Το συντομότερο δρόμο για την ιδιωτικοποίηση και πλήρη υπαγωγή της Παιδείας στις ανάγκες της αγοράς δηλώνει διατεθειμένη να ακολουθήσει η Νέα Δημοκρατία. Οι προγραμματικές θέσεις της για την Παιδεία αποδέχονται το χαρακτήρα της εκπαίδευσης που έχει οικοδομήσει η κυβέρνηση σε αρμονία με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και με σταθερή προσήλωση στη διά βίου κατάρτιση. Η ΝΔ υπόσχεται ότι «θα προωθήσει με το πρόγραμμά της για την εκπαίδευση το στρατηγικό στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση ώστε έως το 2010 να γίνει η ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία της γνώσης...», την υλοποίηση, δηλαδή, των στόχων της Λισαβόνας για αύξηση των κερδών του ευρωπαϊκού κεφαλαίου με μοχλό και την Παιδεία. Ταυτόχρονα, δηλώνει ότι θα αυξήσει σταδιακά τις δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ χωρίς να προσδιορίζει χρονοδιάγραμμα ούτε και δέσμευση για κονδύλι από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Η ΝΔ έρχεται να παρέμβει με κινήσεις εξωραϊσμού στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με κύρια πρόταση αυτή της κατάργησης των πανελλαδικών εξετάσεων της Β΄ Λυκείου και της μείωσης των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων της Γ΄ Λυκείου σε 6, σε μία κατεύθυνση «βελτίωσης» της ίδιας αντιεκπαιδευτικής πολιτικής που ακολουθείται. Αυτό, άλλωστε, συμπυκνώνεται στη φράση «εμείς δεν ερχόμαστε να ανατρέψουμε το σύστημα, αλλά να το αλλάξουμε». Σε ό,τι δε αφορά στην αξιολόγηση των μαθητών, καθιερώνονται γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις δύο φορές το χρόνο από την Ε΄ τάξη Δημοτικού και μέχρι τη Γ΄ τάξη Γυμνασίου.

Η υποχρεωτική εκπαίδευση νοείται από το κόμμα της ΝΔ ως «βασικός πυρήνας» της διά βίου εκπαίδευσης ενώ σε συμφωνία βρίσκεται με την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά στην - έτσι κι αλλιώς υπαγορευμένη από τις πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς - κατάρτιση. Σε αυτή τη βάση, μιλά για επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στα 12 χρόνια (δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο), αποδεχόμενη την παράλληλη και διευρυνόμενη παρουσία ενός ολοκληρωμένου πλέγματος ιδιωτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας στο χώρο της Παιδείας, που εξωθεί στην έμμεση ιδιωτικοποίησή του, χωρίς απεξάρτηση της δομής και του προγράμματος του Λυκείου από τη διαδικασία επιλογής για τα ΑΕΙ-ΤΕΙ. Χωρίς τη συνολική ακύρωση του νομοθετικού οπλοστασίου της κυβερνητικής «μεταρρύθμισης» αλλά και με τη διατήρηση του διπλού δικτύου λυκείου-επαγγελματικής κατάρτισης με «λυκειακό χαρακτήρα». Παράλληλα, δεν αγγίζει την ουσία της σύνδεσης του σχολείου με την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ούτε το ίδιο το περιεχόμενο του σχολείου.

Ανάμεσα στις προτάσεις της ΝΔ βρίσκεται και η «αξιολόγηση» εκπαιδευτικών. Η ΝΔ υπόσχεται ότι θα εφαρμόσει την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού η οποία θα συνδέεται με την επιλογή στελεχών της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί θα διορίζονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εφόσον αποκτήσουν μετά από εξαμηνιαία προγράμματα στα πανεπιστήμια πιστοποιητικό επιστημονικής-διδακτικής και ψυχοπαιδαγωγικής κατάρτισης.

Στο θέμα της κατάρτισης, προτείνεται η μεγαλύτερη σύνδεσή της με την αγορά εργασίας και «αποκατάσταση της φυσιογνωμίας των ΙΕΚ» με εκπαιδευτές που θα είναι «καταξιωμένα επαγγελματικά στελέχη» στην αγορά εργασίας και «προγράμματα κατάρτισης με βάση τις εκάστοτε ανάγκες της αγοράς». Παράλληλα, προτείνει θεσμοθέτηση οργάνων πιστοποίησης της λεγόμενης άτυπης κατάρτισης, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ, ενώ μιλά για ίδρυση μονάδων διά βίου εκπαίδευσης σε κάθε πανεπιστήμιο.

Πανεπιστήμια βαθιά ταξικά, για λίγους κι εκλεκτούς, πανεπιστήμια που θα λειτουργούν επιχειρηματικά και βαθιά αντιδημοκρατικά, περιγράφονται στο κυβερνητικό πρόγραμμα της ΝΔ για την Παιδεία, που κρατώντας ως βάση το «επιχειρηματικό άνοιγμα», την ιδιωτικοποίηση στην οποία έχει σπρώξει την Ανώτατη Εκπαίδευση η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μαζί με τη σταδιακή υλοποίηση των κατευθύνσεων της ΕΕ σ' αυτόν τον τομέα, προχωράει προς το αντιδραστικότερο.

Με ένα «τετραετές επιχειρησιακό πρόγραμμα» (που θα καταρτίζεται από τις πρυτανικές αρχές και θα εγκρίνεται από το υπουργείο) θα προχωρούν τα ΑΕΙ και σε περίπτωση που παρεκκλίνουν από τους στόχους αυτού του προγράμματος θα αντιμετωπίζουν την ποινή διακοπής των χρηματοδοτήσεων. Και επειδή το πνεύμα της επιχειρηματικής λειτουργίας των ΑΕΙ διαπνέει τις θέσεις της ΝΔ, μιλάει στο πρόγραμμά της για αξιοποίηση (προφανώς κερδοσκοπική) της περιουσίας των πανεπιστημίων, για θεσμοθέτηση «οικονομικού παρέδρου» και διορισμό ενός ή περισσότερων μάνατζερ στα ιδρύματα, που θα «διαχειρίζονται» τα πάντα. Παράλληλα, περιλαμβάνεται ένα σχέδιο συστήματος αξιολόγησης των ιδρυμάτων, που θα καθορίζεται από «ανεξάρτητη Εθνική Επιτροπή», στην ίδια λογική των ευρωπαϊκών προτύπων που ακολουθεί και το ΠΑΣΟΚ στο τελευταίο νομοσχέδιο, και συνδεόμενο με τις κρατικές χρηματοδοτήσεις.

Επανέρχεται στο κυβερνητικό πρόγραμμα της ΝΔ το σπάσιμο του ενιαίου των πτυχίων σε δυο κύκλους με προαπαιτούμενα μαθήματα, δηλαδή είναι όρος η επιτυχής εξέταση όλων των μαθημάτων των τεσσάρων πρώτων εξαμήνων στο τέλος του δεύτερου έτους για να μπορέσει ο φοιτητής να προχωρήσει στα επόμενα έτη. Αυτό είχε προσπαθήσει να επιβάλει ο Γ. Σουφλιάς επί υπουργίας του το 1992, αλλά η ρύθμιση αποσύρθηκε κάτω από το βάρος των μεγάλων κινητοποιήσεων του φοιτητικού κινήματος, καθώς θα είχε τραγικές συνέπειες εάν εφαρμοζόταν, θα καθιστούσε απαγορευτική ουσιαστικά τη φοίτηση για τους εργαζόμενους φοιτητές και θα διογκωνόταν ο αριθμός των φοιτητών που θα εγκατέλειπαν τις σπουδές.

Καταργείται στο πρόγραμμα της ΝΔ η δωρεάν διανομή συγγραμμάτων, επανέρχεται η θέση για ιδιωτικά πανεπιστήμια, ψελλίζοντας αόριστες υποσχέσεις για σίτιση και στέγαση, ενώ σ' αυτό το βαθιά ταξικό οικοδόμημα προτείνεται αντισταθμιστικά ένα πλέγμα υποτροφιών.

Προτείνεται η επαναθεσμοθέτηση του ακαδημαϊκού ασύλου στην κατεύθυνση κατάργησής του και η κατάργηση της Επιτροπής Ασύλου, με τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων της στο Πρυτανικό Συμβούλιο. Παράλληλα, δίνεται μεγάλη έμφαση στο θέμα των εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας των ιδρυμάτων, που η πρακτική έχει δείξει ότι συνδέονται άμεσα με θεσμοθέτηση αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων και χτύπημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών.

Με κροκοδείλια δάκρυα για τη μη ουσιαστική αναβάθμισή τους και προεκλογικά «θα», αντιμετωπίζει η ΝΔ το πρόβλημα των ΤΕΙ. Ανοίγει το κουτάκι με τις προεκλογικές υποσχέσεις για «ουσιαστικές ευκαιρίες εξέλιξης και αναβάθμισης σε σχολές», επαρκή χρηματοδότηση, καθορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων στις ειδικότητες που εκκρεμούν και μετά από αυτό το «καρότο», μετά από τέσσερα χρόνια, θα πάρει το «μαστίγιο» της αξιολόγησης ειδικά για τα ΤΕΙ, έτσι ώστε «όσα έχουν φτάσει τα πανεπιστημιακά standards να αποκτούν τα αντίστοιχα ακαδημαϊκά χαρακτηριστικά». Για τα υπόλοιπα δε λέει τι θα απογίνουν...

Η παρουσίαση των θέσεων της ΝΔ για την Παιδεία έδωσε αφορμή για να στηθεί ένα παιχνίδι - «κόντρα» την είπαν τα αστικά ΜΜΕ - ανάμεσα σε αυτή και την κυβέρνηση για το ποιος θα εμφανιστεί πιο κοντά στα λαϊκά συμφέροντα. Ωστόσο, δεν μπορούν να κρύψουν πίσω από δημαγωγικές εξαγγελίες το χαρακτήρα της πολιτικής τους. Αλλωστε, ούτε οι ίδιοι δεν κρύβουν ποιους υπηρετεί το σχολείο που ευαγγελίζονται, καθώς οι αναφορές τους στη δημιουργία του «Ευρωπαίου πολίτη», του αυριανού δηλαδή «απασχολήσιμου» χωρίς δικαιώματα, είναι κοινές. Η ταξική φύση της πολιτικής τους δεν κρύβεται. Αποδεικνύεται και πάλι ότι ο λαός δεν έχει να περιμένει μια πραγματική αναγέννηση της εκπαίδευσης μέσα από γαλαζοπράσινες πινελιές στην ίδια πολιτική. Σε αντίθεση με την πολιτική των πολλαπλών ταξικών φραγμών προκειμένου να ανακοπεί η πρόσβαση στη γνώση και να μαζικοποιηθεί η φτηνή και εφήμερη κατάρτιση, σήμερα προβάλλει επίμονα η ανάγκη της ποσοτικής και ποιοτικής ενίσχυσης της γενικής Παιδείας μέσα από ενιαίο σχολείο, για όλους έως τα 18 χρόνια. Της Παιδείας που θα βοηθήσει τον άνθρωπο να αποκτήσει γενική και πραγματική εικόνα της πραγματικότητας και όχι αποσπασματική και στρεβλή, όπως γίνεται σήμερα. Και αυτή την Παιδεία μόνον το λαϊκό κίνημα με τον συντονισμένο αγώνα του μπορεί να την επιβάλει μέσα από την ανατροπή της σημερινής αντιλαϊκής πολιτικής.