Με δύο όψεις και αντιφατικό στην πρώτη ματιά το νομοσχέδιο που παρουσίασε η υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης: Από τη μια διάπλατα παράθυρα στο ρουσφέτι και από την άλλη μέτρα και διατάξεις που στρέφονται κατά των εργαζομένων στο δημόσιο. Πρόκειται όμως για δύο όψεις που αλληλοσυμπληρώνονται και από κοινού εξυπηρετούν από τη μια τις κυβερνητικές επιλογές στη δημόσια διοίκηση και ταυτόχρονα και τις κομματικές ανάγκες του ΠΑΣΟΚ, που είναι ιδιαίτερα αυξημένες ενόψει των βουλευτικών εκλογών.

Οι βασικοί στόχοι που θέλει να επιτύχει η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο είναι δύο. Πρώτον να νομιμοποιήσει και "απελευθερώσει" τις ρουσφετολογικές προσλήψεις, κυρίως στη μεγάλη πίτα των εποχικών υπαλλήλων. Δεύτερον, να προωθήσει σειρά αντιυπαλληλικών επιλογών, με αιχμή αυτές που αφορούν τις συλλογικές συμβάσεις των εργαζομένων, τις υποχρεωτικές μετατάξεις στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και την ένταση του ελέγχου στους υπαλλήλους μέσω του Σώματος των Επιθεωρητών Ελεγκτών.

Οι τελευταίες αυτές επιλογές είναι και τα σημαντικότερα θέματα που ρυθμίζει το νομοσχέδιο, αλλά η κυβερνητική προπαγάνδα είτε τα υποβαθμίζει είτε τα εμφανίζει ως... παραχωρήσεις προς τους εργαζόμενους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι συλλογικές συμβάσεις για τους εργαζόμενους του δημοσίου. Πρόκειται για ρύθμιση που πλήττει τα δικαιώματα των εργαζομένων. Τα σημαντικότερα προβλήματα των εργαζομένων, όπως τα μισθολογικά και τα συνταξιοδοτικά, δεν τίθενται καν για "διαπραγμάτευση", αλλά εξακολουθεί η κυβέρνηση να τα ορίζει μονομερώς, όπως μέχρι σήμερα. Αλλά και για αυτά που μπαίνουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων (υπηρεσιακές μεταβολές, εκπαίδευση, επιμόρφωση, κλπ., η κυβέρνηση επιφυλάσσεται να τα ρυθμίζει με βάση το "δημόσιο συμφέρον" και βέβαια να μην προκαλούν σοβαρή οικονομική επιβάρυνση. Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι στο δημόσιο σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να τρέφουν αυταπάτες ότι το δικαίωμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων γίνεται πράξη. Αντίθετα, ο τρόπος που θεσμοθετείται σε συνδυασμό με τη συμβιβαστική στάση της πλειοψηφίας της ΑΔΕΔΥ και των δευτεροβάθμιων συνδικαλιστικών οργάνων, δεν προμηνύεται τίποτα καλό για τα συμφέροντά τους. Ακριβώς γιατί θα χρησιμοποιηθεί για να τους επιβληθούν νέα αντιυπαλληλικά μέτρα και μάλιστα με τη συναίνεση της συνδικαλιστικής ηγεσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πλειοψηφία της ΑΔΕΔΥ δεν αντιδρά στις άλλες αντιυπαλληλικές διατάξεις του νομοσχεδίου, όπως οι υποχρεωτικές μετατάξεις των αποσπασμένων υπαλλήλων στις Νομαρχίες και οι ημιτελείς μονιμοποιήσεις των συμβασιούχων αορίστου χρόνου.

Ξεχωριστή σημασία έχουν οι αλλαγές που δρομολογούνται στο σύστημα προσλήψεων στο δημόσιο. Το ισχύον σύστημα προσλήψεων όπως έχει θεσμοθετηθεί από τον γνωστό "νόμο Πεπονή", μόνο κατ' εξαίρεση, στις περιπτώσεις των πανελλαδικών γραπτών διαγωνισμών, εγγυάται το αδιάβλητο και την αξιοκρατία. Ομως στα τελευταία έξι χρόνια διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ έχουν γίνει μόνο δύο τέτοιοι διαγωνισμοί, με τους οποίους διορίστηκαν περίπου 5.000 άτομα στο δημόσιο. Στο ίδιο αυτό διάστημα όμως έχουν γίνει δεκάδες χιλιάδες διορισμοί μονίμων υπαλλήλων με άλλους τρόπους, κυρίως μέσα από το σύστημα των μορίων ή"αντικειμενικών κριτηρίων". Η μέθοδος αυτή πάσχει σημαντικά καθώς είναι αδιαφανής και εκτός κάθε κοινωνικού ελέγχου και το μόνο, που υποτίθεται ότι τη διασώζει, είναι το "αδιάφθορο" του ΑΣΕΠ. Καλή η εμπιστοσύνη στο - διορισμένο - ΑΣΕΠ, αλλά καλύτερος ο έλεγχός του "από τα κάτω"...

Αυτό, όμως, που έχει ιδιαίτερη σημασία για τις ρουσφετολογικές ανάγκες του κυβερνώντος κόμματος είναι η μεγάλη πίτα των εποχικών υπαλλήλων, οι οποίοι όμως κάθε χρόνο ξεπερνούν τους 100.000. Αυτό ακριβώς το μεγάλο κομμάτι των ετήσιων διορισμών περνά απροκάλυπτα εκτός της αρμοδιότητας και της εποπτείας του ΑΣΕΠ και απευθείας στα χέρια του κυβερνώντος κόμματος. Το στόχο αυτό εξυπηρετούν πληθώρα άλλων διατάξεων του νομοσχεδίου, όπως οι προφορικές συνεντεύξεις, οι εκτός κάθε ελέγχου προσλήψεις των "διμηνιτών" και των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, η κατάργηση αυτεπάγγελτου ελέγχου από το ΑΣΕΠ, κ.ο.κ.

Παράλληλα, όμως, η κυβέρνηση, στο όνομα των γρήγορων και ευέλικτων διαδικασιών, δημιουργεί τις επετηρίδες του ρουσφετιού, τις λίστες δηλαδή από όπου θα αντλούνται οι διορισμοί των εποχικών εργαζομένων για τρία χρόνια. Είναι ολοφάνερο ότι επιδιώκεται να κρατηθούν σε κομματική ομηρία χιλιάδες άνθρωποι που αναζητούν μια δουλιά, έστω και για λίγους μήνες.

Τα παραπάνω, όπως και σειρά άλλων διατάξεων που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο, πρέπει να εξεταστούν μέσα στη γενικότερη κατάσταση που διαμορφώνεται στο δημόσιο τομέα. Ενδεικτικά, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η εφαρμογή του αντιδραστικού Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα, που έχει στόχο να πειθαναγκάσει τους υπαλλήλους και να τους μετατρέψει σε άβουλους εκτελεστές των κυβερνητικών επιλογών και της βαθιάς αντιλαϊκής πολιτικής της. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Επιθεωρητές Ελεγκτές Δημόσιας Διοίκησης, κομάντος της κυβέρνησης, με το νομοσχέδιο εξοπλίζονται με νέες αρμοδιότητες (άσκηση πειθαρχικής δίωξης, συμμετοχή στις ΕΔΕ) απέναντι στους υπαλλήλους. Οι τελευταίοι πρέπει να κρατούν σκυμμένο το κεφάλι, γιατί, εκτός των άλλων, είναι τα συνήθη θύματα της διαρκούς λιτότητας και των μηδενικών αυξήσεων.

Οι κομμουνιστές είχαν έγκαιρα προειδοποιήσει τους εργαζόμενους στο δημόσιο ότι δεν μπορούν να τρέφουν αυταπάτες ότι θα μείνουν "εκτός" της αντιλαϊκής επίθεσης και θα προστατεύονται πίσω από, ανύπαρκτα, "φρούρια". Μετά και το τελευταίο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών προβάλλει επιτακτική ανάγκη να οργανώσουν, μαζί και με τους άλλους εργαζόμενους, Μέτωπο αγώνα και συσπείρωσης, παρακάμπτοντας τις συμβιβασμένες ηγεσίες. Μόνο έτσι θα αποφύγουν να βρεθούν μπροστά σε τετελεσμένα που δύσκολα ανατρέπονται και θα χειροτερέψουν και τη δική τους κατάσταση.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ