ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 16 Γενάρη 2025
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Αφιερώματα και ντοκιμαντέρ αυτήν τη βδομάδα...

Κινηματογραφική βδομάδα «αληθινού πόνου», για να δανειστούμε και τον τίτλο μίας εκ των ταινιών, αφού - πρέπει κάποτε να το πούμε - ορισμένες ταινίες είναι πραγματικά ...μαρτυρικές. Οχι μόνο την ώρα της θέασής τους, αλλά και αργότερα, όταν διερωτάται κανείς τι νόημα είχε αυτό που μόλις παρακολούθησε. Διότι αρκετές φορές πρόκειται περί πολυδιαφημισμένων ταινιών και η ερώτηση γίνεται πιο προσωπική. Μήπως κάνω λάθος; Τι βλέπουν οι άλλοι που δεν βλέπω εγώ; Μήπως τελικά χρειάζεται να εντρυφήσω στην Ιστορία του σινεμά για να καταλάβω μια ταινία; Ας βγούμε από τα βασανιστικά ερωτήματα. Είναι σπουδαίο να γνωρίζουμε την Ιστορία του σινεμά, έχει πολλά να μας διδάξει και σπουδαίες ταινίες να μας μάθει, αλλά - ας μη γελιόμαστε - μια ταινία πρέπει να «μιλάει» στο μυαλό και στην ψυχή μας, έστω και τόσο δα. Αν δεν κατάφερε να μας ενεργοποιήσει την περιέργεια ούτε ένα πλάνο, ούτε μια ατάκα, τότε αυτή η ταινία δεν ήταν για μας. Δεν χάθηκε ο κόσμος. Πάντα θα βρίσκουμε μια παλιότερη ταινία να δούμε να μας προβληματίσει, να μας διαφωτίσει και στο κάτω κάτω να μας διασκεδάσει - ας μην ποινικοποιήσουμε τη διασκέδαση στο σινεμά, είναι κι αυτή ένα κομμάτι του.

Πάμε στις μοναδικές προβολές της εβδομάδας. Στον αγαπημένο μας κινηματογράφο «Τριανόν», την Κυριακή 19 Γενάρη στις 12 το μεσημέρι θα παιχτεί η ταινία του Θόδωρου Μαραγκού «Το Χρέος», που εξιστορεί τον αγώνα των εργατών των μεταλλείων του Σκαλιστήρη και είναι αφιερωμένη στους κατοίκους του Μαντουδίου. Στη συνέχεια, στις 17.00, θα παιχτεί η ταινία «Spellbound / Νύχτα Αγωνίας» του Αλφρεντ Χίτσκοκ και θα ακολουθήσει συζήτηση στο πλαίσιο των προβολών «Σινεμά με τον Φρόυντ». Στον «Δαναό», τη Δευτέρα 20 Γενάρη στις 20.00 θα προβληθεί η ταινία «Πέρα από την Αφρική» του Σίντνεϊ Πόλακ, στο πλαίσιο των προβολών «Fundamentals of Cinema: Love Is Strange», ενώ στον κινηματογράφο «Ελιζέ» θα παίζονται μέχρι την άλλη βδομάδα οι ταινίες του Μικελάντζελο Αντονιόνι «Περιπέτεια» και «Εκλειψη». Μια καινούργια ενότητα ξεκινάει στον κινηματογράφο «Newman», θα λέγεται «Docs+Fantasy» και εκτός από το καθιερωμένο πρόγραμμα, κάθε Δευτέρα θα είναι αφιερωμένη σε ταινίες ντοκιμαντέρ και κάθε Τρίτη στο σινεμά του φανταστικού. Ετσι, θα προβληθούν οι ταινίες «Mogwai: Ο ήχος των άστρων» του Αντονι Κρουκ και «Animale» της Εμα Μπένεσταν αντίστοιχα.

Queer / Λούκα Γκουαντανίνο / 2024 / 137 λεπτά

Ο Γουίλιαμ Λι, ένας Αμερικανός στην Πόλη του Μεξικού στις αρχές του '50, περνά τις μέρες του σχεδόν εντελώς μόνος. Η συνάντησή του με τον Γιουτζίν Αλερτον, έναν νέο φοιτητή και πρώην στρατιώτη στην πόλη, του δείχνει για πρώτη φορά ότι μπορεί τελικά να είναι δυνατό να δημιουργήσει μια στενή σχέση με κάποιον.

Ο Γκουαντανίνο στηρίζεται στο ομώνυμο ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Μπάροουζ, που γράφτηκε το 1952 αλλά εκδόθηκε 3 δεκαετίες αργότερα, μόλις το 1985. Είναι αλήθεια ότι ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης δεν είναι από τους αγαπημένους της στήλης, κυρίως γιατί θεωρούμε ότι κάνει ένα σινεμά στιλιζαρισμένου εντυπωσιασμού, σαν διαφημιστικό μεγάλου οίκου ραπτικής, χωρίς ιδιαίτερη ουσία, με σκοπό την - ας πούμε - πρόκληση του ενδιαφέροντος. Ετσι λοιπόν κι εδώ παίρνει ένα μυθιστόρημα της γενιάς των μπιτ και του αφαιρεί, εκτός από ολόκληρο το κοινωνικό περιεχόμενο, ακόμα και τις πιο εσωτερικές του διαστάσεις και ανησυχίες. Για να εξηγηθούμε, ο Γκουαντανίνο απονεκρώνει τον ήρωά του και τον ξεκόβει από τις ιστορικές συνθήκες που έζησε, εστιάζοντας σε αυτό που θεωρεί πρωτεύον, την ομοφυλοφιλική του διάσταση. Ομως καμία διάσταση ενός ήρωα, όταν είναι ξεκομμένη από την ολότητά του και το περιβάλλον του, δεν «λειτουργεί» στον θεατή, γιατί μοιάζει λειψή. Μόνο και μόνο την εισαγωγή του συγγραφέα στην έκδοση του βιβλίου να διαβάσει κανείς, αντιλαμβάνεται ότι ο Γουίλιαμ Λι, δηλαδή ο Μπάροουζ, προσπαθεί να επιβιώσει από ένα απόλυτο εσωτερικό έρεβος και δεν βρίσκει διέξοδο πουθενά. Εχει πάει στο σταυροδρόμι των κόσμων, που είναι το Μεξικό του '50 και στο οποίο συνυπάρχουν η απόλυτη φτώχεια, οι εγκληματίες ναζί που διέφυγαν, πορνεία, ναρκωτικά κ.λπ., για να βρει γιατρειά... Πώς το ατσαλάκωτο, στουντιακό, ολόφωτο, πλουμιστό βλέμμα του σκηνοθέτη απηχεί αυτό το έρεβος και αυτές τις συνθήκες; Μοιάζει λες και όχι μόνο δεν έχει διαβάσει τη λογοτεχνία της περιόδου αλλά ούτε καν «γνωρίζει» τη θέση των ομοφυλόφιλων του '50 στις ΗΠΑ, πόσο δε μάλλον την κοινωνική κατάσταση της εποχής συνολικότερα. Οπως φαίνεται, λοιπόν, δεν εξερεύνησε ούτε το βάθος του κειμένου ούτε την περίοδο άρτια. Το γεγονός ότι ο Ντάνιελ Κρεγκ είναι καλός ηθοποιός δεν αμφισβητείται ακόμα και στον 007, εδώ όμως φαίνεται να υπηρετεί καλά το όραμα του σκηνοθέτη.

Αληθινός Πόνος / A Real Pain / Τζέσι Αϊζενμπεργκ / 2024 / 90 λεπτά

Δύο αταίριαστα ξαδέρφια, ο Ντέιβιντ και ο Μπέντζι, ξαναβρίσκονται για μια περιήγηση στην Πολωνία προς τιμήν της αγαπημένης τους γιαγιάς. Η περιπέτεια παίρνει μια αναπάντεχη τροπή όταν οι παλιές εντάσεις μεταξύ τους επανέρχονται, με φόντο τον καμβά της οικογενειακής τους ιστορίας.

Είναι αντιληπτό ότι για κάθε άνθρωπο η αναζήτηση της ρίζας του είναι μια πολύ σπουδαία διαδικασία, συχνά επίπονη. Ετσι, ο Αϊζενμπεργκ θέλει να μας μιλήσει για τους Εβραίους της Πολωνίας και τη μαρτυρική ζωή τους κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ακόμα όμως κι αν εξαιρέσουμε - πράγμα που δεν γίνεται - τη συγκυρία του ανελέητου σφυροκοπήματος στη Γάζα από το Ισραήλ εδώ και πάνω από έναν χρόνο, ο Αϊζενμπεργκ είναι φάουλ για τον χαζό αμερικάνικο τρόπο που επέλεξε να αποτίσει αυτόν τον φόρο. Η ταινία πάσχει από σενάριο, διαλόγους και τελικά ουσία. Με πρόσχημα τη γιαγιά, αναλώνεται να εστιάσει σε μηδενικής αξίας προστριβές μεταξύ των ξαδερφιών. Ηταν αληθινός πόνος η θέασή της, και να προσθέσουμε ότι έχει μια σκηνή που βγάζει κάθε προοδευτικό άνθρωπο εκτός εαυτού: Οι Αμερικανοί τουρίστες βγάζουν φωτογραφίες κάνοντας αστείες πόζες μπροστά σε ένα μνημείο του Κόκκινου Στρατού. Είναι πραγματικά εξοργιστικό.

Ο Πάντινγκτον στο Περού / Paddington in Peru / Ντόγκαλ Γουίλσον / 2024 / 106 λεπτά

Οταν ο Πάντινγκτον ανακαλύπτει ότι η αγαπημένη του θεία Λούσι έχει εξαφανιστεί από τον Οίκο για Συνταξιούχες Αρκούδες, φεύγει μαζί με την οικογένεια Μπράουν για το Περού για να την αναζητήσουν, έχοντας ως μοναδικό στοιχείο ένα σημάδι σε έναν αινιγματικό χάρτη...

Ο αγαπημένος μας αρκούδος βρίσκεται σε νέες περιπέτειες, και πάντα καταφέρνει με τη στάση του να μας δείξει νέους δρόμους και να μας δώσει υπέροχα νοήματα. Η τρίτη ταινία της σειράς, χωρίς να έχει την αίγλη των περασμένων και κάνοντας λίγη κοιλίτσα στο σενάριό της, είναι ακόμα μια καλή παιδική ταινία. Εδώ η γνωστή μας οικογένεια μπαίνει σε περιπέτεια για να βοηθήσει το νεότερο μέλος της. Τα βάζει με κακούς και τους φέρνει στον δρόμο της αγάπης, τους δείχνει ότι το χρήμα τούς αλλοιώνει, τους κάνει απάνθρωπους. Φτάνει στην κορυφή του Περού για να δείξει ότι δεν έχει σημασία από πού κατάγεται κανείς, όσο σημασία έχει το πού ανήκει η καρδιά του. Ο Πάντινγκτον είναι από εκείνες τις σειρές ταινιών που αξίζουν μια προβολή στο σινεμά για τα πιτσιρίκια μας. Οι Αντόνιο Μπαντέρας και Ολίβια Κόλμαν, σε ρόλους - έκπληξη, είναι υπέροχοι.

Νίκος Καβουκίδης - Η δύναμη της εικόνας / Μενέλαος Κυρλίδης /2019 / 87 λεπτά

Η ζωή και το έργο του κινηματογραφιστή Νίκου Καβουκίδη, μέσα από προσωπικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα. Παράλληλα ξεδιπλώνεται και η ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, αφού το σινεμά για τον Νίκο Καβουκίδη ήταν και είναι τρόπος ζωής.

Ενα πολύ ωραίο πορτρέτο του σπουδαίου και πολυπράγμονα Νίκου Καβουκίδη. Διευθυντής φωτογραφίας, μοντέρ και τόσα άλλα, εκτός από ακούραστος δάσκαλος. Μια πολύ ωραία πρόταση γι' αυτή την εβδομάδα, γιατί περνάει από μπροστά μας όχι μόνο η ζωή του αλλά και όλος ο ελληνικός κινηματογράφος όπως δεν τον γνωρίζουμε. Ο Ν. Καβουκίδης μάς μιλάει για τις τεχνικές του, μας μεταλαμπαδεύει λίγη από την τεράστια αγάπη του για τον κινηματογράφο και τους ανθρώπους του. Περνούν από μπροστά μας όλα τα είδη στα οποία εργάστηκε - ταινίες, σίριαλ, αλλά και τα πολύ σπουδαία του ιστορικά ντοκιμαντέρ. Εμείς κρατάμε τη συμβουλή του και σας προτείνουμε να την αναζητήσετε: Οι νέοι άνθρωποι πρέπει να καταγράφουν τους μικρούς και μεγάλους κοινωνικούς αγώνες, ώστε να υπάρχουν τεκμήρια της Ιστορίας του λαού μας. Τι πιο σπουδαίο από αυτή τη συμβουλή για μας.


Π. Α.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ