Εναν ολόκληρο χρόνο κράτησε η "οδύσσεια" του ιστορικού πολυκαταστήματος ΜΙΝΙΟΝ και των εργαζομένων του. Ο πιο κρίσιμος χρόνος από τους 64 της λειτουργίας του. Ηταν πέρυσι τον Ιούλη, που το κατάστημα άρχισε να κλυδωνίζεται επικίνδυνα, τότε που εκδηλώθηκαν οι συνέπειες της χρόνιας κακοδιαχείρισής του, για να αποδειχτεί μια ακόμα φορά ο καταστροφικός για τους εργαζόμενους και την οικονομία ρόλος της περιβόητης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στην οποία είχε παραδοθεί το πολυκατάστημα έναντι πινακίου φακής, εξυγιασμένο με χρήματα του λαού.

Οι εργαζόμενοι αρνήθηκαν να υπακούσουν στους καθορισμένους από μια χούφτα πολυεθνικές κανόνες του παιχνιδιού, που ακούει στο όνομα μονοπώληση του εμπορίου. Αγωνίστηκαν με νύχια και δόντια, όλοι μαζί, κάτω από αντίξοες συνθήκες, για τη δουλιά τους και τα δικαιώματά τους και κατάφεραν να επαναλειτουργήσει το κατάστημα στις 12 Αυγούστου. Ξέρουν όμως ότι η νίκη τους θα είναι πρόσκαιρη, αν δεν επαγρυπνούν, όπως δήλωσαν οι ίδιοι σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη Τετάρτη. Οι αιτίες που οδήγησαν στα πρόθυρα του λουκέτου το ΜΙΝΙΟΝ δεν εξαλείφτηκαν. Οι πολυεθνικές καραδοκούν, οι σύμμαχοί τους, Ευρωπαϊκή Ενωση και κυβέρνηση, το ίδιο.

"Ξετυλίγοντας" αυτόν τον ένα χρόνο αγώνων και σταματώντας στις πιο σημαντικές στιγμές του, βγάζει κανείς πολύτιμα συμπεράσματα. Για το παιχνίδι που παίχτηκε σε βάρος των εργαζομένων, για τη στάση της κυβέρνησης και των ανώτερων συνδικαλιστικών οργανώσεων, οι ηγεσίες των οποίων στην καλύτερη περίπτωση έλαμψαν διά της απουσίας τους, για την αποτελεσματικότητα των αγώνων.

Ιούλης - Αύγουστος 1997: Τα προϊόντα αρχίζουν να λιγοστεύουν επικίνδυνα και οι προμηθευτές αρνούνται να φέρουν νέα, αφού τους οφείλονται τεράστια ποσά. Σαν να μην έφτανε η αγωνία για το τι μέλλει γενέσθαι, ο τότε πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Α. Φραγκόπουλος προχωρά σε μια πρωτοφανή ενέργεια, καταθέτει μήνυση εναντίον της προέδρου και του γραμματέα του σωματείου για συκοφαντική δυσφήμιση από ανακοίνωση που εξέδωσε το σωματείο!

Σεπτέμβρης 1997: Οι εργαζόμενοι έχουν ήδη αρχίσει τις κινητοποιήσεις διεκδικώντας την άμεση επίλυση του προβλήματος, ενώ μια σειρά σωματεία της Αθήνας εκφράζουν έμπρακτα τη συμπαράστασή τους. Στα τέλη του μήνα, οι δικαστικοί επιμελητές αρχίζουν να συρρέουν στο κατάστημα, προκειμένου να κάνουν κατασχέσεις. Οι εργαζόμενοι μέρα - νύχτα το περιφρουρούν και αποτρέπουν τις κατασχέσεις. Ταυτόχρονα, το υπουργείο Εργασίας δηλώνει αδυναμία παρέμβασης. Οι εργαζόμενοι δέχονται το ένα χτύπημα μετά το άλλο, αφού εκείνο το μήνα, κι ενώ το κατάστημα βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση, τοΤμήμα Δίωξης Εκβιαστών της Ασφάλειας δίνει στη δημοσιότητα ένα διφορούμενο, ως προς την απόδοση των ευθυνών, πόρισμα, σχετικά με τις καταγγελίες για εκβιασμούς πελατών που συλλαμβάνονταν από τους υπευθύνους ασφαλείας του καταστήματος να κλέβουν. Τα παραπάνω αξιοποιήθηκαν... κατάλληλα από μερικά Μέσα Ενημέρωσης, τα οποία άφησαν να εννοηθεί ότι υπεύθυνοι για τους εκβιασμούς, που ασκούσε η διοίκηση του καταστήματος, ήταν εργαζόμενοι! Ολο αυτό το μήνα, οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων είναι καθημερινές.

Οκτώβρης 1997: Τα εμπορεύματα τελειώνουν, ενώ σωματεία της Αθήνας διοργανώνουν συγκεντρώσεις και συναυλίες συμπαράστασης. Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται, όπως και οι προσπάθειες δικαστικών επιμελητών να κατασχέσουν ό,τι έχει απομείνει.

Νοέμβρης 1997: Τα υπουργεία Εμπορίου και Εργασίας δηλώνουν αδυναμία παρέμβασης στην... ιδιωτική πρωτοβουλία. Τελικά, κάτω από την πίεση των εργαζομένων, ο υφυπουργός Εργασίας Χρ. Πρωτόπαππας δεσμεύεται να συγκαλέσει σύσκεψη των εμπλεκομένων. Στη σύσκεψη, το σωματείο διαπίστωσε και κατήγγειλε "αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα". Τον ίδιο μήνα συνδικαλιστές δέχονται ανώνυμες απειλές.

Δεκέμβρης 1997: Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας εκδικάζει τη μήνυση του Α. Φραγκόπουλου και καταδικάζει τους δύο συνδικαλιστές σε πέντε μήνες φυλακή και χρηματικό πρόστιμο 1.000.000 δραχμές για τον καθένα. Οι πιστωτές συμφωνούν να ενταχθεί η επιχείρηση στο άρθρο 44 του Ν.1892 για διακανονισμό των χρεών του. Ξεκινά η διαδικασία και ορίζεται να εκδικαστεί η σχετική αίτηση τον Γενάρη από το Πολιτικό Εφετείο της Αθήνας.

Γενάρης 1998: Συνεχίζονται οι κινητοποιήσεις. Οι εργαζόμενοι περιμένουν εναγωνίως την εκδίκαση της αίτησης, αλλά το Εφετείο την αναβάλλει μετά από παρέμβαση της Εθνικής Τράπεζας.

Φλεβάρης 1998: Το κατάστημα κηρύσσεται σε πτώχευση, αλλά συνεχίζει να υπολειτουργεί κάτω από την πίεση των εργαζομένων, οι οποίοι το περιφρουρούν, προκειμένου να μη σφραγιστεί, όλο το 24ωρο.

Μάρτης 1998: Εκδικάζεται η αίτηση της επιχείρησης για ένταξή της στο άρθρο 44. Οι κινητοποιήσεις και οι επαφές των εργαζομένων με αρμοδίους συνεχίζονται. Οι ελπίδες των εργαζομένων αναζωπυρώνονται.

Μάης 1998: Το Εφετείο δίνει ένα ακόμα χτύπημα στους εργαζόμενους, αναβάλλοντας την έκδοση απόφασης, ζητώντας εγγυητή για τα χρέη του ΜΙΝΙΟΝ προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Νέος γύρος κινητοποιήσεων των εργαζομένων για την εξεύρεση εγγυητή.

Ιούνης 1998: Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται, όπως και οι διαβουλεύσεις για την εξεύρεση εγγυητή, οι εργαζόμενοι πιέζουν προς όλες τις κατευθύνσεις.

Ιούλης 1998: Στα μέσα του μήνα, κάτω από την πίεση των εργαζομένων, ο υπουργός Εργασίας αποφασίζει να καλύψει ο ΟΑΕΔ το 50% των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλει η επιχείρηση, χορηγώντας ο Οργανισμός 570 εκατομμύρια στο ΙΚΑ, ποσό που θα συμψηφιστεί με οφειλές του προς το ΙΚΑ. Στη συνέχεια, ο υποδιοικητής του ΙΚΑ Α. Καρράς αρνείται να δεχτεί την υπουργική απόφαση, αλλά ενδίδει κάτω από την πίεση των εργαζομένων. Στις 21 του μήνα, εγκρίνεται τελικά από το Πολιτικό Εφετείο της Αθήνας η αίτηση της επιχείρησης.

Κι ενώ το κατάστημα είναι έτοιμο να λειτουργήσει, η Εθνική Τράπεζα τού ξαναβάζει "τρικλοποδιά". Επικαλούμενη γραφειοκρατικά προβλήματα, αρνείται να καταβάλει ένα μεγάλο ποσό που είχε καταθέσει η σύνδικος, όσο το κατάστημα λειτουργούσε υπό πτώχευση και οι εργαζόμενοι δούλευαν, χωρίς να πληρώνονται. Επίσης, η ΔΕΗ αρνείται να προχωρήσει στην επανηλεκτροδότηση του καταστήματος. Τελικά, και πάλι κάτω από την πίεση όλων των εργαζομένων, η Τράπεζα ξεμπλοκάρει τα χρήματα και η ΔΕΗ ανοίγει την παροχή ρεύματος στο κατάστημα.

Αύγουστος 1998: Την Τετάρτη 12 του μήνα το κατάστημα ανοίγει.

Αυτή τη φορά ήταν δάκρυα χαράς. Οι εργαζόμενοι του ΜΙΝΙΟΝ έκλαψαν πολλές φορές τον τελευταίο χρόνο. Από αγωνία, απογοήτευση, πίκρα. Μόνο μία όμως από χαρά, την περασμένη Τετάρτη, που το ΜΙΝΙΟΝ άνοιξε μετά από πολύ καιρό. Εναν ολόκληρο χρόνο αγωνιούσαν, έφταναν στην απόγνωση, αφού παρέμεναν απλήρωτοι από τον περασμένο Δεκέμβρη και οι υποχρεώσεις "έτρεχαν", οργίζονταν για την απροκάλυπτη στήριξη που παρείχε η κυβέρνηση σε όσους έπαιζαν με τη ζωή τους, φοβόντουσαν όταν τους ξυλοκοπούσαν τα ΜΑΤ ή όταν σέρνονταν στα δικαστήρια. Τίποτα όμως απ' αυτά δεν τους λύγισε. Εμειναν όρθιοι και έπαιρναν δύναμη ο ένας από τον άλλο, τη δύναμη που πηγάζει από την ενότητα, την αλληλεγγύη, τον ανειρήνευτο ταξικό αγώνα.

Οι εργαζόμενοι του ΜΙΝΙΟΝ σήμερα ξέρουν ότι πολλοί θα θελήσουν να ξαναπαίξουν με τη ζωή τους, όμως δεν τους φοβίζει, γιατί όπως θα μας πει ο Μ. Κοζαδίνος "μάθαμε ποιοι είναι οι εχθροί και ποιοι οι φίλοι μας, μάθαμε πως τα ιερά και τα όσια του εργάτη υπερασπίζονται μόνο με αγώνα, κερδίσαμε κάτι που κανένας δεν μπορεί να μας το πάρει, τη γνώση πως η δύναμη είναι στην ενότητα. Σταθήκαμε με το κεφάλι ψηλά, είμαστε περήφανοι και αξιοπρεπείς κι αυτό κανείς δεν μπορεί να το αφαιρέσει".

Ο εργαζόμενος συνεχίζει, τονίζοντας: "Οταν ξεκινούσε ο αγώνας αυτός, δεν πιστεύαμε ότι θα γίνει κάτι. Απογοητευτήκαμε πολλές φορές. Στην αρχή για πολλούς από μας ήταν μόνο η δουλίτσα μας και πώς θα τη διασφαλίσουμε. Στην πορεία άλλαξαν τα πράγματα. Μέσα απ' αυτό τον αγώνα γίναμε περισσότερο άνθρωποι. Δεν ήταν πια η δουλίτσα μας. Μάθαμε πολλά. Αποκτήσαμε πολύτιμη εμπειρία που θα μας βοηθήσει να γίνουμε πιο αξιοπρεπείς στη ζωή, να μην κάνουμε υποχωρήσεις, να μη συμβιβαζόμαστε όταν έχουμε δίκιο. Μάθαμε τι θα πει αλληλεγγύη, ενότητα, ο ένας για τον άλλο, κι αυτό είναι το σημαντικότερο αποτέλεσμα αυτού του αγώνα".

"Ξέρουμε τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε - καταλήγει - καταλάβαμε το ρόλο πολλών και κύρια της κυβέρνησης και επειδή το καταλάβαμε λέμε ότι τώρα αρχίζει ο δεύτερος γύρος του αγώνα".

Η Πόπη Ζαπάτη θα μας πει ότι αισθάνεται "αναγεννημένη και περήφανη" γιατί ο "άνθρωπος αναγεννιέται μέσα από τον αγώνα", αλλά θα συμφωνήσει ότι τώρα "χρειάζεται περισσότερο από ποτέ να είμαστε σε επιφυλακή".

Η Ελευθερία Κερασίδου δεν έλειψε ούτε στιγμή από τις κινητοποιήσεις, παρά μόνο όταν τα κλομπ των ΜΑΤ την έστειλαν στο νοσοκομείο, τα αισθήματά της είναι αντικρουόμενα, όπως θα μας πει: "Νιώθω χαρά αλλά και φόβο και αγωνία. Χαρά γιατί το ΜΙΝΙΟΝ άνοιξε. Φόβο και αγωνία γιατί ξέρω πια με τι κυβέρνηση έχουμε να κάνουμε. Γιατί ξέρω ότι το σύστημα αυτό θα σου πάρει πίσω ό,τι έχεις κερδίσει όταν σε βρει αδύναμο. Γι' αυτό είναι έγκλημα ο εργάτης να δείξει αδυναμία, θα τον τσαλαπατήσουν".

Η ηρεμία του προσώπου της δίνει τη θέση της στην οργή γιατί θυμάται και καταγγέλλει τις φορές που "διαπίστωνα και δεν μπορούσα να το χωνέψω ότι κυβέρνηση και μεγάλα κεφάλια τα έχουν κάνει πλακάκια, ότι εμείς πεινούσαμε κι αυτοί έστελναν τα ΜΑΤ να μας ξυλοφορτώσουν". Ομως όλα τους βγήκαν σε καλό, γιατί όπως λέει "οι επιθέσεις τους μας έκαναν πιο δυνατούς, λένε κάποιοι ότι η δύναμη του Θεού είναι μεγάλη και εγώ θα πω ότι πιο μεγάλη είναι η δύναμη των ενωμένων εργατών, αυτό είναι το πιο πολύτιμο που κερδίσαμε απ' αυτόν τον αγώνα, αυτή η γνώση".

Για το αύριο, για την προοπτική, η εργαζόμενη καλεί τους συναδέλφους να "συνεχίσουν τον αγώνα σε όλα τα επίπεδα, να δουν ποιοι τους βοήθησαν και να τους βοηθήσουν με τη σειρά τους να γίνουν πιο δυνατοί για να υπερασπίζονται από καλύτερες θέσεις τους εργαζόμενους, και μας βοήθησαν τα σωματεία, το ΚΚΕ, η ΕΣΑΚ. Είναι η ώρα να μιλήσουμε εμείς, να "μαυρίσουμε" όσους σκοτώνουν τα όνειρα και τη ζωή μας".

Τα κείμενα έγραψε η Βάσω ΝΙΕΡΡΗ

Εξω από το υπουργείο Εργασίας διαδηλώνουν σχεδόν καθημερινά οι εργαζόμενοι του ΜΙΝΙΟΝ τον τελευταίο χρόνο, ζητώντας να παρέμβει, για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας