Τα στοιχεία αυτά - παρόλο που ελέγχονται για την πληρότητά τους - δείχνουν καθαρά ότι η εργατική τάξη πληρώνει όλο και πιο ακριβά την κυβερνητική αδιαφορία για την ασυδοσία της εργοδοσίας και η οποία μεταφράζεται στη μη τήρηση των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής της εργασίας, καθώς και στην ένταση της εκμετάλλευσης μέσω και της εντατικοποίησης της δουλιάς. Αλλωστε, πολλές φορές εργοδότης είναι η ίδια η κυβέρνηση, για παράδειγμα στα μεγάλα έργα όπως τα Ολυμπιακά, και επομένως είναι και ο άμεσος υπεύθυνος για το ότι οι χώροι δουλιάς έχουν μετατραπεί σε παγίδες θανάτου.

Ο αριθμός των 185 θανατηφόρων περιστατικών για το έτος 2001 είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει καταγραφεί κατά την τελευταία δεκαετία και όλα συντείνουν στο ότι η κατάσταση αυτή, αν δε χειροτερεύσει, θα μείνει, τουλάχιστον, η ίδια. Ηδη από 1η Γενάρη μέχρι και 30 Απρίλη του 2002, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει καταγράψει και δημοσιεύσει ο «Ρ» από καταγγελίες συνδικάτων και εργαζομένων, ο αριθμός των νεκρών εργατών έχει φθάσει τους 28, ενώ ο αριθμός των τραυματιών είναι πολλαπλάσιος. Το 57% (16) των 28 θανατηφόρων περιστατικών σημειώθηκαν στον κλάδο των κατασκευών που κατέχει τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια τη θλιβερή πρωτιά σε αυτή τη μακάβρια λίστα των εργαζομένων που έχασαν τη ζωή τους για ένα μεροκάματο. Ποσοστό που είναι πολύ αυξημένο ακόμα και σε σχέση με τα ήδη πολύ υψηλά ποσοστά θανάτων στον κλάδο των κατασκευών τα τελευταία χρόνια.

Κύριες αιτίες των τραυματισμών και των θανάτων εργαζομένων στους χώρους δουλιάς είναι η μη τήρηση από την εργοδοσία των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής, που σε συνδυασμό με την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων δημιουργεί εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες για τη ζωή τους. Η ένταση της εκμετάλλευσης εκφράζεται είτε με την εντατικοποίηση της εργασίας, όπου η εργοδοσία εξαναγκάζει με διάφορες μεθοδεύσεις τους εργαζόμενους να εργάζονται με όλο και πιο εντατικούς ρυθμούς από ό,τι προηγούμενα στον ίδιο χρόνο εργασίας, είτε με την παράταση του χρόνου εργασίας (υπερωρίες), είτε με το συνδυασμό και των δύο. Μια κατάσταση που εξαντλεί τους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα να μην είναι ούτε οι ίδιοι ικανοί να πάρουν κάποια ατομικά και πολύ στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας. Τόσο η έλλειψη των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής όσο και η εντατικοποίηση της δουλιάς εντάσσονται στις συνολικότερες μεθοδεύσεις των κεφαλαιοκρατών - όπως μείωση των μισθών, ανασφάλιστη εργασία κ.ά. - με στόχο τη μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης και κατά συνέπεια την αύξηση του ποσοστού κέρδους τους. Ομως η περίπτωση των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Οτι η έλλειψή τους δε συμβάλλει απλώς στην πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, αλλά απειλεί την ίδια τους τη ζωή, τη φυσική τους ύπαρξη.

Οι άθλιες και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας είναι ιδιαίτερα εμφανείς στα μεγάλα έργα, όπου η κυβέρνηση είναι ο εργοδότης των μεγαλοεργολάβων, που με τη σειρά τους μπροστά στο μέγιστο κέρδος «σκοτώνουν». Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι τώρα στα Ολυμπιακά έργα έχουν σημειωθεί τέσσερις θάνατοι εργαζομένων, δύο στο εργοτάξιο - κάτεργο του Ολυμπιακού Χωριού, ένας στο έργο κατασκευής του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο και ένας στο έργο κατασκευής του κτιρίου για τη στέγαση του Οργανισμού «Αθήνα 2004» στη Νέα Ιωνία. Οι εργαζόμενοι, στην πλειοψηφία τους αλλοδαποί, υφίστανται καθημερινά τρομοκρατική επίθεση από τους εργοδότες τους προκειμένου να δουλεύουν όλο και με μεγαλύτερη ένταση, όλο και πιο πολλές ώρες, οι περισσότερες των οποίων είναι ανασφάλιστες και ουσιαστικά απλήρωτες. Τα μέτρα ασφάλειας στην καλύτερη περίπτωση είναι υποτυπώδη. Πολλές φορές οι εργοδότες δε χορηγούν, όπως είναι υποχρεωμένοι από το νόμο, ούτε καν κράνη, φόρμα και μποτάκια εργασίας, αν και αυτά τα μέτρα από μόνα τους δεν προστατεύουν από τα ατυχήματα. Ενώ οι σκαλωσιές είναι κίνδυνος - θάνατος για τους εργάτες.

Η κατάσταση που επικρατεί στο Ολυμπιακό Χωριό δείχνει με εντελώς ξεκάθαρο τρόπο τι συμβαίνει στα μεγάλα έργα. Κατά τις πρώτες 80 ημέρες κατασκευής του έργου (Αύγουστος - Νοέμβριος 2001) και όταν εργάζονταν μόλις 500 περίπου εργαζόμενοι σημειώνονται 55 περιστατικά τραυματισμών. Οι τεχνικές εταιρίες, στις οποίες έχει αναθέσει η κυβέρνηση το έργο, έχουν προειδοποιηθεί από τους αρμόδιους για τα μέτρα ασφάλειας και υγιεινής στο έργο, ότι η συχνότητα των ατυχημάτων «κρίνεται υψηλή» και ακόμα ότι «η υψηλή επικινδυνότητα των οικοδομών και η εντατικοποίηση των εργασιών πιθανολογούν περισσότερα και σοβαρότερα εργατικά ατυχήματα». Το ίδιο διάστημα, το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας κάνει επανειλημμένες καταγγελίες προς την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας για παραβίαση των όρων εργασίας. Η κατάσταση μένει η ίδια. Οι τεχνικές εταιρίες συνεχίζουν να ασυδοτούν σε βάρος της ζωής των εργαζομένων και η κυβέρνηση «σφυρίζει αδιάφορα». Στις 15 Δεκέμβρη 2001 ο 62χρονος καλουπατζής Χρ. Μιάμης, εργαζόμενος στο Ολυμπιακό Χωριό, πέφτει από μεγάλο ύψος και χάνει τη ζωή του. Οι καταγγελίες από το Συνδικάτο συνεχίζονται και, ταυτόχρονα, προβαίνει σε κινητοποιήσεις απαιτώντας την άμεση εφαρμογή μέτρων ασφάλειας στο Ολυμπιακό Χωριό και στα υπόλοιπα έργα. Το υπουργείο αρέσκεται να απαντά με δελτία Τύπου ότι η κατάσταση στο Ολυμπιακό Χωριό είναι καλή και βελτιώνεται συνεχώς.

Εκ του αποτελέσματος, αγνοείται ακόμα και η έγγραφη προειδοποίηση (α.π.: 1670, 1-2-2002) του Τομέα Πρόληψης Ατυχημάτων του ΕΚΑΒ, ύστερα από επίσκεψη υπαλλήλων του στο Ολυμπιακό Χωριό την Παρασκευή 25 Γενάρη 2002. Το έγγραφο απευθύνεται προς τον Ν. Κουρή, υπεύθυνο διασφάλισης ποιότητας στο Ολυμπιακό Χωριό, στις τέσσερις εργολαβίες του έργου, στο Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας και στο γραφείο Προέδρου του ΕΚΑΒ.

Συγκεκριμένα στο έγγραφο διαπιστώνεται ανάμεσα στα άλλα.

-- Για την ασφάλεια της εργασίας: «Δεν εφαρμόζονται στοιχειώδη μέτρα, δεν υπάρχει ατμόσφαιρα πρόληψης, υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ εργολαβιών και οι τελευταίες δεν ενδιαφέρονται για πρόληψη ατυχημάτων» και διατυπώνεται το συμπέρασμα: «Ελλιπή τα μέτρα και η εφαρμογή κανόνων για την ασφάλεια της εργασίας. Απαιτούνται ριζικές ρυθμίσεις».

-- Για το γιατρό εργασίας: «Η (τεκμηριωμένη) εντύπωση που μας δημιουργήθηκε (δε βρήκαμε κανέναν γιατρό εργασίας και ένας που έπρεπε να είναι, με βάση το «ωράριο» του, είχε ειδοποιήσει ότι δε θα έρθει), ήταν παντελής απουσία οδηγιών, ελέγχου και φροντίδας της υγείας και συνθηκών εργασίας/ διαμονής εργατών» και πιο κάτω: «ενώ υπάρχουν πολυτελή υπόστεγα για τα αυτοκίνητα των διοικητικών, δεν υπάρχουν προστατευόμενοι χώροι (έστω υπόστεγα) για τους εργαζόμενους!». Συμπέρασμα: «Απουσία ιατρικής εργασίας».

-- Για τον τρόπο οργάνωσης διαπιστώνεται: «Υπάρχουν 4 μεγάλες εργολαβίες και ο έλεγχός τους είναι προβληματικός, διότι ουδόλως ενδιαφέρονται (με διαφορές βέβαια) για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων» κ.ά. Συμπερασματικά διατυπώνεται η προειδοποίηση: «Απαιτείται σύντομη ριζική πρακτική και όχι κλασική αντιμετώπιση του προβλήματος. Με συνηθισμένη μεθοδολογία δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα».

Παρά τις προειδοποιήσεις αυτές, που στις λεπτομέρειές τους είναι ακόμα πιο αποκαλυπτικές, η κυβέρνηση αν και είναι ο εργοδότης του έργου δε λαμβάνει κανένα ουσιαστικό μέτρο. Το ίδιο και οι τεχνικές εταιρίες που το έχουν αναλάβει. Στα μέσα Μάρτη του 2002 ένας ακόμα εργάτης τραυματίζεται σοβαρά στο κεφάλι από πτώση και μετά από λίγες ημέρες πεθαίνει.

Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στα υπόλοιπα μεγάλα έργα, με το τελευταίο θανατηφόρο περιστατικό να σημειώνεται στις 30 Απρίλη, μία μέρα πριν την Πρωτομαγιά, στο έργο κατασκευής του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο.

Βέβαια, για να συμπληρωθεί η εικόνα πρέπει να επισημανθεί ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους για τον έλεγχο της τήρησης των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής στις επιχειρήσεις ουσιαστικά υπολειτουργούν, λόγω της έλλειψης προσωπικού και υλικοτεχνικής υποδομής. Και αυτό δεν είναι τυχαίο αλλά συνειδητή πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, ώστε να επιτρέπει στο μεγάλο κεφάλαιο να ασυδοτεί ελεύθερα και χωρίς κανέναν έλεγχο σε βάρος των εργαζομένων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το Κέντρο Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου (ΚΕΠΕΚ) Ανατολικής Αττικής και Βορείου Αιγαίου (!) διαθέτει 20 υπαλλήλους για να ελέγξει μια περιοχή στην οποία λειτουργούν πάνω από 7.000 επιχειρήσεις!!!

Είναι καθαρό ότι ο κεφαλαιοκράτης μπροστά στο κυνήγι του κέρδους δεν ενδιαφέρεται ούτε στο ελάχιστο αν η επίτευξη του στόχου του μπορεί να αποβαίνει και σε βάρος της ζωής των εργαζομένων. `Η, με άλλα λόγια, ο κεφαλαιοκράτης αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους ως αναλώσιμο υλικό, φθηνό κρέας στη μηχανή του κέρδους. Στην ίδια ρότα οι πολιτικοί του εκπρόσωποι, οι εκάστοτε κυβερνήσεις, που πολλές φορές παίζουν και οι ίδιες το ρόλο του εργοδότη, όχι μόνο αδιαφορούν για την προστασία της ζωής των εργατών, των μοναδικών παραγωγών του πλούτου, αλλά ενισχύουν την ασυδοσία των εργοδοτών. Είναι, λοιπόν, μόνο οι ίδιοι οι εργαζόμενοι υπεύθυνοι για την προστασία της ζωής τους. Είναι αυτοί που θα πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, θα συσπειρωθούν γύρω από τα συνδικάτα τους και θα κάνουν την προστασία της ζωής τους ζήτημα πρώτης γραμμής του αγώνα.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα επισημαίνει η Αχτίδα Κατασκευών της ΚΟΑ του ΚΚΕ σε παλιότερη ανακοίνωσή της για τους υπεύθυνους και τα αίτια των άθλιων συνθηκών εργασίας: «Η εντατικοποίηση της εργασίας, η υπερεκμετάλλευση των εργατών, τα εξαντλητικά ωράρια, η καταπάτηση των εργασιακών σχέσεων, η έλλειψη μέτρων προστασίας δεν έχει να κάνει μόνο με την ανεύθυνη στάση των εργοδοτών, έχει να κάνει με τις πλάτες που βρίσκει η εργοδοσία στο κράτος της» και πιο κάτω επισημαίνει ότι «η καπιταλιστική εκμετάλλευση, η εντατικοποίηση της εργασίας και η έλλειψη μέτρων υγιεινής και ασφάλειας αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία των ατυχημάτων». Στη συνέχεια η Αχτίδα καλεί τους εργαζόμενους «να αγωνιστούν, τώρα, γιατί δεν περισσεύουν εργάτες για να χάνονται στο όνομα του κέρδους. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αναμονής. Η Εργατική Τάξη είναι ανάγκη να υπερασπίσει τη ζωή της, το 7ωρο, πενθήμερο, το δικαίωμα στην ασφάλιση, να επιβάλει μέτρα προστασίας της ζωής και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας» και καταλήγοντας αναδεικνύει ότι «η συγκέντρωση του κεφαλαίου, η εκμετάλλευση, τα ατυχήματα, επιβάλλουν η εργατιά να βάλει στόχο τη λαϊκή εξουσία».