Τις τεράστιες διαστάσεις του προβλήματος των ναρκωτικών στη χώρα μας, αλλά και την απουσία ουσιαστικής πρόληψης επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που έδωσε χτες στη δημοσιότητα το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ), στην Ετήσια Εκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης (ΕΚΤΕΠΝ) «για την κατάσταση των ναρκωτικών στην Ελλάδα 2003». O ένας στους επτά μαθητές έχει κάνει χρήση κάνναβης, η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών είναι άνεργοι (20% έχει σταθερή εργασία), ενώ η έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης στους μαθητές γύρω από τα ναρκωτικά δημιουργεί... επικίνδυνες συγχύσεις, είναι μερικά από τα στοιχεία της Εκθεσης που επιβεβαιώνουν την αυξητική τάση της τοξικοεξάρτησης.

Συγκεκριμένα, η έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο μαθητικό πληθυσμό τα έτη 1999 και 2003, στα πλαίσια της συμμετοχής του ΕΠΙΨΥ/ ΕΚΤΕΠΝ στην Πανευρωπαϊκή Ερευνα για τη χρήση Οινοπνευματωδών και Αλλων Ουσιών στο Μαθητικό Πληθυσμό (ESPAD), αφορούν πανελλήνιο δείγμα 4.909 και 3.775 μαθητών για το 1999 και το 2003 αντίστοιχα, οι οποίοι φοιτούσαν στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου και είναι ηλικίας 16-17 ετών. Σύμφωνα με την έρευνα: Ο ένας στους επτά μαθητές (14,8%), ηλικίας 16-17 ετών, δηλώνει ότι έχει κάνει έστω μια φορά στη ζωή του χρήση κάνναβης, η οποία παραμένει η πλέον διαδεδομένη παράνομη ουσία μεταξύ των μαθητών και είναι η ουσία έναρξης της χρήσης, ενώ το 1999 ήταν 12,6%. Το 14,9% των μαθητών ηλικίας 16-17 ετών το 2003 έχουν κάνει χρήση έστω και μια φορά στη ζωή τους κάποιας παράνομης εξαρτησιογόνας ουσίας (20,9% αγόρια, 9,3% κορίτσια). Το 1999 το ποσοστό αυτό ήταν 13,3%.

Την ανάγκη να ξεκαθαρίσει το θολό τοπίο που αφήνουν πίσω τους οι «φιλελεύθερες» και «πρωτοποριακές» κορόνες περί διαχωρισμού «μαλακών» και «σκληρών» ναρκωτικών, αλλά και η ύπαρξη ενιαίας στρατηγικής πρωτογενούς πρόληψης έρχεται να επιβεβαιώσει ένα ακόμη στοιχείο. Σε ερώτηση για την επικινδυνότητα της κάνναβης οι απόψεις διίστανται. Το 54,5% δηλώνει ότι «η κάνναβη δεν είναι βλαβερή ουσία» και το 56,8% ότι «η συστηματική χρήση κάνναβης είναι επικίνδυνη συμπεριφορά».

«Τα ερευνητικά στοιχεία που αφορούν μαθητές δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την πρόληψη. Το γεγονός ότι οι μαθητές εμφανίζονται μπερδεμένοι σχετικά με την επικινδυνότητα των ουσιών, σημαίνει, ενδεχομένως, ότι έχει προκληθεί σύγχυση, ίσως και από τις πολλές και συχνά αντιφατικές πληροφορίες», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην Εκθεση.

Ομως αυτή η Εκθεση έρχεται να αποδείξει ότι υπάρχει θεραπεία. Αφού ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία που αφορούν την κοινωνική επανένταξη κυρίως από «στεγνά» προγράμματα, καθώς το 51,9% συνεχίζει την παρακολούθηση του προγράμματος και το 35,4% ολοκληρώνει το πρόγραμμα, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά των ατόμων που αποπέμφθηκαν από το πρόγραμμα (7,8%). «Εμπόδιο στην κοινωνική επανένταξη είναι οι προκαταλήψεις και η ανεργία», επισημαίνεται στην Εκθεση.

Η εξαθλίωση. Η ίδια βασανιστική αγωνία για την επιβίωση. Η παράταση της δυστυχίας τους. Οι 163 αλλοδαποί που εδώ και μερικές μέρες βρίσκονται στη Λέρο, δεν κατάφεραν να λυτρωθούν από όσα τους καταδίωκαν πριν αποφασίσουν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους.

«Σπίτι» γι' αυτούς τους ανθρώπους, σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, είναι το... αίθριο, κι η σκιά μερικών ευκαλύπτων, κοντά στο ψυχιατρικό θεραπευτήριο του νησιού. Ενώ, όπως σημειώνουν άλλες πηγές από την περιοχή, «φιλοξενούνται» ακόμα και σε μερικά παλιά κτίρια του ψυχιατρείου. Κοινή ομολογία όλων, οι άθλιες συνθήκες μέσα στις οποίες αυτοί οι άνθρωποι πασχίζουν να επιβιώσουν: χώροι υγιεινής δεν υπάρχουν, εκτός απ' τις τουαλέτες και τα ντους που τα έφτιαξε το ψυχιατρείο.

Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων έφτασαν στην Ελλάδα για να ζητήσουν πολιτικό άσυλο. Το τελευταίο διάστημα όμως, ακόμα και η κατάθεση μιας αίτησης ασύλου δύσκολα γίνεται δεκτή. Αλλωστε, σήμερα, εξήντα τρεις από τους αλλοδαπούς αναχωρούν για τον Πειραιά, απ' όπου αναμένεται να μπουν σε διαδικασία επαναπροώθησης στις χώρες τους.

Οπως υπογράμμισαν στο «Ρ» υπάλληλοι του αστυνομικού τμήματος Λέρου, οι αλλοδαποί εντοπίστηκαν από το λιμενικό στο κοντινό Φαρμακονήσι, και μεταφέρθηκαν στο νησί. Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα που στη Λέρο μεταφέρονται λαθρομετανάστες και από άλλα νησιά, με το σκεπτικό ότι, το νησί διαθέτει πολλά κτίρια, τα οποία έχουν απομείνει από τον καιρό που ήταν ιταλική βάση.

Παρ' όλ' αυτά, δεν υπάρχει κανένας απολύτως οργανωμένος και κατάλληλα εξοπλισμένος χώρος υποδοχής για μετανάστες και πρόσφυγες στο νησί. Κι όλα αυτά την ώρα που η κυβέρνηση επιμελείται... δεόντως την προετοιμασία «ολυμπιακών γκέτο» στην Αθήνα, προκειμένου οι λαθρομετανάστες να μη «σπιλώσουν» την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων.