«Ο ιδιωτικός τομέας, η ιδιωτική επιχείρηση είναι αυτή που δημιουργεί τον πλούτο και προάγει την κοινωνική ευημερία». Ειπώθηκε από παράγοντες του οικονομικού επιτελείου, οι οποίοι δίνουν έμφαση στο ρόλο του κεφαλαίου, ως βασικού παράγοντα της κοινωνικής προόδου...

«Αλλωστε, σε μια κρίση δίνεται η ευκαιρία να προωθήσουμε μεταρρυθμίσεις που θα τις αποδεχτεί πιο εύκολα ο κόσμος».

Η ρήση είναι από πρόσφατη συνέντευξη του υπουργού Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφη.

Ποιες είναι οι διαφορές και ποιες οι ομοιότητες ανάμεσα στις δύο αυτές δηλώσεις; Η πρώτη περιγράφει τον καπιταλισμό στην περίοδο της ανοδικής φάσης του οικονομικού κύκλου, τον καπιταλισμό της άνθησης, με τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, την ανοδική πορεία του χρηματιστηριακού δείκτη, τα ενθουσιώδη αποτελέσματα των ισολογισμών των επιχειρήσεων, την εκρηκτική τους κερδοφορία.

Η δεύτερη παραπέμπει στον καπιταλισμό της κρίσης, στον ωμό εκβιασμό των εκπροσώπων της αστικής τάξης σε βάρος των εκμεταλλευόμενων τάξεων. Οι πρώτοι υψώνουν το σκιάχτρο της οικονομικής κρίσης, που το ίδιο το κοινωνικό σύστημα που εκπροσωπούν δημιουργεί και απειλούν απροκάλυπτα τους δεύτερους.

Την περίοδο της οικονομικής άνθησης, οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης βάζουν μπροστά από τους εργαζόμενους το καρότο της... ανάπτυξης, της ευημερίας, της κοινωνικής προόδου και τους ζητούν αυτοσυγκράτηση και ρεαλισμό, στο όνομα μιας καλύτερης ζωής που θα έρθει στο μέλλον. Οπως ακριβώς και οι χριστιανοί, οι οποίοι ζητούν από τους πιστούς να απαρνηθούν τα εγκόσμια για να κερδίσουν την αιώνια βασιλεία των ουρανών.

Αντίθετα, όταν η απειλή της κρίσης είναι προ των πυλών, όπου η ληστεία των λαϊκών στρωμάτων παίρνει πρωτοφανείς διαστάσεις, η αστική τάξη, εκμεταλλευόμενη τη δυσχερή τους θέση, στην οποία η ίδια τα έχει ωθήσει, εμφανίζεται σαν τον Χάροντα με το θανατηφόρο δρεπάνι μπροστά στην Αχερουσία λίμνη. Το δίλημμα είναι κυνικό και απροκάλυπτο. Βουλώστε το, σκύψτε το κεφάλι, συρθείτε στα τέσσερα, παρακαλέστε τα αφεντικά σας, γιατί διαφορετικά θα βρεθείτε στο δρόμο, θα τα χάσετε όλα, δε θα έχετε να αγοράσετε ούτε το γάλα για τα παιδιά σας.

Αυτή είναι η κατάσταση για την εργατική τάξη και για τα άλλα εκμεταλλευόμενα στρώματα, στα πλαίσια του καπιταλισμού. Στην περίοδο της οικονομικής του άνθησης, η επέκταση του κεφαλαίου προϋποθέτει τη στρατολογία νέων εργατικών δυνάμεων, η εκμετάλλευση των οποίων μέσα από τον κύκλο της παραγωγής αυξάνει τη μάζα της υπεραξίας που προσπορίζεται η αστική τάξη στο σύνολό της. Αντίθετα, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, η οποία συνοδεύεται από καταστροφή και υποτίμηση του υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου, αυτοί που την πληρώνουν πρώτοι είναι οι εργαζόμενοι. Οικονομική κρίση σημαίνει άνοδος της ανεργίας και συμπίεση των μισθών, αφού ο στρατός των ανέργων χρησιμοποιείται από την αστική τάξη, σαν τον πολιορκητικό κριό άλωσης των δικαιωμάτων όσων συνεχίζουν να εργάζονται.

Τους τελευταίους μήνες, έχει ξεσπάσει μία δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, για τις αιτίες της όξυνσης των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων των εργαζομένων. Το ερώτημα που τίθεται είναι ποιος ευθύνεται για την ακρίβεια, την άνοδο των επιτοκίων, την υπερχρέωση των νοικοκυριών, την πτώση της λαϊκής κατανάλωσης, αλλά και τη δημοσιονομική εκτροπή και την εκτίναξη των ελλειμμάτων του ισοζυγίου πληρωμών της χώρας.

Η μεν ΝΔ αναγνωρίζει την ύπαρξη όλων αυτών των προβλημάτων, αλλά την αποδίδει στη... διεθνή κρίση. Εμείς, υποστηρίζουν τα στελέχη της, μια χαρά τα πηγαίναμε έως πρόσφατα. Η οικονομία εμφάνιζε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, η ανεργία (όπως αυτοί τη μετρούν) μειώνεται, οι εξαγωγές κινούνται ανοδικά. Αλλά το κλίμα επιβαρύνθηκε από τις αρνητικές διεθνείς εξελίξεις. Χρηματοπιστωτική κρίση στις ΗΠΑ, κρίση στην αγορά ενεργειακών εμπορευμάτων (πετρελαιοειδή) και τέλος κρίση στην αγορά τροφίμων. Τι φταίμε εμείς για την άνοδο του πληθωρισμού και την έξαρση της ακρίβειας. Είναι φαινόμενα καθαρά εισαγόμενα...

Αντίθετα, το ΠΑΣΟΚ διά των εκπροσωπών του, υποστηρίζει ότι η όξυνση των λαϊκών προβλημάτων οφείλεται αποκλειστικά στην πολιτική που άσκησε η κυβέρνηση της ΝΔ από το 2004 και μετά. Μέχρι τότε τα πράγματα - για τους εργαζόμενους - πήγαιναν, λένε, μια χαρά. Μετά ήρθε η... επάρατος και άρχισε η καταστροφή.

Η επιχειρηματολογία των δύο κομμάτων της ολιγαρχίας δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική. Δέσμια και υπηρέτες των συμφερόντων της μεγαλοαστικής τάξης της χώρας, συνδεδεμένα με τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα της ΕΕ και των ΗΠΑ, τα δύο αυτά κόμματα παρουσιάζουν τη σημερινή πραγματικότητα κάτω από το πρίσμα συγκεκριμένων ταξικών συμφερόντων, τα πλαίσια των οποίων δεν μπορούν να υπερβούν. Στα πλαίσια του μεταξύ τους ανταγωνισμού για την κατάκτηση της κυβερνητικής εξουσίας - το μόνο ίσως στοιχείο που πυροδοτεί τη μεταξύ τους αντιπαλότητα - παρουσιάζουν το καθένα από την πλευρά του, ψήγματα της σημερινής πραγματικότητας. Μικρές αλήθειες, οι οποίες πνίγονται μπροστά στους ωκεανούς από ψέμα. Της ψευδούς αντανάκλασης της πραγματικής ζωής, η οποία αναπαράγεται σαν το αναγκαίο αποτέλεσμα της κυριαρχίας των καπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων πάνω στον εργαζόμενο άνθρωπο. Αυτή την «πραγματικότητα» παρουσιάζουν σήμερα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί εκπρόσωποι του κεφαλαίου στη χώρα μας.

Γιατί είναι τεράστιο ψέμα, όταν υποστηρίζει κάποιος ότι σε συνθήκες κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, όπου το κύριο χαρακτηριστικό είναι η όξυνση όλων των κοινωνικών και οικονομικών αντιθέσεων, είναι δυνατή η εφαρμογή φιλολαϊκής πολιτικής από τα κόμματα της ολιγαρχίας, χωρίς παράλληλα να θίγονται τα θεμελιώδη δεδομένα της κεφαλαιοκρατικής αναπαραγωγής. Στην περίπτωση αυτή, τα δύο αυτά κόμματα θυμίζουν ολίγον τι από Συνασπισμό, ο οποίος υπόσχεται φιλολαϊκές λύσεις στα πλαίσια του ευρωενωσιακού ιμπεριαλιστικού οικοδομήματος.

Η αλήθεια είναι ότι η επερχόμενη οικονομική κρίση, η οποία χτυπά απειλητικά και την πόρτα μας, βρίσκει την εργατική τάξη, τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού εξουθενωμένη οικονομικά και κοινωνικά, αποτέλεσμα των ασκούμενων πολιτικών της τελευταίας τουλάχιστον 20ετίας. Περίοδο κατά την οποία την κυβερνητική εξουσία ασκούσαν τα κόμματα του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, με τον ΣΥΝ να ερωτοτροπεί με το πρώτο, σε ένα συνοικέσιο που έχει περάσει από διάφορες «ψυχρές» και «θερμές» διακυμάνσεις. Τι να πρωτοθυμηθεί και τι να ξεχάσει κανείς. Τη συνθήκη του Μάαστριχτ, που σηματοδότησε τη γιγάντια επίθεση που ακολούθησε σε βάρος των ευρωπαϊκών λαών, τα προγράμματα «σύγκλισης» και «σταθερότητας», τη... θριαμβευτική πορεία του ελληνικού καπιταλισμού προς την ΟΝΕ, το έγκλημα της ιδιωτικοποίησης του τραπεζικού συστήματος και των άλλων στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων, τα διαχρονικά προγράμματα λιτότητας, τις άγριες φορολογικές επιδρομές, την άλωση της δημόσιας Παιδείας και Υγείας από το ιδιωτικό κεφάλαιο, την καταστροφή της αγροτικής παραγωγής της χώρας, την επιχείρηση «βουλκανιζατέρ», τις επιστρατεύσεις των εργαζομένων, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, τις ανατροπές στην κοινωνική ασφάλιση, την αφόρητη ακρίβεια, την υπερχρέωση των νοικοκυριών, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε Ιράκ και Γιουγκοσλαβία; Αυτά είναι τα αποτελέσματα των πολιτικών που ακολουθήθηκαν... διά χειρός ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Και σήμερα, σου λένε οι ΠΑΣΟΚοι ότι η επιδείνωση των λαϊκών προβλημάτων άρχισε από το 2004 και οι της ΝΔ ότι η κρίση είναι εισαγόμενη. Λένε ψέματα και οι δύο και το γνωρίζουν. Η κρίση που βιώνει σήμερα η λαϊκή οικογένεια έχει ονοματεπώνυμο. Υπεύθυνοι είναι το σύστημα των καπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων και τα δύο κόμματα της μεγαλοαστικής τάξης που διαχρονικά το υπηρετούν.

Από την πρώτη στιγμή που επιδεινώθηκε το διεθνές οικονομικό περιβάλλον, οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου και τα στρατηγικά τους επιτελεία, έκαναν γνωστές τις διαθέσεις τους, να φορτώσουν τις συνέπειες της κρίσης στα λαϊκά στρώματα. Ετσι το προηγούμενο καλοκαίρι, όταν ως το πιο οξυμένο πρόβλημα των καπιταλιστικών οικονομιών εμφανιζόταν αυτό του πληθωρισμού (άνοδος των διεθνών τιμών του πετρελαίου, τροφίμων πρώτων υλών), ο κοινοτικός επίτροπος για θέματα της οικονομίας Χ. Αλμούνια, μάζεψε τους υπουργούς Οικονομίας στις Βρυξέλλες (συμβούλια ΕΚΟΦΙΝ, ΓΙΟΥΡΟΓΚΡΟΥΠ) όπου αποφάσισαν να χαράξουν από κοινού τη γραμμή άμυνας αντιμετώπισης του προβλήματος. Και το πιο σημαντικό μέτρο στο οποίο κατέληξαν, ήταν αυτό της καθήλωσης των μισθών και των συντάξεων, με το επιχείρημα της αποφυγής της πληθωριστικής σπείρας μισθών, τιμών... Εβαλαν μάλιστα και τον διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να... προειδοποιήσει, ότι αν δεν τιθασευτεί ο πληθωρισμός, τότε ο... θεματοφύλακας της σταθερότητας των τιμών, θα πράξει τα δέοντα, θα αυξήσει τα επιτόκια. Πράγμα που έκανε.

Σήμερα, που το πρόβλημα εντοπίζεται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο κινδυνεύει με κατάρρευση και χρεοκοπία, θέτουν τους κρατικούς προϋπολογισμούς στην υπηρεσία του τραπεζικού κεφαλαίου. Μέσω των «προγραμμάτων διάσωσης» τραπεζών, διοχετεύουν στις τελευταίες κολοσσιαία ποσά πολλών τρισ. ευρώ, τα οποία κανείς δεν μπορεί να αποτιμήσει σήμερα. Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου ληστεία σε βάρος των λαών του πλανήτη, πρωτόγνωρη στην ιστορία του καπιταλισμού.

Μπροστά σε αυτές τις συνθήκες, η θέση του επαναστατικού κινήματος, ότι ο 21ος αιώνας είναι αυτός που θα σηματοδοτήσει το πέρασμα από τον ιστορικά ξεπερασμένο καπιταλισμό στον σοσιαλισμό, καθίσταται δραματικά επίκαιρη. Καλά είναι όλα τα μέτρα άμυνας των λαών, μπροστά στη γιγαντιαία ληστεία που διαπράττεται σε βάρος τους. Το κύριο όμως είναι να συνειδητοποιήσουν οι εργαζόμενοι ότι ο καπιταλισμός έφαγε τα ψωμιά του και ότι θέμα της ημερήσιας διάταξης των κοινωνικών προτεραιοτήτων της ανθρωπότητας είναι το θέμα της αντικατάστασής του. Η μόνη απάντηση στην καπιταλιστική κρίση, από την πλευρά των λαών, δεν μπορεί παρά να είναι ο Σοσιαλισμός.