Του Στέφανου ΛΟΥΚΑ
Οι συνθήκες που διαμορφώνονται μετά το 1990 στα Βαλκάνια άνοιξαν το δρόμο της οικονομικής διείσδυσης, της εξαγωγής κεφαλαίων και της δράσης των πολυεθνικών, που θεωρείται σαν η πηγή της ζωής αυτών των κοινωνιών, αν και είναι πηγή της πιο στυγνής εκμετάλλευσης. Τα ΜΜΕ, αντικειμενικά δεν μπορούν να μείνουν έξω απ' αυτές τις διαδικασίες. Στην ενημέρωση είναι αδύνατο να υπάρξει ουδετερότητα. Στα γεγονότα που προβάλλονται, το αντικειμενικό στοιχείο είναι υποκειμενική υπόθεση των ανθρώπων των Μέσων, που εξαρτιούνται επίσης από τους ιδιοκτήτες των Μέσων. Επόμενα και τα ΜΜΕ λειτουργούν σύμφωνα με τις επιδιώξεις αυτών που τα έχουν και τα ελέγχουν.
Σε άρθρο της "Πολίτικα εξπρές" δίνονται στοιχεία για τη χρηματοδότηση των επονομαζόμενων ανεξάρτητων ΜΜΕ στη Γιουγκοσλαβία και τη Βοσνία μετά τον πόλεμο. Συνολικά 39 ΜΜΕ πήραν 7.972.795 γερμανικά μάρκα για ένα μόνο χρόνο. Η χρηματοδότηση γίνεται από αμερικάνικα κεφάλαια, από εταιρίες, αλλά και ιδιωτικά ινστιτούτα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η τηλεόραση του Μπλιτ χρηματοδοτήθηκε με 15.875.600 γερμανικά μάρκα για έναν επίσης χρόνο. Αραγε αυτά τα ΜΜΕ προάγουν την υπόθεση των λαών αυτών των χωρών ή τα συμφέροντα των χρηματοδοτών τους;
Αντικειμενικά, λοιπόν, ο ρόλος των Μέσων προδιαγράφεται από τους ιδιοκτήτες τους, αλλά και απ' όλο τον επιχειρηματικό κόσμο. Οι λαοί θέλουν πραγματικά ειρήνη, συνεργασία μεταξύ τους και ανάπτυξη για τους ίδιους και μόνο με τον αγώνα τους μπορούν να τα καταφέρουν. Αγώνα που στους στόχους του θα περιέχει και την υπόθεση των ΜΜΕ, τα οποία πρέπει να υπηρετούν τους ίδιους τους λαούς.
Οι διάφοροι επιχειρηματίες και επενδυτές που εξάγουν μαζικά τα κεφάλαιά τους προς τις βαλκανικές χώρες, οι διακρατικές οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες, κινούνται στα πλαίσια και τους κανόνες της νέας ιμπεριαλιστικής "τάξης πραγμάτων". Η λογική τους είναι ταγμένη στην πολιτική του "διαίρει και βασίλευε", στην πιο στυγνή και προκλητική εκμετάλλευση.
Οι γέφυρες επικοινωνίας και φιλίας, ανεξάρτητα από θρησκευτικές ή εθνικές και πολιτιστικές διαφορές, μπορούν να στηθούν ανάμεσα στους λαούς, στις μαζικές κοινωνικές οργανώσεις και κινήματα, στις πολιτικές δυνάμεις που υποστηρίζουν την ισότιμη συνεργασία με αμοιβαίο όφελος. Κατανοούν την ανάγκη πάλης κατά της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων και των διαφόρων προγραμμάτων "οικονομικής βοήθειας", που μόνο στόχο έχουν την πλήρη παράδοση και υποταγή στο πολυεθνικό κεφάλαιο, τη στήριξη των εγχώριων καπιταλιστών.
Οι λαοί της Βαλκανικής έχουν άμεσο συμφέρον από την έμπρακτη καταδίκη κάθε αλυτρωτικής και σοβινιστικής προπαγάνδας στο εσωτερικό των χωρών τους και στην περιοχή και τη διεκδίκηση διαμόρφωσης ενός κοινού κώδικα με ισχύ στην περιοχή, για το σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και των οικονομικών μεταναστών, στα πλαίσια των χωρών που ζουν ή εργάζονται.
Σε τέτοιες συνθήκες είναι δυνατό να ανοίξει ο δρόμος για μια διαβαλκανική συνεργασία υπέρ των λαών και της ειρήνης, να μπούνε οι βάσεις για τη δημιουργία ενός τοπικού συστήματος ασφαλείας, απαλλαγμένου από το ΝΑΤΟ και τη ΔΕΕ, την πρόσδεση και εξάρτηση από ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.
Τα ΜΜΕ πρέπει να στηρίζουν και να προβάλλουν κάθε κίνημα που διαφοροποιείται από τις επιλογές του ΝΑΤΟ και των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, με άμεσο στόχο την αποτροπή της επέκτασης του ΝΑΤΟ, την πάλη κατά της συγκρότησης δυνάμεων ταχείας επέμβασης και μισθοφορικών στρατών.
Να προβάλλουν τον αγώνα των λαών για δημιουργία πολιτικών προϋποθέσεων, ώστε ν' αναπτυχθεί η διαβαλκανική περιφερειακή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα (οικονομικό, εμπορικό, πολιτιστικό, τεχνολογικό, ερευνητικό, πολιτικό), με στόχο την προαγωγή των κοινών αναπτυξιακών δυνατοτήτων και συμφερόντων, με βάση το αμοιβαίο όφελος, την ισοτιμία, την ειρηνική συμβίωση των λαών της Βαλκανικής. Σ' αυτά τα πλαίσια είναι δυνατό ν' απολαμβάνουν οι μειονότητες πλήρη δικαιώματα, με σεβασμό των ιδιαιτεροτήτων τους, ν' αποτελούν γέφυρα φιλίας και συνεργασίας των λαών.
Τέλος, να καταδικάσουν την απαγόρευση δράσης των Κομμουνιστικών Κομμάτων σε Βαλκανικές χώρες, όπως Αλβανία, Κροατία, Βοσνία, Τουρκία και Ρουμανία, και να προβάλλουν την ανάγκη και το δικαίωμα της ελεύθερης και νόμιμης δράσης τους. Είναι στοιχειώδες κριτήριο ύπαρξης και λειτουργίας της δημοκρατίας. Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρό για τα ΜΜΕ και το ρόλο τους για την ειρήνη και την ανάπτυξη στα Βαλκάνια.
ΕΙΝΑΙ ολοφάνερο ότι η νεοσυντηρητική επέλαση, όπως αυτή περιγράφεται στη Συνθήκη του Μάαστριχτ, δεν αφορά, βέβαια, μόνο τους εργαζόμενους της χώρας μας. Εχουν προηγηθεί και βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη ανάλογα ή πλέον σκληρά μέτρα σε άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ. Είναι χρήσιμο, λοιπόν, να γνωρίζουμε ποια αντιλαϊκά μέτρα επιβλήθηκαν σε Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο, Αυστρία και το "χρονικό" για το ξήλωμα των εργατικών κατακτήσεων (σελίδα 13).
ΑΝΑΓΚΑΙΟ συμπλήρωμα αυτής της ολομέτωπης επίθεσης κατά των λαών της Ευρώπης είναι η περιβόητη Συνθήκη Σένγκεν, η οποία κυρώθηκε πρόσφατα από την Ελληνική Βουλή με την πλειοψηφία ...των 142 ψήφων. Οι στόχοι της είναι φανεροί και γνωστοί. Ηδη τη συνθήκη - τερατούργημα ακολουθούν, όπως αποκάλυψαν οι βουλευτές του ΚΚΕ, το ηλεκτρονικό αρχείο δακτυλικών αποτυπωμάτων και η άρνηση της ΕΕ να χορηγεί πολιτικό άσυλο σε πολίτες της. Η παρέμβαση του λαϊκού κινήματος για την αχρήστευση των αυταρχικών και αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε. Μιλούν στο "Ρ" 4 βουλευτές από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ, το ΚΚΕ και το ΔΗΚΚΙ (σελίδες 6-7).
ΔΕ σταματά όμως εκεί η επιχείρηση παγίδευσης των συνειδήσεων των λαών. Ευρέως διαδεδομένο στερεότυπο της κυρίαρχης ιδεολογίας είναι το γνωστό "οι μισθοί φταίνε για τον πληθωρισμό" ή ακόμα ότι "ο μισθός εργασίας αποτελεί το κύριο στοιχείο του κόστους των προϊόντων". Αυτά τα σαθρά επιχειρήματα όμως έχουν απαντηθεί ήδη από την εποχή του Κ. Μαρξ (σελίδες 10 - 11).
ΠΟΛΛΑ ακούσαμε φέτος - καθόλου τυχαία - για τον εκσυγχρονισμό του Χ. Τρικούπη. Ομως η αστική ιστορική αρθρογραφία δε θέλει να θυμάται ότι το 1987 η χώρα μας οδηγήθηκε υποτελής στο Διεθνές Οικονομικό Ελεγχο, ενώ οδήγησε στο μεγάλο εξωτερικό δανεισμό της χώρας (σελίδες 8-9).
ΥΠΑΡΧΕΙ όμως και η άλλη όψη της ιστορίας. Πενήντα χρόνια από την ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού ο Γράμμος - σύμβολο αντίστασης από τους πανάρχαιους χρόνους - έγινε μαγνήτης, που τραβάει τις ΕΑΜικές οργανώσεις. Οι μνήμες βουρκώνουν τα μάτια, αλλά χαλυβδώνουν και τη θέληση για να πάρουν τα όνειρα εκδίκηση (σελίδες 14-27).
ΚΑΖΑΝΙ που βράζει είναι ο θεσσαλικός κάμπος. Δεν είναι μόνο το λιοπύρι, κάτω από το οποίο οι ξωμάχοι δίνουν τη μάχη της σοδειάς. Πάνω απ' όλα είναι τα τραγικά αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι μικρομεσαίοι αγρότες. Εκεί, στον κάμπο, όπως και σε κάθε αγροτική περιοχή, εφαρμόζονται στην πράξη, αργά και βασανιστικά, οι αποφάσεις που λένε ότι ο αγροτικός πληθυσμός πρέπει να μειωθεί στο μισό από ό,τι είναι σήμερα. Το θερμόμετρο της αγανάκτησης βρίσκεται σταθερά στα ύψη. Αγωνίζονται μέρα - νύχτα στα χωράφια, παλεύοντας σκληρά για να βγει, να μαζευτεί και να πουληθεί η φετινή σοδειά. Ενα οδοιπορικό στα... φλεγόμενα χωριά του θεσσαλικού κάμπου αρχίζει από σήμερα ο "Ρ" (σελίδες 20-21).
ΣΕΪΧ ΣΟΥ.Στις αρχές του αιώνα η ανάσα της πόλης, κύρια των προσφυγικών οικισμών, ήταν τα "χίλια δέντρα". Μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 που κατέστρεψε τη μισή πόλη, το 1921 κηρύχτηκαν αναδασωτέα 1.300 στρέμματα. Από τότε, με τις αναδασώσεις που ξεκίνησαν το 1939 και συνεχίστηκαν μέχρι πρόσφατα, έφτασε να είναι 30.000 στρέμματα. Ενα πανέμορφο και το μεγαλύτερο περιαστικό δάσος της Ελλάδας. Χρειάστηκε λιγότερο από δύο μέρες για να πέσει - απροστάτευτο καθώς ήταν - θύμα αδίστακτων εμπρηστών, με την ανοχή και τη στήριξη των κυβερνήσεων (σελίδες 30-31).