Associated Press

Στιγμιότυπο από τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια, στις 12/1. Σε πρώτο πλάνο οι εκπρόσωποι της ΕΕ, που «ενδιαφέρεται» έντονα για τους όρους της επανένωσης της Κύπρου

Από αύριο 18 Γενάρη και - τουλάχιστον - μέχρι τις 20 του μήνα θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό στην Ελβετία, συγκεκριμένα στο Μοντ Πελεράν, με τη συμμετοχή τεχνοκρατών της Κυπριακής Δημοκρατίας, του ψευδοκράτους και των τριών «εγγυητριών δυνάμεων», δηλαδή της Ελλάδας, της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι συναντήσεις που έγιναν την περασμένη βδομάδα, τόσο μεταξύ Αναστασιάδη - Ακιντζί, όσο και η Διάσκεψη για την Ασφάλεια που άρχισε στις 12/1, επιβεβαίωσαν ότι τα ανταλλάγματα που διαμορφώνει κάθε πλευρά αφορούν όχι απλά όλες τις πλευρές της λειτουργίας της «ομόσπονδης Κύπρου», επί της ουσίας του διχοτομικού σχεδίου που προωθείται, αλλά και πεδία ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, σε μια κρίσιμη γεωπολιτικά περιφέρεια του πλανήτη.

Στη συνάντηση των τεχνοκρατών αναμένεται να καταγραφούν προτάσεις, διαφωνίες και συγκλίσεις, για το κρίσιμο θέμα της Ασφάλειας και την «αντικατάσταση» του σημερινού «συστήματος εγγυήσεων», ώστε να καταρτιστεί ένα είδος «πορίσματος» και να ακολουθήσει, σύντομα, νέα συνάντηση σε πολιτικό επίπεδο.

Τα αστικά επιτελεία, ειδικά σε Ελλάδα και Κύπρο, επιμένουν να καλλιεργούν κλίμα ευφορίας, ενώ δεν χωρά καμία αυταπάτη ότι από το ενδοϊμπεριαλιστικό αλισβερίσι μπορεί να προκύψει όφελος υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι παροτρύνσεις σε «ρεαλισμό» και αναγνώριση /αξιοποίηση του γεγονότος ότι - τουλάχιστον - η Τουρκία «συζητά» τους «όρους» με τους οποίους θα διατηρήσει την παρουσία της στην Κύπρο.

Ενδεικτική ήταν η ίδια η τοποθέτηση του Κύπριου Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη, στη Διάσκεψη, όπου επανέφερε ως πρόταση τη δημιουργία «μιας πολυεθνικής αστυνομικής δύναμης με στόχο την πρόληψη ή την αντιμετώπιση οποιωνδήποτε απειλών στην ασφάλεια είτε Ελληνοκυπρίων είτε Τουρκοκυπρίων», επιβεβαιώνοντας τα σχέδια περί ενίσχυσης της παρουσίας ξένων, ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στην Κύπρο.

Αλλωστε, σταθερά αναδεικνύεται το έντονο ενδιαφέρον της λυκοσυμμαχίας των Βρυξελλών, που διεκδικούν ενεργότερο ρόλο γενικά στην Ανατολική Μεσόγειο. Από αυτή την πλευρά, πρέπει να εξεταστούν και οι αναφορές Αναστασιάδη στην «ιδιότητα της ενωμένης Κύπρου ως μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ενωσης», που - σύμφωνα με τη Λευκωσία - «παρέχει την καλύτερη μορφή ασφάλειας και εγγύησης της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητάς της από οποιεσδήποτε εξωτερικές απειλές». Μάλιστα, ο Κύπριος ηγέτης έκανε ειδική αναφορά στα άρθρα 42(7) και 222(1) της Συνθήκης της ΕΕ.

Πρόκειται για διατάξεις που τα τελευταία χρόνια «ανασύρονται» όλο και περισσότερο, ως ένδειξη και της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Αυτές τις διατάξεις είχε επικαλεστεί πριν ένα περίπου χρόνο και η Γαλλία, στο όνομα της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας», μετά από τις πολύνεκρες επιθέσεις στο Παρίσι. Μεταξύ άλλων, το άρθρο 42 σημειώνει ότι «σε περίπτωση κατά την οποία κράτος - μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη - μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους...». Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, το άρθρο 42.7 «εμπλουτίστηκε» και με την εισαγωγή «ρήτρας αλληλεγγύης», που ανάμεσα σε άλλα αναφέρει ότι «η Ενωση και τα κράτη - μέλη της ενεργούν από κοινού, με πνεύμα αλληλεγγύης, εάν ένα κράτος - μέλος δεχθεί τρομοκρατική επίθεση ή πληγεί από φυσική ή ανθρωπογενή καταστροφή. Η Ενωση κινητοποιεί όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών μέσων που θέτουν στη διάθεσή της τα κράτη - μέλη...».

Την ίδια στιγμή, ο Ν. Αναστασιάδης επανέλαβε και την πρόταση για «καθιέρωση ενός Συμφώνου Φιλίας μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου». Φανερώνοντας ότι οι ανταγωνισμοί πάνε χέρι - χέρι με τις προσπάθειες νέων συνεργασιών ανάμεσα σε μονοπώλια σε βάρος των λαών, υποστήριξε πως «είναι προς το βέλτιστο συμφέρον της Κύπρου, η οποία απολαμβάνει εξαίρετες σχέσεις με όλους τους γείτονές μας, να επεκτείνει τους συνεταιρισμούς της στην άμεση περιοχή μας μέσω της δημιουργίας μιας συμμαχίας με την Τουρκία, ενός γείτονα με τον οποίο μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες και προκλήσεις» και δεν παρέλειψε να μιλήσει και για μια «νέα περίοδο φιλίας» που μπορεί να αρχίσει, «με θετικές επιπτώσεις στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας και στη γενικότερη ασφάλεια και ενεργειακή αρχιτεκτονική της ΕΕ».

Φυσικά, οι αντιθέσεις των εμπλεκόμενων πλευρών παραμένουν βαθιές, ειδικά συνυπολογίζοντας το γεγονός ότι όλοι οι «παίκτες» κουβαλούν στο παζάρεμα ένα ολόκληρο πλέγμα επιδιώξεων. Από αυτή τη σκοπιά, «φούντωσαν» (ειδικά μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας) τα σενάρια κι οι αλληλοκατηγορίες για το ποια πλευρά ήταν αυτή που «πάγωσε» ή δυσκόλεψε μια άμεση συνέχιση των συνομιλιών στην Ελβετία, σε μια προσπάθεια και να αποπροσανατολιστούν οι λαοί από το πόσο διευρύνεται το «πάρε - δώσε» και σε κρίσιμα θέματα (όπως τα Ελληνοτουρκικά).

Σε αυτό το πλαίσιο, υπήρξαν και δημοσιεύματα που επέμεναν ακόμα μια φορά για διάσταση απόψεων μεταξύ ελληνικής και κυπριακής κυβέρνησης. Τέτοιο ήταν, για παράδειγμα, εκτενές ρεπορτάζ του περιοδικού «Pοlitico» (αμερικανικών συμφερόντων που έχει και ευρωπαϊκή έκδοση) με τίτλο «Ελληνας υπουργός κατηγορείται για τον εκτροχιασμό των συνομιλιών για την Κύπρο», του οποίου η συντάκτης υποστήριζε πως στην επόμενη φάση των συνομιλιών «(την Ελλάδα) μπορεί να εκπροσωπήσει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μετά από παράπονα των Ηνωμένων Εθνών και άλλων για τη συμπεριφορά του Κοτζιά την περασμένη Πέμπτη».

Βεβαίως, ΕΕ, ΗΠΑ, Βρετανία, που διακρίνονται για την «κινητικότητά» τους ειδικά το τελευταίο εξάμηνο, δεν είναι οι μόνες που παρεμβαίνουν στις διεργασίες. Για παράδειγμα, τις προηγούμενες βδομάδες πολλοί σχολίασαν την παρουσία του Ρώσου πρέσβη στη Λευκωσία, Στανισλάβ Οσάτσι, σε ημερίδα που οργάνωσαν τα κόμματα του (όπως αποκαλούνται) «ενδιάμεσου χώρου» ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ κ.τ.λ, εκφράζοντας προβληματισμούς για την προωθούμενη συμφωνία. Μάλιστα, η «Pοlitico» ανάρτησε μεγάλο δημοσίευμα με τίτλο «η Κύπρος φοβάται ότι η Ρωσία θα καταστρέψει την επανένωση». Ενώ για την εμφάνιση Οσάτσι στην ημερίδα, κυπριακά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι το κυπριακό ΥΠΕΞ κάλεσε τον διπλωμάτη για εξηγήσεις.

Για το δημοσίευμα της «Pοlitico», χτες, ο Ρώσος πρέσβης στην ΕΕ Βλαντιμίρ Τσίζοφ αντέδρασε μιλώντας για «άδικη και παραπλανητική» προσπάθεια μετάθεσης της ευθύνης για την αποτυχία των συνομιλιών, για «προσπάθειες εμπλοκής της Ρωσίας σε κάθε είδους πρόβλημα, ακόμα και σε αυτά που είναι το άμεσο αποτέλεσμα της κοντόφθαλμης και αλαζονικής πολιτικής των άλλων».

Από τη μεριά του, ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί, υπογράμμισε ότι «θέλουμε ένα νησί όπου θα συνεχιστεί η αποτελεσματική ασφάλεια (που παρέχεται) από την Τουρκία, με μια φόρμουλα που θα βρεθεί».

Από την Αγκυρα, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, επανέφερε κι αυτός τα περί «κόκκινων γραμμών», τονίζοντας ότι «δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί ούτε να αρθεί υπό κανέναν όρο η ασφάλεια στην Κύπρο και η ασφάλεια της Τουρκίας», προσθέτοντας: «Σε ένα κοινό κράτος θα πρέπει όλα να είναι με τρόπο που να ικανοποιούν και τις δύο πλευρές. Αφού γίνουν αυτά, τα μέτρα σχετικά με τις αποτελεσματικές εγγυήσεις της Τουρκίας και την ασφάλεια θα πρέπει να συνεχιστούν το ίδιο».

Την ίδια στιγμή, και ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου Ιμπραήμ Καλίν εξέφρασε την ελπίδα ότι τις επόμενες μέρες ή βδομάδες θα υπάρξει η δυνατότητα για θετικά αποτελέσματα, υποστηρίζοντας ότι «στις διαπραγματεύσεις έχει διανυθεί σημαντική απόσταση σε συγκεκριμένα θέματα».