Πρόσωπο με πρόσωπο, με τους εργάτες, στους χώρους δουλιάς, συζητώντας για την ουσία των προβλημάτων του λαού και τη διέξοδο, που προτείνει το ΚΚΕ. Οι φωτογραφίες από πρόσφατες περιοδείες του Κόμματος στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και στην ΠΥΡΚΑΛ

Τη σφραγίδα και τον τόνο της ανούσιας δικομματικής αντιπαράθεσης, που διανθίζεται από τεχνητές φραστικές οξύτητες και εντυπωσιοθηρικές κορόνες, έδωσαν από την πρώτη μέρα της συζήτησης ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και το παράδειγμά τους ακολούθησαν οι υπουργοί και οι βουλευτές των δυο κομμάτων, εναλλασσόμενοι στο βήμα της Βουλής. Μη έχοντας ουσιαστικές πολιτικές διαφορές μεταξύ τους, αναδείκνυαν και κατάγγελλαν επιμέρους χειρισμούς και κινήσεις, κατηγορώντας οι μεν τους δε για ανικανότητα, ανευθυνότητα, έλλειψη συνεννόησης και συντονισμού, φαυλότητα και ρουσφετολογία, κλπ., κλπ. αντλώντας τα σχετικά περιστατικά και παραδείγματα από τα έργα και τις ημέρες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ οι πρώτοι και από τα ανάλογα φαινόμενα της σημερινής διακυβέρνησης οι δεύτεροι. Στο πλαίσιο αυτό, οι όποιες αναφορές υπουργών και βουλευτών της συμπολίτευσης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε λαϊκά και κοινωνικά προβλήματα αποτελούσαν απλώς το περιτύλιγμα της δικομματικής υποκρισίας και κοροϊδίας, στάχτη στα μάτια των εργαζομένων. Πολύ περισσότερο, που έγινε και πάλι φανερή η προσήλωση, η εμμονή και η συμπόρευσή τους στη λογική του «ευρωμονόδρομου», στη διαβόητη ανταγωνιστικότητα και στους «νόμους της αγοράς», στην πολιτική των αντιλαϊκών και αντιδραστικών διαρθρωτικών αλλαγών, στις αποκρατικοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις, στη σκληρή μονόπλευρη λιτότητα για τους εργαζόμενους και στις πολύμορφες παροχές και προνόμια για τους κεφαλαιοκράτες και την πλουτοκρατία.

ICON

«Η αντιπαράθεση και από τις δύο πλευρές είναι ειλικρινής ως προς ένα πράγμα: Να ψάξουν και να αναζητήσουν ποια διαχείριση θα υπηρετήσει αυτό το σύστημα. Αυτό το ζήτημα, όμως, δεν αφορά το λαό.

Μομφή λοιπόν και στα δύο κόμματα. Λαϊκή μομφή έξω από τη Βουλή, για να εκφραστεί όσο γίνεται τα επόμενα χρόνια και μέσα στη Βουλή. Εμείς αποχωρούμε, επανερχόμαστε δριμύτεροι από τη Δευτέρα, ακόμα πιο ανεβασμένοι και στην ικανότητα να αντικρούουμε τα προβλήματα και στις προτάσεις, αλλά και στην άσκηση πίεσης.

Ομως ο λαός δε βγάζει με την πίεση τίποτα ή μάλλον βγάζει λίγα. Η πίεση έχει αξία, αρκεί να μετατραπεί σε ενέργεια για ρήξη και ανατροπή αυτής της πολιτικής, και αυτό περιλαμβάνει και τα δύο κόμματα».

Με την κατηγορηματική αυτή δήλωση, που συμπυκνώνει την αντίθεση του ΚΚΕ στο θέατρο που στήθηκε στη Βουλή από την κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ, με αφορμή τη συζήτηση για την ψήφο εμπιστοσύνης, ολοκλήρωσε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, την Παρασκευή την ομιλία της στη συνεδρίαση της Βουλής. Αμέσως μετά και αρνούμενοι να πάρουν μέρος στο στημένο θέατρο της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οι βουλευτές του ΚΚΕ αποχώρησαν από τη συνεδρίαση.

Στην αρχή της ομιλίας της η Αλ. Παπαρήγα έδωσε το στίγμα της στάσης του Κόμματος τονίζοντας:

«Σήμερα κατ' εξαίρεση, από αυτό το βήμα, δε θα αφιερώσουμε το χρόνο στο να αναδείξουμε τα προβλήματα των εργαζομένων, τα προβλήματα του λαού, στο να αναδείξουμε τις προτάσεις και τις λύσεις γι' αυτά.

Υπάρχει και η Δευτέρα, υπάρχει η Τρίτη, υπάρχουν και οι άλλες μέρες. Και δεν το κάνουμε αυτό, γιατί δεν έχει καμία αξία η σημερινή συνεδρίαση γύρω από αυτά τα θέματα.

Αλλωστε εμείς δε θέλουμε η ανάλυση για τα προβλήματα των εργαζομένων να γίνει μία γιρλάντα και μία διακόσμηση σε μία συζήτηση που εμείς συνειδητά χαρακτηρίσαμε θέατρο.

Αυτό που θα κριθεί σήμερα, κυρίως όσον αφορά την εκτίμηση της συζήτησης και την αντίστοιχη προβολή της από την πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης, θα είναι ποιος είπε την καλύτερη ατάκα, ποιος είχε το καλύτερο ύφος, ποιος κόλλησε τον άλλο στη γωνία. Τα προβλήματα των εργαζομένων είναι έξω από αυτήν τη συζήτηση και η αντιπαράθεση που ήδη έγινε, μόνο ως διακόσμηση είχε τα προβλήματα.

Νιώθουμε την ανάγκη να εξηγήσουμε δύο πράγματα:

Πρώτον γιατί χαρακτηρίσαμε αυτήν τη συζήτηση θέατρο... Είναι βαριά κουβέντα, και γιατί, χαρακτηρίζοντας έτσι αυτήν τη συζήτηση, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ αποφάσισε να αποχωρήσει από αυτήν τη διαδικασία με τη λήξη της ομιλίας μου, και να επανέλθουμε δριμύτεροι από τη Δευτέρα, μέσα στη Βουλή, στις επιτροπές της και τις διαδικασίες της, και οπωσδήποτε και έξω από αυτήν, στον αγώνα για τα λαϊκά προβλήματα.

Τη συζήτηση τη χαρακτηρίσαμε θέατρο, διότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για μία τέτοια αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο κόμματα, δεν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές, το λέμε και το εννοούμε. Τα προγράμματα των δύο κομμάτων είναι στην ουσία ταυτόσημα και μάλιστα τα τελευταία χρόνια οι διαφορές που υπήρχαν σε θέματα τακτικής και ορολογίας έχουν κυριολεκτικά εξαφανιστεί.

Γιατί γίνεται αυτή η αντιπαράθεση; Δεν είναι ψεύτικη. Αναμφισβήτητα είναι αντιπαράθεση για το ποιο θα είναι κάθε φορά το πολιτικό προσωπικό του κράτους, εννοώντας την κυβέρνηση.

Δε θεωρούμε ούτε τον Κ. Καραμανλή, ούτε τον Γ. Παπανδρέου προσωπικά ιδιοτελείς. Κάνουν την αντιπαράθεση ο ένας για να μείνει και ο άλλος για να γίνει πρωθυπουργός. Δε μας ενδιαφέρει πώς σκέφτονται προσωπικά.

Αυτή η αντιπαράθεση, με αυτόν τον τρόπο, υπηρετεί κάτι πολύ βαθύτερο, και αυτό είναι το επικίνδυνο, υπηρετεί το εξής πράγμα: Πρώτα - πρώτα, πέρα από το ποιος θα κυβερνά και τι θα γίνει με τις ψήφους και την κομματική συσπείρωση, το κυριότερο είναι ότι θέλουν να κρατήσουν το λαό σε μία ελεγχόμενη, στα δικά τους μέτρα, αντιπαράθεση προς την πολιτική τους. Αυτή η αντιπαράθεση δεν πλήττει το σύστημα, δεν ανατρέπει πολιτικές, δε φέρνει ρήξεις προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων. Από μία άποψη μεταθέτει τον προβληματισμό του ελληνικού λαού στο "τι φταίει".

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Ολόκληρη φασαρία έγινε με το ΛΑΦΚΑ, μεγάλο ζήτημα, λίγα τα λεφτά, ψίχουλα, αλλά αφορούν πάμφτωχους ανθρώπους. Η ΝΔ προεκλογικά, πήρε χαμπάρι ότι υπήρχε απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για κατάργηση και είπε τον καταργώ, ενώ το ΠΑΣΟΚ δεν το πήρε χαμπάρι και είπε ότι θα τον καταργήσει το 2008. Και αρχίζει μια ολόκληρη ιστορία. Πού όμως υπήρχαν διαφορές προεκλογικές; Οι συντάξεις που υποσχέθηκαν και τα δύο κόμματα μέχρι το 2008 για τους αγρότες ήταν λίγα ευρώ διαφορά. Εγινε ολόκληρη φασαρία για τους εκτάκτους, αφού η ΝΔ είπε ότι θα σας τακτοποιήσω όλους. Ομως είχε μέσα της την κρυφή σκέψη ότι πηγαίνοντας να τους τακτοποιήσει θα έρθουν οι αποφάσεις της ΕΕ που το απαγορεύουν, θα αρχίσει η νομική και η διαδικαστική δυσκολία, και άρχισε ένας καβγάς για μεγάλα προβλήματα, αλλά με στόχο τον εγκλωβισμό και τον αποπροσανατολισμό.

Θέλω με την ευκαιρία να ζητήσω συγνώμη για το ότι αρκετές φορές, και σήμερα, επανέλαβα ότι είναι θέατρο η διαδικασία. Κοιτάξτε, η υποκριτική στο θέατρο είναι μεγάλο πλεονέκτημα. Το να μπορέσει ο ηθοποιός να ταυτιστεί με το ρόλο που παίζει, που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν ταυτίζεται, είναι μεγάλο πράγμα. Και εν πάση περιπτώσει, εάν ένας ηθοποιός σε μία παράσταση ή σε δύο δεν το καταφέρει στην υποκριτική δεν είναι μεγάλη ζημιά. Ομως η υποκριτική στη Βουλή, να προσπαθήσουν τα δύο κόμματα να ταυτιστούν με λαϊκά συμφέροντα είναι επικίνδυνη».

Στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα έκανε μια σύντομη αναδρομή στις θέσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες σήμερα είναι ταυτόσημες και υπογράμμισε:

«Οι διαφορές υπήρχαν ανάμεσα στα δύο κόμματα αλλά από το 1984-85 και μετά άρχισαν να μειώνονται και σε θέματα τακτικής. Χτες έκανα μια προσπάθεια - την ξεκίνησα αργά και δεν την ολοκλήρωσα - και βρήκα 33 νόμους και νομοσχέδια για μεγάλα λαϊκά προβλήματα, και είδα τι πρότεινε το ΠΑΣΟΚ και τι αντιπολιτεύτηκε η ΝΔ. Μπορούσες να αλλάξεις την ταμπέλα πάρα πολύ εύκολα, αφού δεν υπήρχαν ουσιαστικές διαφορές. Τώρα μη μιλάμε για τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων ή την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, γιατί αυτά δεν ξεκίνησαν τώρα, αλλά ξεκίνησαν από το ΠΑΣΟΚ.

Πού βρίσκονται οι διαφορές; Στη χρονική στιγμή και φάση στην οποία βρίσκεται η ελληνική καπιταλιστική οικονομία. Υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα, γιατί υπάρχουν διαφορές, αλλά αυτές δεν ανάγονται τόσο στα κόμματα και στην κυβέρνηση από τη στιγμή που έχουμε να κάνουμε με τα ίδια προγράμματα και την ίδια γραμμή πλεύσης. Το 1990 όταν η ΝΔ ανέλαβε τη διακυβέρνηση ανακάλυψε ελλείμματα και άδεια ταμεία. Πού απέδωσε το πρόβλημα; Στις παροχές που έκανε το ΠΑΣΟΚ στους εργαζόμενους. Εκανε το ΠΑΣΟΚ παροχές στους εργαζόμενους; Βεβαίως, μέχρι το 1984 έκανε. Ηταν αναγκαίες, γιατί το ΠΑΣΟΚ ανέβηκε στην εξουσία με προοδευτικά ριζοσπαστικά συνθήματα, ανέβηκε με όρους κινήματος. Δεν μπορούσε να μην τις κάνει. Αλλά υπήρχαν και παροχές αναγκαίες για την προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας στα πλαίσια της ενιαίας εσωτερικής αγοράς. Ομως η ΝΔ δεν έβλεπε και τις τεράστιες παροχές που παράλληλα έκανε το ΠΑΣΟΚ και στο μεγάλο κεφάλαιο, αφού ένα έδινε στον εργαζόμενο, δύο στην πλουτοκρατία... Ηταν λοιπόν κριτική αυτή που έκανε η ΝΔ απέναντι στο ΠΑΣΟΚ; Και, βεβαίως, δεν μπορούσε να πει η ΝΔ ότι τα ταμεία δεν τα άδειασε ο λαός, αλλά άδειασαν από τις παροχές στην πλουτοκρατία.

Η ΝΔ ανέλαβε τη διακυβέρνηση όταν άρχισαν οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις και οι ιδιωτικοποιήσεις και προχωράει την ιδιωτικοποίηση της ΑΓΕΤ. "Ανατρίχιασε" το ΠΑΣΟΚ με αυτήν την ιδιωτικοποίηση. Πού όμως έγινε ο καυγάς; Μόνο στο πόσο πουλήθηκε το εμπόρευμα που λεγόταν ΑΓΕΤ, το οποίο έγινε με τον ιδρώτα των εργαζομένων, πού πήγε η μίζα και διάφορα τέτοια, αλλά στο τέλος ...άνθρακες ο θησαυρός.

Οταν ήρθε το ΠΑΣΟΚ στη διακυβέρνηση ο τότε υπουργός Γ. Παπαντωνίου δίνει λίστα ιδιωτικοποίησης 3.000 επιχειρήσεων. Η κριτική της ΝΔ ήταν ότι δεν προχωράνε οι αναδιαρθρώσεις.

Μα δε φταίει το ΠΑΣΟΚ που δεν προχωράνε όλες οι ιδιωτικοποιήσεις. Πουλιούνται σε όλη την Ευρώπη πολλές επιχειρήσεις, η Ελλάδα είναι μια μικρή αγορά και για να πουληθούν πρέπει να αλλάξουν αντιδραστικά οι εργασιακές σχέσεις. Το ξεκινάει το ΠΑΣΟΚ, συναντάει αντίδραση. Αρα, οι διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ είναι διαφορές που έχουν σχέση με το τι πίεση και εμπόδια βάζουν οι εργαζόμενοι και με αντιθέσεις, αντιφάσεις και δυσκολίες που παράγει η ίδια η καπιταλιστική οικονομία. Τσακώνονται μεταξύ τους και αφήνουν άθικτο το καπιταλιστικό σύστημα, το Μάαστριχτ και τις αναδιαρθρώσεις.

Για παράδειγμα, γίνεται επί ΝΔ ο νόμος Σιούφα. Ενας νόμος κακός και αρνητικός που άνοιξε το δρόμο για αντιδραστικές αλλαγές στο Ασφαλιστικό. Το ΠΑΣΟΚ στα "όπλα". Ομως, έρχεται το σχέδιο νόμου Γιαννίτση και ο νόμος Ρέππα, για το ίδιο θέμα, και η ΝΔ ανακαλύπτει ότι είναι αντιλαϊκός.

Σήμερα, έρχονται καινούριοι νόμοι της ΝΔ και ξεσηκώνεται το ΠΑΣΟΚ και τα συνδικαλιστικά του στελέχη φωνάζοντας: κάτω τα χέρια από τα κεκτημένα. Δηλαδή, ο νόμος Ρέππα είναι κεκτημένο. Τέτοια κεκτημένα, όμως, πρέπει να ανατραπούν. Κατάλογο ολόκληρο μπορούμε να φέρουμε τέτοιων παραδειγμάτων. Κρατικοποιήσεις κάνατε και τα δύο κόμματα από το 1974 και μετά και απαλλάξατε τους επιχειρηματίες από τα χρέη. Ιδιωτικοποιήσεις κάνετε και οι δύο, αλλά η ΝΔ το λέει ιδιωτικοποίηση, ενώ το ΠΑΣΟΚ το αποκαλεί μετοχοποίηση, αποκρατικοποίηση. Κάποιες διαφορές, πολύ λίγες, έχουν μείνει και στις εκφράσεις. Για παράδειγμα, η ΝΔ - και εδώ είναι η λεβεντιά της - λέει ότι εκφράζει και στηρίζει το καπιταλιστικό σύστημα με τον δικό της τρόπο διαχείρισης, ενώ το ΠΑΣΟΚ κάνει το ίδιο, αλλά έχει αφήσει και μια ουρά που λέει "σοσιαλισμός", για να φανεί ότι υπάρχει διαφορά».

«Ξαναλέμε, διαφορές για το ποιο θα είναι το πολιτικό προσωπικό που θα υλοποιήσει την αντιδραστική πολιτική, σε ποια στιγμή και ψάχνει ο καθένας να βρει την αστοχία ενός υπουργού ή μία αντίφαση που υπάρχει ανάμεσα σε υπουργούς. Μα, τέτοια προβλήματα θα τα βρείτε και σε μια κυβέρνηση με την καλύτερη και την ορθότερη πολιτική για το λαό, αφού κάποιος υπουργός θα είναι καλύτερος ή ικανότερος από κάποιον άλλο.

Για παράδειγμα, έγινε ολόκληρη ιστορία με τον Θ. Χούπη και χάθηκε η ουσία. Υπάρχει ένα ουσιαστικό ζήτημα, αλλά υπάρχει και ένα ηθικό ζήτημα για τον Θ. Χούπη, βεβαίως.

Κρύψατε το γεγονός ότι είναι νόμιμη η λειτουργία γραφείων ενοικίασης εργαζομένων. Σας πείραξε ότι ένα στέλεχος ενός υπουργείου - κακώς βεβαίως - έκανε αυτό το πράγμα. Εμείς δε συμφωνούμε ούτε με τις εταιρίες ούτε με αυτούς που τα κάνουν είτε είναι στην κυβέρνηση είτε δεν είναι. Δηλαδή, εάν είναι έξω από την κυβέρνηση δε θα επιδιώξει ο ιδιοκτήτης της εταιρίας ενοικίασης να πιάσει επαφή με τους διάφορους υπουργούς, για να δει πού μπορεί να ενοικιάσει κάποιους εργαζόμενους; Αυτός είναι δουλέμπορος, είτε λέγεται Θ. Χούπης είτε λέγεται αλλιώς.

Να επικρίνουμε και αυτόν που είναι στέλεχος σε ένα υπουργείο, γιατί δημιουργεί, βεβαίως, ηθικό πρόβλημα, αλλά για εσάς το γεγονός ότι υπάρχουν τέτοια γραφεία ενοικίασης εργαζομένων δε σας ενοχλεί».

Καταλήγοντας η Αλ. Παπαρήγα κάλεσε το λαό να γυρίσει την πλάτη στις δικομματικές συμπαιγνίες και τόνισε:

«Θέλω να αποδείξω με αυτό ότι και τα δύο κόμματα κάνουν αντιπαράθεση μεταξύ τους, η οποία αφήνει απέξω όλη την ουσία.

Αυτό που μας ανησυχεί είναι να μην μπουν οι εργαζόμενοι ανάμεσά τους και να μη λένε ποιο είναι το λιγότερο κακό. Ποιος είναι καλύτερος από αυτούς τους δύο; Αυτό είναι που μας απασχολεί, αυτή είναι η μεγάλη ζημιά».

«Παλιότερα η ΝΔ δεν μπορούσε να προσαρμοστεί σε ορισμένους τακτικισμούς, ήταν πιο δογματική.

Θυμάμαι, χαρακτηριστικά, ένα άρθρο που έγραψε η Ε. Βλάχου στην "Καθημερινή", όταν χάσατε τις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ το 1981. Ελεγε, λοιπόν, ότι μερικά πράγματα έπρεπε να τα είχε κάνει η ΝΔ. Για παράδειγμα, τη δεκαετία του '70 τι λόγο είχε η ΝΔ να μην αναγνωρίσει την Εθνική Αντίσταση που την έχει αναγνωρίσει όλη η Ευρώπη; Το ΠΑΣΟΚ το δούλεψε το πράγμα: Αναγνώρισε την Εθνική Αντίσταση κάτω από την υγιή πίεση και της κοινωνικής του βάσης, αλλά το επεξεργάστηκε το θέμα και το έκανε και εμπόριο.

Τώρα, η ΝΔ έχει αρχίσει και εκσυγχρονίζεται. Απέβαλε, φραστικά τουλάχιστον, ακραίους αντικομμουνισμούς αλλά δεν είναι εκεί το θέμα. Η πολιτική της είναι βαθιά ταξική.

Και μου έκανε εντύπωση που προηγουμένως ο Γ. Παπανδρέου είπε ότι είναι ταξική η πολιτική της κυβέρνησης. Στην προηγούμενη συζήτηση πριν από δύο μέρες, που εμείς δεν μπορέσαμε να μιλήσουμε, ο Γ. Παπανδρέου είχε πει ότι είναι ξεπερασμένη η ταξική αντίληψη της κοινωνίας, αφού αυτή χωρίζεται στους δραστήριους και τους μη δραστήριους. Δηλαδή, ο εργάτης του Λάτση, του Βαρδινογιάννη, του Μυτιληναίου κ.ά. μπαίνει στην ίδια μοίρα με τον καπιταλιστή, γιατί είναι και οι δύο δραστήριοι. Και ποιος θεωρείται δραστήριος εργάτης; Αυτός που δεν απεργεί, αυτός που δέχεται την υπερεργασία, αυτός που δέχεται να δουλεύει περισσότερες ώρες, αυτός που δέχεται να δουλεύει μέχρι τα 68 χρόνια, αυτός που δε ζητάει ούτε ψίχουλα για τα δικαιώματά του.

Αυτός θεωρείται δραστήριος γιατί και τα δύο κόμματα και σήμερα επανέλαβαν το εξής πράγμα είτε ανοιχτά είτε συγκαλυμμένα:

Οταν διεκδικείς δικαιώματα, λιγότερες ώρες δουλιάς και μεγαλύτερες αποδοχές, ελεύθερο χρόνο, όταν ζητάς δημόσια Παιδεία και Υγεία χωρίς να πληρώνεις ούτε δεκάρα, αυτά είναι παρωχημένα.

Οταν ζητάς το μεγάλο σύνθημα "η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες" να γίνει "Οχι συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ", αυτό είναι παρωχημένο. Οταν λέμε "ΕΕ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο", αυτό είναι παρωχημένο. Οταν λέμε ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να παίρνει μέρος σε επιθετικούς πολέμους, ούτε με τη μορφή της επιμελητείας, πολύ περισσότερο που παίρνει μέρος και στρατιωτικά με τις βάσεις, αυτό είναι παρωχημένο.

Το σύγχρονο είναι οι ρήξεις, οι μεταρρυθμίσεις και οι εκσυγχρονισμοί. Αυτό που εννοούν ως σύγχρονο με αυτά τα δύο κόμματα είναι μεταρρυθμίσεις, που όχι μόνο πλήττουν τα λαϊκά δικαιώματα, αλλά μεγαλώνουν τραγικά το χάσμα ανάμεσα σε αυτό που ανήκει στο λαό, ανάμεσα σε αυτό που μπορεί να απολαμβάνει και ανάμεσα σε αυτό που ζει καθημερινά.

Ο ελληνικός λαός πρέπει να τελειώσει με την "καμένη γη" που έλεγε η ΝΔ ότι παρέλαβε. Πρέπει να τελειώσει με τις απόψεις του ΠΑΣΟΚ ότι μέσα σε ένα χρόνο γκρεμίστηκε η λαϊκή και κοινωνική ευημερία. Θυμήθηκε τις συντάξεις των 400 και 500 ευρώ, λες και πριν παίρναμε 1.000 ευρώ σύνταξη.

Η αντιπαράθεση και από τις δύο πλευρές είναι ειλικρινής ως προς ένα πράγμα: Να ψάξουν και να αναζητήσουν ποια διαχείριση θα υπηρετήσει αυτό το σύστημα. Αυτό το ερώτημα δεν αφορά το λαό.

Μομφή, λοιπόν, και στα δύο κόμματα. Λαϊκή μομφή έξω από τη Βουλή, για να εκφραστεί, όσο γίνεται, τα επόμενα χρόνια και μέσα στη Βουλή. Εμείς αποχωρούμε, επανερχόμαστε δριμύτεροι από τη Δευτέρα, ακόμα πιο ανεβασμένοι και στην ικανότητα να αντικρούουμε τα προβλήματα και στις προτάσεις, αλλά και στην άσκηση πίεσης. Ομως, ο λαός δε βγάζει με την πίεση τίποτα ή μάλλον βγάζει λίγα. Η πίεση έχει αξία, αρκεί να μετατραπεί σε ενέργεια για ρήξη και ανατροπή αυτής της πολιτικής και αυτό περιλαμβάνει και τα δύο κόμματα».