Με μια ανακοίνωση προχτές Κυριακή, το υπουργείο Εργασίας αποπειράται να απαντήσει στο «κύμα παραπληροφόρησης και διαστρέβλωσης» - όπως το χαρακτηρίζει - σχετικά με το «τι ισχύει για τις συντάξεις χηρείας», μετά τον τελευταίο αντιασφαλιστικό νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση (Μάης 2016). Μόνο που η ανακοίνωση κάνει ακριβώς αυτό: Παραπληροφορεί και διαστρεβλώνει.

Ορισμένα παραδείγματα: Ισχυρίζεται το υπουργείο πως «οι παλαιές συντάξεις χηρείας δεν επηρεάζονται»! Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι συντάξεις χηρείας επηρεάζονται προς το χειρότερο, όπως όλες οι συντάξεις, αφού και με το νέο Ασφαλιστικό παραμένουν σε ισχύ όλα τα χαράτσια που τους έχουν επιβληθεί. Τους επιβάλλεται μάλιστα και ένα πρόσθετο. Ο δικαιούχος σύνταξης χηρείας, είτε ως συνταξιούχος είτε ως ασφαλισμένος, πέρα από τη δική του εισφορά στον κλάδο Υγείας (υπέρ ΕΟΠΥΥ), υποχρεώθηκε πλέον να καταβάλλει εισφορά και για τον/την αποθανόντα/-ούσα σύζυγο. Υποχρεώθηκε να πληρώνει για μια παροχή που υποτίθεται ότι είναι ανταποδοτική (υπηρεσίες Υγείας), χωρίς όμως να υπάρχει καμία ανταπόδοση! Χαράτσι λοιπόν και για τους πεθαμένους. Αυτή είναι η «λογική» της κυβέρνησης.

Η σημαντικότερη, όμως, ανατροπή του νέου Ασφαλιστικού σε σχέση με το παλιό σύστημα είναι το γεγονός ότι προϋπόθεση για να λάβει κανονικά ο δικαιούχος τη σύνταξη χηρείας, είναι η συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας του ή του 52ου, για το οποίο ισχύει ειδικό καθεστώς. Ετσι, όταν ο δικαιούχος είναι κάτω των 52 ετών, λαμβάνει τη σύνταξη θανάτου μόνο για μια τριετία και μετά μένει ξεκρέμαστος, όπως και τα εξαρτώμενα απ' αυτόν μέλη της οικογένειας.

Η προϋπόθεση αυτή συνιστά ευθεία επίθεση στον ίδιο τον πυρήνα της Κοινωνικής Ασφάλισης, αφού καταργείται μία από τις βασικές αποστολές της, που είναι η κάλυψη της οικογένειας από την απώλεια εισοδήματος. Θυμίζουμε ότι ένας από τους βασικούς λόγους που πυροδότησε τη δημιουργία της ίδιας της Κοινωνικής Ασφάλισης, από την εποχή ακόμα των πρώτων Ταμείων Αλληλοβοήθειας μέχρι και τη μετεξέλιξή τους σε κρατική υπόθεση, ήταν η κάλυψη της οικογένειας από τις συνέπειες θανάτου του ασφαλισμένου. Μάλιστα, το ίδιο το υπουργείο Εργασίας, στην ανακοίνωσή του, εμμέσως πλην σαφώς αναγκάζεται να ομολογήσει τους κινδύνους που συνεπάγονται από τη νέα αντιασφαλιστική νομοθεσία. Γράφει συγκεκριμένα:

«Νεότεροι δικαιούχοι, κάτω των 52 ετών, λαμβάνουν σύνταξη για τρία έτη και μετά έχουν και αυτοί επιδότηση των ασφαλιστικών τους εισφορών, για να μπορέσουν να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας». Ομολογεί, δηλαδή, ότι όποιοι είναι σχετικά νέοι δικαιούχοι θα λαμβάνουν τη σύνταξη χηρείας μόνο για 3 χρόνια. Μάλιστα, στην περίπτωση που ο/η δικαιούχος σύζυγος είναι άνεργος, δεν έχει δηλαδή καθόλου εισόδημα αυτός και η οικογένειά του, επειδή του κόβουν τη σύνταξη, το μόνο που κάνει η κυβέρνηση είναι να επιδοτήσει για 3 έτη τις ασφαλιστικές του εισφορές προκειμένου να βρει (αν βρει) δουλειά! Μέχρι εκεί πάει η ...μεγαλοψυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Σημειώνεται ότι σε ανάλογη μοίρα καταδικάζονται και οι δικαιούχοι μεταξύ 52 και 54 ετών, οι οποίοι και αυτοί θα λαμβάνουν τη σύνταξη χηρείας μόνο για μια τριετία και θα τη λάβουν πάλι μόνο μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους. Δεν εξηγεί, βέβαια, τι γίνεται στις περιπτώσεις που κάποιος δικαιούχος σύνταξης χηρείας αυτής της ηλικίας δεν έχει εργασία ή άλλο εισόδημα. Πώς θα επιβιώσει μέχρι τα 67; Ολα τα παραπάνω γίνονται ακόμα πιο επώδυνα στις σημερινές συνθήκες, όπου το ποσοστό ανεργίας μεταξύ 35 και 54 ετών φτάνει το 20% και πολλά άτομα αυτής της ηλικίας, ειδικά γυναίκες, έχουν αποσυρθεί αναγκαστικά από την αγορά εργασίας.

Ο νέος νόμος επεκτείνει τη ζημιά και στο ποσοστό της σύνταξης του δικαιούχου. Ετσι ο/η δικαιούχος της σύνταξης χηρείας, για όσο διάστημα τη λαμβάνει, θα παίρνει το 50% της σύνταξης του θανόντα και όχι το 70% που ίσχυε πριν και τουλάχιστον κατά τα τρία πρώτα χρόνια που ακολουθούσαν την ημερομηνία θανάτου του συνταξιούχου ή του ασφαλισμένου. Κατά συνέπεια, όχι μόνο περιορίζονται (μέσα από την επιβολή ηλικιακού ορίου) οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας, όχι μόνο συρρικνώνεται και μάλιστα στο ελάχιστο (3 χρόνια) η διάρκεια της απόδοσής της, αλλά μειώνεται και το ύψος των συντάξεων χηρείας.

Επειδή, μάλιστα, όλες οι νέες συντάξεις (μετά το Μάη του 2016) θα είναι κατά πολύ μικρότερες απ' ό,τι οι «παλιές», αντίστοιχα μικρότερες θα είναι και οι συντάξεις χηρείας, αφού το ποσοστό τους θα υπολογίζεται πάνω σε μικρότερα ποσά. Μάλιστα, στο νέο σύστημα, στην περίπτωση που ο δικαιούχος είναι και αυτός συνταξιούχος, θα λαμβάνει μέρος της αναλογικής μόνο σύνταξης και όχι της «εθνικής», καθώς ο νόμος προβλέπει την καταβολή μόνο μίας «εθνικής» σύνταξης. Ετσι, σε μια νέα σύνταξη των 700 ευρώ (384 ευρώ εθνική, 316 ευρώ αναλογική), ο δικαιούχος θα λαμβάνει μόνο το 50% των 316 ευρώ, δηλαδή μόλις 158 ευρώ! Επιπλέον, οι συντάξεις χηρείας κινδυνεύουν να κατρακυλήσουν ακόμα περισσότερο, μετά την κατάργηση των κατώτερων ορίων, που μέχρι τώρα συγκρατούσαν τη μείωσή τους.

Για όλα τα παραπάνω, είναι αποκαλυπτική η Εκθεση του Λογιστηρίου του Κράτους που συνόδευσε το νόμο 4387/2016. Εκεί η «εξοικονόμηση» που επιτυγχάνεται από το νέο καθεστώς αποτιμάται στα 11 εκ. ευρώ για φέτος, σε 59 εκ. ευρώ για το 2017, σε 122 εκ. ευρώ για το 2018 και σε 177 εκ. ευρώ το 2019. Δηλαδή, μέσα σε τρία χρόνια, από τις ανατροπές στις συντάξεις χηρείας θα αφαιρεθούν από τους νέους δικαιούχους 369 εκ. ευρώ! Αυτά είναι τα «κατορθώματα» της κυβέρνησης, που τολμά να μιλά για παραπληροφόρηση...