Από σήμερα ανοίγει τις πύλες της στην Εθνική Πινακοθήκη η νέα ομαδική θεματική έκθεση για το αστικό βίωμα μέσα από το βλέμμα εικαστικών δημιουργών και κινηματογραφιστών, με τίτλο «ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ / URBANOGRAPHY. Η ζωή της πόλης τις δεκαετίες 1950 - 1970».

Η έκθεση φέρνει σε «συνομιλία» τις εικαστικές τέχνες - ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, εγκαταστάσεις, φωτογραφία, σχέδια και αφίσες - με αποσπάσματα από τον δημοφιλή ελληνικό κινηματογράφο, τις ταινίες κριτικού ρεαλισμού και τις έκκεντρες αφηγήσεις. Παρακολουθεί τρεις δεκαετίες ραγδαίου μετασχηματισμού της μεταπολεμικής Ελλάδας, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της στην αστικοποίηση και στον τρόπο που ο άνθρωπος συμμετέχει ή αντιστέκεται στη νέα συνθήκη που του υπαγορεύει το ολοένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον του.

Παρουσιάζοντας 78 δημιουργούς, 202 εικαστικά έργα και 22 ταινίες, η «ΑΣΤΥΓΡΑΦΙΑ» επιχειρεί να χαρτογραφήσει το συνολικό εύρος της έννοιας «αστικό βίωμα», σκιαγραφώντας το κοινωνικό υποκείμενο εντός της πόλης, με όλη τη γοητεία που μπορεί να του ασκεί αλλά και με όλους τους περιορισμούς ή και τους αποκλεισμούς που τη συνοδεύουν, «με την εκθεσιακή αφήγηση να μετακινείται διαρκώς από τη μεγάλη στη μικρή κλίμακα, από την πανοραμική λήψη στο κοντινό πλάνο» όπως εξηγεί η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ και επιμελήτρια της έκθεσης, Συραγώ Τσιάρα.

Σύμφωνα με το επιμελητικό σκεπτικό, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη γίνεται το κατεξοχήν πεδίο συγκρότησης ταυτοτήτων για εσωτερικούς και εξωτερικούς μετανάστες, ενώ η κλίμακα, ο ορίζοντας και η αίσθηση αλλάζουν δραματικά με την κατασκευή πολυκατοικιών και σύγχρονων εμπορικών καταστημάτων, τη διάνοιξη δρόμων, τη δημιουργία πλατειών, την πύκνωση της κυκλοφορίας ανθρώπων και οχημάτων. Διαμορφώνονται καινούργιες σχέσεις ανάμεσα στο μητροπολιτικό κέντρο, στη συνοικία, στο προάστιο, στις προσφυγικές γειτονιές, στην εκτός σχεδίου αυθαίρετη δόμηση. Ενώ το μέσο βιοτικό επίπεδο βελτιώνεται, ταυτόχρονα εμφανίζονται νέοι κοινωνικοί διαχωρισμοί και αποκλεισμοί. Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν τις αλλαγές που συμβαίνουν στο αστικό τοπίο, την ανθρωπογεωγραφία και τη διασύνδεση υλικού και έμψυχου περιβάλλοντος, παρελθόντος και παρόντος.

Η έκθεση φιλοξενείται στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του Κεντρικού Κτιρίου της Εθνικής Πινακοθήκης, έως και του χρόνου τον Μάρτη, και αρθρώνεται σε 7 ενότητες, που φέρουν τους τίτλους: «Σκηνογραφία», «Νοσταλγία», «Γιαπί», «Κοντινό Πλάνο», «Θέαμα», «Ονειρα και Συγκρούσεις», «Υλικότητες».

Δημιουργοί: Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Θεόδωρος Αδαμόπουλος, Αλέκος Αλεξανδράκης, Αχιλλέας Απέργης, Μίνως Αργυράκης, Μιχάλης Αρφαράς, Αγήνωρ Αστεριάδης, Γεώργιος Βακιρτζής, Σπύρος Βασιλείου, Γιώργος Βελισσαρίδης, Λουκάς Βενετούλιας, Νικόλαος Βεντούρας, Ανδρέας Βουρλούμης, Γιάννης Γαΐτης, Δανιήλ Γουναρίδης, Γρηγόρης Γρηγορίου, Δανιήλ (Παναγόπουλος), Ντίνος Δημόπουλος, Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Κλεοπάτρα Δίγκα, Νίκος Εγγονόπουλος, Γιώργος Ιωάννου, Μιχάλης Κακογιάννης, Λευτέρης Κανακάκις, Βλάσης Κανιάρης, Νίκη Καραγάτση, Στέλιος Κασιμάτης, Τάκης Κατσουλίδης, Νίκος Κεσσανλής, Κλέαρχος Κονιτσιώτης, Δημοσθένης Κοκκινίδης, Αλέκος Κοντόπουλος, Αλέξανδρος Κορογιαννάκης, Νίκος Κούνδουρος, Πάνος Κουτρουμπούσης, Αριστέα Κριτσωτάκη, Γιώργος Λαζόγκας, Γιούλικα Λακερίδου, Κωνσταντίνος Μαλάμος, Ροβήρος Μανθούλης, Γεώργιος Μανουσάκης, Τώνια Μαρκετάκη, Δημήτρης Μεγαλίδης, Γιάννης Μιγάδης, Γιάννης Μίχας, Γιάννης Μόραλης, Χρόνης Μπότσογλου, Εύα Μπουλγουρά, Δημήτρης Μυταράς, Νίκος Νικολαΐδης, Ιρα Οικονομίδου, Κλεάνθης Παντιάς, Ρένα Παπασπύρου, Γιώργος Παραλής, Μαρία Πλυτά, Χρύσα Ρωμανού, Αλέκος Σακελλάριος, Γιώργος Σκαλενάκης, Δήμος (Δημοσθένης) Σκουλάκης, Βασίλης Σπεράντζας, Γιάννης Σπυρόπουλος, Ασπα Στασινοπούλου, Δημήτρης Σταύρακας, Παύλος Τάσιος, Τάσσος (Αλεβίζος Αναστάσιος), Παναγιώτης Τέτσης, Γιώργος Τζαβέλλας, Γεώργιος Τούγιας, Γιάννης Τσαρούχης, Αλέκος Φασιανός, Κώστας Φέρρης, Δημήτρης Χαρισιάδης, Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας, Μαρία Χρουσάκη, Γιάννης Ψυχοπαίδης.

Με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του «Ημερολογίου (1929-1939)» του μεγάλου ζωγράφου Βάλια Σεμερτζίδη στη σειρά της «Αρχειοθήκης» του ΜΙΕΤ, ο επιμελητής της έκδοσης Νίκος Χατζηνικολάου, ομότιμος καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, σταχυολογεί αποσπάσματα από το ημερολόγιο και την εκτενή εισαγωγή τα οποία σκιαγραφούν την προσωπικότητα του Βάλια Σεμερτζίδη ως ανθρώπου και καλλιτέχνη.

Η δεκαετία 1929 - 1939, που αποτελεί τον πρώτο τόμο του έργου, καλύπτει τα χρόνια της μαθητείας του νεαρού Βάλια. «Μια μαθητεία», λέει ο Ν. Χατζηνικολάου, «στη ζωή και στον έρωτα, μαθητεία στο Σχολείο των Καλών Τεχνών, μαθητεία στον αγώνα για επιβίωση και στην πάλη για δημιουργία. Το παιδί των προσφύγων από τον Καύκασο, νέος πια ζωγράφος με σημαντικό έργο πίσω του, προχωράει μπροστά χωρίς να μπορεί να φανταστεί τι τον περιμένει τη δεκαετία που έρχεται. Οι μεγαλύτερες δοκιμασίες για τον τόπο και για τους ανθρώπους του θα διαδεχθούν η μία την άλλη: Πόλεμος, Κατοχή, Δοσιλογισμός, Αντίσταση, Δεκεμβριανά, Εμφύλιος. Πώς θα αντιδράσει; Με ποιους θα πορευτεί; Κι η ζωγραφική;».

Αποσπάσματα από το ημερολόγιο:

22.12.36

Νύκτα

[...] Το ζωγραφικό θέμα, η ίδια η ζωγραφική και πλατύτερα η Τέχνη είναι πράγματα που μου γεμίζουν πολύ το μυαλό τώρα τελευταία. Και γίνεται αυτό αφορμή να μην κάμνω τίποτα καινούριο. Φτιάχνω έργα, μα είναι αυτά εμπνευσμένα από πριν. [...]

Απ' εδώ και στο εξής οι πίνακές μου θα γίνονται, και ήδη γίνονται, μονάχα με περιεχόμενο που θα έχει την αποστολή να καλυτερέψει τον άνθρωπο.

Θέλω τα έργα μου να προξενούν σε κείνονε που θα τα δει ένα χαμόγελο που ταυτοχρόνως θα του υγραίνει και τα μάτια από πίκρα. [...]

Θα 'θελα ακόμα η ερχόμενη έκθεσις που θα κάνω, τα έργα να μην τα πουλώ παρά να φωνάζω όλον τον λαό να την δει, να χαρούν τα έργα αυτά και άνθρωποι που δεν μπορούν να τα αγοράσουν. Εκεί θα τείνω. Ολες οι προσπάθειές μου θα είναι τέτοιες.

Τώρα μελετώ τον Τολστόι. Το βιβλίο του για την τέχνη. Βρίσκω εκεί μέσα όλα ό,τι και εγώ συλλογιζόμουν. Είναι ένα βιβλίο που ξεσκεπάζει όλωνε την ψευτιά, όλωνε την πλαστογραφία της μέχρι σήμερα τέχνης. Θα μεταφράσω μερικά απ' αυτά. [...]

«Bridges» είναι ο τίτλος της δισκογραφικής δουλειάς της βιολονίστα Δανάης Παπαματθαίου - Μάτσκε μαζί με τον πιανίστα πατέρα της Ούβε Μάτσκε, η οποία κυκλοφορεί από τη γνωστή σουηδική εταιρεία BIS.

Αυτή η ηχογράφηση συγκεντρώνει έργα για βιολί και πιάνο τεσσάρων Ελλήνων ή ελληνικής καταγωγής συνθετών της διασποράς. Η ιδέα γι' αυτή την παραγωγή ξεκίνησε από τη διατριβή της Δ. Παπαματθαίου - Μάτσκε, η οποία έχει ως θέμα τη σονάτα για βιολί και πιάνο Ελλήνων συνθετών της διασποράς μετά το 1950. Κατά τη διαδικασία αυτή, συνάντησε όλο και πιο ενδιαφέρουσα μουσική και έθεσε ενδιαφέροντα ερωτήματα: Τι συμβαίνει στους ανθρώπους που αλλάζουν πατρίδα για κάθε είδους λόγους; Με ποιους τρόπους αυτό διαμορφώνει το άτομο; Αναδύεται κάτι νέο; Χάνουν οι άνθρωποι τη σύνδεσή τους με την πατρίδα τους ή κάτι μένει πάντα; Πώς αυτό εκφράζεται στη μουσική δημιουργία ή στον προσωπικό τρόπο ερμηνείας;

Περιλαμβάνονται έργα των Boris Papandopulo (1906-1991), Ντίνου Κωνσταντινίδη (1929-2021), Δημήτρη Τερζάκη (1938) και του Κώστα Γιαννίδη, ψευδώνυμο του Γιάννη Κωνσταντινίδη (1903-1984).

Μετά το Καλλιμάρμαρο ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου γιορτάζει τα 50 χρόνια παρουσίας του στην ελληνική δισκογραφία με δύο μεγάλες συναυλίες στη Θεσσαλονίκη, στο στάδιο του Απόλλωνα Καλαμαριάς, σήμερα Τετάρτη και αύριο Πέμπτη.

Μια συναυλία - αναδρομή στο παρελθόν, με προβολή σπάνιου οπτικού υλικού από την πενηντάχρονη πορεία του Βασίλη. Μια συγκινητική αλλά και γεμάτη ορμή συναυλία, που θα μας ταξιδέψει σε δίσκους - σταθμούς, ιστορικές συναυλίες, διαχρονικά αγαπημένα τραγούδια, ιστορίες και παρέες που έγραψαν Ιστορία.

Συνοδοιπόροι στο μουσικό ταξίδι του Βασίλη οι μόνιμοι συνεργάτες του, με τον Ανδρέα Αποστόλου στις ενορχηστρώσεις και στο πιάνο, τον Βαγγέλη Πατεράκη στο ηλεκτρικό μπάσο, τον Στέφανο Δημητρίου στα ντραμς, την Μαίρη Μπρόζη στο βιολί, τον Γιάννη Αυγέρη στην ηλεκτρική κιθάρα, τον Απόστολο Μόσιο στην ακουστική κιθάρα και τον Γιώργο Θεοδωρόπουλο στα πλήκτρα. Μετά από πολλά χρόνια θα βρεθούν στη σκηνή μαζί με τον Βασίλη και δύο αγαπημένοι φίλοι, ο Χριστόφορος Κροκίδης και η Τάνια Κικίδη, για να γιορτάσουν μαζί του και να τραγουδήσουν.

Τη συναυλία θα συνοδεύσει το φωνητικό σύνολο «Ρυθμός» με τη μουσική του πολυφωνία, με μαέστρο τον Νικόλαο Χιώτογλου.