ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 18 Οχτώβρη 2001
Σελ. /40
1944: Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Ελλάδα

Οκτώβρης 1944. Οι Γερμανοί υποχωρούν και ο ΕΛΑΣ συνεχίζει τις μάχες, απελευθερώνοντας πόλεις και χωριά. Η είδηση για την απελευθέρωση της Αθήνας στις 12 Οκτώβρη προκαλεί έκρηξη χαράς και ενθουσιασμού σε όλους τους πατριώτες. Η λευτεριά πλησιάζει και για τις άλλες σκλαβωμένες ακόμη περιοχές. Τα χτυπήματα του ΕΛΑΣ κατά των κατακτητών διαδέχονται το ένα, το άλλο.

Το βράδυ της 17 προς 18 Οκτώβρη τμήματα της Χ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ κατέλαβαν, ύστερα από 9ωρη φονική μάχη, το χωριό Κούκο, που ήταν άντρο των ταγματασφαλιτών της οργάνωσης ΠΑΟ, στην περιοχή της Κατερίνης. Στη μάχη σκοτώνονται 130 ταγματασφαλίτες και 16 Γερμανοί. Αιχμαλωτίστηκαν 77.

Τμήματα του 54ου Τάγματος του ΕΛΑΣ χτύπησαν στις 18 Οκτώβρη σε διάφορα σημεία μια γερμανική φάλαγγα δύναμης 2.500 ανδρών που προσπαθούσε να ανοίξει δρόμο από το Βόλο προς τη Λάρισα. Υστερα από 12ωρη μάχη η γερμανική φάλαγγα, που είχε στο μεταξύ σημαντικές απώλειες, έφτασε τμηματικά στη Λάρισα. Απώλειες του εχθρού πάνω από 200 νεκροί και τραυματίες. Την άλλη μέρα, το απόγευμα, τα τμήματα του 54ου Τάγματος του ΕΛΑΣ μπαίνουν στο Βόλο, όπου γίνονται δεκτά με αφάνταστο ενθουσιασμό από το λαό.

Στις 18 Οκτώβρη, το βράδυ, οι τελευταίοι Γερμανοί εγκαταλείπουν τη Λαμία υπό το σφυροκόπημα των τμημάτων της ΧΙΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Φεύγοντας πανικόβλητοι οι Γερμανοί άφησαν άθικτες τις τεράστιες αποθήκες τροφίμων. Είχαν επιχειρήσει όμως υπονομεύσεις για ανατίναξη καίριων σημείων της πόλης. Το σημαντικότερο ήταν το συγκρότημα των Παλιών Στρατώνων, όπου ήταν αποθηκευμένα πυρομαχικά και κυρίως οβίδες πυροβολικού των κατακτητών. Ενας Αυστριακός στρατιώτης, που γνώριζε πού ήταν κρυμμένα τα καλώδια για τις εκρήξεις, τα αποκάλυψε στους εφεδρο-ΕΛΑΣίτες της πόλης που πρόλαβαν και τα εξουδετέρωσαν. Ετσι, στις 19 Οκτώβρη τα ξημερώματα οι αντάρτες του ΕΛΑΣ μπαίνουν στη Λαμία, ελευθερωτές. Σε λίγο έφτανε στη Λαμία ο Αρης Βελουχιώτης και το Γεν. Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, η ΚΕ του ΕΑΜ, κλιμάκιο της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και κλιμάκιο της ΠΕΕΑ από τη Φουρνά.


Πάνδημη ήταν η συμμετοχή του λαού της Λαμίας στο γιορτασμό της απελευθέρωσης. Στην άλλη φωτογραφία, ο Αρης Βελουχιώτης μιλάει στους συγκεντρωμένους
Πάνδημη ήταν η συμμετοχή του λαού της Λαμίας στο γιορτασμό της απελευθέρωσης. Στην άλλη φωτογραφία, ο Αρης Βελουχιώτης μιλάει στους συγκεντρωμένους

ΠΡΟΣΩΠΑ

1931 Πεθαίνει ο Τόμας Αλβα Εντισον. Αμερικανός εφευρέτης στον τομέα της ηλεκτροτεχνίας και επιχειρηματίας. Ιδρυτής μεγάλων ηλεκτροτεχνικών εταιριών. Στο διάστημα 1869 - 1876 κατασκεύασε μια σειρά πρωτοτύπων συσκευών και οργάνων, μεταξύ των οποίων και συσκευή για τη μετάδοση πληροφοριών σε απόσταση, εργάστηκε πάνω στην πολλαπλή τηλεγραφία, τελειοποίησε τη γραφομηχανή κλπ. Το 1877 εφηύρε το γραμμόφωνο και τελειοποίησε το τηλέφωνο του Μπελ. Το 1879 ανακοίνωσε τη μεγαλύτερη ίσως εφεύρεσή του, τη λυχνία πυρακτώσεως, την ηλεκτρική λάμπα. Εκανε, επίσης, πειράματα για τον εξηλεκτρισμό των σιδηροδρομικών γραμμών και επεξεργάστηκε τη μέθοδο του μαγνητικού εμπλουτισμού των μεταλλευμάτων. Επίσης, κατασκεύασε τις ισχυρότερες για την εποχή του ηλεκτρικές γεννήτριες. Με σχέδιό του, κατασκευάστηκε στη Ν. Υόρκη ο πρώτος στον κόσμο σταθμός συνεχούς ρεύματος για δημόσια χρήση το 1882.


ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

1827 Μετά την απόβασή τους την προηγούμενη μέρα, οι Ελληνες, υπό τον Φαβιέρο, νικούν τους Τούρκους στη Χίο και αρχίζουν την πολιορκία του κάστρου. Αποχώρησαν το Γενάρη, καθώς η Χίος δεν ήταν στο λογαριασμό να γίνει ακόμη ελληνική.

1912 Η Ιταλία και η Τουρκία υπογράφουν συνθήκη ειρήνης στη Λοζάνη, με την οποία οι Ιταλοί βάζουν πόδι στην Κυρηναϊκή και στην Τρίπολη της Βόρειας Αφρικής και υπόσχονται να επιστρέψουν στην Τουρκία τα Δωδεκάνησα, κάτι που δεν έκαναν ποτέ.

1944 Προερχόμενη από το Κάιρο, αποβιβάζεται στον Πειραιά η κυβέρνηση υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου.

1947 Η κυβέρνηση Σοφούλη απαγορεύει την έκδοση του «Ριζοσπάστη».

1973 Προς τη συμμετοχή τους στις ψευτοεκλογές που προετοιμάζει η «κυβέρνηση» Μαρκεζίνη, προσανατολίζονται το λεγόμενο «ΚΚΕ εσωτερικού» και η ΕΔΑ, όπως προκύπτει από συνεντεύξεις των Ηλία Ηλιού και Μπάμπη Δρακόπουλου. Για εξωραϊσμό της χούντας, τους κατηγορεί ο Γραμματέας του ΚΚΕ Χαρ. Φλωράκης.

1985 Ο 28χρονος μαύρος ποιητής και αγωνιστής κατά του απαρτχάιντ, Μπέντζαμιν Μολόιζε, απαγχονίζεται στην Πρετόρια της Νότιας Αφρικής, παρά τη διεθνή κατακραυγή που είχε ξεσηκώσει η καταδίκη του σε θάνατο.


Καιρός

Σε όλη τη χώρα προβλέπονται λίγες νεφώσεις, που βαθμιαία στα δυτικά θα αυξηθούν. Οι άνεμοι θα πνέουν στα δυτικά ασθενείς, στα ανατολικά βόρειοι, βορειοανατολικοί, μέτριοι έως ισχυροί και τοπικά στο Αιγαίο πολύ ισχυροί με εξασθένηση από το βράδυ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 9 έως 26 βαθμούς, στο Ιόνιο και τα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 12 έως 27 και στο Αιγαίο από 17 έως 24 βαθμούς Κελσίου.

Για την Αττική προβλέπονται λίγες νεφώσεις. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι, βορειοανατολικοί, μέτριοι μέχρι ισχυροί και πρόσκαιρα το πρωί στα ανατολικά πολύ ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 17 έως 25 βαθμούς Κελσίου.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ