ΑΓΚΥΡΑ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.-
Το "σενάριο" που διαφάνηκε ήδη την επόμενη των εκλογών όσον αφορά το σχηματισμό κυβέρνησης τίθεται σε εφαρμογή.
Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ άρχισε χτες "διαβουλεύσεις" με τα "υπόλοιπα κόμματα", προκειμένου να σχηματίσει, μέσα στην ορισμένη προθεσμία των 45 ημερών, κυβέρνηση. Είναι πάντως εκ των προτέρων γνωστό ότι θα επιχειρήσει να προσεγγίσει δύο κόμματα: αυτό της Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, και αυτό του προκατόχου του στον πρωθυπουργικό θώκο, Μεσούτ Γιλμάζ.
Το κόμμα του Ορθού Δρόμου της Τανσού Τσιλέρ αποκλείεται εξ... ορισμού, λόγω πρότερου "ανέντιμου" βίου: της κυβέρνησης συμμαχίας την οποία είχε σχηματίσει το 1997 με τους Ισλαμιστές του Ερμπακάν - τότε - και οι στρατηγοί καταδίωξαν λυσσωδώς έως να την κατακρημνίσουν, δύο χρόνια πριν, μετά από ένα περίεργο "παιχνίδι" του Προέδρου Ντεμιρέλ σε βάρος της.
Ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ συνεχίζει και σήμερα τα "παιχνίδια" σε βάρος των ισλαμιστών της "απειλής για το κοσμικό κράτος" (κατά τους αυτόκλητους υπερασπιστές του). Μετά την εμφάνιση μιας βουλευτή του Κόμματος Αρετής με μπλε μαντίλα (σύμβολο "ισλαμικής πίστης") την Κυριακή στη νέα Εθνοσυνέλευση, τα ήθη έχουν εξαφθεί. Ο Ντεμιρέλ είπε ότι η βουλευτής Μερβέ Καβακτσί έχει "δεσμούς με ξένες χώρες", υπονοώντας πως χρηματοδοτείται ή υποκινείται από την ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ή από φανατικούς Σουνίτες της Σαουδικής Αραβίας.
Η σκληρή δήλωση Ντεμιρέλ, που αναφέρει η "Χουριέτ", δεν είναι η μόνη, αφού και πολλές άλλες προσωπικότητες της τουρκικής πολιτικής έχουν ανεβάσει τους τόνους. Ομως ο Ντεμιρέλ, που κατηγόρησε την Καβακτσί ότι ενήργησε ως "προβοκάτορας", είναι ο πιο επίσημος εκπρόσωπος του κράτους...
Ο (υπηρεσιακός και εντολοδόχος) πρωθυπουργός Ετσεβίτ δήλωσε τη Δευτέρα ότι η βουλευτής "προκαλεί" το κοσμικό καθεστώς της Τουρκίας, ενώ βουλευτές του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς φώναζαν "έξω - έξω"...
Η ίδια απάντησε πως θα αγωνιστεί για το δικαίωμά της να φοράει τη μαντίλα, αφού όπως είπε είναι "προσωπική της επιλογή" και δικαιολογείται από τις "θρησκευτικές της πεποιθήσεις". Η Καβακτσί, 30 ετών, προγραμματίστρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, είχε για ένα διάστημα μείνει στις ΗΠΑ, ενώ η οικογένειά της εξακολουθεί να διευθύνει εκεί μια σχολή για Αμερικανούς Μουσουλμάνους.
Οι τουρκικές εφημερίδες, πάντως, ξεσπάθωσαν. "Η Καβακτσί είναι πράκτορας μιας ξένης χώρας", αναφέρει η εφημερίδα "Τζουμχουριέτ", ενώ η "Μιλιέτ" γράφει ότι έχει διασυνδέσεις με την ισλαμική οργάνωση Χαμάς.
Ο ηγέτης του Κόμματος της Αρετής, Ρετσάι Κουτάν, χαρακτήρισε τις κατηγορίες "προσβλητικές".
"Είμαστε 100% βέβαιοι ότι η Καβακτσί είναι περισσότερο πατριώτισσα από τους περισσότερους απ' αυτούς που διατυπώνουν τις κατηγορίες", δήλωσε ο Κουτάν στους δημοσιογράφους.
Υπήρξε και δικαστική απάντηση: ο εισαγγελέας του Δικαστηρίου Κρατικής Ασφάλειας της Αγκυρας διέταξε τη Δευτέρα τη διενέργεια ανακρίσεων σε βάρος της Καβακτσί για να διαπιστωθεί εάν παραβίασε τους νόμους, όταν εισήλθε στο Κοινοβούλιο φορώντας τη μαντίλα. Η κατηγορία, αν οδηγήσει σε δίκη, επισύρει ποινή φυλάκισης μέχρι τρία χρόνια.
Το ισλαμικό Κόμμα της Αρετής αντιμετωπίζει ήδη την πιθανότητα να απαγορευτεί για "ανατρεπτική δράση". Το "σκάνδαλο" που σημειώθηκε την Κυριακή στο Κοινοβούλιο έχει προκαλέσει "αναστάτωση". Ισως να επιδιωχτεί, μάλιστα, ακόμα ένα "ξεκαθάρισμα" του τοπίου από την ισλαμιστική αντιπολίτευση...
Το δηλώνει ο επικεφαλής των συνηγόρων του Κούρδου αυτονομιστή ηγέτη, ο Αχμέτ Ζεκί Οκτσούογλου: "Εχω την αίσθηση ότι το κράτος δε θέλει να υπάρχει υπεράσπιση σ' αυτή τη δίκη... μας είναι αδύνατον να πράξουμε το καθήκον μας με τέτοια πίεση και κάτω από αυτές τις συνθήκες".
Ο Οκτσούογλου αναφερόταν στις "πιέσεις" που δέχονται οι δικηγόροι για να εγκαταλείψουν την υπόθεση. Είπε ότι οι 17 δικηγόροι του Οτσαλάν πρόκειται να πραγματοποιήσουν "σύσκεψη", προκειμένου να αποφασίσουν αν όντως θα εγκαταλείψουν την υπεράσπισή του.
Εφτά από τους δικηγόρους του Οτσαλάν δήλωσαν ότι χτυπήθηκαν ανηλεώς από την αστυνομία την περασμένη βδομάδα μετά την ακροαματική διαδικασία που πραγματοποιήθηκε στο δικαστήριο Κρατικής Ασφαλείας της Αγκυρας για την υπόθεση Οτσαλάν. Δύο άλλοι δέχτηκαν επίθεση και ξυλοκοπήθηκαν από "άγνωστους" στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο μήνα.
ΧΕΒΡΩΝΑ - ΜΑΡΑΚΕΣ - ΤΖΕΖΙΝ.-
Ιδιαίτερα τεταμένη είναι η ατμόσφαιρα ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους λίγες, μόλις, μέρες πριν από τη διεξαγωγή των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στο Ισραήλ. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι διαδήλωσαν, χτες, φορώντας μάσκες και κρατώντας αυτόματα όπλα στο κέντρο της Χεβρώνας, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου της ΟΑΠ να αναστείλει τη λήψη απόφασης για ανακήρυξη της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας για μετά το τέλος των ισραηλινών εκλογών.
Οι διαδηλωτές συγκρούστηκαν με τον ισραηλινό στρατό εναντίον του οποίου εκσφενδόνισαν πέτρες και βόμβες μολότοφ και αντιμετωπίστηκαν με λαστιχένιες σφαίρες, δακρυγόνα, αλλά και, ορισμένες φορές, με αληθινά πυρά, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν, τουλάχιστον, 17 από αυτούς. Χτες, στις 4 Μάη, θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί, σύμφωνα με τις αρχικές "ειρηνευτικές συμφωνίες" του Οσλο, η ισραηλινο-παλαιστινιακή "ειρηνευτική διαδικασία" και να είχε οριστικοποιηθεί το μελλοντικό καθεστώς σε όλη την περιοχή.
Την ίδια στιγμή, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου επαναλάμβανε ότι η "θετική στάση που τήρησε ο Αραφάτ" οφείλεται στην αποτελεσματικότητα της σκληρής και απόλυτης πολιτικής που ακολούθησε η ισραηλινή κυβέρνηση απέναντι στους Παλαιστινίους.
Η σκληρή αυτή στάση, πάντως, έχει προκαλέσει την οργή των Ισραηλινών μαροκινής καταγωγής, οι οποίοι υπολογίζονται σε περισσότερους από 600.000 και παραδοσιακά προσανατολίζονταν προς τη Δεξιά και το Κόμμα του Νετανιάχου Λικούντ. Μάλλον ψυχρή ήταν η υποδοχή της οποίας έτυχε από τον Μαροκινό βασιλιά Χασάν, ισραηλινή κυβερνητική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών Μέιρ Σιτρίτ. Ο βασιλιάς Χασάν ζήτησε από τους Ισραηλινούς μαροκινής καταγωγής να ψηφίσουν "ό,τι θεωρούν πως προωθεί την ειρήνη με τους Παλαιστινίους" και απέφυγε επισταμένα να απευθύνει πρόσκληση για επίσκεψη στο Μαρόκο προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, αρνούμενος, έτσι, να ανταποδώσει ανάλογες ισραηλινές κινήσεις "καλής θέλησης".
Αλλεπάλληλες βομβιστικές επιθέσεις πραγματοποιεί εναντίον του ισραηλινού στρατού κατοχής και των φιλοϊσραηλινών πολιτοφυλάκων, τα τελευταία 24ωρα, η σιιτική φιλοϊρανική οργάνωση "Χεζμπολλάχ". Ενας αξιωματικός της φιλοϊσραηλινής πολιτοφυλακής και ένας πολιτοφύλακας έχασαν τη ζωή τους, χτες, από έκρηξη βομβών που είχαν τοποθετηθεί κατά μήκος της περιμέτρου περιπολίας τους. Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε η "Χεζμπολλάχ", η οποία ανέλαβε την ευθύνη και για τις επιθέσεις της Δευτέρας που στοίχισαν τη ζωή σε 1 Ισραηλινό στρατιώτη και τον σοβαρό τραυματισμό 5 άλλων. Ο ισραηλινός στρατός προχώρησε σε αντίποινα, εξαπολύοντας πυραυλικές επιθέσεις στις ορεινές περιοχές που περιβάλλουν την πόλη Τζεζίν, όπου σημειώθηκε η επίθεση.
Η κατάσταση στο Νότιο Λίβανο και η παραμονή ή όχι του ισραηλινού στρατού στη ζώνη "ασφαλείας" έχει αναδειχτεί σε ένα από τα βασικά θέματα της προεκλογικής αντιπαράθεσης. Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Εχούντ Μπάρακ που συναντήθηκε χτες με τον Ιορδανό βασιλιά Αμπντάλα, έχει ανακοινώσει ότι σε περίπτωση εκλογής του θα απομακρύνει τους Ισραηλινούς στρατιώτες από το Νότιο Λίβανο μέσα στον επόμενο χρόνο. Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου επιμένει ότι μια μονομερής αποχώρηση θα έθετε σε κίνδυνο τα βόρεια σύνορα της χώρας.
ΟΚΛΑΧΟΜΑ.- Ο χειρότερος κυκλώνας των τελευταίων χρόνων έπληξε, χθες, τις πολιτείες Οκλαχόμα και Κάνσας των Ηνωμένων Πολιτειών, αφήνοντας πίσω του δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες αστέγους. Περισσότερα από 46 άτομα έχασαν τη ζωή τους, εκατοντάδες τραυματίστηκαν, τουλάχιστον 2.000 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς, 60.000 έμειναν για αρκετές ώρες χωρίς ηλεκτρικό, ενώ σοβαρές ζημιές υπέστη το οδικό δίκτυο των δύο πολιτειών εξαιτίας του καταστροφικού κυκλώνα που έπληξε την περιοχή. Τα σωστικά συνεργεία που έχουν σπεύσει στην περιοχή και εργάζονται πυρετωδώς για την ανεύρεση τυχόν επιζώντων, τονίζουν ότι η καταστροφική ένταση του κυκλώνα είναι πρωτοφανής για τα δεδομένα της περιοχής και είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί ο αριθμός των θυμάτων.
ΜΟΣΧΑ.- Δραματικές είναι πλέον οι διαστάσεις της εγκληματικότητας στη Ρωσία, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, που μετέδωσε χτες το πρακτορείο ΙΝΤΕΡΦΑΞ. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 1999, οι αστυνομικές αρχές κατέγραψαν σε όλη τη χώρα περισσότερα από 752.000 εγκλήματα, ποσοστό αυξημένο κατά 20% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 1998. Οι κλοπές αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% των εγκλημάτων. Το ποσοστό σοβαρότερων εγκληματικών πράξεων αυξήθηκε κατά 30%. Περίπου 7.300 ανθρωποκτονίες διαπράχθηκαν την περίοδο Γενάρη - Απρίλη 1999. Τα κρούσματα οικονομικού εγκλήματος αυξήθηκαν κατά 20% σε σχέση με πέρυσι και ανέρχονται στις 90.000, αναφέρει το υπουργείο Εσωτερικών.
ΜΑΔΡΙΤΗ.-
Οι εκπρόσωποι οκτώ μεγάλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων ανακοίνωσαν χτες, μετά από πολύωρη συνεδρίασή τους στην ισπανική πρωτεύουσα, την υπογραφή πρωτοκόλλου συμφωνίας για τη δημιουργία ενός μεγάλου ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου, όπου θα εισαχθούν οι βασικές αξίες τους και θα έχει ενιαίο κανονισμό. Οπως τόνισε ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου της Μαδρίτης Αντόνιο Σόιντο, στόχος της συμφωνίας αυτής είναι να δημιουργηθεί "μια πλατφόρμα συναλλαγών μεγάλων μετοχών, με μικρό κόστος, που θα διευκολύνει τόσο τις εταιρίες που έχουν μετοχές όσο και τους επενδυτές να ενισχύσουν την παρουσία τους στην αγορά".
Τη συμφωνία, η οποία, όπως τονίστηκε, ακολουθεί ένα ανάλογο πρωτόκολλο που συμφωνήθηκε τον περασμένο Ιούλιο ανάμεσα στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και της Φραγκφούρτης, υπέγραψαν εκπρόσωποι των χρηματιστηρίων των Λονδίνου, Φραγκφούρτης, Παρισιού, Μιλάνου, Μαδρίτης, Αμστερνταμ, Ζυρίχης και Βρυξελλών. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις πρώτες εκτιμήσεις ο συνδυασμός της κεφαλοποίησης των 8 χρηματιστηριακών αγορών θα φθάσει τα 6,8 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ο συνολικός όγκος των συναλλαγών των 8 αγορών, το 1998, άγγιξε τα 8,7 τρισεκατομμύρια δολάρια.