Το 1997 άρχισε ο πρώτος «κοινωνικός διάλογος», ο οποίος κατέληξε σε ένα νόμο - τερατούργημα για τις εργασιακές σχέσεις, τον 2639/98 και σε ένα «Σύμφωνο Εμπιστοσύνης προς το 2000». Διαβλέποντας την απάτη, οι ταξικές δυνάμεις στο συνδικαλιστικό κίνημα είχαν προτείνει αγώνα για νέες κατακτήσεις, ενώ οι παρατάξεις ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ και ΑΠ στη ΓΣΕΕ και στην ΑΔΕΔΥ επέλεξαν και επέβαλαν την «εργασιακή ειρήνη» και τη συμμετοχή στον «κοινωνικό διάλογο». Μόνο προς το τέλος του διαφοροποιήθηκαν ΔΑΚΕ και ΑΠ, αρνούμενες να υπογράψουν το «Σύμφωνο». Η διαφοροποίηση αυτή δεν άλλαζε, ωστόσο, την ουσία, όλα είχαν καταληχθεί. Τελικά ο Χ. Πολυζωγόπουλος, χάνοντας μια ψήφο και από την παράταξή του, χρησιμοποίησε διάταξη του καταστατικού της ΓΣΕΕ, σύμφωνα με την οποία η ψήφος του προέδρου της μετριέται διπλή, για να επικυρώσει την αντεργατική κατάληξη. Τόσο το «Σύμφωνο», όσο και ο νόμος που ακολούθησε είχαν οδυνηρές επιπτώσεις στο 8ωρο, τους μισθούς, τις εργασιακές σχέσεις γενικότερα και τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, την πλήρη απασχόληση.

Λίγο πριν ολοκληρωθεί ο «διάλογος» για τις εργασιακές σχέσεις, άρχισε στη σκιά του αυτός για το λεγόμενο «μίνι» Ασφαλιστικό, που οδήγησε σε ανάλογες συνέπειες για τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων. Κάτω από το βάρος των αντιδράσεων για τη διαδικασία που ήδη είχε αρχίσει, επιλέχθηκε μια διαφορετική μορφή για το νέο «διάλογο». Αντί για συναντήσεις των αντιπροσωπειών των οργανώσεων των «κοινωνικών εταίρων» με την κυβέρνηση και ύστερα από την άρνηση μεγάλων συνταξιουχικών οργανώσεων να συμμετάσχουν, δημιουργήθηκαν «επιτροπές» τεχνοκρατών, οι οποίες μελέτησαν επιστημονικά το Ασφαλιστικό. Αποτέλεσμα ήταν ο νόμος 2676/99, που, μεταξύ άλλων, ενίσχυσε την παράδοση των αποθεματικών των Ταμείων στο χρηματιστηριακό τζόγο και χειροτέρευσε τις προϋποθέσεις χορήγησης των συντάξεων χηρείας. Η ΓΣΕΕ είχε στείλει εκπροσώπους, ο πρόεδρός της δήλωνε όμως ότι δεν υφίσταται διάλογος!

Η επόμενη φάση «κοινωνικού διαλόγου», τον Απρίλη του 1999, επιχειρήθηκε λίγο αργότερα με το φορολογικό. Ωστόσο, αυτή τη φορά, και παρά τις πιέσεις της ΠΑΣΚΕ, η ΓΣΕΕ δε συμμετείχε στη διαδικασία - με τη διαφορά ότι αποφεύχθηκε η ψήφιση για τη μη συμμετοχή - έστειλε, όμως, τις θέσεις της στα αρμόδια όργανα. Η αποχή αυτή δεν είχε καμιά συνέπεια στην πολιτική της κυβέρνησης, καθώς παράλληλα, οι εργαζόμενοι έμεναν στο παρασκήνιο, αδρανείς με ευθύνη των συνδικαλιστικών οργανώσεων όπου η πλειοψηφία των διοικήσεών τους καλλιεργούσε τον «κοινωνικό εταιρισμό», την υποταγή και το συμβιβασμό.

Το τελευταίο τερατούργημα του «κοινωνικού διαλόγου» ήταν ο νόμος 2874/2000, ο οποίος ενίσχυσε τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τη μερική απασχόληση, μείωσε τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές, αύξησε τα όρια των ομαδικών απολύσεων κ.ά.

Εκτός των παραπάνω, ο «κοινωνικός διάλογος» έχει και άλλα «πρόσωπα». Είναι διαρκής και θεσμοθετημένος μέσα από την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ), στην οποία συμμετέχουν οι οργανώσεις των εργοδοτών και των εργαζομένων. Στο παρελθόν είχαν γίνει πολλές αποτυχημένες προσπάθειες για τη δημιουργία ανάλογου οργάνου, αλλά απέτυχαν. Μια από αυτές έγινε από τον Κ. Μητσοτάκη. Σημαντική ήταν η συνεισφορά των Κ. Σημίτη και Γ. Γεννηματά. Η ΟΚΕ φτιάχτηκε τελικά με νόμο το 1994 κατ' αναλογία του αντίστοιχου οργάνου που λειτουργεί κοντά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξασφαλίζοντας άλλοθι δημοκρατικότητας στο διευθυντήριο των πολυεθνικών.

Η πορεία του Ασφαλιστικού ταυτίστηκε από την κυβέρνηση με την πορεία του «κοινωνικού διαλόγου» και αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο «κοινωνικός διάλογος» έχει επιλεχθεί σαν μια διαδικασία που περισσότερο από κάθε άλλη, μπορεί να εξασφαλίσει στην κυβέρνηση το πέρασμα της πολιτικής της με τις λιγότερες ή και καθόλου αντιδράσεις, από τους εργαζόμενους.

Εχει σημασία και ότι ο «κοινωνικός διάλογος» δεν είναι μια ελληνική εφεύρεση. Είναι μια καλά μελετημένη κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, για την οποία έχουν γίνει αμέτρητες μελέτες. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν κρύβει ότι σκοπός του «κοινωνικού διαλόγου» είναι η διατήρηση της «κοινωνικής συνοχής» και της «εργασιακής ειρήνης». Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις αποπροσανατολισμού των εργαζομένων που βρίσκεται εδώ και καιρό σε εξέλιξη σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και στην Ελλάδα, βασισμένη στην ψεύτικη παραδοχή ότι οι κεφαλαιοκράτες και οι κυβερνήσεις που τους υπηρετούν, είναι έτοιμοι να δεχτούν ένα... συμβιβασμό των απαιτήσεών τους στα πλαίσια ενός πολιτικού «ρεαλισμού», που αφήνει περιθώριο και για την προστασία κοινωνικών δικαιωμάτων.

Οι θιασώτες του «κοινωνικού διαλόγου» τολμούν ακόμη και να εμφανίσουν αυτή τη διαδικασία σαν κατάκτηση της εργατικής τάξης! Επιτέλους, λένε, η γνώμη των εργαζομένων ακούγεται και μάλιστα παίρνεται υπόψη εάν φυσικά είναι καλά τεκμηριωμένη! Κρύβουν έτσι το πασιφανές: Οι εργαζόμενοι ποτέ δεν αγωνίζονται μόνο και μόνο για να ακουστούν. Αγωνίζονται πρωτίστως για να γίνουν δεκτές οι απαιτήσεις τους. Εξάλλου, σε μια μάχη μεταξύ αντικρουόμενων συμφερόντων δεν υπάρχει κανέναν επιχείρημα, όσο λογικό ή δίκαιο και αν είναι, που θα «πείσει» έναν κεφαλαιοκράτη να περιορίσει την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Γι' αυτό και ο «κοινωνικός διάλογος» έχει ένα ακόμη κύριο χαρακτηριστικό: Το αποτέλεσμά του είναι προαποφασισμένο και ο μόνος και μόνιμα χαμένος στο τέλος είναι ο εργαζόμενος.

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ, που είχαμε στο Δημοτικό, είχε από τις πρώτες τάξεις μια ιδιαίτερη επιμονή στης γεωγραφίας το μάθημα. Με το χάρτη κρεμασμένο στο μαυροπίνακα, σιγά - σιγά, με της φαντασίας τα φτερά, μας ταξίδευε στην Ελλάδα, αλλά και τις άλλες χώρες. Μαθαίναμε έτσι να πιάνουμε τα λιμάνια, να διαβαίνουμε θάλασσες, μαθαίναμε για τα προϊόντα κι άλλα χρήσιμα στοιχεία.

ΚΑΙ του δασκάλου μας το μάθημα το βοηθούσαν αβίαστα, αλλά και μοναδικά, όλα όσα ακούγαμε στις ταβέρνες, καθώς έπιναν το κρασί τους οι γερο - ναυτικοί, που ύστερα από μια θαλασσοπνιγμένη ζωή είχαν πια αποτραβηχτεί και ξαναζούσαν για δεύτερη φορά με τις διηγήσεις και τις θύμησες της ζωής και της θάλασσας τη μεγάλη δοκιμασία. Είχε μαγεία εκείνος ο κόσμος, καθώς ξεδίπλωνε με την μπρατσέρα του την αξιοσύνη του, αλλά και το θαλασσοπνιγμό του.

ΜΙΑ ΚΟΥΠΑ θηνιάτικη μαυροδάφνη που τη συντρόφευε ένα πλοκάμι χταποδιού πάνω στη θράκα ή ένα αυτί μπακαλιάρου ή κανένας σκουρέντζος (ρέγκα) έφταναν για να τραβήξουν τις ιστορίες πέρα από τα μεσάνυχτα και να κλείσουν τη βραδιά τους στα ενδιάμεσα με τις αριέττες και που καθένας της συντροφιάς είχε το ρόλο του.

ΜΟΡΦΕΣ σεβάσμιες, που η αλμύρα της θάλασσας είχε βαθιά σκαμμένο το πρόσωπο που είχαν κι άνοιγαν και κουμάνταραν το λόγο και τις ιστορίες, μας ταξίδευαν στης Μαύρης Θάλασσας τα πόρτα, μας άναβαν την αγωνία, καθώς, μαέστροι στη διήγηση, έδιναν λέξη με λέξη το χαροπάλεμα του καραβιού στης Μαύρης Θάλασσας το μπουγάζι.

ΑΝΟΙΓΕ έτσι κάθε βράδυ στης ταβέρνας τα τραπέζια ένα αλλιώτικο της ναυτοσύνης «φροντιστήριο», που πλούτιζε μοναδικά τα όσα μαθαίναμε στο σχολειό. Συχνά τα ναυάγια, οι ναυτικές τραγωδίες που τύχαιναν άνοιγαν και τροφοδοτούσαν τη θεματολογία τους και γινόταν κριτική πάνω στα δυστυχήματα.

ΟΙ ΜΠΡΑΤΣΕΡΕΣ μας ταξίδευαν για το Πλοέστι, το Σουλινά, την Οντέσα και τ' άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Κουβαλούσαν κάθε λογής δικά μας προϊόντα και φόρτωναν να μας φέρουν το ρούσικο στάρι.

ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ, λοιπόν, από τα μικρά, από του σχολειού τα χρόνια, είχαμε έναν πρώτο βασικό γεωγραφικό «εξοπλισμό» και έτσι, κάμποσα χρόνια αργότερα, θα βρισκόμαστε έτοιμοι για τ' άλλα ταξίδια, αυτά που θα κάναμε πια επίσης κάθε νύχτα, ακούγοντας το ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας να μεταδίδει όλα τα νέα για την τιτανομαχία του Κόκκινου Στρατού με τους χιτλεροφασίστες εισβολείς.

ΔΕΝ σβήνει τίποτε στη μνήμη μας την τεράστια εισφορά της μεγάλης χώρας του Λένιν, για να φτάσει η πολυπόθητη μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, η 9η του Μάη του 1945, που σε συμβολική σύμπτωση, μέσα στην καρδιά της άνοιξης, στον ανθό της ζωής, σταμάτησε το έργο του θανάτου.

ΜΠΟΡΕΙ, βέβαια, να 'χαμε τα βασικά γεωγραφικά σημάδια, αυτά που μας έδιναν το στίγμα της τιτανομαχίας^. ξέραμε, βέβαια, την Οδησσό, το Κίεβο, το Λένινγκραντ, αλλά, καθώς φούντωνε όλο και περισσότερο ο πόλεμος, ένα νέο κι άγνωστο σε μας ως τότε ονοματολόγιο σε περιοχές, σε μικρές πόλεις, λίμνες, αλλά και χωριά, έφτανε με τα ερτζιανά κάθε βράδυ, καθώς, παράνομα βέβαια, ακούγαμε τις εκπομπές της Μόσχας από τα ραδιόφωνα, που φαίνονταν να 'ναι σφραγισμένα κι, όμως, εμείς επιδέξια τα 'χαμε ξεσφραγίσει και τα λειτουργούσαμε, με πολλούς, βέβαια, κινδύνους.

ΑΓΝΩΣΤΑ τα περισσότερα ονόματα, κουκκίδες γης στο χάρτη, όταν γυρεύαμε να τα προσδιορίσουμε. Τα μαντεύαμε έτσι κάθε βράδυ, καθώς οι φοβερές μάχες τα ξεχώριζαν και, φυσικά, τα έφερναν στο προσκήνιο. Τώρα η γεωγραφία αυτή της ελπίδας μάς έφερνε στα πεδία της πιο μεγάλης μάχης που έδωσε ο Κόκκινος Στρατός, συντρίβοντας με τεράστιες θυσίες τη μεγαλύτερη στρατιωτική μηχανή, αυτήν των χιτλερικών.

ΤΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ όλα αυτά, τα 'χουμε ολοζώντανα και τα τιμούμε, όπως τα χάραξε για πάντα η Ιστορία, με την ευγνωμοσύνη της ανθρωπότητας στη μεγάλη χώρα του Λένιν, για τις πελώριες θυσίες που έδωσε, για τον αποφασιστικό και καθοριστικό ρόλο που έπαιξε για να φτάσει η μεγάλη αυτή Μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης.

ΣΤΗΝ καρδιά της Αθήνας και στον πιο ταιριαστό τόπο, στο χώρο του Πανεπιστημίου, γιορτάσαμε τα 56 χρόνια. Η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση τίμησε, όπως έπρεπε, τη μεγάλη αυτή επέτειο, που με κάθε τρόπο οι «νεοταξίτες» επιζητούν να τη σβήσουν. Είναι και πάντα θα μένει ένα μεγάλο ορόσημο στον αγώνα ενάντια στους ιμπεριαλιστές. Στον αγώνα της λευτεριάς και της ειρήνης. Ημέρα των λαών, Ημέρα της ανθρωπότητας.