Μέσα στη δίνη μέτρων υποβάθμισης της δημόσιας δωρεάν παιδείας και ενίσχυσης με κάθε τρόπο της ιδιωτικής, αρχίζει αύριο η νέα σχολική χρονιά. Οπως κάθε χρόνο δε θα λείψουν τα μεγάλα και ανέξοδα λόγια του υπουργού Παιδείας, που πέρσι είχε πει ότι η χρονιά άρχιζε "χωρίς κανένα πρόβλημα" και ότι γονείς και μαθητές λίγο - πολύ θα έπρεπε να αισθάνονται ευτυχείς και ικανοποιημένοι. Για να διαψευστεί πανηγυρικά από την πρώτη κιόλας μέρα, αφού ήδη οι γονείς θα έχουν ξοδέψει σχεδόν ένα μηνιάτικο για να εξοπλίσουν τα παιδιά τους με τα στοιχειωδώς απαραίτητα, ενώ οι ίδιοι οι μαθητές από την πρώτη μέρα θα στοιβαχτούν κατά δεκάδες στις αίθουσες, θα βιώσουν πάλι το απαράδεκτο καθεστώς της διπλοβάρδιας, θα έχουν κενές ώρες γιατί οι καθηγητές δε φτάνουν κλπ. Από την πλευρά τους οι εκπαιδευτικοί θα είναι αναγκασμένοι πάλι να συνεχίσουν να προσφέρουν, αμειβόμενοι με τους μισθούς πείνας.

Ομως, ταυτόχρονα, η νέα σχολική χρονιά παρουσιάζει φέτος και μια ιδιαιτερότητα. Αρχίζει σχεδόν ταυτόχρονα με τη διεξαγωγή των εκλογών και έτσι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να δώσουν την απάντησή τους. Αρκεί να μην ξεχάσουν ότι:

• Το ετήσιο κόστος για κάθε μαθητή σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών είναι 260.000 δραχμές για το δημοτικό, 570.000 για το γυμνάσιο, 970.000 για το λύκειο και 2.000.000 για το πανεπιστήμιο, μακριά από τον τόπο καταγωγής.
• Η παραπαιδεία κατατρώει σχεδόν ένα μισθό από την εργατική οικογένεια. Οι δαπάνες της ελληνικής οικογένειας για φροντιστήρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ξεπερνούν τις κρατικές. Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, ο μέσος όρος των ετήσιων δαπανών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για το διάστημα 1991 - 1995 ήταν 220 δισ. δραχμές οι δημόσιες και 240 δισ. οι ιδιωτικές.
• Παραμονές του 21ου αιώνα, το 80% των σχολείων της χώρας μας συστεγάζονται. Σε πάνω από 22.000 υπολογίζει το υπουργείο Παιδείας τις αίθουσες που λείπουν.

• Στην κοινωνία της μόρφωσης και της γνώσης που προπαγανδίζουν, το 20% των νέων 15 έως 29 χρόνων έχει εγκαταλείψει την υποχρεωτική εκπαίδευση, ενώ ο αναλφαβητισμός αυξάνεται στους νέους αφού το 1981 υπήρχαν 29.256 αναλφάβητοι και το 1991 έφτασαν στους 31.225. Δηλαδή σημειώθηκε αύξηση 6,7%!
• Οι ίσες ευκαιρίες είναι μια τεράστια απάτη. Σε περιοχές όπως Εκάλη, Ψυχικό, Φιλοθέη, Παπάγου, ο ένας στους τρεις κατοίκους είναι πτυχιούχος πανεπιστημίου. Αντίθετα, σε περιοχές όπως Αιγάλεω, Αργυρούπολη, Αγ. Βαρβάρα, Αγ. Ανάργυροι, Γαλάτσι, Δάφνη, Ν. Ιωνία, Ν. Φιλαδέλφεια, Ν. Λιόσια, Περιστέρι, Πετρούπολη, Ταύρος, Χαϊδάρι, Ρέντης, Δραπετσώνα, Κερατσίνι, Κορυδαλλός, Νίκαια, Πέραμα κ.α. ο ένας στους δύο κατοίκους δεν έχει ολοκληρώσει ούτε την υποχρεωτική εκπαίδευση.

Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλο, είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι γι' αυτή την κατάσταση. Η σχεδόν τελευταία παγκόσμια θέση που κατέχει η χώρα μας σε δαπάνες για τη δημόσια εκπαίδευση, είναι αδιάψευστος μάρτυρας του κάλπικου ενδιαφέροντός τους για τη μόρφωση του λαού. Ο κάθε γονιός, ο κάθε εκπαιδευτικός δεν πρέπει να ξεχνά ότι την επαύριο των εκλογών, σε αγαστή συμφωνία και "χωρίς ιδεολογικά ταμπού", αυτοδύναμοι ή σε συνεργασία με τους μικρούς δορυφόρους, τα δύο αυτά κόμματα υπόσχονται:

• Το τέλος της "δωρεάν παιδείας", μια κοσμογονία ιδιωτικοποίησης. Με σύνθημά τους το κόστος να αναλάβουν οι ίδιοι οι εκπαιδευόμενοι, έρχονται να σαρώσουν ό,τι θυμίζει δημόσια και δωρεάν παιδεία. Δίδακτρα και φόροι σε σχολεία και πανεπιστήμια, κατάργηση των δωρεάν βιβλίων και συγγραμμάτων, ενοίκια στις φοιτητικές εστίες, ιδιωτικοποίηση απ' το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο, είναι σαν μετεκλογικά "δώρα" που έχουν φυλαγμένα.
• Νέους πιο σκληρούς φραγμούς και ανισότητες για τα παιδιά των εργαζομένων. Με πολλαπλές και σκληρές εξετάσεις που απαιτούν κι άλλα, πολύ περισσότερα φροντιστήρια και παραπαιδεία, το νέο σύστημα εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, το Εθνικό Απολυτήριο,στοχεύει σε δραστικό περιορισμό των αποφοίτων λυκείου και μείωση της ζήτησης για τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πρώτος στόχος, τα παιδιά των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων.
• Εκπαιδευτική υποβάθμιση, μορφωτική φτώχεια. Η φτηνή σεμιναριακή κατάρτιση, τα ΚΕΚ και η μαθητεία, που μάλιστα χαρίζεται στους ιδιώτες, υποκαθιστά την ουσιαστική εκπαίδευση, τη μόρφωση που στερούν απ' το λαό. ΑΕΙ και ΤΕΙ καθημερινά υποβαθμίζονται με σκοπό να εξισωθούν και επίσημα να γίνουν ισότιμα με τα β διαλογής ιδιωτικά "κολέγια" και τα ΙΕΚ.
• Πτυχία χωρίς αντίκρισμα στη μεγάλη αγορά της εργασίας. Γνώσεις φτωχές, μιας χρήσης, για κακοπληρωμένο, ευέλικτο, χωρίς απαιτήσεις και δικαιώματα εργατικό δυναμικό. Μια εύκολη λεία για πιο σκληρή εκμετάλλευση, είναι το κρυφό νόημα τούτου του εκπαιδευτικού πυρετού. Ισόβιο κυνήγι καταρτίσεων δήθεν για να βρεθεί δουλιά και δουλιές για να πληρωθούν οι καταρτίσεις είναι το εφιαλτικό μέλλον που υπόσχονται στη νεολαία.

Σταθερά και αταλάντευτα το ΚΚΕ ξεσκέπαζε και ξεσκεπάζει την αντιλαϊκή πολιτική του δικομματισμού. Ο κάθε γονιός, ο κάθε εκπαιδευτικός πρέπει να μην ξεχνά ότι τέσσερα αντιλαϊκά νομοσχέδια για την παιδεία καραδοκούν ήδη, μαζί με τα άλλα σκληρά μέτρα για την οικονομία, την επομένη των εκλογών. Οσα μέχρι σήμερα με κόπους, θυσίες και αιματηρές οικονομίες πετύχαινε κάποιος στον αγώνα της μόρφωσης, αύριο θα είναι ακατόρθωτα, αν ανεμπόδιστα συνεχιστεί αυτή η πολιτική.

Το ΚΚΕ καλεί τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, τους νυχτερινούς μαθητές στις 22 Σεπτέμβρη να στείλουν μήνυμα καταδίκης αυτής της πολιτικής, που με τη συμφωνία και ανοχή των άλλων κομμάτων υπηρετεί, σε βάρος τους, τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μήνυμα συνέχισης αγώνων πιο μαζικών, πιο συντονισμένων, ανυποχώρητων για τα δικαιώματα στη μόρφωση και τη ζωή. Μήνυμα αισιοδοξίας για να ανοίξει ο μονόδρομος των βαθιών εκπαιδευτικών και κοινωνικοοικονομικών αλλαγών. Ο δρόμος που με συνέπεια ακολουθεί το ΚΚΕ.

Αλλωστε, παρά τη θύελλα των αντιδράσεων του εκπαιδευτικού κόσμου για το Εθνικό Απολυτήριο, το οριστικό σχέδιο νόμου που κατατέθηκε μετά από... "διάλογο" είναι ίδιο και απαράλλακτο με το αρχικό! Η εκλογική ετυμηγορία είναι αυτό που περιμένουν για να εξαπολύσουν τη θύελλα των αντιδραστικών μέτρων και για την παιδεία, με επιχείρημα πως ο λαός έδωσε την έγκρισή του σε αυτή την πολιτική. Γι' αυτό κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους, για να εξαπατήσουν, να κρύψουν τον αντιεκπαιδευτικό, βαθιά ταξικό χαρακτήρα της πολιτικής τους και στην παιδεία.

Γιατί η απόκτηση πτυχίου "δημιούργησε ένα πλέγμα ελέγχων, κατοχυρώσεων και κεκτημένων στην αγορά εργασίας", όπως λέει ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ Σ. Αργυρός ("Καθημερινή" 10/7/96) και το κεφάλαιο θέλει τα χέρια του λυμένα, φτηνούς, εξυπηρετικούς εργαζόμενους, ευέλικτους και πρόθυμους για κάθε χρήση, από σύνταξη ισολογισμού μέχρι ψήσιμο καφέ.

Σεπτέμβρη μήνα, που ο κάθε γονιός, ο κάθε εργαζόμενος αναλογίζεται πόσο θα του κοστίσει φέτος η "δωρεάν παιδεία", άλλου είδους υποσχέσεις θα περίμενε κανείς:

• Αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% του κρατικού προϋπολογισμού, πολύ περισσότερο που η χώρα μας κατέχει μια από τις τελευταίες θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη (105η).
• Μέτρα ανακοπής του αίσχους της μεγάλης διαρροής από την υποχρεωτική εκπαίδευση και εξαφάνισης του αναλφαβητισμού, που αντί να ανήκει στο χτες, αυξάνεται στους νέους, όσο πλησιάζουμε στον 21ο αιώνα.
• Επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και την ένταξη της ειδίκευσης, κατάρτισης, επανακατάρτισης στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και άλλα πολλά, που αποτελούν τις πρώτιστες κοινωνικές ανάγκες στο μέτωπο της παιδείας.

Εχοντας για χρόνια διασύρει με την πολιτική τους κάθε έννοια δημόσιας και δωρεάν παιδείας, προωθούν μια κοσμογονία ιδιωτικοποίησης από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο, σαν "αντίδοτο" στη σημερινή της κατάντια. Με σύνθημά τους, "το κόστος να αναλάβουν οι ίδιοι οι εκπαιδευόμενοι και όχι το κράτος", προετοιμάζουν την υλοποίηση μέτρων, που ήδη έχουν μαζί ψηφίσει ή εξαγγείλει, για να σαρώσουν ό,τι έχει απομείνει και θυμίζει δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση. Δίδακτρα, φόροι, κατάργηση των δωρεάν βιβλίων και συγγραμμάτων, ενοίκια στις φοιτητικές εστίες και άλλα πολλά μας περιμένουν. Ετσι που οι ανισότητες, η εγκατάλειψη του σχολείου, η μορφωτική υποβάθμιση να μην έχουν προηγούμενο.

Σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, με το Εθνικό Απολυτήριο, μέσα από πολλαπλές εξετάσεις που απαιτούν πολύ περισσότερα φροντιστήρια και παραπαιδεία, επιχειρούν να σπρώξουν βίαια έξω από το σχολείο και να αποκλείσουν από την ανώτατη εκπαίδευση, πρώτα και κύρια τα παιδιά των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων.

Στις 22 Σεπτέμβρη, ο λαός πρέπει να καταδικάσει όχι μόνο αυτούς που προώθησαν αυτή την πολιτική (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ), αλλά και όλους εκείνους (ΣΥΝ, ΔΗΚΚΙ, ΠΟΛ.ΑΝ.) που τη στήριξαν, που κάνουν πως δε γνωρίζουν τίποτα "για το φόνο", που αντιμετώπισαν τη μααστριχτική θύελλα των αντιδραστικών μέτρων σαν μεταρρύθμιση ρουτίνας, που εμπόδισαν κάθε αγώνα.

Η ενίσχυση του ΚΚΕ δεν είναι μια απλή διαμαρτυρία. Είναι μήνυμα πιο μαζικών, πιο συντονισμένων, ανυποχώρητων αγώνων του λαϊκού κινήματος, ικανών όχι μόνο να αποτρέψουν όσα σχεδιάζονται, αλλά να ανοίξουν το δρόμο για τις βαθιές μορφωτικές και κοινωνικοοικονομικές αλλαγές, που χρειάζεται η κοινωνία μας για να προχωρήσει.

Ελένη ΜΗΛΙΑΡΟΝΙΚΟΛΑΚΗ

Υπεύθυνη του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ