Ο Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπαςστην πρεμιέρα του «Ντον Τζιοβάννι» με τον πρόεδρο της Λυρικής, Αθανάσιο Θεοδωρόπουλο, στο Ηρώδειο

Στον «Ντον Τζιοβάννι» - ένα από τα ορόσημα του οπερατικού ρεπερτορίου - ο Μότσαρτ αποδίδει με τη μουσική του όλες τις όψεις της πορείας του ανθρώπου που τα βάζει με το θεό και παίρνει την τύχη του στα χέρια του. Η υπόθεση αφορά τις ερωτικές περιπέτειες του ακόλαστου Ισπανού ευγενούς Ντον Τζιοβάννι. Σε μία από αυτές, αποπειράται να βιάσει τη Ντόνα Αννα. Προσπαθώντας να διαφύγει, σκοτώνει τον πατέρα της, ο οποίος επιστρέφει από τον κόσμο των νεκρών, προκειμένου να πάρει εκδίκηση. Καθώς ο Ντον Τζοβάννι δεν μετανοεί για όσα έχει πράξει, οδηγείται στην Κόλαση. Η όπερα ολοκληρώνεται με το αυτονόητο για την εποχή, ηθικό δίδαγμα.

Στον Ντον Τζοβάννι ο Μότσαρτ φέρνει σε διάλογο στοιχεία της (διεθνούς) ιταλικής σοβαρής όπερας και της κωμικής όπερας, η οποία απηχεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε έθνους. Η έντονα δραματική μουσική που συνοδεύει την εμφάνιση του υπερκόσμιου στοιχείου και οι εκτενείς άριες των ευγενών έρχονται σε άμεσο διάλογο με τον ανάλαφρο, καθημερινό ήχο των κωμικών χαρακτήρων. Μέσα από την αντιπαράθεση και τη σύνθεση ενισχύεται το ξεχωριστό ύφος καθενός από τους δύο κόσμους, ενώ η σύνθεσή τους είναι καινοφανής στην ιστορία της όπερας.

Τα σκηνικά υπογράφει η Εύα Μανιδάκη, τα κοστούμια η ενδυματολόγος Ιωάννα Τσάμη και τους φωτισμούς ο Λευτέρης Παυλόπουλος. Ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος έχει την ευθύνη της διεύθυνσης της Χορωδίας της ΕΛΣ. Στο ρόλο του Ντον Τζιοβάννι οι Φράκνο Πομπόνι και Διονύσης Σούρμπης. Στο ρόλο της Ντόνα Αννας οι Μυρτώ Παπαθανασίου και Φραντσέσκα Ντόττο. Στο ρόλο του Ντον Οττάβιο οι Αντώνης Κορωναίος και Μούζα Νκούνα. Στο ρόλο του διοικητή, οι Δημήτρης Καβράκος και Τάσος Αποστόλου. Ως Ντόννα Ελβίρα θα εμφανιστούν οι Τσέλια Κοστέα και Μαρία Λουίτζα Μπόρσι. Τον ρόλο του Λεοπορέλο θα ερμηνεύσουν οι Χριστόφορος Σταμπόγλης και Χοσέ Φαρδίγια. Στο ρόλο του Μαζέττο ο Ελληνας βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς και στο ρόλο της Τσερλίνα, η Μαρία Μητσοπούλου.

Ο Λόρκα πρωτοείδε το φως πριν από εκατόν δεκαέξι χρόνια (5 Ιούνη 1898) στο χωριό Φουέντε Βακέρος, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Γρανάδα. Κι εκεί, κοντά στη Γρανάδα, στο χωριό Βιθνάρ, κοντά στην «Πηγή των Δακρύων», βρήκε τραγικό θάνατο πριν από εβδομήντα πέντε χρόνια, το πρωινό της 19ης Αυγούστου 1936, δολοφονημένος από τους φαλαγγίτες του δικτάτορα Φράνκο.

Ο Λόρκα είχε προειδοποιηθεί από τους φίλους του τον Ιούλη του 1936, όταν ήταν ήδη γνωστό ότι ο Φράνκο ετοίμαζε τα στρατεύματά του στο ισπανικό Μαρόκο και θα ξεσπούσε ο εμφύλιος πόλεμος, να μην πάει στην Ανδαλουσία. Δύο ημέρες μετά την άφιξή του στη Γρανάδα, ξέσπασε ο πόλεμος. Η περιοχή ήταν η πρώτη που κατελήφθη από τους φρανκιστές, ο γαμπρός του Λόρκα και δήμαρχος της Γρανάδας συνελήφθη στις 16 Αυγούστου και την επομένη εκτελέστηκε. Την ίδια ημέρα συνελήφθη και ο Λόρκα.

Το φασιστικό καθεστώς δε δίστασε να εκτελέσει ένα διάσημο ποιητή, που προερχόταν από μια πολύ γνωστή οικογένεια της περιοχής. Αλλά δεν είναι περίεργο, αν σκεφτεί κανείς ότι εκείνη τη χρονιά, μόνο στην περιοχή γύρω από την Αλάμπρα, η φάλαγγα εκτέλεσε 30.000 άτομα, αφού ο Φράνκο είχε διακηρύξει ότι θα «προστάτευε» την Ισπανία από «τη διεθνή κομμουνιστική, εβραϊκή και μασονική συνωμοσία».

Στις 4 Ιούλη του 1937, σαράντα ποιητές απ' όλα τα μέρη του κόσμου συγκεντρώνονται στην πόλη της Βαλένθια, για το Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο των Συγγραφέων, για την υπεράσπιση της κουλτούρας ενάντια στο φασισμό. Στο Παρίσι, όπου συνεχίζεται και κλείνει το συνέδριο, οι ποιητές δίνουνε τον παρακάτω όρκο, τον οποίο συντάσσει ο Στρατής Τσίρκας μαζί με τον Langston Hughes. Τον «Ορκο» στον δολοφονημένο Ισπανό ποιητή και συγγραφέα Federico Garcia Lorca, κείμενο το οποίο προωθεί ο Louis Aragon και υπογράφεται από τους σαράντα συγγραφείς.

«Στ' όνομά σου, Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα, που πέθανες στην Ισπανία για τη λευτεριά του ζωντανού λόγου, εμείς, οι ποιητές από πολλές χώρες του κόσμου, που μιλάμε και γράφουμε σε διάφορες γλώσσες, ορκιζόμαστε εδώ πέρα, όλοι μαζί, πως τ' όνομά σου δε θα ξεχαστεί ποτέ πάνω στη γη, και στ' όνομά σου, όσο που θα υπάρχει τυραννία και καταπίεση να τις καταπολεμήσουμε, όχι μονάχα με το λόγο μα και με τη ζωή μας».