Eurokinissi

Χαρακτηριστικά, η εκπρόσωπος του ελληνικού ΥΠΕΞ Λ. Ζωχιού στη χθεσινή τακτική ενημέρωση των δημοσιογράφων επιβεβαίωσε ότι την Παρασκευή φτάνει στην Αθήνα για συνάντηση με τον υπουργό Γ. Γεραπετρίτη ο Ακίλα Σάλεχ, πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης (με έδρα τη Βεγγάζη, στη ζώνη Χάφταρ).

Η κυβέρνηση διαρρέει ότι θα εκφράσει την αντίθεση της Αθήνας στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες να καταλήξει σε κάποια συνεννόηση με Τρίπολη και Βεγγάζη για τις θαλάσσιες ζώνες μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης, από το ΥΠΕΞ δεν έχουν ακόμα κάποια ημερομηνία για το πότε θα συνεδριάσουν οι αρμόδιες επιτροπές των δύο χωρών για τις «τεχνικές συνομιλίες» (η συνάντηση είναι να γίνει στην Τρίπολη).

Βέβαια, καθώς στο παζάρι για τα δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο τον τόνο δίνουν οι μπίζνες, τον Γενάρη ετοιμάζεται επιχειρηματική αποστολή στη Βεγγάζη με επικεφαλής τον αρμόδιο υφυπουργό Χ. Θεοχάρη. Καθώς δε «δουλίτσες» και στρατιωτική εμπλοκή πάνε μαζί, η εκπρόσωπος δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη ναυτική αποστολή της ΕΕ στα ανοιχτά της Λιβύης, «IRINI», όπου η Αθήνα στέλνει σε μόνιμη βάση φρεγάτα, χαρακτηρίζοντάς την «βασικό εργαλείο» για τον έλεγχο του εμπάργκο όπλων στην πολύπαθη χώρα.

Προηγουμένως, σήμερα ο Γεραπετρίτης βρίσκεται στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ενώ κατόπιν μεταβαίνει στη Βιέννη, όπου αύριο Πέμπτη γίνεται η υπουργική σύνοδος του ΟΑΣΕ.

Ερωτηθείσα σχετικά, η Ζωχιού είπε ότι δεν έχει προγραμματιστεί κάποια συνάντηση του Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του, Χ. Φιντάν, στο περιθώριο της Συνόδου στις Βρυξέλλες. Είπε επίσης ότι «αναζητούνται ημερομηνίες» για τους επόμενους γύρους Πολιτικού Διαλόγου και Θετικής Ατζέντας με την τουρκική αστική τάξη, που σε κάθε περίπτωση αναμένονται πια στο 2026. Δεν είχε δε κάτι να ανακοινώσει για την τύχη της πρότασης της ελληνικής κυβέρνησης για μια 5μερή (με Τουρκία, Κύπρο, Αίγυπτο, Λιβύη) για τα μερίδια της καπιταλιστικής «λείας» στην περιοχή. Σε κάθε περίπτωση, γράφεται ότι ο Γεραπετρίτης δεν λαμβάνει ιδιαίτερα θετικές ανταποκρίσεις από τις πλευρές τις οποίες βολιδοσκοπεί.

Εξάλλου, η εκπρόσωπος κλήθηκε να τοποθετηθεί για τις πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη στην Τουρκία Τ. Μπάρακ ότι χρειάζεται «μια νέα περιφερειακή τάξη πραγμάτων», συμφωνώντας στην ιδέα για δημιουργία ενός «φόρουμ» μεταξύ Τουρκίας - Ελλάδας, υπό την έννοια ότι θα αποτελέσει έναν «καλό οδικό χάρτη» για «ένα νέο πλέγμα συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Η εκπρόσωπος απάντησε ότι τα τελευταία δυόμισι χρόνια η Αθήνα έχει πετύχει μια «λειτουργική σχέση» με τη γείτονα και «ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας», για να αποφεύγονται εντάσεις και κρίσεις, όπως είπε. Αφησε βέβαια ανοιχτό παράθυρο για παρέμβαση των Αμερικανών, χαρακτηρίζοντας «σημαντικό» στην όλη υπόθεση «να υπάρχει θετική προαίρεση τρίτων», αν και έσπευσε να συμπληρώσει ότι αυτά τα θέματα «τα χειριζόμαστε διμερώς». Σε κάθε περίπτωση, υποστήριξε ότι δεν έχει εκδηλωθεί κάποια «πρωτοβουλία» όπως αυτή που σκιαγράφησε ο Μπαράκ, ή τουλάχιστον «δεν έχει περιέλθει σε γνώση» του ελληνικού ΥΠΕΞ.

Ταυτόχρονα η εκπρόσωπος απέφυγε να κάνει το οποιοδήποτε σχόλιο για τις απαράδεκτες δηλώσεις Μπάρακ, τύπου «δεν έχει νόημα Ελλαδα και Τουρκία να κρατούν ακόμη έριδες για γεγονότα που έγιναν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια πριν», παρουσιάζοντας ως ...παρωχημένες έριδες το γεγονός ότι η Αγκυρα αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε μια σειρά τμήματα του Αιγαίου, μιλά για «τουρκική μειονότητα» σε Θράκη και Δωδεκάνησα, απειλεί με casus belli σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων κ.λπ.

Στο μεταξύ, προσπαθούν να ενισχύσουν τις σχέσεις με άλλα κεφάλαια της περιοχής. Π.χ. στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ο Γεραπετρίτης αναμένεται να τονίσει ότι χρειάζονται «ισχυρότεροι δεσμοί» με τις χώρες της λεγόμενης Νότιας Γειτονίας, εξ ου και η υφυπουργός Εξωτερικών Αλ. Παπαδοπούλου βρέθηκε ήδη στο Κάιρο για «πολιτικές διαβουλεύσεις», σε επιβεβαίωση του «στρατηγικού χαρακτήρα» των ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων όπως λένε από το ΥΠΕΞ, ενώ έτερος υφυπουργός, ο Θεοχάρης, μετείχε χθες σε φόρουμ Ελλάδας - Αιγύπτου στο πλαίσιο επιχειρηματικής αποστολής.

Αλλωστε τα ΝΑΤΟικά σχέδια απαιτούν και «θυσίες» για τη «συνοχή» απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, με την κυβέρνηση να χαρακτηρίζει «ευπρόσδεκτη» την αμερικανική και κάθε άλλη πρωτοβουλία για «ειρήνευση» στο Ουκρανικό, όπως λένε τα σχέδια για αλλαγές συνόρων αλλά και προετοιμασία για παραπέρα κλιμάκωση των ανταγωνισμών, με την κυβέρνηση να λέει ότι ο Γεραπετρίτης θα σταθεί στην ανάγκη το ΝΑΤΟ «να αξιολογήσει τις εξελίξεις» και «να ετοιμάσει τα επόμενα βήματα» του πολέμου.

Εξάλλου πάνε μόνο λίγες μέρες από όταν ο υπουργός Αμυνας Ν. Δένδιας έλεγε για τις νέες φρεγάτες που αγοράζουν από τη Γαλλία και άλλες που θέλουν από την Ιταλία ότι «οι καινούργιες φρεγάτες, τα καινούργια πλοία είναι πάρα πολύ ακριβά εργαλεία για να μένουν περιορισμένα σε μια στενή θάλασσα όπως το Αιγαίο, εκτεθειμένα σε σύγχρονες απειλές». Αρα τον στέλνουν αλλού, όπου «ο στόλος θα είναι ελεύθερος να επιχειρεί αλλά όχι δεσμευμένος μέσα στη στενή θάλασσα» όπως είπε, επιβεβαιώνοντας ότι πανάκριβοι εξοπλισμοί γίνονται για αποστολές χιλιάδες μίλια μακριά από την πατρίδα, που καμία σχέση δεν έχουν με την άμυνα της χώρας. Στα ΝΑΤΟικά αυτά προτάγματα για αποστολές εκτός συνόρων, άλλωστε, προσαρμόζεται και όλη η δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, με το κατάπτυστο σχετικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης, που οι στρατιωτικοί απαιτούν την απόσυρσή του.

«Περίοδο με αρκετές προκλήσεις για την ΕΕ» χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αυτή που διανύει σήμερα η ιμπεριαλιστική συμμαχία, εκφράζοντας την ετοιμότητα της κυβέρνησής του να συνεισφέρει ενόψει της προεδρίας που αναλαμβάνει (από 1η Γενάρη 2026) ώστε «να ενισχύσουμε τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ από τη μία και από την άλλη να φέρουμε την ΕΕ κοντά στην περιοχή». Υποδεχόμενος στη Λευκωσία την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα, ο Νίκος Χριστοδουλίδης περιέγραψε την «ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου» της ΕΕ ως «μια εθνική αποστολή, για την οποία προετοιμαζόμαστε τα τελευταία δύο χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη και τις διεθνείς εξελίξεις, όπως τις βλέπουμε να εξελίσσονται καθημερινά».

Σε αυτό το πλαίσιο, και καθώς αναμένεται νέος γύρος επαφών στο Κυπριακό, ο Κύπριος ηγέτης επανέλαβε ότι «είμαστε έτοιμοι να προσκαλέσουμε και τον Τούρκο Πρόεδρο να παραστεί στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα γίνει στην Κύπρο στις 23-24 Απριλίου» 2026, αλλά και αντίστοιχα τον Τούρκο ΥΠΕΞ για την άτυπη συνάντηση των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ, απαντώντας σε απορίες που διατυπώνονταν επειδή οι δύο χώρες δεν έχουν επίσημα διπλωματικές σχέσεις.

Μεταξύ άλλων ο Ν. Χριστοδουλίδης άδραξε για άλλη μια φορά την ευκαιρία να τονίσει πως «οι σχέσεις των ΗΠΑ με την ΕΕ είναι υψίστης σημασίας», υποστηρίζοντας ότι «διαχρονικά» όποτε «οι διατλαντικές σχέσεις ήταν ισχυρές, εργαζόμασταν από κοινού», τότε «αντιμετωπίζαμε σαφώς καλύτερα και τις προκλήσεις», προκρίνοντας ως επιθυμία και της κυπριακής προεδρίας «οι σχέσεις των ΗΠΑ με την ΕΕ να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο», αλλά και χαρακτηρίζοντας «σημείο σύγκλισης συμφερόντων» των δύο πλευρών την «περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής».

Αναγγέλλοντας δε τις επόμενες συναντήσεις για το Κυπριακό, επιβεβαίωσε ότι στις 11 Δεκεμβρίου η Μαρία Ανχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, ειδική εκπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ, θα έχει χωριστές συναντήσεις με τις δύο πλευρές, ενώ ήδη «βρίσκονται σε εξέλιξη συναντήσεις των διαπραγματευτών».

Επιπλέον ο Κύπριος Πρόεδρος δήλωσε ξανά έτοιμος «πριν από το τέλος του χρόνου να συμμετάσχω και σε μια διευρυμένη διάσκεψη, που θα οδηγήσει στην ανακοίνωση για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών». Σχολιάζοντας δε δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν ότι η ένταξη στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός στόχος της χώρας του, είπε ότι αν αυτά «ισχύουν στην πράξη, στην ουσία, και δεν είναι απλώς δηλώσεις, είμαστε εδώ για να οδηγήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση, η οποία προϋποθέτει και συγκεκριμένες εξελίξεις στο Κυπριακό, στο πλαίσιο και των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας».

Από τη δική της πλευρά η Μετσόλα εκτίμησε ότι «η Κύπρος στο πηδάλιο θα συμβάλει στην προώθηση μιας πραγματικά γεωπολιτικής Ευρώπης», συμπληρώνοντας πως μια τέτοια Ευρώπη «είναι ακριβώς αυτό που θα ενισχύσει τη δύναμή μας και τη συνοχή μας, τη σημασία της συνοχής μας στη διεθνή σκηνή, είτε σχετικά με την Τουρκία, την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, είτε για τις νέες σχέσεις μας με τις ΗΠΑ».

Οι σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας απασχόλησαν και τις νέες επαφές που είχε την περασμένη βδομάδα ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν στο Βερολίνο, όπου εξετάστηκε και η πορεία της διμερούς συνεργασίας, με έμφαση και στην ασφάλεια.

Στις δηλώσεις του ο Φιντάν στάθηκε στους «μακροχρόνιους δεσμούς» των δύο χωρών, που όπως είπε βασίζονται στη «συνεργασία στο ΝΑΤΟ» και στην «οικονομική αλληλεξάρτηση», επαναλαμβάνοντας ότι «η ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι ελλιπής χωρίς την Αγκυρα».

Ο δε Γερμανός ομόλογός του, Γιόχαν Βάντεφουλ, για πολλοστή φορά χαρακτήρισε την Τουρκία σημαντικό «γεωστρατηγικό εταίρο», που το Βερολίνο θέλει να ανοίξει «ένα νέο κεφάλαιο» στις διμερείς σχέσεις μαζί της.

Να σημειωθεί ότι παρά τους δισταγμούς για τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE της ΕΕ (όπως εκφράστηκαν και στη συνεδρίαση των Ευρωπαίων υπουργών), το Βερολίνο περιλαμβάνεται σε εκείνους που σταθερά τάσσονται υπέρ της ενίσχυσης της «αμυντικής συνεργασίας» με την Αγκυρα, ενώ και η ΕΕ την αντιμετωπίζει ως στρατηγικό εταίρο και ανοίγει την πόρτα της συμμετοχής της στην πολεμική βιομηχανία, μέσω «συμπράξεων» με ευρωπαϊκές βιομηχανίες.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο Βάντεφουλ χαρακτήρισε τις συνομιλίες του με τον Φιντάν «εποικοδομητικές», υπενθυμίζοντας ότι «η Τουρκία υπήρξε πάντα ένας πολύ αξιόπιστος και σταθερός σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Ως γερμανική κυβέρνηση επιδιώκουμε να ανεβάσουμε τις διμερείς μας σχέσεις σε νέο επίπεδο, και ιδιαίτερα να ενισχύσουμε την πτυχή της ασφάλειας».