Χιλιάδες δάνεια, χιλιάδες κατοικίες που θα... δοθούν, τεράστιες δυνατότητες που ανοίγονται για τον ΟΕΚ, μακρόπνοο έργο το «λυμπιακό Χωριό και άλλα πολλά εύηχα χρησιμοποιεί η κυβέρνηση και για να αξιοποιήσει για άλλη μια φορά τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας για προεκλογικές σκοπιμότητες, αλλά και κυρίως να καλύψει τις καθοριστικές παρεμβάσεις της στη δραστηριότητα του Οργανισμού, που υποθηκεύουν το μέλλον του και ανοίγουν επικίνδυνους δρόμους.

Η ανάληψη από τον ΟΕΚ της κατασκευής του Ολυμπιακού Χωριού και μάλιστα μέσω της δημιουργίας ανώνυμης εταιρίας στην οποία θα μπορούν να συμμετέχουν και ιδιώτες (!) στοχεύει στην απαλλαγή του κρατικού προϋπολογισμού από το τεράστιο κόστος του έργου. Ταυτόχρονα, αποτελεί το πρώτο βήμα ιδιωτικοποίησης δραστηριοτήτων του ΟΕΚ και σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες θα το ακολουθήσουν κι άλλα.

Ενας ολόκληρος ετήσιος προϋπολογισμός του ΟΕΚ απαιτείται - σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις - για την ολοκλήρωση του Ολυμπιακού Χωριού. Ενός Οργανισμού που χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις εισφορές εργαζομένων - εργοδοτών, ενώ η κρατική επιδότηση που εγγράφεται κάθε χρόνο στον κρατικό προϋπολογισμό ανέρχεται στα 100 εκατ. δρχ., από τα οποία τελικά δίνονται 80 - 90 εκατ. δρχ. Αυτό δεν εμπόδισε τον υπουργό Εργασίας να εξαγγείλει 12.500 δάνεια για το 2000, καθώς και δημοπρατήσεις 4.500 κατοικιών, παραχωρήσεις χιλιάδων κατοικιών κλπ.

Η είσοδος από την πλαϊνή πόρτα των ιδιωτών στις δραστηριότητες του ΟΕΚ, είναι το αποκορύφωμα απανωτών παρεμβάσεων που έχουν γίνει από τις κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια και που έχουν ουσιαστικά μετατρέψει τον Οργανισμό σε ιμάντα μεταφοράς πελατών - κατά χιλιάδες - στις τράπεζες.

Ο ρόλος του ΟΕΚ έχει επικεντρωθεί στο να στέλνει πελάτες στις τράπεζες

Σημαντική αλλοίωση στον κοινωνικό χαρακτήρα του ΟΕΚ επιφέρει ο τελευταίος νόμος 2736/99, ο οποίος καθιέρωσε «νέες μορφές στεγαστικής συνδρομής». Οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης περί ενίσχυσης και βελτίωσης δήθεν της δραστηριότητας του ΟΕΚ, με τις «νέες μορφές», δεν μπορούν να κρύψουν τη ριζική αλλαγή φυσιογνωμίας του.

Μια από τις «νέες μορφές» παρεκτροπής του ΟΕΚ από τον κοινωνικό του ρόλο είναι η ενοικίαση κατοικιών. Συγκεκριμένα, στο νόμο (άρθρο 1) προβλέπεται η δυνατότητα του ΟΕΚ να νοικιάζει κατοικίες σε δικαιούχους του. Οι τελευταίοι θα καταβάλλουν νοίκι, ίσο με το 1/400 της τιμής της κατοικίας. Μετά την παρέλευση πενταετίας και μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας, οι συγκεκριμένοι δικαιούχοι θα μπορούν να αγοράσουν την κατοικία, καταβάλλοντας όμως εφάπαξ το ποσό της τιμής διάθεσης της κατοικίας, αφού αφαιρεθεί το ποσό που έχουν δώσει ως ενοίκιο. Αν δεν μπορούν οι δικαιούχοι να καταβάλουν το ποσό αυτό, τότε χάνουν και την κυριότητα, αλλά και τη δυνατότητα παραπέρα ενοικίασης της κατοικίας.

Ο ΟΕΚ έχει τις δυνατότητες να προσφέρει ποιοτική και φθηνή κατοικία, αν τον αφήσουν

Μια ακόμα «νέα μορφή», που λειτουργεί συμπληρωματικά με την παραπάνω, είναι η δυνατότητα (άρθρο 2) να πραγματοποιεί ο ΟΕΚ προγράμματα κατασκευής οικισμών, των οποίων οι κατοικίες θα δίνονται , κατά προτεραιότητα, σε δικαιούχους δανειολήπτες, δηλαδή σε όσους έχει χορηγηθεί δάνειο από τα σχετικά προγράμματα του ΟΕΚ. Με τον τρόπο αυτό, και με δεδομένες τις οικονομικές δυνατότητες του Οργανισμού, περιορίζεται ακόμα περισσότερο ο αριθμός των κατοικιών που θα παραχωρούνται με κλήρωση. Στο σύστημα παραχώρησης κατοικιών με κλήρωση έχουν προτεραιότητα οι οικονομικά ασθενέστεροι δικαιούχοι.

Ωστόσο, το πιο καθοριστικό χτύπημα, που ανοίγει τους «ασκούς του Αιόλου», δίνεται στο άρθρο 12, παρ. 1 του νόμου. Σε αυτό προβλέπεται ότι ο ΟΕΚ μπορεί να ιδρύει μαζί με οικοδομικούς συνεταιρισμούς, εταιρίες ενεργού πολεοδομίας, τράπεζες, άλλα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή και ιδιώτες - ιδιοκτήτες ακινήτων, εταιρίες μεικτής οικονομίας!!! Οι εταιρίες αυτές θα έχουν «αποκλειστικό σκοπό τη μελέτη, εκτέλεση έργων ανάπτυξης ή αναμόρφωσης σε ζώνες ενεργού πολεοδομίας, ενδεχομένως και την αγορά ή πώληση ή εκμετάλλευση των ακινήτων που περιλαμβάνονται στη ζώνη»!!!

Είναι χαρακτηριστικό ότι μια από τις δραστηριότητες στις οποίες θα κινηθεί ο ΟΕΚ τα επόμενα χρόνια - όπως παρουσιάστηκαν κατά την πρόσφατη συνέντευξη του υπουργού - είναι η κατασκευή κατοικιών από κοινού με μεγάλες βιομηχανικές μονάδες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (!) για τη στέγαση του προσωπικού τους. Χωρίς να διασφαλίζεται καν ότι οι εργαζόμενοι αυτών των επιχειρήσεων καταβάλλουν εισφορές υπέρ ΟΕΚ, ώστε να είναι δικαιούχοι του.

Τα παραπάνω είναι η κορύφωση μιας σειράς χτυπημάτων που έχουν δοθεί σταδιακά στον κοινωνικό χαρακτήρα του ΟΕΚ, με τη χειροτέρευση των όρων και προϋποθέσεων, είτε για να είναι κάποιος εργαζόμενος δικαιούχος, είτε για να πάρει δάνειο.

Το Σεπτέμβρη του '96, για παράδειγμα, με υπουργική απόφαση αυξήθηκε ο αριθμός των ενσήμων που απαιτούνται για να μπορεί κάποιος να είναι δικαιούχος του ΟΕΚ. Μάλιστα, η αύξηση αφορούσε στις κατηγορίες εργαζομένων με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Ετσι, οι εργατοϋπάλληλοι με τρία παιδιά χρειάζονται πλέον 1.600 ένσημα για να είναι δικαιούχοι, από 1.000 ένσημα που χρειάζονταν προηγούμενα. Οι εργατοϋπάλληλοι με τέσσερα παιδιά χρειάζεται να έχουν 1.300 ένσημα, από 750 ένσημα που απαιτούνταν προηγούμενα.

Πέρσι το Μάρτη γίνεται ακόμα μια σημαντική αρνητική παρέμβαση από την κυβέρνηση. Χιλιάδες δικαιούχοι, που είχαν πάρει εγκρίσεις δανείων από το πρόγραμμα Ενιαίο Στεγαστικό Ανακυκλούμενο Κεφάλαιο (ΕΣΑΚ), μεταφέρονται με μια απλή υπουργική απόφαση στο πρόγραμμα δανείων διπλής επιδότησης του επιτοκίου. Να σημειώσουμε πως το πρόγραμμα ΕΣΑΚ αφορά σε δάνεια με κεφάλαια του Οργανισμού και με πολύ χαμηλό τόκο, από 5% μέχρι 0%.

Η μεταφορά από το ΕΣΑΚ στο δανειοδοτικό πρόγραμμα διπλής επιδότησης του επιτοκίου σήμαινε δραματική αλλαγή προς το χειρότερο των όρων αποπληρωμής των δανείων για τους συγκεκριμένους δικαιούχους. Ειδικότερα, η περίοδος εξόφλησης του δανείου μειώθηκε από τα 25 χρόνια στα 20 χρόνια, ενώ τα επιτόκια αποπληρωμής αυξήθηκαν. Για παράδειγμα, οι δικαιούχοι με 2 παιδιά - σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου - πληρώνουν 5,5% επιτόκιο, από 4% που θα πλήρωναν στο πρόγραμμα ΕΣΑΚ. Οι δικαιούχοι με τρία παιδιά πληρώνουν 4,5% επιτόκιο, από 2% που θα πλήρωναν προηγούμενα.

Επιπλέον, η παραπάνω κυβερνητική ενέργεια σήμαινε ουσιαστικά το τέλος του δανειοδοτικού προγράμματος ΕΣΑΚ, αφού είναι ανύπαρκτο στα νέα προγράμματα του ΟΕΚ. Το μόνο δανειοδοτικό πρόγραμμα για ανέγερση ή αγορά κατοικίας που «τρέχει» είναι το πρόγραμμα διπλής επιδότησης επιτοκίου. Και σε αυτό το πρόγραμμα υπήρξαν αλλαγές προς το χειρότερο. Ετσι, η διάρκεια εξόφλησης μειώθηκε στα 15 χρόνια από 20 χρόνια που ίσχυε προηγούμενα σε αυτό το πρόγραμμα. Επίσης, μειώθηκε η διάρκεια που ο ΟΕΚ επιδοτεί το επιτόκιο, από τα 15 στα 9 χρόνια. Με άλλα λόγια, οι δικαιούχοι που παίρνουν αυτά τα δάνεια πληρώνουν πλέον και μεγαλύτερες δόσεις και με μεγαλύτερο επιτόκιο.

Κύριος στόχος του ΟΕΚ ήταν στον ιδρυτικό του νόμο και έπρεπε να είναι η κατασκευή κατοικιών για τους δικαιούχους του. Πολύ περισσότερο που ο Οργανισμός έχει όλες τις δυνατότητες να προσφέρει ποιοτική κατοικία με χαμηλό κόστος. Ομως, και εδώ η παρέμβαση των κυβερνήσεων ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση, με τη συνεχή μείωση των κατασκευαστικών προγραμμάτων και την αντίστοιχη διόγκωση δανειοδοτικών προγραμμάτων. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του ίδιου του ΟΕΚ, για τη διετία, π.χ. '98 - '99. Ετσι, διατέθηκαν 234 δισ. δρχ. για το σύνολο των προγραμμάτων του. Από αυτά, μόλις 43,5 δισ. δρχ. αφορούσαν στα κατασκευαστικά προγράμματα, ενώ 172 δισ. δρχ. διατέθηκαν για τα, διαφόρων μορφών, δάνεια.

Αποτέλεσμα είναι, σε συνδυασμό και με την κατάργηση του δανειοδοτικού προγράμματος ΕΣΑΚ, ο ΟΕΚ να λειτουργεί ως τροφοδότης των διαφόρων τραπεζών. Οι χιλιάδες δικαιούχοι του μετατρέπονται σε «πελάτες» των τραπεζών, που θα κρίνουν κατά πόσο είναι «φερέγγυοι», εξοβελίζοντας έτσι τους εποχικά απασχολούμενους, τους εργαζόμενους χωρίς σταθερό εισόδημα...

Η οριοθέτηση του χώρου στον οποίο θα κατασκευαστεί το Ολυμπιακό Χωριό

Η δικαιολογία που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για τη σκοπιμότητα της ίδρυσης αυτής της εταιρίας, δηλαδή η ταχύτητα και η ευελιξία που αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, αποτελούν το καλύτερο πρόσχημα για την είσοδο του ΟΕΚ σε απρόβλεπτες περιπέτειες. Το έργο, συνολικού κόστους 130 δισ. δρχ. (σύμφωνα με αισιόδοξους υπολογισμούς της κυβέρνησης) θα γίνει με χρήματα των δικαιούχων του ΟΕΚ, αφού, όπως ισχυρίζεται μέχρι σήμερα η κυβέρνηση, τα 2.500 σπίτια που θα κατασκευαστούν, θα παραχωρηθούν σε αυτούς, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Ομως, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται αντίθετες με την παραπάνω δέσμευση διατάξεις, αφού προβλέπεται πως η εταιρία «Ολυμπιακό Χωριό 2004 ΑΕ», θα μπορεί να παραχωρήσει το έργο σε ιδιώτες! Κι αυτό ενώ ο ΟΕΚ θα κληθεί να καταβάλει το υπέρογκο ποσό (απαλλοτριώσεις, κατασκευή, αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, χρηματοδότηση και κάθε άλλη δαπάνη για την ίδρυση και λειτουργία της νέας εταιρίας)...

Ετσι, η υπό ίδρυση εταιρία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «μεσάζοντας» για την παραχώρηση της κατασκευής αλλά και της εκμετάλλευσης του έργου σε ιδιώτες. Αλλωστε, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι «προς εκπλήρωση του σκοπού της (σ.σ. κατασκευή και εκμετάλλευση του Ολυμπιακού Χωριού) η εταιρία μπορεί να ιδρύει άλλες εταιρίες ή να συμμετέχει σε αυτές». Η νέα εταιρία, που όπως ορίζει το νομοσχέδιο, θα λειτουργεί με βάση τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, θα μπορεί να κάνει... μπίζνες με τα χρήματα των εργαζόμενων δικαιούχων του Οργανισμού, αφού σε άλλο σημείο του νομοσχεδίου αναφέρεται πως «οι πόροι της εταιρίας μπορούν να προέρχονται από την επιχειρηματική δραστηριότητα»...

Την ίδια στιγμή, η χρηματοδότηση και η επιχορήγηση της εταιρίας από την πλευρά του ΟΕΚ, είναι χωρίς παροχή εγγυήσεως εκ μέρους της εταιρίας «Ολυμπιακό Χωριό 2004» και χωρίς υποχρέωση επιστροφής των αντίστοιχων χρηματικών ποσών που διατίθενται από τον ΟΕΚ. Αυτή ακριβώς η πρόβλεψη δίνει ξεκάθαρα το στίγμα αλλά και το στόχο του νομοσχεδίου, που δεν είναι άλλος από την οικονομική αφαίμαξη του Οργανισμού, προκειμένου να κατασκευαστεί ένα έργο το οποίο δεν αποκλείεται να παραχωρηθεί για εκμετάλλευση σε ιδιώτες.

Τα στοιχεία που παρέθεσε ο Αντώνης Αντύπας, μέλος του ΔΣ του ΟΕΚ, σε συνεδρίαση του ΔΣ του Οργανισμού, είναι αποκαλυπτικά για το τι σημαίνει για τον ΟΕΚ η κατασκευή του Ολυμπιακού Χωριού σύμφωνα με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου, όπως και της σύμβασης που έχει υπογράψει ο ΟΕΚ με την Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004».

«Το κόστος του τετραγωνικού μέτρου στον ΟΕΚ είναι 130 - 150.000 δρχ. Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, ο ΟΕΚ θα κατασκευάσει περίπου 230.000 τ.μ. που προορίζονται για κατοικίες. Αυτά θα στοιχίσουν περίπου 100 δισ. δρχ. Δηλαδή το κάθε σπίτι θα στοιχίσει στον Οργανισμό 40 εκατομμύρια δρχ. Αν σε αυτά προσθέσουμε και το κόστος μετασκευής, τότε το κόστος είναι απαγορευτικό από τη φύση του Οργανισμού που είναι η διασφάλιση των συμφερόντων των δικαιούχων μας». Είναι προφανές πως τα οικονομικά δεδομένα που παρουσίασε το μέλος του ΔΣ αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση βάζει σε «ολυμπιακές» περιπέτειες τον ΟΕΚ.

Οι μεθοδεύσεις της κυβέρνησης είναι αυτές που προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ) που με ανακοίνωσή του ζήτησε την απεμπλοκή του ΟΕΚ από την κατασκευή ενός έργου που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον του Οργανισμού.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η θυγατρική εταιρία θα έχει την αρμοδιότητα:

1. Να εκπονεί μελέτες, να αναθέτει τη σύνταξη μελετών ή να συμμετέχει στην εκπόνηση μελετών που σχετίζονται με την ανέγερση του Ολυμπιακού Χωριού και των συνοδευτικών αυτού εγκαταστάσεων στη θέση Λεκάνες του Δήμου Αχαρνών, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων και μετά την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων ως πρότυπος οικιστικός πυρήνας και πολεοδομικό κέντρο.

2. Να δημοπρατεί, κατασκευάζει, επιβλέπει ή αναθέτει την κατασκευή του παραπάνω έργου με αυτοχρηματοδότηση ή συγχρηματοδότηση ή με το σύστημα της αντιπαροχής ή παραχώρησης προκειμένου να κατασκευαστούν σ' αυτό κάθε είδους κτιριακά συγκροτήματα, κτίρια ή κτίσματα τα οποία θα εξυπηρετούν τις ανάγκες στέγασης, σίτισης, άθλησης, ιατρικής περίθαλψης, ψυχαγωγίας και εκπλήρωσης θρησκευτικών καθηκόντων, τόσο των αθλητών που θα λάβουν μέρος στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2004, όσο και των οικιστών - δικαιούχων του ΟΕΚ, οι οποίοι θα κατοικήσουν το Ολυμπιακό Χωριό μετά τη λήξη των αγώνων.

3. Να διαμορφώνει τους ελεύθερους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, να κατασκευάζει ή αναθέτει την κατασκευή δρόμων πρόσβασης, πεζοδρόμων, ποδηλατοδρόμων και εν γένει κάθε είδους έργων υποδομής, αναγκαίων για την εύρυθμη λειτουργία του Ολυμπιακού Χωριού.

4. Να προβαίνει στη συντήρηση, επισκευή, μετασκευή ή αναδιαρρύθμιση τόσο των κατοικιών του Ολυμπιακού Χωριού όσο και των κτιριακών συγκροτημάτων, κτιρίων, ώστε μετά τους αγώνες να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μόνιμων οικιστών και στις ανάγκες των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής.

5. Να συνάπτει κάθε είδους συμβάσεις με το Δημόσιο ή με οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, σχετικές με την κατασκευή και επίβλεψη κατασκευής του Ολυμπιακού Χωριού, τη διαχείριση, εκμετάλλευση, μίσθωση, πώληση, ανταλλαγή, δωρεά, προσωρινή παραχώρηση της χρήσης και οριστική μεταβίβαση της κυριότητας των οικιών, κτιριακών συγκροτημάτων, κτιρίων και εν γένει κατασκευών του Ολυμπιακού Χωριού καθώς και των ελεύθερων χώρων αυτού.

Το νομοσχέδιο προβλέπει πως το ΔΣ της νέας εταιρίας θα είναι επταμελές και θα αποτελείται από τον πρόεδρο, τον διευθύνοντα σύμβουλο και πέντε μέλη. Ο πρόεδρος του ΔΣ ορίζεται με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Τέσσερα μέλη του ΔΣ ορίζονται ύστερα από απόφαση του ΔΣ του ΟΕΚ και ένα μέλος ορίζεται από τον υπουργό Πολιτισμού. Οσον αφορά το μετοχικό κεφάλαιο της νέας εταιρίας, «ορίζεται σε 100 εκατομμύρια δρχ. και αναλαμβάνεται ολόκληρο από τον ΟΕΚ και καταβάλλεται όπως ορίζει το καταστατικό της εταιρίας. Για το κεφάλαιο αυτό εκδίδεται ένας ονομαστικός αναπαλλοτρίωτος τίτλος που ανήκει στον ΟΕΚ». Βέβαια, όπως είναι φυσικό και από το ίδιο το κόστος του έργου (πάνω από 130 δισ. δρχ.), οι αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας μέχρι την ολοκλήρωση του έργου θα είναι πολλές. Ετσι, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ΟΕΚ θα διατηρήσει αυτή τη μία και αρχική μετοχή στη νέα εταιρία...