Η «ιστορική» κατά πολλούς διήμερη επίσημη επίσκεψη του Aμερικανού Προέδρου Μπάρακ Ομπάμα στη Ρωσία την περασμένη βδομάδα, ανέδειξε για άλλη μια φορά τις αντιθέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για τη διανομή των σφαιρών επιρροής, τον έλεγχο των αγορών των πρώτων υλών, των πηγών και δρόμων ενέργειας και για την εξασφάλιση των συμφερόντων τους. Ωστόσο όπου χρειάζεται, οι θέσεις τους συγκλίνουν, όπως για παράδειγμα στο πρόσχημα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας».

Την πρώτη μέρα, ο Μπ. Ομπάμα συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογό του Ντμίτρι Μεντβέντεφ όπου υπογράφτηκαν συνολικά οκτώ συμφωνίες ανάμεσα στις οποίες η συμφωνία - πλαίσιο για τη μείωση του πυρηνικού τους οπλοστασίου μέσα σε επτά χρόνια. Συγκεκριμένα, συμφώνησαν να αντικαταστήσουν τη «START 1» που λήγει το Δεκέμβρη και να περιορίσουν τον αριθμό των κεφαλών σε 1.500 - 1.675, να περιορίσουν τον αριθμό των συστημάτων εκτόξευσης στρατηγικών πυρηνικών σε 500 - 1.100 στο ίδιο διάστημα, ενώ ανακοίνωσαν πως θα υπάρξουν επιπλέον διαπραγματεύσεις για τον αριθμό των βομβαρδιστικών με ικανότητα μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών και για τους αριθμούς των επίγειων συστημάτων αλλά και αυτών που βρίσκονται υποθαλάσσια.

Επιπλέον - πιθανά με τα ανάλογα ανταλλάγματα - επισημοποιήθηκε η πρόσφατη συμφωνία για τη μεταφορά αμερικανικού οπλισμού και στρατευμάτων από το ρωσικό εναέριο χώρο προς το Αφγανιστάν, για τη συνέχιση της κατοχής του, επιβεβαιώνοντας έτσι την πρόθεση της καπιταλιστικής Ρωσίας να συμβαδίζει με τα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Υπολογίζεται ότι θα γίνονται περί τις 4.500 πτήσεις το χρόνο, και θα εξοικονομηθούν περίπου 133 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο, εξαιτίας της μη καταβολής τελών από την πλευρά των ΗΠΑ. Ισχυρίστηκαν πως θα βοηθήσουν στη «σταθεροποίηση» του καθεστώτος του Αφγανιστάν με «αυξημένη στήριξη στον αφγανικό στρατό και αστυνομία», ενώ υποστήριξαν πως θα ...βοηθήσουν το Αφγανιστάν και το Πακιστάν να εργαστούν από κοινού ενάντια «στις κοινές απειλές της τρομοκρατίας, του εξτρεμισμού και του εμπορίου ναρκωτικών».

Παράλληλα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν στη σύσταση μεικτής επιτροπής για τη ...συνεργασία στα ενεργειακά, τη λεγόμενη «καταπολέμηση της τρομοκρατίας», αλλά και την επανέναρξη της στρατιωτικής τους συνεργασίας, μια συνεργασία που είχε διακοπεί μετά τον ολιγοήμερο πόλεμο Ρωσίας - Γεωργίας τον Αύγουστο του 2008. Σε ό,τι αφορά τη Γεωργία, ο Ομπάμα υποστήριξε πως θα πρέπει να γίνει σεβαστή η κυριαρχία και η εδαφική της ακεραιότητα.

Ωστόσο το ζήτημα της λεγόμενης «αντιπυραυλικής ασπίδας» που σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν οι ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία, Τσεχία) παραμένει ...«αγκάθι» στις σχέσεις των δύο χωρών, όμως οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συνεχίσουν τις συνομιλίες. Από τη μεριά του ο Μεντβέντεφ χαρακτήρισε το ζήτημα της «ασπίδας» ως «δύσκολο σημείο της συζήτησής μας», ενώ ο Ομπάμα υποστήριξε ότι η συμφωνία για τα πυρηνικά δεν έχει σχέση με το ζήτημα της «ασπίδας» και πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιδιώκει την εγκατάσταση «αμυντικών συστημάτων» με στόχο όπως υποστήριξε την αντιμετώπιση πυραύλων από το Ιράν ή τη ΛΔ Κορέας. Ωστόσο, την επόμενη μέρα ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ προειδοποίησε σε συνέντευξή του στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο «Βέστι» πως η ανάπτυξη στο σύνολο της λεγόμενης «αντιπυραυλικής ασπίδας» των ΗΠΑ, θα θέσει υπό αμφισβήτηση τις μελλοντικές μειώσεις των στρατηγικών οπλοστασίων των δύο χωρών. Οι ΗΠΑ στην προσπάθειά τους να απομονώσουν το Ιράν επιζητούν την μη στήριξη της Ρωσίας προς τη Τεχεράνη, όμως η Μόσχα επιδιώκει να εκμεταλλευτεί το Ιράν, χρησιμοποιώντας το ως ζήτημα πίεσης για να μπορεί να ελέγξει - όπως θεωρεί - τις αμερικανικές ενέργειες.

Μετά τα παραπάνω, την δεύτερη μέρα της επίσκεψής του στη Ρωσία, ο Ομπάμα συναντήθηκε με τον Ρώσο πρωθυπουργό Βλαντιμίρ Πούτιν, στην έπαυλη του τελευταίου στο Νόβο Ιγκάρεβο. Μετά τις απαιτούμενες φιλοφρονήσεις εκ μέρους του Αμερικανού προέδρου, ο τελευταίος υποστήριξε: «είχαμε μια σπουδαία ευκαιρία να θέσουμε πιο στέρεες βάσεις στις ρωσο-αμερικανικές σχέσεις. Ισως δεν συμφωνούμε σε όλα, αλλά έχουμε διαβουλεύσεις με γνώμονα το συμφέρον του ρωσικού και του αμερικανικού λαού». Τα θέματα που κυριάρχησαν στην συζήτησή τους ήταν η λεγόμενη καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η κλιματική αλλαγή και ο περιορισμός των πυρηνικών. Μπορεί το θέμα της ένταξης της Ουκρανίας και της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ να μην τέθηκε επίσημα στο «τραπέζι των συνομιλιών», ωστόσο, μετά την συνάντηση, σύμβουλος του Πούτιν ανέφερε πως ο Ρώσος πρωθυπουργός υπογράμμισε στον Ομπάμα πως η Ουκρανία και η Γεωργία είναι «πολύ σημαντικές για τη Ρωσία» και ο τελευταίος δεσμεύτηκε «να λάβει υπόψη του» τη θέση της Ρωσίας.

Το ζήτημα της «ενίσχυσης της διαφάνειας» ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον προκειμένου να «ενισχυθούν οι επενδύσεις και το διμερές εμπόριο για ένα καλύτερο μέλλον», υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος μιλώντας στη Νέα Οικονομική Σχολή της Μόσχας προσθέτοντας ότι για να επιτευχθεί αυτό «θα πρέπει να εργαστούμε από κοινού ...να προωθήσουμε την διαφάνεια, την υπευθυνότητα και το κράτος δικαίου από τα οποία οι επενδύσεις και η οικονομική ανάπτυξη εξαρτώνται». Σημείωσε επίσης πως οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες φτάνουν μόλις τα 36 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Πρόσθεσε πως οι προκλήσεις που ανοίγονται θα αντιμετωπιστούν καλύτερα με «μια παγκόσμια σύμπραξη και η σύμπραξη αυτή θα είναι ισχυρότερη εάν η Ρωσία καταλαμβάνει τη θέση της μεγάλης δύναμης που της ανήκει». Πάνω σ'αυτά, ο Ρώσος ομόλογός του Ντμίτρι Μεντβέντεφ σημείωσε επίσης πως «όσο πιο σταθερές είναι οι επιχειρηματικές επαφές μας, θα είναι πιο εύκολο για μας να επικοινωνήσουμε και σε άλλα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων σοβαρών προβλημάτων στη διεθνή ημερήσια διάταξη και στους διμερείς δεσμούς μας».

Ο Ομπάμα πρότεινε επίσης στη Ρωσία να δώσει έμφαση στους κοινούς στόχους που μοιράζεται με τις ΗΠΑ, ενώ είπε στους νέους απόφοιτους της σχολής πως είναι η «τελευταία γενιά» που έχει γεννηθεί σε έναν «διχασμένο κόσμο». Τα συμφέροντα της Ρωσίας και των ΗΠΑ γενικά συμπίπτουν σε πέντε βασικούς τομείς, όπως είπε, την ανάσχεση της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, την αντιμετώπιση των βίαιων εξτρεμιστών, την διασφάλιση οικονομικής ευημερίας, την προώθηση των δικαιωμάτων του λαού και την ενθάρρυνση της συνεργασίας χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η κυριαρχία. Υποστήριξε πως «οι μέρες που οι αυτοκρατορίες συμπεριφέρονταν σε κυρίαρχα κράτη ως πιόνια της σκακιέρας έχουν τελειώσει», αφήνοντας αιχμές για την επιδίωξη της Μόσχας να κρατάει τις πρώην σοβιετικές χώρες στην σφαίρα επιρροής της.

Υποστήριξε - «ξεχνώντας» εσκεμμένα τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις της χώρας του - πως, όπως «όλα τα κράτη θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τους ηγέτες τους, θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα σε ασφαλή σύνορα, στην δική τους εξωτερική πολιτική. Γι'αυτό το λόγο αυτή η αρχή θα πρέπει να ισχύει για όλα τα κράτη - συμπεριλαμβάνοντας τη Γεωργία και την Ουκρανία. Η Αμερική δεν θα επιβάλει ποτέ μια συμφωνία ασφάλειας σε άλλη χώρα», προσθέτοντας επίσης πως το ΝΑΤΟ αναζητά «συνεργασία με τη Ρωσία και όχι αντιπαράθεση».

Πάντως, παρά τα όσα γράφτηκαν για την «εμπιστοσύνη» που οικοδομείται ανάμεσα στις δύο χώρες μετά την εκλογή Ομπάμα, το βασικό ζήτημα που «χωρίζει» τις δύο χώρες είναι οι ανταγωνισμοί τους στην γεωπολιτική σκακιέρα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι η ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας είναι πλούσια σε ενεργειακές πηγές, αλλά και το Ιράν βρίσκεται στο στόχαστρο λόγω της μεγάλης γεωστρατηγικής του σημασίας και των ενεργειακών του πηγών καθώς η κομβική γεωγραφική του θέση εμπλέκεται με αγωγούς ενέργειας που θα εξασφάλιζαν τη συντομότερη και πιο οικονομική μεταφορά υλών ενέργειας από τη Ρωσία και τις παρακείμενες στην Κασπία χώρες προς Ανατολάς, δηλαδή προς Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Ιαπωνία, αλλά και προς την Ευρώπη. Ούτε τυχαίο είναι το γεγονός ότι η Ουκρανία και η Γεωργία (πρώην σοβιετικές δημοκρατίες) είναι «υποψήφιες» για ένταξη στην Συμμαχία, σε μια προσπάθεια να βρεθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι «πρόθυμοι» συνέταιροι του ΝΑΤΟ σε όλες τις ηπείρους και ειδικά κοντά στα σύνορα της Ρωσίας...