Περισσότερο... ψυχολογικό, παρά πραγματικό είναι το πρόβλημα της αύξησης του πληθωρισμού κατά τον πρόεδρο του ΣΕΒ Οδ. Κυριακόπουλο. Κατ' αυτόν λοιπόν τον τρόπο, ο πρόεδρος του ΣΕΒ αμφισβητεί την ογκούμενη ακρίβεια, τονίζοντας εν είδει αναθεματισμού, ότι θα ήταν καλύτερο να μη μιλάμε γι' αυτό το θέμα, διότι δημιουργείται αρνητικό ψυχολογικό κλίμα. Την ίδια στιγμή, οι βιομήχανοι δηλώνουν ότι δε συμμερίζονται τις ανησυχίες της Τράπεζας της Ελλάδας, χαρακτηρίζοντας τις τάσεις ανόδου «εξωγενείς» και συγκυριακές. Ο Οδ. Κυριακόπουλος στήριξε μάλιστα τα επιχειρήματά του για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, στον εθισμό χρήσης του ευρώ, αλλά και στο ότι φέτος δε θα έχουμε... κακοκαιρία. Και ενώ οι μεγαλοβιομήχανοι, δείχνουν να μην έχουν κανένα πρόβλημα με το μοντέλο οικονομικής πολιτικής, την ίδια ώρα το ΙΟΒΕ - που εκπροσωπεί τα συμφέροντα του ΣΕΒ και όλων των μεγαλοεπιχειρηματιών - εκφράζει επιφυλάξεις, θεωρώντας άτολμη την κυβέρνηση στο θέμα μείωσης των κρατικών δαπανών και προώθησης ορισμένων άλλων διαρθρωτικών αλλαγών που αξιώνει το μεγάλο κεφάλαιο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η τοποθέτηση των βιομηχάνων, είναι ακόμα πιο προωθημένη και από αυτήν της κυβέρνησης, η οποία φαίνεται να ανησυχεί για τα πληθωριστικά φαινόμενα. Οποτε όμως υπάρξουν πληθωριστικές τάσεις, οι βιομήχανοι ισχυρίζονται ότι θα αντιμετωπιστούν από την απελευθέρωση των αγορών και τη λειτουργία του ανταγωνισμού. Επ' ευκαιρία, τέθηκε και το ζήτημα του «ανοίγματος» των αγορών, και ανάμεσα σ' αυτά απαίτησαν την πλήρη ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ.

Προβληματισμένοι ωστόσο εμφανίστηκαν για το θέμα της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας, ότι αν πραγματοποιηθεί θα αυξηθούν τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος. Στην Ελλάδα, σήμερα η τιμή του βιομηχανικού ρεύματος είναι η τέταρτη χαμηλότερη στην ΕΕ και σε καμία περίπτωση δε θα ήθελαν να πληρώσουν ακριβότερο το ρεύμα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι ο αρμόδιος εκ του ΣΕΒ για θέματα ενέργειας Φ. Δεληγιάννης, χαρακτήρισε την πρόταση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που προβλέπει την επιδότηση από το δημόσιο μέχρι και του 70% των ιδιωτικών «επενδύσεων» για την κατασκευή μονάδων παραγωγής, αναχρονιστική σημειώνοντας ότι είναι ένα ξεπερασμένο μοντέλο (η πρόταση της ΡΑΕ)! Φαίνεται για μια ακόμη φορά λοιπόν, ότι οι βιομήχανοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα με το μοντέλο της οικονομικής πολιτικής. Αρκεί μόνο να εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους.

Στο μεταξύ το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, προτρέπει την κυβέρνηση να ερφαρμόσει ακόμα πιο σκληρά μέτρα κατά των εργαζομένων. Ετσι, ενώ επιβραβεύει την προσήλωση της κυβέρνησης που έχει θέσει σαν στόχους πρώτης προτεραιότητας με τον προϋπολογισμό του 2003 «τη συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και κυρίως την ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση», στη συνέχεια διατυπώνει επιφυλάξεις επειδή «οι στόχοι για τις δαπάνες δεν είναι τόσο φιλόδοξοι όσο επιτάσσουν οι συνθήκες»! Δηλαδή το ΙΟΒΕ εκφράζει τη δυσφορία του επειδή η περικοπή των δαπανών γίνεται άτολμα για να αξιώσει έτσι σκλήρυνση της οικονομικής πολιτικής, που επιβάλλεται ιδιαίτερα μετά από την αναθεώρηση των στοιχείων που προέκυψαν από τους ελέγχους της Eurostat.

Με αφετηρία τη μεταβάπτιση των... πλεονασματικών προϋπολογισμών σε ελλειμματικούς, το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι θα πρέπει να επισπευσθούν οι διαδικασίες αποτελεσματικότερου ελέγχου των δαπανών. Στην τριμηνιαία έκθεση επίσης επισημαίνεται ο μεγαλύτερος ρυθμός ανάπτυξης της Ελλάδας από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, δεν μπορεί να διασφαλιστεί όμως ότι θα είναι μακροχρονίως διατηρήσιμος, αφού ενδέχεται να επιβραδυνθεί. Οι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να εξασθενίσουν την αναπτυξιακή πορεία, είναι η ολοκλήρωση του Γ' ΚΠΣ και των Ολυμπιακών έργων, αλλά και όταν καλυφθεί η διαφορά φάσης της ελληνικής οικονομίας και των υπόλοιπων χωρών της ΕΕ.

Ετσι λοιπόν το ΙΟΒΕ προτείνει την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων που προβλέπονται στον προϋπολογισμό, έχει όμως να παρατηρήσει ότι ο κύριος όγκος του προγράμματος εξακολουθεί να αφορά παθητικούς επενδυτές (ευρύ κοινό και θεσμικοί). Κατά το ΙΟΒΕ, οι ιδιωτικοποιήσεις δε θα πρέπει να έχουν εισπρακτικό χαρακτήρα, αλλά χαρακτήρα απελευθέρωσης των αγορών. Να επιτευχθεί δηλαδή ο στόχος του κεφαλαίου, που ακούει στο όνομα «ανταγωνιστικότητα». Ομως είναι και πάγια τακτική των βιομηχάνων, να ζητούν την αποσύνδεση του τιμήματος από την ιδιωτικοποίηση, ώστε να βάλουν εντελώς τζάμπα στο χέρι τη δημόσια περιουσία.

Παρά όμως τους ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, η ανάπτυξη αυτή δε μετατρέπεται και σε νέες θέσεις εργασίας. Το γεγονός αυτό το ίδρυμα των βιομηχάνων το αποδίδει πρωτίστως στη λειτουργία της αγοράς εργασίας, απαιτώντας μ' αυτόν τον τρόπο την παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και των εργασιακών κεκτημένων και δικαιωμάτων.

«Τα δυο πόδια σε ένα παπούτσι» βάζουν, οι ισχυροί της ΕΕ, στην Ελλάδα και σε άλλα κράτη - μέλη που έχουν ανάλογα «δημοσιονομικά προβλήματα». Ετσι από την αρχή του 2003, σύμφωνα με υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές, θα ξεκινήσουν εντατικοί έλεγχοι και στην αποτύπωση των αμυντικών δαπανών της χώρας, κάτι που αναγκαστικά θα οδηγήσει και σε νέες αναπροσαρμογές. Στην πραγματικότητα όλες οι νέες συνταγές της Γιούροστατ, που είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των ισχυρών, δείχνουν ότι το πάλαι ποτέ «θέσφατο» του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης» βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης και αναπροσαρμογών στη βάση των νέων αναγκών και των συγκυριών στη διεθνή και ευρωπαϊκή οικονομία.

Στο επίκεντρο των «στατιστικών και λογιστικών ελέγχων» της Γιούροστατ βρίσκεται ήδη το δημόσιο χρέος, το πρόβλημα δηλαδή που αφορά ειδικά την Ελλάδα, καθώς επίσης την Ιταλία και το Βέλγιο. Από την άλλη πλευρά, σαφής «χαλάρωση» δείχνει να υπάρχει και να εφαρμόζεται στην πράξη, για το λεγόμενο κριτήριο των ελλειμμάτων των προϋπολογισμών, με την προϋπόθεση όμως ότι το δημόσιο χρέος θα είναι στο 60% του ΑΕΠ και ότι τα ελλείμματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις. Σε διαφορετική περίπτωση (όπως για την Ελλάδα) οι προϋπολογισμοί «πρέπει» να είναι πλεονασματικοί προκειμένου υποτίθεται να τροφοδοτήσουν τη μείωση του χρέους...

Με δυο λόγια, η Ελλάδα, έχοντας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του δημόσιου χρέους που εκτοξεύτηκε σε πάνω από 105% του ΑΕΠ το 2002 (έναντι αρχικών προβλέψεων περίπου100%), και εξαιτίας της λεγόμενης σύγκλισης με την ΟΝΕ, μπαίνει στο στόχαστρο νέων κοινοτικών ελέγχων. Και σα να μην έφτανε αυτό, κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας (α΄ εξάμηνο του 2003), η ΕΕ θα γίνει «στενός κορσές». Σύμφωνα με με τα λεγόμενα υψηλόβαθμων κυβερνητικών παραγόντων, από την αρχή του 2003, στο στόχαστρο θα μπει και η αποτύπωση των αμυντικών δαπανών της χώρας και εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι κόβεται κάθε περιθώριο άσκησης οποιασδήποτε δημοσιονομικής πολιτικής.

Η Γιούροστατ με το νέο έτος θα ξεκινήσει στα κράτη-μέλη ελέγχους σε 5 κατηγορίες δαπανών (αυξήσεις κεφαλαίου σε ΔΕΚΟ, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα και τις αμυντικές δαπάνες).

Πρόγραμμα επαναγοράς ιδίων μετοχών φέρεται να ενεργοποιεί εκ νέου η διοίκηση του ΟΤΕ. Η επαναγορά ξεκινά από τις 9 του Δεκέμβρη, προκειμένου να στηρίξει την τιμή της μετοχής που έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών. Το πρόγραμμα προβλέπει την αγορά έως 36,9 εκατ. μετοχών με εύρος τιμής αγοράς από 1 έως 30 ευρώ.

Η γενική συνέλευση των μετόχων του Οργανισμού είχε εγκρίνει την παράταση του προγράμματος επαναγοράς μετοχών μέχρι τις 16 Οκτώβρη του 2003. Η διοίκηση του Οργανισμού έχει ήδη αγοράσει το 2,67% των μετοχών του μέσω προηγούμενων προγραμμάτων στήριξης της μετοχής.

«Πόδι» στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας βάζει η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, καθώς σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, μέχρι το τέλος του 2002 θα ανοίξει ακόμη τρία καταστήματα από τα δυο που λειτουργούν σήμερα. Η παρουσία της «Εθνικής» στη γειτονική χώρα ξεκίνησε στην αρχή του 2002, δηλαδή μετά και το «ξεκαθάρισμα» του πολιτικού πεδίου που συντελέστηκε ταυτόχρονα με τις πτωχεύσεις μεγάλου αριθμού πρώην κρατικών τραπεζών και την εκεί επέκταση των τραπεζικών δικτύων και αρκετών άλλων ξένων τραπεζών.

Αντικείμενο αντικρουόμενων συμφερόντων και αντιπαραθέσεων ανάμεσα στα ισχυρά κράτη της ευρωζώνης γίνεται και το ύψος των επιτοκίων του ευρώ. Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Λ. Παπαδήμος δείχνει να συντάσσεται με την άποψη που θέλει χαμηλότερα επίπεδα επιτοκίων και δήλωσε πως «η προοπτική να πέσει ο πληθωρισμός και να παραμείνει κάτω από το 2% τον επόμενο χρόνο βελτιώνεται και κατά συνέπεια αυξάνει η πιθανότητα να μειωθούν τα επιτόκια». Σε αντίθεση με τον Λ. Παπαδήμο, ορισμένοι άλλοι παράγοντες της ΕΚΤ δε βλέπουν με καλό μάτι τη μείωση των επιτοκίων αυτή την περίοδο και αντιτάσσουν το επιχείρημα ότι ο πληθωρισμός δε μειώνεται το ίδιο σημαντικά με την επιβράδυνση που παρατηρείται στην οικονομική δραστηριότητα. Η κόντρα για το «επιθυμητό» ύψος στα επιτόκια του ευρώ οφείλεται στις διαφορετικές ταχύτητες και διαφορετικούς πληθωρισμούς που υπάρχουν στα κράτη της ευρωζώνης.