Την επίκληση της αρχής της ετεροδικίας επικαλέστηκε το Πρωτοδικείο της Βόννης και επέστρεψε στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κολονία τις αγωγές εκατοντάδων Ελλήνων με τις οποίες ζητούσαν αποζημιώσεις για τις ζημιές που υπέστησαν κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Αυτό αναφέρει χτεσινό τηλεγράφημα του ΑΠΕ από τη γερμανική πρωτεύουσα. Η επίκληση της παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, δηλαδή της ετεροδικίας, η οποία εμπεριέχεται στη σχετική επισυναπτόμενη επιστολή της Γραμματείας του Πρωτοδικείου, σημειώνεται στο τηλεγράφημα του ΑΠΕ ότι αφορά το ότι οι αγωγές κατατέθηκαν σε ελληνικά δικαστήρια και επιδόθηκαν απλώς στο αρμόδιο γερμανικό Πρωτοδικείο.

Είναι η δεύτερη φορά που επιστρέφονται αγωγές Ελλήνων πολιτών. Η πρώτη είχε γίνει τον περασμένο Οκτώβρη, όταν το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών επέστρεψε στην ελληνική πρεσβεία της Βόννης, ως "νομικά αβάσιμες", 1.000 περίπου αγωγές αποζημιώσεων που είχαν επιδοθεί διά της διπλωματικής οδού. Τότε το γερμανικό κράτος είχε υποστηρίξει ότι βάσει του Διεθνούς Δικαίου δεν μπορούν ιδιώτες να ενάγουν ένα κράτος και οι τέτοιου είδους αξιώσεις μπορεί να εγερθούν και πραγματοποιηθούν μόνο σε διακρατικό επίπεδο. Η επιστροφή των 1.000 αγωγών είχε συνοδευτεί με "νότα" σε έντονο ύφος, όπου εκφραζόταν η σχεδόν ωμή απειλή πως με τέτοιες ενέργειες "επιβαρύνονται άσκοπα οι διμερείς σχέσεις".

Η επίκληση της παραβίασης της αρχής της ετεροδικίας είναι τώρα μετάθεση της επιχειρηματολογίας της γερμανικής πλευράς σε μία δεύτερη γραμμή άμυνας. Στο τηλεγράφημα του ΑΠΕ υποστηρίζεται ότι θεωρητικά τουλάχιστον αφήνεται πλέον το ενδεχόμενο αποδοχής των αγωγών για την επί της ουσίας εκδίκασή τους, εφόσον αυτές κατατεθούν στο αρμόδιο γερμανικό δικαστήριο και δεν επιδοθούν μόνο.

Να σημειωθεί ότι υπάρχει ένα ακόμα νομικό "παράθυρο". Πρόκειται για το "παράθυρο" που έχει ανοίξει ύστερα από απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου, με την οποία καταρρίφθηκε το κλασικό επιχείρημα της γερμανικής κυβέρνησης ότι η προβολή αξιώσεων για αποζημιώσεις μπορεί να γίνει μόνο σε διακρατικό επίπεδο. Στις 13 Μάη το Ανώτατο Δικαστήριο της Καρλσρούης είχε αποφανθεί ότι η ατομική προσφυγή αλλοδαπών πολιτών, θυμάτων του ναζισμού σε γερμανικά δικαστήρια για την καταβολή αποζημιώσεων "είναι νόμιμη και δε βρίσκεται σε αντιδιαστολή με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου".

Η προαναφερόμενη απόφαση είχε ληφθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο μετά από προσφυγή σε αυτό του Πρωτοδικείου της Βόννης που ζητούσε "κάλυψη" της Καρλσρούης, προκειμένου να επιδικάσει αποζημιώσεις σε Εβραίους, Ούγγρους και Πολωνούς πολίτες που είχαν υποχρεωθεί σε καταναγκαστική εργασία στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Αουσβιτς.

Η απόφαση αυτή βέβαια αφορά "δεδουλευμένα" κρατουμένων και δε δημιουργεί πρόκριμα για την επί της ουσίας έκβαση της εκδίκασης των ελληνικών αγωγών. Το Συνταγματικό Δικαστήριο δίνει μεν το "πράσινο φως" για την εκδίκαση ατομικών αγωγών κατά του γερμανικού κράτους, παράλληλα όμως σημειώνει ότι: "Αυτό δεν αποκλείει τη δυνατότητα του να έχουν εκπέσει οι απαιτήσεις αυτές είτε με δηλώσεις - παραιτήσεις των ενδιαφερομένων, είτε με συμφωνίες που έχουν συναφθεί βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Επ' αυτού - καταλήγει η απόφαση - δεν αποφασίζει το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο, αλλά το καθ' ύλην αρμόδιο δικαστήριο".

Συνέπεια αυτού είναι το ότι όταν και εάν αυτές οι αγωγές κατατεθούν στο Πρωτοδικείο της Βόννης, το δικαστήριο θα κληθεί να αποφασίσει επί του τι τελικά ισχύει με τη διμερή ελληνογερμανική σύμβαση της 18ης Μάρτη 1960, διά της οποίας η Γερμανία κατέβαλε στην Ελλάδα 115 εκατομμύρια μάρκα για τα θύματα και τους συγγενείς των διωχθέντων επί κατοχής. Η Γερμανία θεωρεί τη σύμβαση αυτή σαν τελεσίδικη ρύθμιση, ενώ η Ελλάδα από τότε επιφυλασσόταν με επισυναπτόμενη επιστολή του πρέσβη Θωμά Υψηλάντη να επανέλθει όταν επιλυόταν οριστικά το λεγόμενο "γερμανικό ζήτημα".

Μέχρι σήμερα όμως και ενώ το "γερμανικό ζήτημα" υποτίθεται ότι έχει λυθεί, με τον τρόπο που λύθηκε, οι ελληνικές κυβερνήσεις στην ουσία παραμένουν αδρανείς χωρίς να επανέλθουν επί του θέματος, αφήνοντας τους ενδιαφερόμενους Ελληνες πολίτες να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους με τους δαίδαλους του Διεθνούς Δικαίου και τις νομικές υπεκφυγές του γερμανικού κράτους. Δηλαδή στην πραγματικότητα οι κυβερνώντες αρνούνται ακόμα και σε αυτό το ζήτημα να ορθώσουν το ανάστημά τους, προτιμώντας να αδικούνται κατάφωρα Ελληνες που υπέφεραν από τον γερμανικό ναζισμό, από το να έρθουν σε σύγκρουση με τα μεγάλα αφεντικά της σημερινής Ευρώπης.

Τις επόμενες μέρες αναμένεται να συνεδριάσει η Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή, για να επικυρώσει το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών και την κατανομή των εδρών. Η Επιτροπή ενδέχεται να συνέλθει ακόμα και αύριο, χωρίς όμως αυτό να είναι απολύτως βέβαιο. Από τη Διεύθυνση Εκλογών του υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης διέρρευσε ότι οι αρμόδιοι παράγοντες θα ενημερωθούν αύριο για το πότε τελικά θα γίνει η συνεδρίαση, ενώ από το γραφείο του προέδρου του Αρείου Πάγου έγινε γνωστό ότι ο πρόεδρος περιμένει ειδοποίηση από το υπουργείο.

Η Επιτροπή ενδέχεται να εξετάσει και προφορικό αίτημα που διατύπωσε ο ΣΥΝ, σχετικά με την κατανομή των εδρών. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκπρόσωποι του ΣΥΝ ζήτησαν από παράγοντες του υπουργείου να διευκρινιστεί "πώς έχει ακριβώς η διαδικασία της εξομάλυνσης και ποια η ορθή ερμηνεία για την κατανομή των εδρών". Και αυτό γιατί η ΔΕΛΤΑ - Πληροφορική, που είχε αναλάβει τη συγκέντρωση, την επεξεργασία και την κοινοποίηση των αποτελεσμάτων, λόγω των αντιφάσεων του εκλογικού νόμου, είχε καταλήξει σε δύο ερμηνείες περί της κατανομής των εδρών. Κατά την πρώτη, το ΚΚΕ έπαιρνε μία έδρα στην Α Πειραιά και άλλη μία στη Λάρισα. Ο ΣΥΝ έπαιρνε από μία έδρα σε Ηλεία και Γιάννενα. Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, τις δύο έδρες σε Α Πειραιά και Λάρισα τις παίρνει ο ΣΥΝ και το ΚΚΕ παίρνει μια έδρα στα Γιάννενα και μία στην Ημαθία.

Στο μεταξύ, επαφές με παράγοντες του υπουργείου έχει ο νέος υπουργός Αλ. Παπαδόπουλος,προκειμένου να ενημερωθεί για τα θέματα της δημόσιας διοίκησης και της Αυτοδιοίκησης. Χτες το πρωί είχε και σύσκεψη με τους δύο υφυπουργούς, Τ. Μαντέλη και Λ. Παπαδήμα.Να σημειωθεί ότι οι αρμοδιότητες των δύο τελευταίων θα καθοριστούν με προεδρικό διάταγμα, που αναμένεται να εκδοθεί σύντομα.

Ο ένας μετά τον άλλο οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ προαναγγέλλουν την ανάληψη πρωτοβουλίας για "συνολική λύση στο Αιγαίο και στην Κύπρο", όπως είπε προχτές ο σύμβουλος του Κλίντον, Τζ. Στεφανόπουλος. Δεν κρατάνε πλέον ούτε τα προσχήματα. "Μετά την επιτυχή εκλογή στην Ελλάδα, θα πρέπει να προχωρήσουμε", δηλώνει ο Ρ. Χόλμπρουκ. Και όπως δείχνουν τα πράγματα έχουν ήδη ξεκινήσει. Ο Ελληνας αρχηγός ΓΕΕΘΑ αρχίζει από τη Δευτέρα στην Ουάσιγκτον συνομιλίες με τους αξιωματούχους του αμερικανικού Πενταγώνου στο επίκεντρο των οποίων είναι τα αμερικανόπνευστα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ακόμα και η έναρξη τέτοιου είδους συνομιλιών, αποτελεί στην ουσία ελληνοτουρκικό διάλογο για το Αιγαίο "από το παράθυρο", που προϋποθέτει νομιμοποίηση των τουρκικών ισχυρισμών περί "γκρίζων ζωνών" για το Αιγαίο, ενώ η τυχόν εφαρμογή των ΜΟΕ και η υιοθέτηση ενός ΝΑΤΟικού "μηχανισμού ελέγχου της έντασης", θα μετέτρεπε και επίσημα τους Αμερικανούς σε επιδιαιτητές και πραγματικούς κυρίαρχους του Αιγαίου.