Τι κρύβεται πίσω από τη νέα ανάφλεξη των συγκρούσεων ανταρτών και στρατού στο κεντροαφρικανικό Τσαντ, που είδαμε να προκαλούν ως τις αρχές της περασμένης βδομάδας το θάνατο εκατοντάδων αμάχων και τον τραυματισμό χιλιάδων άλλων; Μια σύνθετη ιστορία που «φορά» το χρώμα του πετρελαίου, του χρυσού και του ουρανίου που κρύβονται στο αφρικανικό υπέδαφος και φέρει τα διακριτικά σημάδια ενός τεράστιου δικτύου πετρελαιαγωγών Τσαντ - Καμερούν που εκτείνεται απ' την καρδιά της Αφρικής μέχρι τις δυτικές ακτές της στον Κόλπο της Γουινέας...

Γι' αυτό ακριβώς το λόγο, οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας δεν είναι μόνον αντάρτες και η κυβέρνηση του Ιντρίς Ντεμπί στο Τσαντ. Είναι ο στρατός της Γαλλίας που διαθέτει εδώ και δεκαετίες μεγάλη στρατιωτική αεροπορική βάση με πάνω από 1.400 άνδρες. Είναι και οι μυστικές υπηρεσίες του γειτονικού Σουδάν, που φέρονται να αναμειγνύονται στην κρίση έχοντας αναλάβει τα τελευταία χρόνια την εκπαίδευση και τον εξοπλισμό ανταρτών του Τσαντ. Βεβαίως, μέσα σ' όλα αυτά είναι και ηεπικείμενη αποστολή του ευρωστρατού (EUFOR) (στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα). Αποστολή που προ ημερών αποφασίστηκε να καθυστερήσει η ανάπτυξή της στη μεθόριο του Τσαντ με την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, μέχρις ότου καταλαγιάσουν τα πράγματα και σταθεροποιηθεί η κατάσταση.

Το θέμα, μεταξύ άλλων, είναι γιατί σημειώθηκε τη δεδομένη χρονική συγκυρία η επίθεση ανταρτών κατά της κυβέρνησης του (ενδεδυμένου με τον προεδρικό μανδύα) δικτάτορα του Τσαντ. Ο λόγος βρίσκεται στις Βρυξέλλες. Στα τέλη Γενάρη, η ΕΕ αποφάσισε να εγκρίνει και επίσημα την αποστολή των πρώτων εκατοντάδων, εκ των 3.500 στρατιωτών του ευρωστρατού στην κεντρική Αφρική,με πρόσχημα την προστασία εκατοντάδων χιλιάδων Σουδανών προσφύγων από το Νταρφούρ. Αυτή η εξέλιξη σήμανε (σύμφωνα με ορισμένους Αφρικανούς αναλυτές) συναγερμό στην κυβέρνηση του ισλαμιστή Σουδανού Προέδρου Ομάρ αλ Μπασίρ, που θεώρησε πως τον συνέφερε η εκδήλωση μίας κρίσης στο Τσαντ αφού θα παρεμπόδιζε περαιτέρω την ανάπτυξη τής (ακόμη αφανούς) υβριδικής στρατιάς των 26.000 κυανόκρανων ΟΗΕ - Αφρικανικής Δύναμης στις αχανείς δυτικές επαρχίες της χώρας του. Οι μυστικές υπηρεσίες του Σουδάν φέρονται να παρότρυναν τις ανταρτικές τσαντιανές δυνάμεις των «Ενωμένων Δυνάμεων για Δημοκρατία και Ανάπτυξη» να επιτεθούν. Οι τελευταίοι πείστηκαν πως ο χρόνος ήταν κατάλληλος για μία κατά μέτωπο επίθεση στην κυβέρνηση Ντεμπί, υπολογίζοντας (εσφαλμένα όπως αποδείχτηκε) ότι το Παρίσι δε θα τολμούσε να χρησιμοποιήσει στην παρούσα φάση στρατιωτική δύναμη. Γιατί; Επειδή νόμιζαν πως το Παρίσι δεν επιθυμούσε αυτή την περίοδο την ανοιχτή χρήση βίας διότι έτσι θα αποκαλυπτόταν η αληθινή στρατιωτική, επεμβατική φύση της επικείμενης αποστολής του Ευρωστρατού, στην οποία οι Γάλλοι πρωταγωνιστούν αριθμητικά...

Τα πρώτα 24ωρα της επίθεσης των ανταρτών οδήγησαν στην άτακτη φυγή των 3/4 των αξιωματούχων της κυβέρνησης Ντεμπί, στο θάνατο εκατοντάδων πολιτών (ανάμεσά τους και στελέχη κομμάτων της αντιπολίτευσης). Πληροφορίες γαλλικών εφημερίδων ανέφεραν μάλιστα ότι τα πρώτα 24ωρα η κυβέρνηση του Νικολά Σαρκοζί «ζύγιζε» σε τέτοιο σημείο τη σοβαρότητα της κατάστασης προσφέροντας αρχικά άσυλο στον Ιντρίς Ντεμπί στη Γαλλία. Τα αρχικά «θολά» μηνύματα της κυβέρνησης Σαρκοζί σχετίζονταν με την απόφαση του Γάλλου Προέδρου να «κάνει στροφή» στην έως τότε εξόφθαλμα επεμβατική πολιτική που ασκούσε το Παρίσι επί τουλάχιστον μισό αιώνα στις πρώην αποικίες της Αφρικής. Οπως κατέγραψε μερίδα του ξένου Τύπου, ο Σαρκοζί σκέφθηκε να «πουλήσει» την 20ετή «φιλία» με τον Ντεμπί, επειδή θεωρούσε πως το Παρίσι δε θα έπρεπε να παίζει τόσο απροκάλυπτα αλλά πιο «προσεχτικά», πιο συγκαλυμμένα, το ρόλο της πρώην αποικιοκρατικής αλλά πανταχού παρούσας επεμβατικής δύναμης. Μίας ιμπεριαλιστικής δύναμης που προτιμά πλέον να δρα με συνενόχους... 'Η καλύτερα υπό την ομπρέλα των αποφάσεων ενός περιφερειακού οργανισμού (βλέπε Ευρωπαϊκή Ενωση) ή ενός διεθνούς οργανισμού (βλέπε Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ). Τελικά, η κυβέρνηση Σαρκοζί κατάφερε και τα δύο: α) «Διέσωσε» (επί του παρόντος...) τον «σύμμαχο» Ντεμπί παρατείνοντας την παραμονή του στην εξουσία (και στη διαφθορά). β) Πήρε την περασμένη Δευτέρα τη «συγκατάθεση» του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να «προστατεύσει», ακόμη και στρατιωτικά, την... «ανυπεράσπιστη», «νόμιμη» κυβέρνηση του Τσαντ... Αυτή η ανακοίνωση του ΣΑ του ΟΗΕ έδωσε την επόμενη (5/2) στο Γάλλο Πρόεδρο Σαρκοζί την ευκαιρία να εμφανιστεί σαν εγγυητής της ανάπτυξης του ευρωστρατού στην περιοχή και να διαμηνύσει στους αντάρτες (που είχαν προηγουμένως απειλήσει με πόλεμο οποιεσδήποτε ξένες επεμβατικές δυνάμεις) και όποιους άλλους πίσω απ' αυτούς πως το Παρίσι «είναι έτοιμο να κάνει το καθήκον του και να πάρει ακόμη και τα όπλα».

Κοντολογίς; Το σύμπλεγμα ανταρτών και κυβέρνησης Ντεμπί στο (φτωχότατο πλην πετρελαιοπαραγωγό απ' το 2003) Τσαντ επιβιώνει, ενώ συνεχίζεται η ασταθής κατάσταση στο (γεμάτο πετρέλαια, χαλκό κλπ.) Νταρφούρ του Σουδάν και εξασφαλίζεται, επακόλουθα, η αποστολή του Ευρωστρατού στην περιοχή, αφού η τελευταία κρίση δικαιολογεί τάχα την επικείμενη παρουσία του και δράση. Με απώτερο στόχο; Ασφαλώς τον έλεγχο του ορυκτού πλούτου της κεντρικής Αφρικής και όχι βεβαίως τη σωτηρία των εκατοντάδων χιλιάδων αναξιοπαθούντων προσφύγων...