ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τα ψεύτικα παπάκια!

Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ

Εμείς οι αρχαιολόγοι σπάνια κάνουμε "διακοπές". Κι αυτό, γιατί το καλοκαίρι σκάβουμε. Αναγκαστικά, λοιπόν, φεύγουμε από τα σπίτια μας. Κλείνουμε τα γραφεία μας, πληρώνουμε τους λογαριασμούς μας, παρακαλούμε τη γειτόνισσα να ποτίζει τις γλάστρες, παίρνουμε και το μικρό βαλιτσάκι μας με τα "απολύτως απαραίτητα" και φεύγουμε. Φεύγουμε για το μεγάλο ταξίδι της ανασκαφής. Αυτό το ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ, γιατί δεν περνάει μέσα από τόπους, λιμάνια κι αεροδρόμια, πρακτορεία και σιδηροδρομικούς σταθμούς. Το ταξίδι της ανασκαφής σε παίρνει από το σήμερα και σε πάει αλλού. Πολλές φορές σε πάει στο "πουθενά", όπου δεν υπάρχουν άνθρωποι, ούτε καν παγιδευμένοι κάτω από τις πλάκες του χρόνου. Υπάρχουν μόνο τα υπολείμματα της δουλιάς τους, τα απολιθώματα της σκέψης τους και πότε πότε τα αποτυπώματα των χεριών τους πάνω σε κεραμικά, πάνω σε καμένους πηλούς καταστραμμένων σπιτιών. Κι έτσι που δεν τελειώνει το ταξίδι της ανασκαφής, πώς να κάνουν διακοπές οι αρχαιολόγοι; Σε ποιον να αφήσεις τη φροντίδα για τις "γλάστρες" που δεν έχουν λουλούδια ούτε χρειάζονται πότισμα; Εχουν, όμως, ευρήματα και τις αποδείξεις ενός καλοκαιριάτικου μόχθου. Τι να το κάνεις το βαλιτσάκι με τα "τελείως απαραίτητα", αφού εκεί που θα πας μόνο τα "περιττά" σού χρειάζονται! Κάθεσαι, λοιπόν, εσύ ο αρχαιολόγος, στην άκρη του ανασκαφικού σκάμματος και φαντάζεσαι πως φεύγεις.

Φέτος, όμως, είπα να φύγω πραγματικά. Εκανα ό,τι έπρεπε. Εγραψα σημειώματα, έκανα τηλεφωνήματα, έδωσα συμβουλές και ένα πρωί με το μικρό μου Γιαννάκη (είναι ο συντροφάκος που τη γέννησή του είχα γιορτάσει από το "Ριζοσπάστη", πριν από 8 χρόνια, με ένα χαιρετιστήριο χρονογράφημα) και έφυγα για την Ιταλία. Ούτε που διάβασα το πρόγραμμα του ταξιδιού. Το μόνο που ήθελα ήταν να φύγω και να ξεχάσω. Γιατί πρέπει να είναι η ουσία των διακοπών: Η λήθη. Κι αυτό θα πει να μη θυμάσαι τίποτα. Να μη θυμάσαι ούτε τον εαυτό σου και να συμπεριφέρεσαι, όπως ένας άλλος. Να γελάς με το τίποτα, να γυρνάς στους δρόμους, κρατώντας στα χέρια σου ένα μεγάλο χωνί παγωτό. Να κάθεσαι απέναντι από την "Γκουέρνικα" του Πικάσο ή την "Κηδεία του Οργάθ", ζωγραφισμένη από τον Γκρέκο και να μη σκέφτεσαι την επιστροφή σου, γιατί θα κρυώσει το μεσημεριανό φαγητό ή γιατί θα χάσεις το ραντεβού με τον οδοντίατρό σου. Και κει στην αρχή της "Ponte Vechio" στη Φλωρεντία να παζαρεύεις την αγορά ενός χρυσού δαχτυλιδιού, έτσι, γιατί δεν είσαι συ, μα ένας άλλος.

Παρ' όλα αυτά, δεν τα κατάφερα να φύγω, έτσι όπως το ήθελα. Δεν κατάφερα, δηλαδή, να φύγω από τον εαυτό μου. Κι αναγκαστικά κουβαλούσα μέσα όλες τις μέρες του ταξιδιού την "πόλη" και τη ζωή μου, που κάπου αλλού τη "χάλασα". Θυμόμουνα τις "γλάστρες" που τις είχα αφήσει απότιστες, τους λογαριασμούς που τους ξέχασα απλήρωτους και κείνες τις αναθεματισμένες βρύσες που την τελευταία στιγμή ξέχασα να τις κλείσω. Επιανα κουβέντα με το Γιαννάκη, που ώρες ολόκληρες έπαιζε με ένα ψεύτικο πλαστικό "παπάκι", που κραύγαζε μόλις το πατούσες στη φουσκωμένη του κοιλιά και πάλι δεν ξεχνούσα. Του σχολίαζα χαμηλόφωνα στο αυτί τη χοντρή κυρία που κοιμότανε συνεχώς, ακόμα και την ώρα του φαγητού, του διηγιόμουνα συνοπτικά το κίνημα του "Fare come al Russia", του έλεγα σαν παραμύθι το "1900" του Μπερτολούτσι και προσπαθούσα να του σφυρίξω παράφωνα μελωδίες του Nino Rota από τις "νύχτες της Καμπίρια" του Φελίνι. Τίποτε, όμως. Το μυαλό μου έμενε παγιδευμένο κάτω από τα χαλάσματα μιας κουρασμένης ζωής και δεν έλεγε να απεγκλωβιστεί.

Γι' αυτό και σκεφτόμουνα, όταν γύριζα στο ξενοδοχείο με γεμάτα τα μυστικά μου μάτια από τις στιλπνές σάρκες του Michelangelo Bouanorroti κρεμασμένες ως ιερά σφάγια από τους τοίχους και την οροφή της Capela Sistina, πως για να γευτείς το ταξίδι στη χώρα ενός άλλου πολιτισμού πρέπει να γίνεις "άλλος". Να φύγεις από τον εαυτό σου. Να ξεχάσεις τις απότιστες γλάστρες και τις ανοιχτές βρύσες. Διαφορετικά, δε θα γίνεις ποτέ ταξιδευτής. Δε θα γίνεις ποτέ όπως ο "περιβολάρης" του Brecht, για να γνωρίζεις σωστά τα "μήλα" του περιβολιού σου και να τα κόβεις τότε που πρέπει. Θα γίνεις ένας απλός "τουρίστας" και το μόνο που θα θυμάσαι από τα ταξίδια σου θα είναι τα πλούσια πρωινά των ξενοδοχείων και θα κουβαλάς μέσα σε τεράστιες πλαστικές σακούλες τα ψεύτικα κακομαθημένα παπάκια, που καμιά σχέση δεν έχουν με την ουσιαστική μαγεία των ταξιδιών.

Οταν γύριζα στο ξενοδοχείο με γεμάτα τα μυστικά μου μάτια από τις στιλπνές σάρκες του Michelangelo Bouanorroti, κρεμασμένες ως ιερά σφάγια από τους τοίχους και την οροφή της Capela Sistina, σκεφτόμουνα πως για να γευτείς το ταξίδι στη χώρα ενός άλλου πολιτισμού πρέπει να γίνεις "άλλος". Να φύγεις από τον εαυτό σου. Να ξεχάσεις τις απότιστες γλάστρες και τις ανοιχτές βρύσες. Διαφορετικά, δε θα γίνεις ποτέ ταξιδευτής. Δε θα γίνεις ποτέ όπως ο "περιβολάρης" του Brecht, για να γνωρίζεις σωστά τα "μήλα" του περιβολιού σου και να τα κόβεις τότε που πρέπει

ΑΤΖΕΝΤΑ (12/9)

Ο Βύρωνας για τους σεισμοπαθείς

Οπως είναι φυσικό ο καταστροφικός σεισμός που βύθισε στο πένθος τη χώρα μας έπληξε και τα πολιτιστικά δρώμενα των ημερών, καθώς πολλές είναι οι αναβολές και ματαιώσεις εκδηλώσεων, που είχαν προγραμματιστεί.

Στο Θέατρο Βράχων "Μελίνα Μερκούρη", το "12ο Φεστιβάλ Δήμου Βύρωνα" ολοκληρώνει, αναγκαστικά, αυτή τη βδομάδα, τη φετινή διαδρομή του. Αναμορφώνοντας το πρόγραμμά του, θα φιλοξενήσει ακόμη τέσσερις εκδηλώσεις, τα έσοδα από τις οποίες θα διατεθούν για την ενίσχυση των σεισμοπαθών της Αθήνας.

Αύριο (9μμ), στο πλαίσιο του κύκλου "Νεολαία" θα δώσουν συναυλία οι Διονύσης Τσακνής - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας.Συμμετέχει η Μαρίνα Σκιαδαρέση.Το δημοφιλές "δίδυμο" θα παρουσιάσει τη δική του εναλλακτική πρόταση, με μια αξιόλογη μουσική παράσταση. Οι δύο καλλιτέχνες θα ερμηνεύσουν παλιότερα και αγαπημένα τραγούδια τους, καθώς και ολοκαίνουριες συνθέσεις τους από τους δίσκους τους "Με την πλάτη στον τοίχο" του Δ. Τσακνή και "Ετσι δραπετεύω από τις παρέες" του Λ. Μαχαιρίτσα.

Την Πέμπτη (16/9) θα δώσουν συναυλία η Ελένη Τσαλιγοπούλου και η Μελίνα Κανά,δυο αξιόλογες γυναικείες φωνές, που έχουν ενώσει σε μια μουσική παράσταση ηχοχρώματα και συναισθήματα.

Αυλαία με θέατρο

Την Τετάρτη (15/9) στο πλαίσιο του κύκλου "Αρχαίου Δράματος", στο Θέατρο Βράχων, στο Βύρωνα, θα παρουσιαστούν από το Εθνικό Θέατρο οι "Πέρσες" του Αισχύλου,σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή,μετάφραση Πάνου Μουλά,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα,χορογραφία Δημήτρη Παπαϊωάννου και Αγγελικής Στελάτου.Τη μουσική έρευνα - σύνθεση και φωνητική αγωγή υπογράφει ο Σπύρος Σακκάς.Ερμηνεύουν: Μαρία Κατσιαδάκη, Σοφοκλής Πέππας, Ακύλας Καραζήσης, Νίκος Αρβανίτης, Δημήτρης Κανέλλος κ. ά. Παίζουν οι μουσικοί: Αντώνιο ντι Αντζελο (φλάουτο), Ηρακλής Βαβάτσικας (μπαγιά - ακορντεόν). Οι "Πέρσες" θεωρούνται ως το αρχαιότερο, από τα σωζόμενα, έργο του Αισχύλου. Παίχτηκε το 472, οκτώ χρόνια μετά την καταστροφή των Περσών στη Σαλαμίνα. Η νίκη των Αθηναίων τους έδωσε από τη μια τη θριαμβική πεποίθηση, αλλά από την άλλη τη νίκη αυτή τη βίωσαν σαν σύμπραξη και έργο των Θεών.

Οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Βύρωνα θα ολοκληρωθούν την ερχόμενη Κυριακή (19/9) με τη δεύτερη πρόταση του Εθνικού Θεάτρου,τους "Ορνιθες" του Αριστοφάνη, που ανεβαίνουν σε μετάφραση Αλέξη Σολωμού,σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου,σκηνικά - κοστούμια Γιάννη Μετζικώφ,μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου,χορογραφία Κώστα Τσιάνου, Ελενας Γεροδήμου.Ερμηνεύουν: Πέτρος Φιλιππίδης, Σωτήρης Τζεβελέκος, Νίκος Μπουσδούκος, Τρύφων Παπουτσής, Τάσος Παλατζίδης κ. ά.

Οι "Ορνιθες" διδάχτηκαν το 414 π. Χ., καθώς οι τότε συνθήκες όξυναν την ανάγκη φυγής στην ουτοπία της "Νεφελοκοκκυγίας". Στηρίζονται στην πανανθρώπινη επιθυμία για κοινωνία δίκαιη και ελεύθερη, που δεν παύει όμως ποτέ να είναι επιδιωκόμενη.

Νέοι εικαστικοί παρουσιάζουν

Από τις 15 του Σεπτέμβρη (8μμ), 22 νέοι Χαλανδραίοι εικαστικοί παρουσιάζουν στην γκαλερί "Χρυσόθεμις" (25ης Μαρτίου 20, Χαλάνδρι) και στην γκαλερί "ARTIBUS" (Αριστοφάνους 36β, Χαλάνδρι), την εικαστική δουλιά τους. Η έκθεση πραγματοποιείται από τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Χαλανδρίου και συμμετέχουν οι: Κ. Αναγνωστόπουλος, Ν. Βλάχος, Ευθ. Ευθυμιάδης, Γ. Κολαξή, Κλειώ και Κωνσταντίνα Μπολιεράκη, Ν. Παπαδημητρίου, Τ. Παπαντωνόπουλος, Δ. Σαρασίτης, Ε. Σούστα, Ρ. Φύτιζα, Στ. Βιδάλη, Γ. Δεσύλλα, Ευαγ. Μαθιουδάκη, Ν. Μπίσυλλα, Αν. Μυριαγκός, Μ. Νυμφιάδη, Ελ. Πανονίδου, Β. Πολυμενάκου, Ελ. Ράμφος, Δ. Σκαλκώτος, Γ. Χατζηγεωργίου.Οι εκθέσεις θα διαρκέσουν μέχρι τις 27/9.

"Ορνιθες" (πάνω) και "Πέρσες" (κάτω), από το Εθνικό Θέατρο στο Βύρωνα