Ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στ. Πενταρόφσκι, εκτίμησε ότι η πρωτοβουλία «Ανοιχτά Βαλκάνια» (όπου συμμετέχουν Σερβία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και πρόκειται να έχουν νέα συνάντηση 20-21/12 στα Τίρανα) δεν μπορεί να πετύχει μόνο με τρεις χώρες, όπως είπε στη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Πρίστινα.

Χαρακτήρισε την εν λόγω πρωτοβουλία «χρήσιμη για την οικονομική συνεργασία» στην περιοχή, αλλά υποστήριξε ότι «δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη "Διαδικασία του Βερολίνου"» για τα Δυτικά Βαλκάνια (ξεκίνησε υπό την «αιγίδα» Βερολίνου και Βρυξελλών, και πέρα από τις τρεις παραπάνω βαλκανικές χώρες συμμετέχουν Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βοσνία - Ερζεγοβίνη).

Από τη μεριά της, η Κοσοβάρα Πρόεδρος, Βιόσα Οσμάνι, είπε ότι τα «Ανοιχτά Βαλκάνια» δεν «δέχονται την ίση μεταχείριση των έξι χωρών των δυτικών Βαλκανίων» και έσπευσε να κατηγορήσει το Βελιγράδι ότι ευθύνεται για «μεγάλους κινδύνους», που αντιμετωπίζει η περιοχή «λόγω των αποσταθεροποιητικών τάσεων της Ρωσίας μέσω της Σερβίας».

Τόνισε δε ότι «το Κοσσυφοπέδιο έχει δεσμευτεί όχι μόνο να απορρίψει κακόβουλες επιρροές, αλλά και να συνεργαστεί με τους εταίρους μας για να αποτρέψει τέτοιες αποσταθεροποιητικές επιρροές», για να καταλήξει πως «η περιοχή πρέπει να προχωρήσει με συγκεκριμένα βήματα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, την μακροπρόθεσμη ειρήνη και σταθερότητα, αλλά όλα αυτά καταστρέφονται εάν η επιρροή της Ρωσίας αυξηθεί μέσω του εφαλτηρίου της, της Σερβίας».

Στο μεταξύ, ο Πενταρόφσκι είπε ότι τα Σκόπια αποδέχτηκαν πρόταση της νέας βουλγάρικης κυβέρνησης για συγκρότηση ομάδων εργασίας Βουλγαρίας - Βόρειας Μακεδονίας, σε Οικονομία, Υποδομές, Πολιτισμό, στο πλαίσιο νέων διαπραγματεύσεων για τη διευθέτηση των διμερών διαφορών που «φρενάρουν» και την επίσημη έναρξη της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας (και κατά συνέπεια και της «συνδεδεμένης» Αλβανίας) στην ΕΕ.

Ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας Μ. Τσαβούσογλου ανακοίνωσε και επίσημα τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αρμενία, λίγο πάνω από έναν χρόνο μετά την κατάπαυση του πυρός στη σύγκρουση στο Ναγκόρνο - Καραμπάχ, όπου η Αγκυρα στήριξε ενεργά το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο ενάντια στην Αρμενία.

Ο Τσαβούσογλου πρόσθεσε ότι το τουρκικό υπουργείο Μεταφορών θα αξιολογήσει προτάσεις τουρκικών και αρμενικών αεροπορικών εταιρειών για την έναρξη πτήσεων τσάρτερ που θα συνδέουν την Αρμενία με Κωνσταντινούπολη και Αγκυρα.

Στις αρχές της βδομάδας και ο εκπρόσωπος του αρμενικού ΥΠΕΞ, Β. Χουνανιάν, είχε επίσης ανακοινώσει ότι η Αρμενία θα διορίσει «έναν ειδικό αντιπρόσωπο για το διάλογο» με την Αγκυρα, λέγοντας μάλιστα ότι το Ερεβάν είναι «έτοιμο για μια διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία, χωρίς εκ των προτέρων όρους».

Υπενθυμίζεται ότι πέρα από την περαιτέρω όξυνση, με την περσινή πολεμική σύγκρουση στο Ναγκόρνο - Καραμπάχ, τα σύνορα Αρμενίας και Τουρκίας δεν είναι ανοιχτά, ενώ οι δύο χώρες δεν έχουν συνάψει διπλωματικές σχέσεις, υπό το βάρος σοβαρών διαφορών που χρονολογούνται από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, με την Αγκυρα να αρνείται μεταξύ άλλων να αναγνωρίσει ως γενοκτονία τα γεγονότα του 1915 σε βάρος των Αρμενίων.

Την εξέλιξη έσπευσε να καλωσορίσει ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Αντ. Μπλίνκεν, χαιρετίζοντας τον διορισμό αμοιβαίων αντιπροσώπων.

Η κινητικότητα βέβαια και στις τουρκο-αρμενικές σχέσεις δεν είναι άσχετη με τις ευρύτερες διεργασίες στον Νότιο Καύκασο, όπου τροφοδοτούνται νέες προσπάθειες αναμόρφωσης ισορροπιών και προωθούνται διάφορα διακρατικά σχήματα, με ενεργό παρέμβαση της Ρωσίας, της ΕΕ αλλά και της Τουρκίας.

«Ελπίζουμε ότι η ΕΕ, υπό την ηγεσία της Γαλλίας, θα μπορέσει να συνεχίσει να προωθεί τη διαπραγμάτευση Ταϊβάν και ΕΕ για μια διμερή επενδυτική συμφωνία (BIA), για να ανοίξει ένα νέο συνεργατικό κεφάλαιο», δήλωσε η Πρόεδρος της Ταϊβάν Τσάι Ινγκ-βεν, που χτες συναντήθηκε με νέα αντιπροσωπεία Γάλλων βουλευτών που επισκέπτεται το νησί, ενόψει και της έναρξης της γαλλικής προεδρίας της ΕΕ.

«Στην αυγή μιας γοργά μεταβαλλόμενης διεθνούς κατάστασης και της συνεχιζόμενης εξάπλωσης του αυταρχισμού, οι δημοκράτες εταίροι θα έπρεπε να δώσουν τα χέρια περισσότερο για να συνεργαστούν», ανέφερε η ίδια, με τα περί «δημοκρατών εταίρων» και «αυταρχισμού» να αντανακλούν την εντεινόμενη αντιπαράθεση Δύσης - Κίνας, «μοχλός» στην οποία είναι και η κόντρα του για την Ταϊβάν.

Και κατέληξε: «Η Ταϊβάν θα εκπληρώσει τις διεθνείς της ευθύνες και ανυπομονεί να εργαστεί με τους Γάλλους και Ευρωπαίους εταίρους που μοιράζονται κοινές ιδέες ώστε να συμβάλουν περισσότερο στην ειρήνη και τη σταθερότητα στον Ινδο-Ειρηνικό».

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε χτες νέους περιορισμούς για εξαγωγές στην αμερικανική επικράτεια σε βάρος κινεζικών εταιρειών αλλά και της Κινεζικής Ακαδημίας Στρατιωτικών Ιατρικών Επιστημών, όπως και 11 ερευνητικών της ινστιτούτων.

Για την επιβολή των νέων κυρώσεων κατά της Κίνας η Ουάσιγκτον επικαλείται καταπίεση σε βάρος των Ουιγούρων από το Πεκίνο στην κινεζική επαρχία Σιντζιάνγκ.

Σύμφωνα με το πρακτορείο «Reuters», οι κυρώσεις αφορούν μεταξύ άλλων τις εταιρείες HMN International (πρώην Huawei Marine), Jiangsu Hengtong Marine Cable Systems, Jiangsu Hengtong OpticElectric, Shanghai Aoshi Control Technology Co. και Zhongtian Technology Submarine Cable. Η αμερικανική πλευρά υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι οι εταιρείες αυτές κατηγορούνται ότι αποπειράθηκαν να υποκλέψουν αμερικανική τεχνογνωσία για να τη διοχετεύσουν στις κινεζικές Ενοπλες Δυνάμεις.

Ολοκληρώνεται αύριο στην Κωνσταντινούπολη η τρίτη (από το 2008) Σύνοδος Κορυφής Τουρκίας - αφρικανικών χωρών, με ατζέντα την περαιτέρω ενίσχυση οικονομικών, εμπορικών αλλά και στρατιωτικών σχέσεων, μέσω κυρίως της πώλησης τουρκικών όπλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones).

Στη Σύνοδο συμμετέχουν αξιωματούχοι από 39 αφρικανικές χώρες και 13 αρχηγοί κρατών, οι οποίοι θα γίνουν δεκτοί από τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν, που θα συμμετάσχει αύριο στις εργασίες της. Παράλληλα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, πραγματοποίησε χτες στο περιθώριο της Συνόδου διμερείς συναντήσεις με ομολόγους του.

Στο πλαίσιο της Συνόδου αναφέρεται ότι θα εκτιμηθούν οι εξελίξεις στις σχέσεις Τουρκίας - αφρικανικών χωρών σε τομείς όπως ασφάλεια, ειρήνη, εμπόριο, επενδύσεις, εκβιομηχάνιση, Εκπαίδευση, πολιτισμός, προώθηση έργων υποδομής, αύξηση της αγροτικής παραγωγής κ.ά.

Στο τέλος της Συνόδου αναμένεται να εγκριθεί το νέο σχέδιο δράσης της περιόδου 2022 - 2026 και να οριστεί η αφρικανική χώρα που θα αναλάβει σε μερικά χρόνια την επόμενη τουρκο-αφρικανική Σύνοδο Κορυφής.

Την ίδια ώρα, επιβεβαιώνοντας τη στρατηγική «βαρύτητα» της Τουρκίας για τους συνολικότερους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, ο Αμερικανός απεσταλμένος στο Κέρας της Αφρικής, Τζ. Φέλτμαν, συζητώντας περιφερειακές εξελίξεις με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, Σ. Ονάλ, ανέφερε πως Τουρκία και ΗΠΑ μοιράζονται τον «κοινό στόχο σταθερότητας και ευημερίας στο Κέρας της Αφρικής».

Ακολούθησε ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας στην Τουρκία, που ανέφερε ότι ΗΠΑ και Τουρκία συνεχίζουν τις συνομιλίες στο πλαίσιο που συμφωνήθηκε προ καιρού μεταξύ των Προέδρων.