Σε ανοχύρωτη χώρα - Μπανανία, έρμαιο των διαθέσεων του διεθνούς χρηματιστηριακού κεφαλαίου αναδεικνύεται η Ελλάδα του "εκσυγχρονισμού", καθώς η κάθε πολυεθνική μπορεί πλέον όχι μόνο να κάνει εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αλλά και να διαμορφώνει συνθήκες στην ελληνική χρηματαγορά, προκαλώντας - κατά περίσταση - κλίμα πανικού ή ευδαιμονίας.

Η λέξη "πανικός"είναι αυτή που ταιριάζει προκειμένου να εξηγηθούν τα όσα διαδραματίστηκαν την προηγούμενη Παρασκευή το απόγευμα και χτες Δευτέρα, όταν από το "Ρόιτερ" μεταδόθηκε η είδηση ότι ο διεθνής χρηματοοικονομικός οίκος "Μούντις" υποβαθμίζει - κατά μία βαθμίδα - την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας. Η μετάδοση της είδησης ήταν αρκετή, για ν' αρχίσει ένας νέος κύκλος πίεσης προς τη δραχμή. Ηδη, τα επιτόκια στη διατραπεζική αυξήθηκαν στο 18% (από 15% που ήταν την προηγούμενη βδομάδα), τα επιτόκια των τίτλων του ελληνικού δημοσίου "τσίμπησαν" περίπου 3 μονάδες, ο δείκτης τιμών στη Σοφοκλέους έπεσε κατακόρυφα, ο υφυπουργός Οικονομικών έσπευσε στις ΗΠΑ προκειμένου να διευρενήσει την κατάσταση και να εξασφαλίσει νέο δάνειο για τη χώρα κ. ο. κ. Την ίδια στιγμή, η τωρινή φάση της κρίσης φαίνεται να συνοδεύεται από σοβαρότατα, και εκτός προβλέψεων, προβλήματα στην αγορά των κρατικών τίτλων. Ηδη Εταιρία Αμοιβαίων Κεφαλαίων η πολυεθνική "Νασιονάλε Νεντερλάντε" προχώρησε σε ρευστοποιήσεις κρατικών ομολόγων ύψους 80 δισ. δραχμών σε τιμές που ισοδυναμούν με "ζημιά" 6% της εταιρίας. Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με φόβους που εκφράζονται μπροστά στο ενδεχόμενο, λόγω πανικού ή κερδοσκοπίας, μεγάλης έκτασης ρευστοποιήσεων σε τίτλους του ελληνικού δημοσίου, επιτείνουν το κλίμα ανησυχίας που υπάρχει στην αγορά.

Σαφώς επηρεασμένη από τις φημολογίες ήταν η χτεσινή δημοπρασία διετών ομολόγων σταθερού επιτοκίου του δημοσίου. Αν και από το υπουργείο Οικονομικών είχε ανακοινωθεί από την προηγούμενη βδομάδα ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε επιτόκιο της τάξης του 11%, το επιτόκιο τελικά διαμορφώθηκε στο 14%!

Στο ίδιο κλίμα κινήθηκε και η χτεσινή συνεδρίαση στην οδό Σοφοκλέους. Με το "άνοιγμα" της συνεδρίασης, ο δείκτης εμφανίστηκε με πτώση 3,6%, ποσοστό που με ιλιγγιώδη ρυθμό έφτασε το - 5,1%. Τα επίπεδα αυτά φάνηκαν φαίνεται συμφέροντα για κάποιους αετονύχηδες "θεσμικούς επενδυτές" που άρχισαν να αγοράζουν μετοχές με τις "σκοτωμένες" ήδη τιμές. Το αποτέλεσμα των αγορών ήταν λίγο πριν το κλείσιμο ο γενικός δείκτης να διαμορφωθεί το - 2,29% σε σχέση με το κλείσιμο τιμών της Παρασκευής. Στο τέλος της συνεδρίασης η τελική πτώση των τιμών διαμορφώθηκε στο 2,44%. Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικράτησε στο Χρηματιστήριο ήταν ότι 161 μετοχές έκλεισαν με ζημιές και μόλις 38 βελτίωσαν τη θέση τους σε σχέση με την Παρασκευή.

Και όλα αυτά από μία και μόνο πληροφορία - ούτε καν επίσημη ανακοίνωση - ότι τον επόμενο μήνα στην έκθεση της "Μούντις" προβλέπεται η μείωση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, λόγω του αυξημένου εξωτερικού δανεισμού, στον οποίο προσέφυγε το υπουργείο Οικονομικών τους τελευταίους μήνες του 1997, αλλά και τις αυξημένες δανειακές ανάγκες του 1998, οι οποίες προβλέπεται να καλυφθούν και πάλι από εξωτερικό δανεισμό.

Επίσημοι παράγοντες του οικονομικού επιτελείου εξέφρασαν τη δυσφορία τους, επειδή, όπως έλεγαν, δεν αποτελεί συνήθη πρακτική τόσο σοβαρές εκθέσεις να διαρρέουν έναν ολόκληρο μήνα, πριν από την επίσημη δημοσιοποίησή τους. Η αντίδραση όμως της ελληνικής κυβέρνησης σταματά στο σημείο αυτό, ενώ το μόνο όπλο που επιστρατεύουν είναι αυτό της πλήρους υποταγής στις απαιτήσεις και διαθέσεις των διεθνών χρηματιστηριακών κέντρων. Θρέφουν φαίνεται την ψευδαίσθηση ότι αν εκλιπαρήσουν και εξευμενίσουν τους σύγχρονους θεούς του κέρδους, οι τελευταίοι θα τους λυπηθούν και θα γίνουν επιεικέστεροι μαζί τους.

Στα πλαίσια αυτά προβλέπεται να υπάρξει συνάντηση παραγόντων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας με εκπροσώπους της "Μούντις", προκειμένου να τους "μεταπείσουν", ώστε να μη δημοσιοποιήσουν τα αρνητικά για την Ελλάδα στοιχεία για τη μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα. Το βασικό επιχείρημα που θα προβάλουν είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση πήρε το μήνυμα από την τελευταία νομισματική κρίση και ότι προχωρά ήδη με μεγάλες αλλαγές "διαρθρωτικού" χαρακτήρα. "Τα ξεπουλάμε όλα, από τράπεζες μέχρι ΔΕΚΟ, γι' αυτό σας παρακαλούμε να μην είστε τόσο αυστηροί μαζί μας". Αυτό θα είναι και το βασικό διαπραγματευτικό όπλο της ελληνικής κυβέρνησης. Και στο σημείο αυτό υπάρχει πλήρης ταύτιση απόψεων κυβέρνησης και ΝΔ, καθώς η τελευταία ασκεί κριτική για καθυστερήσεις στα προγράμματα "δημοσιονομικής εξυγίανσης" και ιδιωτικοποιήσεων των κερδοφόρων επιχειρήσεων.

Θ. Κ.