Αμερικανός Πάπας εκλέχτηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, σε αυτήν την κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία παγκόσμιου ανταγωνισμού για την «πρωτοκαθεδρία» στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Χτες το απόγευμα το κονκλάβιο των 133 Ρωμαιοκαθολικών επισκόπων εξέλεξε τον 69χρονο Αμερικανό καρδινάλιο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ ως τον νέο Πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, πνευματικό ηγέτη 1,4 δισ. καθολικών ανά τον πλανήτη.

Ο νέος Πάπας, ο οποίος θεωρείται ότι συγκαταλέγεται στους μεταρρυθμιστές, επέλεξε το παπικό όνομα «Λέων ΙΔ'». Εως τώρα ο καρδινάλιος Πρέβοστ ήταν υπεύθυνος του «υπουργείου» του Βατικανού για το σύνολο του καθολικού κλήρου.

Η εκλογή του νέου ποντίφικα έγινε κατά την πρώτη πλήρη ημέρα της ψηφοφορίας, σε μόλις τέσσερις γύρους ψηφοφορίας των καρδιναλίων - εκλεκτόρων. Οι καρδινάλιοι ψήφισαν για πρώτη φορά το απόγευμα της Τετάρτης και ακολούθησαν άλλοι δύο γύροι ψηφοφορίας χτες το πρωί. Επέστρεψαν στην Καπέλα Σιξτίνα για την τέταρτη ψηφοφορία χτες το απόγευμα και περίπου δύο ώρες αργότερα αναδύθηκε ο λευκός καπνός.

Στα προηγούμενα δέκα κονκλάβια είχαν χρειαστεί, κατά μέσο όρο, 7,2 ψηφοφορίες για την εκλογή πάπα. Ο Φραγκίσκος είχε εκλεγεί με την πέμπτη και ο νέος ποντίφικας θεωρείται ότι «θα συνεχίσει την κληρονομιά του Φραγκίσκου».

Η καταγωγή του από τις ΗΠΑ, όπως αποδείχτηκε, δεν στάθηκε εμπόδιο για την εκλογή όπως εκτιμούσαν πολλοί αναλυτές, επισημαίνοντας ότι θεωρούνταν «αδιανόητο» ένας Αμερικανός Πάπας λόγω της γεωπολιτικής «υπερδύναμης» που αντιπροσωπεύουν οι ΗΠΑ. Ομως ο Πρέβοστ, γεννημένος στο Σικάγο, είχε επί δεκαετίες εκτεταμένη δράση στο Περού και μάλιστα έχει παράλληλα την περουβιανή υπηκοότητα.

Εγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο μόλις το 2023, αλλά είναι ένα πρόσωπο της επιλογής του για σημαντικά αξιώματα στο εσωτερικό της Εκκλησίας που του έδωσαν σημαντική επιρροή. Ηταν πρώην ηγέτης του τάγματος των Αυγουστινιανών, ενώ τοποθετήθηκε και στο πανίσχυροι γραφείο που επιβλέπει την επιλογή νέων επισκόπων από όλο τον κόσμο.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, που εμφανίστηκε προ ημερών σε φωτογραφία ως Πάπας προωθώντας έναν Αμερικανό στο αξίωμα συνεχάρη χθες τον Καρδινάλιο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ: «Είναι μεγάλη τιμή να συνειδητοποιούμε ότι είναι ο πρώτος Αμερικανός Πάπας. Τι ενθουσιασμός και τι μεγάλη τιμή για τη χώρα μας. Ανυπομονώ να συναντήσω τον Πάπα Λέοντα ΙΔ΄. Θα είναι μια πολύ σημαντική στιγμή!», έγραψε.

Οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ είχαν ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Το Βατικανό εμφανίζεται να έχει ετήσιο έλλειμμα άνω των 90 εκατ. δολαρίων, η Ουάσιγκτον εμφανίζεται ως βασική χρηματοδότρια, μέσω της Papal Foundation, επιδραστικής καθολικής οργάνωσης με έδρα τις ΗΠΑ και πρόεδρο τον καρδινάλιο Τίμοθι Ντόλαν, αρχιεπίσκοπο της Νέας Υόρκης, είχε αναφέρει ρεπορτάζ των «Sunday Times».

Ρεπορτάζ των «Financial Times» ανέφεραν για τον καρδινάλιο Πιέτρο Παρολίν, δεξί χέρι του Πάπα Φραγκίσκου, που θεωρούνταν ένα από τα φαβορί για να τον διαδεχθεί, ότι μια συμφωνία του 2018 μεταξύ της Αγίας Εδρας και της κινεζικής κυβέρνησης κινδύνευε να του στερήσει το αξίωμα.

Ο Ιταλός καρδινάλιος διαπραγματεύτηκε τη συμφωνία, η οποία είχε ως στόχο να επιλύσει μια αντιπαράθεση δεκαετιών και να αποτρέψει σχίσμα μεταξύ των εκτός νόμου Εκκλησιών στην Κίνα που ήταν πιστές στον Πάπα και μιας επίσημης Εκκλησίας που υπάκουε στο Πεκίνο. Η συμβιβαστική λύση την οποία πρότεινε έπειτα από διαπραγματεύσεις ετών έδωσε στο Πεκίνο επίσημο λόγο στον διορισμό καθολικών επισκόπων στην Κίνα.

Κατάλογο με αντίμετρα που θα εφαρμοστούν σε περίπτωση που «ναυαγήσουν» οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ έδωσε χτες στη δημοσιότητα η ΕΕ, με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να δηλώνει μεν ότι «η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην εξεύρεση αποτελεσμάτων διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ», αλλά «ταυτόχρονα, συνεχίζουμε να προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα και η διαβούλευση που ξεκίνησε σήμερα (σ.σ. χτες) θα μας καθοδηγήσει σε αυτό το απαραίτητο έργο». Η ίδια είπε ότι «οι (αμερικανικοί) δασμοί έχουν ήδη αρνητικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες οικονομίες», αλλά και ότι «πιστεύουμε ότι υπάρχουν καλές συμφωνίες που μπορούν να γίνουν προς όφελος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού».

Ο κατάλογος που οι Βρυξέλλες θέτουν σε διαβούλευση αφορά εισαγωγές από ΗΠΑ για ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, από αγροδιατροφικά προϊόντα (ξηρούς καρπούς, λαχανικά, ελαιόλαδο), αλκοολούχα ποτά (κρασιά, μπύρες και οινοπνευματώδη) μέχρι και βιομηχανικά (όπως αεροσκάφη και εξαρτήματα για αεροσκάφη), συνολικού ύψους περίπου 10,5 δισ. ευρώ. Στα εμπορικά αντίμετρα περιλαμβάνονται και σχέδια που στοχοποιούν την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία (αυτοκίνητα, ανταλλακτικά, μπαταρίες αυτοκινήτων), ενώ οι Βρυξέλλες εξετάζουν και διαβουλεύσεις σχετικά με πιθανούς περιορισμούς σε ορισμένες εξαγωγές χάλυβα και χημικών προϊόντων της ΕΕ προς τις ΗΠΑ αξίας 4,4 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Επιπλέον, η ΕΕ εξετάζει - σε περίπτωση αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ - να υποβάλει και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) επίσημο αίτημα διαβουλεύσεων για τους αμερικανικούς δασμούς, με το επιχείρημα ότι οι κανόνες του Οργανισμού δεν μπορούν να αγνοούνται μονομερώς από κανένα μέλος του ΠΟΕ. Τέλος, τα ευρωενωσιακά επιτελεία διαμηνύουν ότι θα εξακολουθήσουν στενά να παρακολουθούν την «πιθανή εκτροπή» των παγκόσμιων εξαγωγών στην αγορά της ΕΕ, η οποία θα μπορούσε να προκληθεί από τους δασμούς που επιβάλλουν οι ΗΠΑ σε τρίτες χώρες, αλλά και θα εντείνει παζάρια για εμπορικές συμφωνίες με άλλους εταίρους για την εύρεση νέων εξαγωγικών διεξόδων και τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού της ΕΕ.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, ανακοίνωσαν τελικά χτες ότι «έκλεισε» μια εμπορική συμφωνία που θεωρείται «τομή» και προβλέπει διατήρηση των δασμών 10% στα εισαγόμενα από τη Βρετανία προϊόντα στις ΗΠΑ, ενώ το Λονδίνο από τη μεριά του συμφώνησε να μειώσει τους δασμούς σε εισαγωγές από ΗΠΑ στο 1,8% (από 5,1%).

«Ανοίγει μια πελώρια αγορά για εμάς», είπε ο Τραμπ, ενώ ο Στάρμερ μίλησε για «μια πραγματικά φανταστική, ιστορική ημέρα».

Θυμίζουμε ότι πρόκειται για την πρώτη εμπορική συμφωνία που ανακοινώνεται, αφού η Ουάσιγκτον πυροδότησε μια ανταλλαγή σαρωτικών δασμών στο πλαίσιο της συνολικότερης όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και ενώ σήμερα ξεκινούν στην Ελβετία συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Σταθερό στο 4,3% για τρίτη συνεχόμενη συνεδρίαση και αφού το είχε μειώσει τρεις διαδοχικές φορές στο τέλος του 2024, διατήρησε το επιτόκιό της η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, παρά τις παροτρύνσεις της κυβέρνησης για μείωση του κόστους δανεισμού. Ο πρόεδρος της FED, Τζερόμ Πάουελ, υπογράμμισε ότι οι δασμοί έχουν μειώσει το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα και ότι «εάν οι μεγάλες αυξήσεις των δασμών που έχουν ανακοινωθεί διατηρηθούν, είναι πιθανό να προκαλέσουν αύξηση του πληθωρισμού, επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και αύξηση της ανεργίας (...) Υπάρχουν τόσα πολλά που δεν γνωρίζουμε. Είμαστε σε καλή θέση να περιμένουμε και να δούμε», ενώ συμπλήρωσε ότι «ανάλογα με το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, θα μπορούσε να περιλαμβάνει μειώσεις των επιτοκίων. Απαντώντας δε σε ερώτημα για τις «οδηγίες Τραμπ» για μειώσεις είπε ότι αυτές «δεν επηρεάζουν καθόλου την εκτέλεση της δουλειάς μας. Πάντα θα εξετάζουμε μόνο τα οικονομικά δεδομένα, τις προοπτικές, την ισορροπία των κινδύνων και αυτό είναι όλο».

Από τη μεριά του, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, αντέδρασε, χαρακτηρίζοντας τον Πάουελ σε ανάρτησή του «ανόητο που δεν έχει ιδέα» και τον οποίο «κατά τα άλλα, συμπαθώ πάρα πολύ!...»