργοστασίων μέσα στον αστικό ιστό, όπως αυτό που κάηκε το περασμένο Σάββατο, ξυπνώντας μνήμες από ένα ανάλογο περιστατικό τον Οκτώβρη του 2015, όταν μια μάντρα ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο έγινε παρανάλωμα του πυρός, ξερνώντας δηλητήριο για μέρες στον ουρανό της Αττικής.

Ετσι και τώρα, πέρα από τη ζημιά που έχει ήδη γίνει εδώ και τρεις μέρες, το τοξικό νέφος αναμένεται να επηρεάσει πολύ μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε ένα βάθος χρόνου, ακόμα και εκτός των ορίων του νομού Αττικής. Ηδη μετρήσεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατέγραψαν αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα νότια και νοτιοδυτικά προάστια της Αττικής.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, οι ουσίες που εκλύονται από την καύση πλαστικών είναι ιδιαίτερα τοξικές και το νέφος που δημιουργεί η πυρκαγιά δεν θα εγκλωβιστεί στο λεκανοπέδιο, καθώς πνέουν ισχυροί άνεμοι που θα το απομακρύνουν. Γι' αυτό συστήνεται σε όλους όσοι κυκλοφορούν στο δρόμο σε περιοχές όπου υπάρχει το νέφος να είναι πολύ προσεκτικοί.

Τα ερωτήματα που τίθενται με αφορμή την πυρκαγιά είναι πολλά και σοβαρά:

• Υπήρχαν πρόβλεψη και σχεδιασμός για τη λήψη μέτρων από την Περιφέρεια Αττικής για την περίπτωση ενός τέτοιου μεγάλου ατυχήματος;
• Η καθοδήγηση των κατοίκων κινήθηκε και πάλι στη λογική της «ατομικής ευθύνης», με οδηγίες του τύπου «κλείστε τα παράθυρα και τις πόρτες». Ποιος και με ποιον τρόπο θα μετρήσει το βαθμό έκθεσης των κατοίκων στις επικίνδυνες ουσίες;
• Οσοι κινούνταν στην περιοχή και ήταν αναγκασμένοι να αλλάξουν πορεία, λόγω διακοπής της κυκλοφορίας, ήταν προστατευμένοι από το νέφος;
• Ποιες ουσίες εκλύονται από την πυρκαγιά, τι επικινδυνότητα έχουν; Ποιες περιοχές επηρεάστηκαν από το τοξικό νέφος;
• Εχουν γίνει μετρήσεις για επικίνδυνες ουσίες, όπως διοξίνες; Υπενθυμίζουμε ότι όταν καίγονται υλικά όπως αυτά που κάηκαν στο εργοστάσιο, εκλύονται πολύ τοξικές ουσίες που δεν διαλύονται, μπορούν να περάσουν στον άνθρωπο με πολλούς τρόπους, όχι μόνο με την απευθείας έκθεση αλλά π.χ. και μέσω της τροφικής αλυσίδας.

Ερωτήματα προκύπτουν για την αδειοδότηση τέτοιων βιομηχανιών μέσα στον αστικό ιστό, δίπλα δηλαδή σε κατοικίες, μαγαζιά, σχολεία, νοσοκομεία.

Το συγκεκριμένο εργοστάσιο έχει πάρει και πρόσφατα άδεια λειτουργίας (στους πρώτους μήνες του 2020), με βάση τον τελευταίο σχετικό νόμο, που αποτέλεσε έναν ακόμα κρίκο της αντιλαϊκής πολιτικής, η οποία ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, στο όνομα της απρόσκοπτης ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας, θέτει όλο και λιγότερους περιορισμούς για την αδειοδότηση, φτάνοντας στο σημείο να καταργεί στην πράξη ακόμα και τον έλεγχο στοιχειωδών όρων λειτουργίας.

Πιο συγκεκριμένα, για να δοθεί μια άδεια απαιτείται από τις επιχειρήσεις να προσκομίζουν μια σειρά δικαιολογητικά τα οποία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν ελέγχονται, καθώς εδώ και χρόνια οι έλεγχοι είναι δειγματοληπτικοί, καλύπτοντας μόνο ένα μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων.

Ερωτήματα προκύπτουν επίσης για τον έλεγχο λειτουργίας και της συγκεκριμένης επιχείρησης, καθώς και άλλων που εγκυμονούν αντίστοιχους κινδύνους. Πλήθος εργατικών «ατυχημάτων», πυρκαγιών και εκρήξεων υπογραμμίζουν την έλλειψη μέτρων πρόληψης στους εργασιακούς χώρους (π.χ. μέτρων πυροπροστασίας) και κρατικού ελέγχου μεγάλων επιχειρήσεων, που μετατρέπονται σε ωρολογιακές βόμβες για εργαζόμενους, κατοίκους και το περιβάλλον.

Τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων για την απουσία αποτελεσματικού σχεδιασμού πολιτικής προστασίας και προληπτικών μέτρων καταγγέλλει και η «Λαϊκή Συσπείρωση» Νέας Φιλαδέλφειας - Νέας Χαλκηδόνας, σε ανακοίνωση για τη σοβαρή κατάσταση που δημιουργήθηκε με την πυρκαγιά στο εργοστάσιο στη Μεταμόρφωση. Μεγάλες είναι και οι ευθύνες της Περιφέρειας και της δημοτικής αρχής.

Οπως σημειώνει η «Λαϊκή Συσπείρωση», η Περιφέρεια «οφείλει απαντήσεις για τα αναγκαία μέτρα πρόληψης και τους μηχανισμούς ελέγχου που πρέπει να υπάρχουν σε βιομηχανικές ζώνες, ιδιαίτερα όταν αυτές γειτνιάζουν με κατοικημένες περιοχές. Αλλά και η δημοτική αρχή Βούρου δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Ηδη από τον Ιούνη η "Λαϊκή Συσπείρωση" προειδοποιούσε για τέτοιους κινδύνους.

Χαρακτηριστικά, κατά τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο του σχεδίου "Ιόλαος" σημειώναμε: "Γίνεται λόγος για τα Σχέδια Αντιμετώπισης Τεχνολογικών Ατυχημάτων Μεγάλης Εκτασης. Ερώτηση: Ο δήμος έχει βιομηχανική ζώνη πέριξ του Κηφισού και είναι δίπλα στη μεγάλη βιομηχανική ζώνη, και με χημικές βιομηχανίες, της Μεταμόρφωσης. Ποιο είναι το σχέδιο; Πού είναι το παράρτημά του; Δηλαδή αν γίνει κάτι από αυτά, τι ακολουθούμε;".

Είναι ανάγκη να παρθούν άμεσα όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της υγείας κατοίκων και εργαζομένων, για την απορρύπανση στην περιοχή, την προστασία των υδάτων και του περιβάλλοντος, αλλά πάνω από όλα για να θωρακιστεί η περιοχή με όλα τα αναγκαία μέτρα πρόληψης και προστασίας, που μπαίνουν στον Προκρούστη του "κόστους"».

«Να δυναμώσει ο αγώνας ενάντια στην πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων, που ξέρουν να είναι χουβαρντάδες όταν πρόκειται για τη στήριξη της κερδοφορίας των μεγαλοεπιχειρηματιών ενώ την ίδια στιγμή έχουν "καβούρια στην τσέπη" όταν πρόκειται για τις λαϊκές ανάγκες και την προστασία του περιβάλλοντος», καταλήγει η ανακοίνωση.