Οι προτάσεις για τη συνταγματική μεταρρύθμιση στη Βενεζουέλα απορρίφθηκαν με το πιο μικρό δυνατό ποσοστό, 50,70% ή 4.504.354 ψήφους, και υπέρ του ήταν το 49,29% ή 4.379.392 ψηφοφόροι. Λίγο μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος της Κυριακής 3 Δεκέμβρη, ο πρόεδρος Ούγο Τσάβες εμφανίστηκε στην τηλεόραση και το αποδέχτηκε, δηλώνοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν εγκρίθηκαν «προς το παρόν», αλλά επαναβεβαιώνοντας ότι θα συνεχίσει τον αγώνα για την οικοδόμηση αυτού που ο ίδιος ονομάζει «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα».

Το αποτέλεσμα, όπως ήταν αναμενόμενο, έγινε δεκτό με πανηγυρισμούς από τη δεξιά αντιπολίτευση, όλες τις αντιδραστικές δυνάμεις και φυσικά το Λευκό Οίκο. Για πρώτη φορά τα τελευταία εννέα χρόνια, από την πρώτη εκλογή του προέδρου Τσάβες το 1998, κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν μία νίκη, έστω «πύρρεια». Σημειώθηκαν σκηνές έξαλλων πανηγυρισμών σε συνοικίες της μέσης και ανώτερης τάξης στο Καράκας. «Αυτή είναι η αρχή του τέλους!», «επιτέλους δείξαμε ότι ο Τσάβες μπορεί να ηττηθεί!», «επιτέλους η ολίσθηση προς τον κομμουνισμό σταμάτησε!», «επιτέλους δώσαμε στον όχλο ένα μάθημα!», κραύγαζαν. Οι πανηγυρισμοί των αντιδραστικών ήταν πρόωροι όσο και υπερβολικοί. Ακόμη και μία ματιά στα αποτελέσματα καταδεικνύει ότι η ισχύς της αντιπολίτευσης σε ψήφους ελάχιστα αυξήθηκε σε σύγκριση με τα αποτελέσματα των εκλογών του 2006 και τις ψήφους που απέσπασε ο εκλεκτός της ενωμένης αντιπολίτευσης Μανουέλ Ροσάλες. Οι ψήφοι τους αυξήθηκαν κατά περίπου 100.000. Από την άλλη πλευρά, ο Τσάβες «έχασε» σχεδόν 2,9 εκατομμύρια ψήφους. Αυτές οι ψήφοι δεν πήγαν στην αντιπολίτευση, αλλά χάθηκαν λόγω αποχής, η οποία έφτασε σχεδόν το 45%.

Ενας μεγάλος αριθμός παραγόντων συνέβαλε στο αποτέλεσμα, ενώ από την άλλη πλευρά η αστική τάξη υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ διέθετε πολύ ισχυρά εργαλεία για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Υπήρξε γενική κινητοποίηση εναντίον του Τσάβες και της συνταγματικής αναθεώρησης στα ΜΜΕ, που τη συντριπτική πλειοψηφία τους ελέγχει η αστική τάξη. Η Καθολική Εκκλησία κήρυττε εναντίον του Τσάβες και «του αθεϊστικού κομμουνισμού». Σε δισέλιδη διαφήμιση στην εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας «Ultimas Noticias», της οποίας το αναγνωστικό κοινό είναι σε μεγάλο ποσοστό οπαδοί της Μπολιβαριανής Διαδικασίας, υποστηριζόταν ότι το «κράτος θα έπαιρνε τα νεογέννητα παιδιά του λαού»..., ότι «θα του ανήκαν»..., ότι «οι θρησκευτικές ελευθερίες θα καταργούνταν» κ.ο.κ. Είναι μόλις μερικά δείγματα της προπαγάνδας της αστικής τάξης, που όμως δείχνουν εύγλωττα την υποκρισία των διεθνών ΜΜΕ, όταν ισχυρίζονταν «ότι δεν υπάρχει ελευθερία του Τύπου στη Βενεζουέλα σήμερα». Εντούτοις, το πρόβλημα δεν είναι ότι ο Τσάβες περιόρισε ποτέ τα δικαιώματα της αντιπολίτευσης ή την ελευθερία του Τύπου, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Αφησε πολύ μεγάλα περιθώρια στην ολιγαρχία και τους πράκτορές της, καθώς και στους διάφορους πράκτορες της CIA, που προσπαθούν να εμποδίσουν κάθε ενέργεια προώθησης της Μπολιβαριανής Διαδικασίας, μιας διαδικασίας δημοκρατικών αλλαγών που στρέφεται ενάντια στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και έχει συμβάλει στη βελτίωση ως ένα βαθμό του βιοτικού επιπέδου των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Αυτή είναι και η βάση που στηρίζει τη διαδικασία που ηγείται ο Τσάβες.

Τα σχέδια αποσταθεροποίησης εξακολουθούν να είναι ενεργά και η αντίδραση γνωρίζει πολύ καλά ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει, απλά μία μάχη χάθηκε για τον Τσάβες.

Ολα αυτά είναι απολύτως αληθή και βασισμένα στη διαμορφωμένη πραγματικότητα στη Βενεζουέλα. Παρ' όλα αυτά δεν απαντούν γιατί χάθηκε αυτό το δημοψήφισμα.

Κατά τον πρόεδρο Τσάβες, «η πρόταση ήταν πολύ ριζοσπαστική και προωθήθηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα». Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι η αποχή ήταν ο κύριος παράγοντας που συντέλεσε στην ήττα. Πράγματι, ο βασικός παράγοντας της ήττας ήταν η αποχή. Ενας μεγάλος αριθμός των υποστηρικτών του Τσάβες και της Μπολιβαριανής Διαδικασίας δε «νοιάστηκαν» να πάνε να ψηφίσουν. Το ερώτημα πρέπει να τεθεί: Γιατί δεν ψήφισαν; Σίγουρα δε φταίει η «απάθεια των μαζών», που έδωσε το «παρών» σε κάθε μεγάλη μάχη, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση μέχρι σήμερα.

«Από τις ήττες μαθαίνει κανείς πολύ περισσότερα απ' ό,τι στις νίκες», τόνισε ο ΓΓ του ΚΚ της Βενεζουέλας Οσκάρ Φιγκέρα, κατά τη συζήτηση που διεξήχθη στο Κοινοβούλιο της Βενεζουέλας την 4η του Δεκέμβρη με βασικό αντικείμενό της το δημοψήφισμα. Ο Οσκάρ Φιγκέρα υπογράμμισε ότι τα αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τις συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί, θα πρέπει να εξεταστούν σοβαρά και να εξαχθούν συμπεράσματα και μαθήματα που θα ισχυροποιήσουν την «επαναστατική διαδικασία», διευκρινίζοντας ότι η μάχη του δημοψηφίσματος είναι «ένα ακόμη νέο επεισόδιο της πάλης των τάξεων με χαρακτηριστικά έντονης ιδεολογικής διαμάχης που έχει αναπτυχθεί στη χώρα, σε σχέση με το μετασχηματισμό και την προώθηση της επανάστασης και των συμφερόντων του λαού».

Σημείωσε ότι «από τη μία πλευρά ήταν η προσπάθεια της εγχώριας ολιγαρχίας, που στόχο είχε να διατηρήσει το καπιταλιστικό καθεστώς, μέσω του χειρισμού της κοινής γνώμης, με τη βοήθεια των ΜΜΕ, προβάλλοντας τους φόβους με τον υποτιθέμενο κίνδυνο που αντιμετώπιζαν αξίες όπως η θρησκεία, η οικογένεια, η ιδιοκτησία, τρεις παραδοσιακές αξίες της καπιταλιστικής κοινωνίας». Από την άλλη, ήταν μια πρόταση που στόχευε «στο να εμβαθύνει τη δημοκρατία με ένα περιεχόμενο όλο και πιο λαϊκό για το μετασχηματισμό του κράτους, στο να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του λαού». Εντούτοις, τόνισε ο Φιγκέρα, απευθυνόμενος προς τους βουλευτές των άλλων κομμάτων, παρά την καμπάνια του τρόμου και των ψευδών - όπως τη χαρακτήρισε - «η αντεπανάσταση κατήγαγε μία νίκη με καθαρά δική μας ευθύνη».

Κατά τον ΓΓ του ΚΚΒ, είναι θετικό και ενθαρρυντικό το γεγονός ότι τουλάχιστον το μισό εκλογικό σώμα, που συμμετείχε στις εκλογές, δηλαδή τα πάνω από 4.000.000 που ψήφισαν υπέρ της έγκρισης του αναθεωρημένου συντάγματος, το έκανε έχοντας πλήρη συνείδηση για την προώθηση του «σοσιαλισμού, ασχέτως του αποτελέσματος» και ο Φιγκέρα υπενθύμισε ότι, πριν, αυτό το επίπεδο συλλογικής συνείδησης δεν υπήρχε. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως τόνισε, είναι επιτακτική ανάγκη περισσότερο από ποτέ «να οξυνθεί η ιδεολογική πάλη που θα έχει στόχο να καταρριφθούν οι ιστορικοί φόβοι και να συνάμα να βαθύνουν η ιδεολογική διαπάλη και η δουλιά μέσα στο λαό».

Σημείωσε ακόμα πως «καθημερινά εξελίσσεται η σύγκρουση σε ζητήματα στρατηγικής, γι' αυτό και εμείς πρέπει να εμβαθύνουμε την ιδεολογική και θεωρητική συζήτηση. Δεν μπορούμε μόνο με συνθήματα. Πρέπει να είμαστε μέσα στον κόσμο, να ακούμε τις αγωνίες, τις φοβίες, τις αμφιβολίες του. Σε αυτή την ανταλλαγή, στην εξήγηση των φαινομένων, είναι που μπορούμε να πείσουμε αυτά τα 2 και πάνω εκατομμύρια Βενεζουελανών που αφέθηκαν να παραπλανηθούν από τα μεγάλα ΜΜΕ, δε βγήκαν να υπερασπιστούν το πολιτικό μας σχέδιο, του προέδρου Τσάβες, που είναι και δική τους υπόθεση». Και συμπλήρωσε: «Ο εχθρός είχε επιτυχία γιατί του το επιτρέψαμε. Πρέπει να δούμε τις δικές μας ευθύνες, γιατί χωρίς αυτές ο εχθρός δε θα μπορούσε να ουδετεροποιήσει μια σημαντική λαϊκή δύναμη, που συνόδευσε και είναι μέρος της "βενεζουελάνικης επανάστασης". Ας δούμε λοιπόν αυτοκριτικά τη στάση μας. Εμείς θα το κάνουμε».

Καταλήγοντας, ο ΓΓ του ΚΚ Βενεζουέλας υπογράμμισε ότι για να μπορέσει να προχωρήσει σήμερα η διαδικασία, απαιτείται περισσότερο από ποτέ ένα «πολιτικό όργανο» και το ΚΚ επαναφέρει την πρότασή του για τη δημιουργία Ενοποιημένης Συλλογικής Διεύθυνσης της διαδικασίας ως «αναγκαίου και αναντικατάστατου πολιτικού οργάνου προώθησης της επανάστασης».