Χιλιάδες νέα παιδιά των ΕΠΑΛ θα ψηφίσουν φέτος για πρώτη φορά στις εκλογές της 21η Μάη. Χιλιάδες νέα παιδιά που ζουν στο πετσί τους την κοινωνία που αποκλείει από την εργασία, από τη μόρφωση, από τον ποιοτικό ελεύθερο χρόνο. Είναι αυτά τα παιδιά που αναγκάζονται να δουλέψουν χωρίς δικαιώματα για να μπορούν να στηρίξουν τις οικογένειές τους. Γι' αυτόν τον λόγο, τους είναι ξένα, τους ακούγονται τουλάχιστον αστεία τα ψεύτικα λόγια περί ενίσχυσης και αναβάθμισης, που προεκλογικά ακούγονται από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ρωτώντας κάποιους μαθητές και εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ για το πώς βλέπουν οι ίδιοι το σχολείο, μετά από τόσες «αναβαθμίσεις» που έχουν βιώσει από όλες τις κυβερνήσεις, και τι περιμένουν από τις εκλογές, θα παίρναμε διάφορες απαντήσεις: «Επαγγελματικό Λύκειο; Λέμε τώρα», «σχολεία που τα έχουν παρατήσει, υποβαθμισμένα εργαστήρια», «να θες να γίνεις κάτι που σου διαφημίζουν και τελικά η ειδικότητα να κλείνει», «απλήρωτη μαθητεία», «να σε λένε κατώτερο αυτοί που σε υποβαθμίζουν»...

Πολλοί μάλιστα αναρωτιούνται: «Αφού δεν ασχολούνται μαζί μας, τι θα μας προσφέρουν οι εκλογές;». Εύλογες παρατηρήσεις θα μπορούσε να πει κανείς.

Ολες οι κυβερνήσεις εδώ και πάνω από 30 χρόνια, αλλά και οι τελευταίες, της ΝΔ και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, υλοποιώντας τις κατευθύνσεις της ΕΕ, «πασχίζουν» με απανωτές ρυθμίσεις και νομοσχέδια να «ενισχυθεί» η ελκυστικότητα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης - Κατάρτισης (ΕΕΚ), να «εκσυγχρονιστούν» τα προγράμματα σπουδών της, με καλύτερη συνεργασία με την αγορά εργασίας και μεγαλύτερη εμπλοκή των επιχειρήσεων σε αυτά, να ενισχυθεί η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού που βγαίνει από την Επαγγελματική Εκπαίδευση. Παρότι θα είχε ενδιαφέρον η καταγραφή αυτής της πορείας, για να δούμε πόσες φορές και με τι περιεχόμενο «αναβαθμίστηκε» και «συνδέθηκε με την αγορά εργασίας» αυτή η έρμη η ΕΕΚ, ας επικεντρωθούμε στις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, από την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας, συνεχίζοντας την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ (που το 2016 θέσπισε το 4ο έτος μαθητείας, παίρνοντας τα εύσημα της ΕΕ) και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, δηλαδή την πολιτική της ΕΕ, θέτει τα ΕΠΑΛ στο επίκεντρο του «Σχολείου ανοιχτού στην αγορά και την επιχειρηματικότητα». Ψήφισε τον 12/2020, νέο νόμο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, προχώρησε στη δημιουργία Πρότυπων ΕΠΑΛ στην κατεύθυνση άμεσης διασύνδεσης με την οικονομία και τις απαιτήσεις της, ειδικά την τοπική.

Τι μας λένε, σαν να ανακαλύπτουν κάθε φορά την Αμερική; «Βασικός στόχος είναι να συνδέσουμε τις δομές αυτές με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και των επιχειρήσεων». Λες και η Εκπαίδευση και ειδικά η Επαγγελματική Εκπαίδευση, όπως είναι και απολύτως λογικό, δεν είναι συνδεδεμένες με την αγορά εργασίας. Λες και είναι συνδεδεμένες με τον Αρη... Τι αλλάζει λοιπόν κάθε φορά; Μόνο το διαφορετικό «σκονάκι» που δίνεται από τον ΣΕΒ. Αυτό αλλάζει. Που φτιάχνει κάθε τόσο ολόκληρες μελέτες για την ΕΕΚ και οι κυβερνήσεις τις κάνουν νόμο. Σύνδεση με την αγορά γι' αυτούς σημαίνει ελευθερία να κάνουν το εμπόρευμα «εργατική δύναμη» ό,τι θέλουν, να το πετάνε από δω κι από κει, να μένει στα αζήτητα, να καταστρέφεται. Σημαίνει ακόμα πιο φτηνή εργατική δύναμη, χωρίς δικαιώματα.

Ετσι, η πληρωμή της μαθητείας καθυστερεί για μήνες, είναι μάλιστα αναντίστοιχη της εργασίας των μαθητευόμενων. Λένε ότι η λύση είναι οι επιχειρήσεις να κανονίζουν κατευθείαν τι ανάγκες έχουν στις δομές Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, ώστε να έχουν πιο ενεργό ρόλο. Και αυτό που γίνεται είναι μια σειρά ειδικότητες να φτιάχνονται «στο πόδι» για τις ανάγκες της αγοράς και τελικά προσλαμβάνονται ελάχιστοι απόφοιτοι, γιατί σε λίγο καιρό αυτές μεταβάλλονται και έτσι ξανακλείνουν τις ειδικότητες. Γι' αυτό και η ανεργία των αποφοίτων είναι σταθερά κοντά στο 40%.

Λέει λοιπόν σήμερα η ΝΔ, εγώ αναβαθμίζω τα ΕΠΑΛ, έλεγε χτες ο ΣΥΡΙΖΑ, κάνω μια νέα αρχή για τα ΕΠΑΛ, συνεχίζει η ΝΔ, φτιάχνω Πρότυπα ΕΠΑΛ, και πάει λέγοντας... Και την ίδια ώρα οι χιλιάδες μαθητές και εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν την πραγματική εικόνα, η οποία αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στα λόγια ενός καθηγητή προς τους μαθητές του: «Παιδιά, σας δίνω το βιβλίο για το μάθημα, αλλά δεν θα το χρησιμοποιήσουμε καθόλου, γιατί αυτά που λέει μέσα είναι για πριν 30 χρόνια»!

Ας απαντήσουν λοιπόν όλοι όσοι κυβέρνησαν και διαμόρφωσαν αυτήν την κατάσταση και στα ΕΠΑΛ: Τι σόι αναβάθμιση είναι η πρόωρη κατάρτιση χωρίς ίχνος Γενικής Παιδείας και η εργασία από τα 15 έτη; Τι είδους ευκαιρία και ενίσχυση είναι τα χιλιάδες κενά σε εκπαιδευτικούς, σε εργαστηριακό εξοπλισμό και βιβλία ειδικοτήτων (για πολλά από αυτά μάλιστα βάζουν το χέρι στην τσέπη και οι ίδιοι οι μαθητές); 'Η μήπως αποτελούν εξέλιξη για τον ΕΠΑΛίτη οι ειδικότητες που ανοιγοκλείνουν με ταχύτητα φωτός, τα ολιγομελή τμήματα που μόνο κάτω από κινητοποιήσεις μαθητών εγκρίνονται κατ' εξαίρεση κάθε χρόνο; Είναι επίσης αναβάθμιση, αντί να παίρνουν οι μαθητές ένα πτυχίο και να μπορούν να δουλέψουν πάνω σε αυτό, να αναγκάζονται να κυνηγούν κάθε τόσο πιστοποιήσεις, που τις περισσότερες φορές τις πληρώνουν κι αυτές από την τσέπη τους; Αλλά για να πούμε και για την περιβόητη «ευκαιρία και να μάθεις και να πληρωθείς», τη μαθητεία: Πέρα του ότι γίνεται σε άσχετες ειδικότητες από αυτές που επιλέγουν οι μαθητές, τελικά φαίνεται να αξιοποιείται μόνο ως χαμαλίκι για τα αφεντικά. Τα φετινά παραδείγματα με τις κινητοποιήσεις των μαθητών σε όλη την Ελλάδα για τις καθυστερήσεις μηνών στις πληρωμές μιλούν από μόνα τους!

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ λέμε ότι και στα ΕΠΑΛ γίνεται «να πάει το πράγμα αλλιώς». Εμείς δεν τα θεωρούμε σχολεία β' κατηγορίας, απορρίπτουμε τις μίζερες και αντιδραστικές απόψεις ότι «δεν έχει νόημα να ζητάς πολλά», ότι «δεν τα παίρνεις τα γράμματα». Αλλωστε, το σχολείο για το οποίο παλεύει το ΚΚΕ δεν διώχνει από το πρόγραμμά του την τεχνική, σαν «κατώτερη» ενασχόληση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων, ούτε θεωρεί την τεχνολογία, την επιστήμη των μέσων παραγωγής, προνόμιο κάποιων υψηλά ιστάμενων καταρτισμένων ειδικών, που οι πολλοί τάχα δεν μπορούν να κατανοήσουν.

Οι εκλογές της 21ηςΜαΐου είναι ευκαιρία για τους μαθητές των ΕΠΑΛ, αλλά και για όλους τους νέους, να στείλουν ένα μήνυμα ότι είναι αποφασισμένοι να καθορίσουν οι ίδιοι το μέλλον τους. Είναι μια ευκαιρία να δηλωθεί ότι οι νέοι εργαζόμενοι δεν είναι διατεθειμένοι να τους χαρίσουν τα καλύτερά τους χρόνια. Να δώσουν ακόμα μια απάντηση σε όσους θέλουν τους νέους να απέχουν, να στέκονται παθητικά και μίζερα απέναντι σε αυτά που τους τσακίζουν το μέλλον. Είναι η ώρα η νεανική αμφισβήτηση και οργή να αφήσουν το αποτύπωμά τους και στο εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και να αποτελέσουν τη βάση για να γεννηθούν νέοι ελπιδοφόροι αγώνες.

Πιο δυνατό ΚΚΕ, λοιπόν, ώστε να δυναμώσει ο συλλογικός αγώνας για πραγματική αναβάθμιση των ΕΠΑΛ, για σύγχρονη επαγγελματική μόρφωση, δουλειά με δικαιώματα, πτυχία με αξία, γενναία αύξηση της χρηματοδότησης, προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών. Για να αναβαθμιστεί εδώ και τώρα ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η μαθητεία και να βοηθάει πραγματικά να μάθει κανείς αυτό που επέλεξε. Πιο δυνατό ΚΚΕ ώστε να ανοίξει ο δρόμος για το σχολείο και την κοινωνία όπου τα παιδιά και οι μαθητές δεν κατηγοριοποιούνται, δεν διαχωρίζονται ταξικά, γιατί αξίζουν να ζούνε και να ζήσουν όπως επιβάλλουν οι δυνατότητες της εποχής μας!