"Ο τοξικομανής δεν μπορεί να μπει στη λίστα. Πρέπει να αντιμετωπιστεί ως επείγον περιστατικό, όταν ζητήσει οποιαδήποτε βοήθεια".

Κι ενώ αυτός είναι ο κανόνας, στην Ελλάδα συμβαίνουν τα αντίθετα. Το περίπτερο "18 Ανω" - η μοναδική εντός ΕΣΥ μονάδα απεξάρτησης - αναγκάζεται να αναστείλει σήμερα τη λειτουργία της, διαμαρτυρόμενη για την ακατανόητη κωλυσιεργία της κυβέρνησης να δόσει επιτέλους λύση για τους 33 θεραπευτές - του μισού δηλαδή προσωπικού - των οποίων έληξε η σύμβαση εργασίας το Σεπτέμβρη του 1996!

Ολα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που η μονάδα έχει ενταγμένες 250 οικογένειες σε προγράμματα και παραδίδει "καθαρά" στην κοινωνία εκατό άτομα το χρόνο. Επίσης κάθε χρόνο καταφεύγουν για βοήθεια 12.500 άτομα - χρήστες και μέλη των οικογενειών τους, στα 12 προγράμματα και τα οχτώ τμήματα του "18 Ανω".

Αυτή τη "διπλή στατιστική" - της κυβερνητικής δηλαδή αναλγησίας απ' τη μια και της προσπάθειας της μονάδας απ' την άλλη - παρουσιάστηκε χτες σε κοινή συνέντευξη Τύπου του "18 Ανω" και του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ).

Οι 33 θεραπευτές εργάζονται με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Με μια τροπολογία στο νόμο 2335/95 οι συμβάσεις τους παρατάθηκαν μέχρι το Σεπτέμβρη του 1996. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος, αλλά και η επιστημονική επιτροπή του Ψυχιατρείου Αττικής είχαν αρχίσει απ' τις αρχές του καλοκαιριού ενέργειες για να λυθεί το θέμα που βρισκόταν σε εκκρεμότητα. Εντούτοις όμως δε βρέθηκε λύση.

Μόλις την περασμένη Πέμπτη ο υφυπουργός Υγείας Μ. Σκουλάκης απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ Απ. Τασούλα υποσχέθηκε ότι θα καταθέσει τροπολογία σε κάποιο νομοσχέδιο για νέα παράταση των συμβάσεων. Το υπουργείο Υγείας έχει ετοιμάσει την τροπολογία, αλλά δεν έχει κατατεθεί ακόμα. Εάν καθυστερήσει και άλλο ακόμα η κατάθεση, τότε λόγω του προϋπολογισμού, μετατίθεται για το 1997.

Η υπεύθυνη του προγράμματος Κ. Μάτσα τόνισε: "Εάν η τροπολογία δεν κατατεθεί αύριο (σ.σ. σήμερα) το πρωί, εμείς θα αναστείλουμε τη λειτουργία της κοινότητας. Μια θεραπευτική κοινότητα δεν μπορεί να λειτουργήσει με μισό προσωπικό. Και τέλος πάντων, οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να μένουν απλήρωτοι αν και δουλεύουν σε εξαντλητικά ωράρια και καταθέτουν την ψυχή τους σε αυτόν τον ιερό αγώνα".

Σήμερα το πρωί γονείς των παιδιών που είναι στα προγράμματα του "18 Ανω" θα επιχειρήσουν να συναντηθούν με τον πρόεδρο της Βουλής Απ. Κακλαμάνη για να ζητήσουν την κατάθεση της τροπολογίας.

Η χτεσινή κοινή παρουσία του ΚΕΘΕΑ και του "18 Ανω" αποτέλεσε και μια απάντηση στον αποκλεισμό των θεραπευτικών κοινοτήτων απ' την ακατάσχετη φιλολογία ορισμένων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. "Στις εκπομπές, κυρίως της τηλεόρασης, κάθε είδους "ειδικοί" εκφράζουν απόψεις για την εξάρτηση, εκτός απ' τους εκπροσώπους των κοινοτήτων που μοχθούν για την απεξάρτηση", είπε η Κ. Μάτσα.

Ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, Χ. Πουλόπουλος,επισήμανε: "Παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο πρόβλημα με τη στελέχωση των οργανισμών απεξάρτησης. Υπάρχει μια απώλεια προσωπικού καθώς κουράζεται και εγκαταλείπει τις μονάδες για να ασκήσει το επάγγελμά του. Σε μια περίοδο ναρκολατρείας και ναρκολαγνείας ζητάμε απ' την πολιτεία να δείξει έμπρακτα τη βοήθειά της προς τα προγράμματά μας".

"Ενώνουμε τη φωνή μας με το ΚΕΘΕΑ, είπε η Κ. Μάτσα, διαλύοντας εκείνο το μύθο που θέλει τις θεραπευτικές κοινότητες να βρίσκονται σε έναν ιδεολογικό πόλεμο. Δεν έχουμε τίποτε να μοιράσουμε εκτός απ' την εξαντλητική δουλιά μας για να βοηθήσουμε τα παιδιά να απεξαρτηθούν. Ο μόνος ιδεολογικός πόλεμος που υπάρχει είναι εκείνος ανάμεσα σε εκείνους που πολεμούν τα ναρκωτικά και σε εκείνους που τα προωθούν με διάφορους τρόπους".

Ο Αχ. Κρυστάλλης,ψυχίατρος που εργάζεται στο "18 Ανω" τόνισε: "Ο πρώτος μύθος που υπήρχε ήταν εκείνος που έλεγε ότι "κανείς δε γίνεται καλά απ' τα ναρκωτικά". Τώρα κι αυτός διαλύθηκε χάρη στο ΚΕΘΕΑ και στο "18 Ανω"".

Οι επιστήμονες αντέκρουσαν και την άποψη εκείνη που ήθελε τους τοξικομανείς να είναι ταυτόχρονα και ψυχικά άρρωστοι. "Μια κατηγορία εξαρτημένων, τόνισαν, μπορεί να έχει και ψυχικά προβλήματα, αλλά η πλειοψηφία τους δεν έχει. Η αποδοχή μιας τέτοιας άποψης οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερο ρατσισμό σε βάρος των τοξικομανών".

Τέλος, αναφερόμενη στα πιλοτικά προγράμματα μεθαδόνης η Κ. Μάτσα επισήμανε: "Είμαστε υπέρ του θεραπευτικού πλουραλισμού, ώστε κάποιος να επιλέξει το πρόγραμμα που του ταιριάζει. Γι' αυτό και δεν αντιτιθόμαστε και στα προγράμματα της μεθαδόνης, όπως εφαρμόζονται και εφόσον οδηγούν στο στόχο που έβαλαν: Την τελική απεξάρτηση από κάθε ουσία. Η διαφωνία μας βρίσκεται στο γεγονός ότι το πρόβαλαν και το προβάλλουν ως θεραπεία και πανάκεια και ως λύση του προβλήματος των ναρκωτικών".

"Ενα ακόμα ράπισμα στην κυβέρνηση για τον τρόπο που χειρίζεται το μέγα θέμα των ναρκωτικών αποτελεί η καταγγελία της Μονάδας Απεξάρτησης "18 ΑΝΩ" ότι 33 θεραπευτές της είναι απλήρωτοι από το Σεπτέμβρη και ουσιαστικά ξεκρέμαστοι, αφού οι συμβάσεις τους από τότε έχουν λήξει",τονίζει σε χτεσινή ανακοίνωσή του το Τμήμα κατά των ναρκωτικών του ΚΚΕ.

"Χρειάστηκε, συνεχίζει η ανακοίνωση, η επίκαιρη ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ για να θυμηθεί ο Μ. Σκουλάκης ότι υπάρχουν και αυτοί και να υποσχεθεί ότι θα υπάρξει νέα τροπολογία που θα ρυθμίζει το θέμα, προσωρινά βέβαια, η οποία όμως δεν έχει ακόμα κατατεθεί. Ολα αυτά την ίδια ώρα που βουλευτές, πρώην υπουργοί, καταγγέλλουν την κυβέρνησή τους ότι προχωράει σε χιλιάδες ρουσφετολογικές προσλήψεις στον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και άλλου, καταστρατηγώντας τους δικούς της νόμους. Ολα αυτά την ίδια ώρα που υπουργοί, βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, αλλά και άλλων κομμάτων είναι καθημερινά στην επικαιρότητα, πλασάροντας απόψεις για "σκληρά" και "μαλακά" ναρκωτικά, για αποποινικοποίηση, για ελεύθερη χρήση χασίς, για επέκταση προγραμμάτων μεθαδόνης, δηλαδή στην ουσία για διατήρηση μεν της τοξικομανίας, αλλά με καλύτερη διαχείρισή της".

Το ΚΚΕ τονίζει για άλλη μια φορά ότι όλα αυτά είναι ένας κυνικός εμπαιγμός του λαού και της νεολαίας και μια προσπάθεια να ξεχάσουν όλοι τα προβλήματα, να μην αγωνίζονται για τη λύση τους. Το ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους και τη νεολαία να απαιτήσουν ουσιαστική πρόληψη. Οι εργαζόμενοι, υπογραμμίζει, μέσα από τα συνδικάτα, πρέπει να αναδείξουν το πρόβλημα και να αντισταθούν.

Και η ανακοίνωση καταλήγει: "Η κυβέρνηση έχει μεγάλη ευθύνη για τον εμπαιγμό και των τοξικομανών και των οικογενειών τους. Το ΚΚΕ δηλώνει τη συμπαράστασή του στους θεραπευτές του "18 ΑΝΩ". Τους συγχαίρει για το έργο που προσφέρουν με προσωπική τους θυσία και απαιτεί από την κυβέρνηση άμεση λύση του προβλήματος και μόνιμη τακτοποίησή του τώρα".

"Επί 20 χρόνια οι κυβερνήσεις της χώρας μας παρακολουθούν σχεδόν απαθείς την επικίνδυνα αυξανόμενη διάδοση των ναρκωτικών στην ελληνική νεολαία", τονίζει η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ) σε επιστολή της προς τον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς.

Οι μαθητές των σχολείων, επισημαίνει σε άλλο σημείο, αποτελούν πλέον τη μεγάλη "αγορά" των ναρκωτικών, ενώ η ελληνική οικογένεια, έντρομη μπροστά στο κοινωνικό αυτό φαινόμενο, νιώθει ανήμπορη και προπαντός ξεχασμένη από την υπεύθυνη πολιτεία. "Η μια Κυβερνητική Επιτροπή - επί 20 χρόνια διαδέχεται την άλλη, αλλά το πρόβλημα καλπάζει, συνεχίζει η επιστολή. Οι φυλακές εξακολουθούν να αποτελούν τους καλύτερους τόπους διακίνησης και χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Μεγάλη μερίδα πολιτικών στελεχών, από τα περισσότερα κόμματα, δημόσια υποστηρίζουν το διαχωρισμό των ναρκωτικών σε "μαλακά" και "σκληρά", τη νομιμοποίηση της χρήσης τους ή τη χορήγηση ηρωίνης από την πολιτεία. Το πρόγραμμα χορήγησης της μεθαδόνης έγινε προσπάθεια, όχι τυχαία, να εκληφθεί από την ανενημέρωτη ελληνική κοινωνία σαν πανάκεια για τη λύση της κοινωνικής αυτής μάστιγας, ενώ ο χορός του αποπροσανατολισμού και του εθισμού της κοινής γνώμης, από ορισμένα ΜΜΕ, καλά κρατεί".

Η ΟΓΕ ενόψει του κρατικού προϋπολογισμού ρωτά, τι θα πράξει η κυβέρνηση για την πρόληψη, "τη μόνη ελπίδα για την αντιμετώπιση του προβλήματος". Την πρόληψη ως εντοπισμό του προβλήματος αλλά και την καταπολέμηση και την εξάλειψη των κοινωνικών αιτιών που παράγουν και αναπαράγουν το πρόβλημα.

Η ΟΓΕ προτείνει δέσμη άμεσων μέτρων, μεταξύ των οποίων είναι η ενημέρωση με κυβερνητική ευθύνη, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η δημιουργία συμβουλευτικών σταθμών σε όλη τη χώρα με ενιαίο πρόγραμμα λειτουργίας. Η θέσπιση κώδικα δεοντολογίας στα ΜΜΕ και ειδικά προγράμματα με ευθύνη της πολιτείας σε ιδιωτικά και κρατικά κανάλια. Ειδική χρηματοδότηση στην ΤΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό για να ανταποκριθεί στην οργάνωση και αυτοάμυνα των τοπικών κοινωνιών. Επέκταση και ενίσχυση των θεραπευτικών κέντρων. Ελεγχος και για ναρκωτικές ουσίες στα τροχαία ατυχήματα.

Και η επιστολή καταλήγει: "Τώρα οφείλετε να συγκροτήσετε, όσο και αν κοστίζει, μια Πανεθνική Αντεπίθεση ενάντια στο εθνικό αυτό πρόβλημα για να πούνε οι νέοι όχι στα ναρκωτικά και ναι στη ζωή".

Οι έμποροι και οι διακινητές των ναρκωτικών αποθρασύνονται όλο και περισσότερο και μεθοδεύουν χρόνο με χρόνο τη χρήση των επικίνδυνων ουσιών προς τις μικρότερες ηλικίες, ακόμα και στα σχολεία, στην αρχή της εφηβείας, τονίζει σε ανακοίνωσή το Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών (ΕΣΥΝ).

Το ΕΣΥΝ συμμερίζεται την αναστάτωση των γονέων από την επικίνδυνη εξάπλωση των ναρκωτικών στη χώρα μας. Σ' αυτή την αγωνία, συνεχίζει η ανακοίνωση, έχει συμβάλει και το γεγονός ότι κρατικοί αρμόδιοι, με τη θερμή υποστήριξη μερίδας των ΜΜΕ, προσπάθησαν να πείσουν ότι με τη χορήγηση της μεθαδόνης το πρόβλημα θα βελτιωνόταν σε τέτοιο βαθμό, ώστε θα ησυχάζαμε επιτέλους από αυτή τη μάστιγα.

Το ΕΣΥΝ ζητά την αποτελεσματική φύλαξη των σχολείων με ειδικούς κρατικούς φύλακες και τη δημιουργία ενός κέντρου πρόληψης στην Αθήνα, αλλά και στους άλλους δήμους. Υπενθυμίζει το ψήφισμα της Στοκχόλμης των 21 δημάρχων μεγαλουπόλεων τον Απρίλη του 1994 και επισημαίνει ότι "αυτές οι πόλεις έρχονται τώρα και μας συνιστούν να μην κάνουμε ποτέ το λάθος να σκεπτόμαστε μόνο το φιλελευθερισμό στα ναρκωτικά, αλλά να εκπονήσουμε και να εφαρμόσουμε πρώτα ένα καλά μελετημένο σχέδιο πρόληψης προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες της χώρας και του λαού μας".

Και η ανακοίνωση καταλήγει: "Θεωρούμε επιτακτική τη στράτευση του ακαδημαϊκού δυναμικού της χώρας και τη συνεργασία με τους μη κυβερνητικούς φορείς για την εκπόνηση ενός σχεδίου. Είναι αυτονόητο ότι η πρόληψη δε θα περιοριστεί μόνο στην ενημέρωση, αλλά θα επεκταθεί σε όλο της το εύρος και βάθος".

ΑΧ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ, ψυχίατρος: "Ζούμε το πρόβλημα των ναρκωτικών 24 ώρες το 24ωρο. Η κοινή γνώμη πληροφορείται για το πρόβλημα αυτό ευκαιριακά και κατά διαστήματα. Το λόγο έχουν οι "ευκαιριακοί", ενώ θα έπρεπε να τον έχουν το ΚΕΘΕΑ και το "18 Ανω". Υστερα, πώς να κατανοηθούν τα δικά μας αιτήματα; Εχουν αναλογιστεί οι αρμόδιοι τι σημαίνει η έλλειψη και ενός μόνο θεραπευτή;"

Δ. ΦΛΕΜΟΤΟΜΟΣ: "Ο γιος μου βρίσκεται σε πρόγραμμα του "18 Ανω". Εμείς οι γονείς μπήκαμε ρετάλια στο πρόγραμμα αποκτήσαμε την αυτοπεποίθηση, την ελπίδα και την πίστη ότι τα παιδιά μας θα ζήσουν. Κι έρχεται η λιτότητα για το Μάαστριχτ και λέει λιτότητα και στην απεξάρτηση. Η έλλειψη του θεραπευτή και για μια ώρα μπορεί να ταράξει τη γαλήνη αυτού που είναι στο πρόγραμμα και να τον βρούμε την άλλη μέρα σε κάποιο παγκάκι με μια σύριγγα στο χέρι. Για όνομα του Θεού! Γιατί τέτοιος παραλογισμός;"

Ο Γ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ, είναι 44 χρόνων. Επί 22 χρόνια ήταν πολυεξαρτημένος. Σήμερα είναι θεραπευτής στο "18 Ανω". "Εχω - μας λέει - μια βιοτεχνία και βγάζω πολλαπλάσια χρήματα από έναν θεραπευτή. Δε ζητώ χρήματα. Ομως με τρομάζει η σκέψη ότι μπορεί να σταματήσω αυτό το έργο, γι' αυτό και ζητώ να ενταχτώ οργανικά στο πρόγραμμα. Οταν σκέφτομαι τη στιγμή της πιθανής αποχώρησης, νιώθω το ίδιο κενό σαν τότε που έκανα χρήση. Γιατί ψαλιδίζονται η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά;"

Δ. Φλεμοτόμος

Αχ. Κρυστάλλης,ψυχίατρος

Γ. Στεφάνου