Την κεντρική ομιλία έκανε η Αθανασία Χατζή, μέλος του Γραφείο Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, υπεύθυνη του Τμήματος Γυναικών της Επιτροπής Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ. Ακολούθησαν παρεμβάσεις από την Κατερίνα Τζίκα, μαία στο Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» και διδακτορική υπότροφο του ΔΙΠΑΕ, και την Ειρήνη Καραμήτρου, πρόεδρο του ΣΕΤΗΠ Θεσσαλονίκης, που αναφέρθηκαν στην ανάγκη προστασίας της αναπαραγωγικής υγείας των γυναικών και της μητρότητας στους χώρους δουλειάς.

Η Αθανασία Χατζή ανέδειξε ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων στις ΗΠΑ αποδεικνύει ότι ο καπιταλισμός στη σήψη του θέτει υπό αμφισβήτηση δικαιώματα αυτονόητα, αδιαπραγμάτευτα και κατακτημένα εδώ και δεκαετίες, όπως το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση και σωστά έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τόσο στις ίδιες τις ΗΠΑ όσο και διεθνώς.

Σχολιάζοντας τις υποκριτικές αντιδράσεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ στην απαγόρευση, ανέφερε ότι «κριτήριο της αλήθειας είναι η πράξη» και ότι «η καταδίκη της κατάπτυστης απόφασης εκ μέρους τους δεν πρέπει να γίνει "κολυμβήθρα του Σιλωάμ" για τη διαχρονική πολιτική που εφάρμοσαν και που αντιμετωπίζει το δικαίωμα των γυναικών στην αναπαραγωγική υγεία με τη λογική του "κόστους - οφέλους"».

«Η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης του δημόσιου συστήματος Υγείας, η μείωση της παροχής υπηρεσιών, η αύξηση πληρωμών και της συμμετοχής των ασφαλισμένων, η διάλυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, η ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα Υγείας, η εμπορευματοποίηση του δημόσιου - κρατικού τομέα Υγείας έχουν τη σφραγίδα όλων των αστικών κομμάτων, αποτελούσαν κατεύθυνση και στρατηγική επιλογή όλων των αστικών κυβερνήσεων, ανεξαρτήτως χρώματος κυβέρνησης», σημείωσε, ενώ επισήμανε πως «ως αποτέλεσμα όλων αυτών μπορεί στην Ελλάδα η άμβλωση να είναι υπό προϋποθέσεις νόμιμη, ωστόσο πρακτικά είναι σχεδόν αδύνατο να πραγματοποιηθεί άμβλωση στο δημόσιο σύστημα Υγείας, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που επιτάσσουν τη διακοπή της κύησης ιατρικοί λόγοι, ενώ δεν καλύπτεται από κανένα ασφαλιστικό ταμείο. Η πλειοψηφία των αμβλώσεων στη χώρα μας πραγματοποιούνται σε ιδιωτικές κλινικές με κόστος από 400 έως και 700 ευρώ, ανάλογα με την περίπτωση και τη βδομάδα της κύησης».

Στη συνέχεια υπογράμμισε: «Μια ανάλογη κατάσταση επικρατεί σε όλες τις πλευρές της αναπαραγωγικής υγείας των γυναικών, από τις απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις (μαστογραφίες, τεστ ΠΑΠ κ.λπ.) μέχρι τις διαδικασίες της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Γίνεται κατανοητό πως οι γυναίκες της λαϊκής οικογένειας βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη είτε για να γίνουν είτε για να μη γίνουν μητέρες. Και αυτό δεν το άλλαξε καμία από τις κυβερνήσεις που πέρασαν και δεν πρόκειται να το αλλάξει ούτε και η επόμενη αστική κυβέρνηση, όποια σύνθεση ή πρόσημο και αν έχει».

Αναφερόμενη στο τι είναι αυτό που βαραίνει στη συνείδηση μιας γυναίκας κατά την επιλογή της αν θα γίνει μητέρα ή όχι σημείωσε πως «ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας που αναγκάζει μια γυναίκα να καταφύγει στην επιλογή της άμβλωσης δεν είναι άλλος από τους άσχημους όρους ζωής και δουλειάς».

Τόνισε ακόμη ότι «ασπίδα προστασίας απέναντι στην αντιδραστικοποίηση και την οπισθοδρόμηση είναι η πάλη για τα σύγχρονα δικαιώματα των γυναικών, για το καθολικό κοινωνικό δικαίωμα της γυναίκας στη δημόσια, δωρεάν, ασφαλή άμβλωση, στην προστασία της αναπαραγωγικής υγείας της. Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης, της ανισοτιμίας της γυναίκας, σε αγωνιστική συμπόρευση με το ΚΚΕ».

Η Ειρήνη Καραμήτρου ανέδειξε πως στον καπιταλισμό η δημιουργία ή μη οικογένειας επί της ουσίας δεν υπαγορεύεται από την ελεύθερη επιλογή του ζευγαριού, με βάση όλα τα εμπόδια που μπαίνουν, ενώ παρουσίασε ιδεολογήματα που υπάρχουν στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής, κρυμμένα με τον μανδύα του προοδευτικού, όπως ότι «στις σημερινές συνθήκες μια γυναίκα μπορεί να εξισορροπήσει την οικογένεια με την καριέρα μέσα από μια σειρά τρόπων, όπως είναι οι "ευέλικτες" μορφές απασχόλησης, τα νηπιαγωγεία μέσα στους χώρους δουλειάς, ακόμη και μέσω της επέκτασης των ωραρίου των ολοήμερων σχολείων.

Οτι μια γυναίκα με την κρυοσυντήρηση ωαρίων μπορεί να επιμηκύνει το χρονικό διάστημα που μπορεί να γίνει μάνα, λύση που προτάσσεται προκειμένου να ξεζουμίσουν όσο είναι μικρότερες ηλικιακά τις γυναίκες εργαζόμενες και άρα να έχουν περισσότερη όρεξη και συχνά μικρότερες απαιτήσεις και έπειτα να τους "επιτρέψουν" να γίνουν μάνες».

Επίσης, σημείωσε ότι «τα παραπάνω "προοδευτικά" μέτρα πάνε χέρι χέρι με μια σειρά από παραδοσιακά μέτρα που αφορούν τις εργαζόμενες», εξίσου όμως αντιδραστικά στην ουσία τους.

Η Κατερίνα Τζίκα ανέδειξε μεταξύ άλλων ότι «το θέμα της άμβλωσης (ή αλλιώς της τεχνητής έκτρωσης) αποτελεί σημείο σύγκρουσης και αντιπαράθεσης στις περισσότερες χώρες του κόσμου». Αναφέρθηκε και στα προβλήματα και ηθικά διλήμματα που δημιουργούνται και από τη νομική θεώρηση του εμβρύου ως «προσώπου», την αναγνώριση σε αυτό της «ανεξαρτησίας» ή «αυτεξoυσίας» ή «αυτoνoμίας», από την αναγνώριση σε αυτό «δικαιωμάτων» και από την «ηθική υπόστασή» του. Εξήγησε τι είναι η άμβλωση, τι ισχύει για τις αμβλώσεις στη χώρα μας και παρουσίασε στατιστικά στοιχεία. Οπως είπε, «σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα οι αριθμοί των ετήσιων αμβλώσεων ανέρχονται σε 150.000, αριθμός υπερδιπλάσιος των ετήσιων γεννήσεων», επισημαίνοντας μάλιστα ότι «το 25% αυτών αφορά νεαρά κορίτσια, τα οποία βρίσκονται σε ηλικία κάτω των 16 ετών. Ωστόσο, σήμερα, 40 χρόνια αργότερα, η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τον υψηλότερο αριθμό αμβλώσεων και τον χαμηλότερο επιπολασμό σύγχρονης αντισύλληψης στην Ευρώπη».

Τέλος, σημείωσε την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων στον χώρο της δημόσιας Υγείας, του οικογενειακού προγραμματισμού και της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία. Οπως είπε, «κάνουμε λόγο για Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και δράσεις πρόληψης, ωστόσο το τμήμα "Οικογενειακού Προγραμματισμού" σε ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας, τα τελευταία χρόνια, έχει θέσει σε αόριστη παύση τη λειτουργία του (...) Η υποστελέχωση των νοσοκομείων και η αδράνεια του κρατικού μηχανισμού ενισχύουν τον σκοταδισμό γύρω από τα μείζονα θέματα της σεξουαλικής υγείας και αναπαραγωγής».

Το άνοιγμα της εκδήλωσης έκανε η Μαρία Θεοφίλη, μέλος της Επιτροπής Περιοχής Αττικής του ΚΚΕ, η οποία τόνισε: «Από εδώ από την οδό Ελπίδο,ς όπου στεγάζονταν τα γραφεία της Ειδικής Ασφάλειας Αθηνών μέσα στα οποία στις 26 Ιουλίου του 1944 δολοφονήθηκε η Ηλέκτρα, θέλουμε όπως και κάθε χρόνο να στείλουμε ένα μήνυμα. Δεν ξεχνάμε. Διδασκόμαστε από τη θυσία των ηρώων μας. Συνεχίζουμε την πάλη μας».

Η κεντρική ομιλία έγινε από την Χριστίνα Σκαλούμπακα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία, μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Εμεινες ανυποχώρητη και ανυπότακτη μέχρι το τέλος, εξουδετερώνοντας το φόβο του θανάτου από την αποφασιστική άρνηση της εγκατάλειψης του αγώνα. Πηγή δύναμης για σένα Ηλέκτρα και για τους χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες που στάθηκαν βράχοι στις εξορίες, στις φυλακές και τα εκτελεστικά αποσπάσματα ήταν η ακλόνητη αφοσίωση στο δίκιο της εργατικής τάξης, η πεποίθηση ότι η εργατική τάξη για να απαλλαγεί από τα δεσμά της πρέπει να καταργήσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, ότι ο καπιταλισμός δεν είναι ούτε αιώνιος ούτε παντοδύναμος.(...) Σήμερα ο εχθρός προσπαθεί να λυγίσει τους εργαζόμενους και με άλλα μέσα, με την ενσωμάτωση αλλά και τη μοιρολατρία. Σήμερα, οι γυναίκες, οι οικογένειες και τα παιδιά τους είναι γερά αλυσοδεμένες με πολλές και αόρατες αλυσίδες. Από τη γέννηση έως τα βαθιά γεράματα βρίσκονται αντιμέτωπες με χιλιάδες περιορισμούς, καταναγκασμούς, στερήσεις, απαγορεύσεις και τους μηχανισμούς επιβολής τους.

Η Χρ. Σκαλούμπακα

Η ζωή και η δράση σου, Ηλέκτρα, αποτελούν πολύτιμη πηγή διδαγμάτων για την προετοιμασία μιας γυναικείας κομμουνιστικής πρωτοπορίας στις σύγχρονες συνθήκες της ταξικής πάλης. Με τη ζωή, τη δράση και τον θάνατό σου απέδειξες σε ποιο ύψος μπορεί να ανεβάσει η κομμουνιστική ιδεολογία και πράξη τη γυναίκα. (...) Το ΚΚΕ πορεύεται σήμερα πατώντας πάνω στα δικά σου βήματα και όλων αυτών των κομμουνιστριών που στην υπερεκατοντάχρονη αγωνιστική πορεία του Κόμματός μας τοποθέτησαν το εμείς πάνω από το εγώ. Παλεύει για να μη νομιμοποιήσουν οι γυναίκες τη βαρβαρότητα της εκμετάλλευσης, να συνειδητοποιήσουν ότι όσο η μητρότητα είναι ατομική υπόθεση, όσο τα πάντα μετρώνται με το κέρδος των επιχειρηματικών κολοσσών, θα είναι διπλά καταπιεσμένες. Να αντιληφθούν ότι η διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους είναι απόλυτα συνυφασμένη και εξαρτημένη από την κοινωνία μέσα στην οποία ζουν και όλους τους θεσμούς που στηρίζουν το σύστημα της εκμετάλλευσης».

• Εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία της Χρ. Σκαλούπακα θα δημοσιευτούν σε επόμενο φύλλο του «Ριζοσπάστη».