"Δεν ανανεώνεται μόνο η φύτρα των ανθρώπων, αλλά και των πραγμάτων".Η τελευταία φράση του εισαγωγικού σημειώματος στο "Το Εργον" της Αρχαιολογικής Εταιρείας, κατά το έτος 1996, προετοιμάζει τον αναγνώστη για το τι θα ακολουθήσει. Ανασκαφές παλιές, που τελείωσαν και λίγες νέες και σημαντικές, που παίρνουν τη θέση των παλαιότερων. Αλλά οι περσινές ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείες ήταν λίγες ή τουλάχιστον όχι τόσες όσες θα ήθελε να είναι η επιστημονική κοινότητα που εδράζεται στο κτίριο της Πανεπιστημίου.Ο γενικός γραμματέας της Εταιρείας, Βασίλειος Πετράκος, στην παρουσίαση του ανασκαφικού και εκδοτικού έργου, μίλησε για οικονομική δυσχέρεια,η οποία περιόρισε το έργο στις 14 ανασκαφές.

Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η ανασκαφή του Αλ. Μαζαράκη - Αινιάν στη Σκάλα Ωρωπού,που καταλαμβάνει τη θέση του αρχαίου Ωρωπού. Η ανασκαφή του 1996 έρχεται να ερμηνεύσει τα αποτελέσματα της παλαιότερης, που είχε κάνει η Αλίκη Δραγώνα. Αρχιτεκτονικά λείψανα, πολύ καλά διατηρημένα, που αντιπροσωπεύουν οικίες, εργαστήρια κεραμεικής και κατεργασίας μετάλλου, δημόσια κτίρια κ.ά. χρονολογούνται στην υστερογεωμετρική περίοδο και στον 7ο π.Χ. αι.Η εξέταση των οικοδομικών λειψάνων δύο αψιδωτών κτισμάτων, που περιβάλλονται από επτά κοιλότητες στο έδαφος, που δείχνουν θέση στύλων, οδηγούν την έρευνα σε μία σημαντική υπόθεση: Το περιστύλιο του αρχαίου ελληνικού ναού έχει τις ρίζες του στην οικιακή αρχιτεκτονική των πρώιμων ιστορικών χρόνων.Από την ίδια έρευνα διαπιστώθηκαν δύο γεωμετρικοί οικισμοί, γεγονός που αναγκάζει σε νέα εξέταση το ζήτημα της ομηρικής Γραίας και του ζητήματος του ποταμού ή χειμάρρου που κατέστρεψε το δυτικό οικισμό.Επικρατέστερη πάντως θεωρείται η θέση του Αντώνη Χατζή, ο οποίος το 1929 υποστήριζε ότι ο Ωρωπός όφειλε το όνομά του σε ποταμό που βρισκόταν κοντά στην πόλη.

Το "πυλώριο" (έδρα του πυλωρού, του αξιωματικού) και το "συνέδριο" (τόπος συγκεντρώσεων και αναψυχής), που βρίσκονται εντός του φρουρίου του Ραμνούντα, ανασκάφηκαν πλήρως από τον Β. Πετράκο. Το τρίτο συγκρότημα, το "στρατηγείο", δεν έχει πλήρως ερευνηθεί. Αλλά o επιγραφικότατος Ραμνούς έδωσε και το 1996 σημαντικές επιγραφές, όπως θραύσμα στήλης στο οποίο σώζεται μερικώς το όνομα του Ελπίνη (Αθηναίος άρχοντας κατά το 356 π.Χ.) αλλά και τα ονόματα Φιλοκλής και Διόδωρος, που αναφέρονται ως χιλίαρχοι, αν και αυτή την εποχή δε μαρτυρείται το αξίωμα στην Αθήνα. Το σημαντικότερο επιγραφικό εύρημα είναι ένα βάθρο τετράγωνου Ερμή, που φέρει τα ονόματα των εφήβων της Λεωντίδος φυλής του 333/2 π.Χ. Ετσι, συμπληρώνεται ο ελλιπής κατάλογος της Λεωντίδος της ίδιας χρονιάς, που βρέθηκε πριν 50 χρόνια στην Αρχαία Αγορά. Το γεγονός ότι το όνομα του κοσμητού δεν είναι το ίδιο με αυτό της παλαιότερης επιγραφής μάς δίνει στοιχεία για τη διάρκεια της θητείας των κοσμητών και των σωφρονιστών του 4ου αι. π.Χ.

Η ανασκαφή του δωρικού κτιρίου του Θορικού ολοκληρώθηκε από την Μαίρη Οικονομάκου. Το σημαντικότερο στοιχείο της περσινής έρευνας είναι η ύπαρξη ενός άξονα, ο οποίος χωρίζει το οικοδόμημα κατά μήκος σε δύο ίσα τμήματα, ενώ η είσοδος είναι στο κέντρο της μακράς όψης. Υστερα από την έρευνα του 1996,η αρχιτεκτονική μορφή του κτιρίου φαίνεται ακόμα πιο ιδιότυπη και πρωτότυπη για την Αττική.

Οι εργασίες που έγιναν στο ιερό του Απόλλωνος Μαλεάτα,στην Επίδαυρο (χώρος τον οποίο ερευνά εδώ και χρόνια ο καθηγητής Βασίλης Λαμπρινουδάκης), χρηματοδοτήθηκαν κατά ένα μεγάλο μέρος από την Ομάδα Εργασίας για τη Συντήρηση των Μνημείων της Επιδαύρου. Το χρόνο που πέρασε, ολοκληρώθηκε η συντήρηση των τοίχων της σκανάς (κατοικία των ιερέων του Ασκληπιείου), των ερειπίων του συγκροτήματος των νοτίων λουτρών και τμήματος του περιβόλου της κορυφής του λόφου (ρωμαϊκοί χρόνοι).

Ενα ναό του 4ου π.Χ. αι. που σώζεται σε μέγιστο ύψος τριών δόμων έφερε στο φως η ανασκαφική σκαπάνη της Ξ. Αραπογιάννη στην αρχαία πόλη της Φυγαλείας.Βρέθηκε λίθινο κυβικό βάθρο, βόρεια του οποίου βρέθηκαν επίσης οι βάσεις τριών αγαλμάτων, το ένα από τα οποία ήταν χάλκινο. Από την αναθηματική επιγραφή στη βάση του αγάλματος, σύμφωνα με την οποία ένας Ευαγόρας αφιέρωσε στην Αθηνά και τον Δία Σωτήρα το χάλκινο άγαλμα του Καλλικράτη, προκύπτει ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Αθηνά και το Δία, τα αγάλματα των οποίων έφερε το βάθρο του σηκού.Η χρήση του ναού πιστοποιείται και κατά τα ύστερα χρόνια της αρχαιότητας ως τα βυζαντινά χρόνια, ενώ, αξίζει να σημειωθεί, μαρτυρείται έντονη ζωή αφού αποκαλύφθηκε παρακείμενο οικοδομικό συγκρότημα των τελευταίων μεσοελλαδικών χρόνων με μεγάλο πλήθος κεραμεικών θραυσμάτων.

Οι ανασκαφές στη Μεσσήνη (ανασκαφέας ο Πέτρος Θέμελης) έχουν προσφέρει πλήθος πληροφοριών για την ιστορία της πόλης. Για το μεν αρχαίο θέατρο απομένει πολλή δουλιά για να έρθει στο φως (αποκαλύφθηκε τμήμα του ανατολικού αναλήμματος του κοίλου και της ανατολικής παρόδου), αλλά συνεχίστηκε η ανασκαφή των δύο ταφικών μνημείων της αρκαδικής πύλης.Στις ανασκαφές του Γυμνασίου, ανάμεσα στις επιγραφές, βρέθηκε και άλλος κατάλογος των εφήβων της Μεσσήνης.Του Γυμνασίου, δε, ανασκάφηκε ολόκληρη η λεγόμενη βόρεια διπλή στοά και τμήμα της ανατολικής. Μεταξύ των επιγραφών που βρέθηκαν ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η ενεπίγραφη αετωματική στήλη του 3ου π.Χ. αι. που φέρει κατάλογο πεσόντων στη Μάκιστο της Ηλείας.Ο ανασκαφέας πιστεύει ότι οι αναγραφόμενοι στη στήλη έπεσαν κατά την κατάληψη της Ηλιδας από τους Μεσσήνιους, γεγονός που αναφέρεται και στον Παυσανία.

Στο ίδιο διάστημα, συνεχίστηκαν η ανασκαφή στο Θέρμο από τον Ι. Παπαποστόλου, καθώς και οι εργασίες συντήρησης στο καθολικό της μονής Παντανάσσης στη Φιλιππιάδα. Αλλά στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης και συγκεκριμένα στο Πρυτανείο έμελλε να είναι η τελευταία ανασκαφή του Σωτήρη Δάκαρη. Επίσης, στη Χριστιανική Αμφίπολη ολοκληρώθηκε από τον Χ. Μπακιρτζή η αποκάλυψη του οχυρωματικού περιβόλου, συνεχίστηκε η μεγάλη έρευνα(ανασκαφέας ο Χρίστος Ντούμας) του Ακρωτηρίου της Θήρας και έγινε έκτακτη ανασκαφή σε οικόπεδο στην πόλης της Νάξου από τον Βασίλη Λαμπρινουδάκη.

Στο χρόνο που πέρασε, η Εταιρεία ανέπτυξε δραστηριότητα και στη συντήρηση μνημείων και συνόλων. Στο ιερό της Αρτέμιδας της Βραυρώνος έγινε καθαρισμός της αρχαίας γέφυρας, συνεχίστηκε η συντήρηση του αρχαίου γυμνασίου της Αμφίπολης,αλλά και των τοιχογραφιών (όψιμος 11ος αι.) του ναού Ταξιάρχου Μιχαήλ Ανω Κορακιάνας Κέρκυρας.Στερέωση και συντήρηση έγινε στα μνημεία της αρχαίας Μινώας Αμοργού, καθώς και στα οικοδομικά λείψανα του ιερού του Ερμή και της Αφροδίτης στη Σύμη Βιάννου.Τέλος, συνεχίστηκε η συντήρηση των φορητών εικόνων του Μουσείου Καστοριάς.

Δ. ΜΥΡΙΛΛΑ

Ευβοϊκό σκύφος και υδρία από την ανασκαφή στη Σκάλα Ωρωπού

Το ιερό του Απόλλωνος Μαλεάτα και η συντηρημένη σκανά

-----------

"Τέρμα γκάζι"

οι πωλήσεις

μοτοσικλετών

Διπλάσιες πωλήσεις μοτοσικλετών πραγματοποιήθηκαν το πρώτο τετράμηνο του έτους, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό

σελίδα 13

Ν Ε Ο Κ Λ Α Σ Ι Κ Α

Τ Η ΣΑ Θ Η Ν Α Σ

Η ίδια η ζωή

της πόλης

Το νεοκλασικό, είτε είναι ζωντανό είτε πεθαίνει, εκφράζει την ίδια τη ζωή της πόλης και χρειάζεται το σεβασμό μας

Σελίδα 3

Ν Ι Α Λ Α1947

Από την ιστορία

του Εμφύλιου

Ο "Ρ" καθιερώνει από σήμερα τη δημοσίευση, σε συνέχειες, ενός βιβλίου. Ξεκινάμε με το βιβλίο του Βασίλη Φυτσιλή "Βαγγελίτσα Κουσιάντζα", που αναφέρεται σε μια σπάνια τραγική στιγμή, των μαχητών του ΔΣΕ, στα μέσα του Απρίλη του '47 και αναδεικνύει το μεγαλείο του λαϊκού αγώνα και των αγωνιστών της "Νιάλας"

Σελίδα 7

Α Π Ο Σ Τ Ο Λ Η

Σ Τ Η Ν Η Π Ε Ι Ρ Ο

Δε βολευόμαστε

με λιγότερο

ουρανό

Οδοιπορικό στην Ηπειρο και στους ανθρώπους της, που αγωνίζονται, ακόμα, να ελευθερώσουν το όνειρο από τον εφιάλτη της πραγματικότητας

Σελίδες 8 - 9

Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Το πανηγύρι

των τεσσάρων

τροχών

"44ο Ράλι Ακρόπολις". Η ιστορία του καλύτερου ράλι του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος. Από το δειλό ξεκίνημα του '50, στην καταξίωση

Σελίδες 14 - 15