ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1918: Η αστικοδημοκρατική επανάσταση στη Γερμανία

Ενοπλοι εργάτες και στρατιώτες στη λεωφόρο Ούντερ ντεν Λίντεν του Βερολίνου στις 9 Νοέμβρη 1918

Με την επίδραση της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία άρχισε και στη Γερμανία ισχυρή επαναστατική άνοδος. Μετά την ήττα κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία ζήτησε στις 5 Οκτώβρη 1918 ειρήνη. Η χώρα βρισκόταν σε κατάσταση βαθιάς οικονομικής και πολιτικής κρίσης.

Στις αρχές Οκτώβρη 1918 δημιουργήθηκε επαναστατική κατάσταση. Ιδεολογικός ηγέτης των πρωτοπόρων Γερμανών εργατών η «Ενωση Σπάρτακου». Στη συνδιάσκεψη που έγινε στις 7 Οκτώβρη, οι οπαδοί του «Σπάρτακου» ψήφισαν πρόγραμμα που προέβλεπε τον άμεσο τερματισμό του πολέμου, επαναστατικά δημοκρατικά δικαιώματα και ανατροπή της κυριαρχίας του γερμανικού ιμπεριαλισμού και μιλιταρισμού ως προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Οι αντικειμενικές συνθήκες για παρόμοια ανατροπή στη Γερμανία υπήρχαν. Η εξέγερση των ανδρών του πολεμικού στόλου στο Κίελο το Νοέμβρη του 1918 ήταν η αρχή της επανάστασης. Στο Κίελο και σε πολλές άλλες πόλεις εμφανίστηκαν τα σοβιέτ. Στις 9 Νοέμβρη έγινε η νικηφόρα εξέγερση του Βερολίνου. Το σάπιο μοναρχικό καθεστώς σαρώθηκε. Κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης ήταν οι εργάτες και οι στρατιώτες. Το μεγαλύτερο μέρος του προλεταριάτου βρισκόταν ακόμα υπό την επίδραση των σοσιαλ-σοβινιστικών και Δεξιών «ανεξάρτητων», οι οποίο συγκρατούσαν τους εργάτες να συμμετάσχουν στον αγώνα για την εξουσία. Τα μονοπώλια είχαν στα χέρια τους όλα τα διοικητικά οικονομικά ηνία. Στις 10 Νοέμβρη τα σοβιέτ του Βερολίνου παρέδωσαν την εξουσία στην πραγματική κυβέρνηση της χώρας, στο «Συμβούλιο των Λαϊκών Πληρεξουσίων», που αποτελούνταν από Δεξιούς σοσιαλδημοκράτες και «ανεξάρτητους». Την ίδια μέρα ένας από τους δυο προέδρους του Συμβουλίου, ο Φρίντριχ Εμπερτ συνδέθηκε με την ανώτατη διοίκηση του στρατού και συνήψε μυστική συμφωνία για την κατάπνιξη της επανάστασης. Στις 11 Νοέμβρη στο δάσος της Κομπιένης υπογράφηκε η ανακωχή της Γερμανίας με την Αντάντ.

Στις 30 Δεκέμβρη στο Συνέδριο του Βερολίνου ιδρύθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Το πρόγραμμα του ΚΚΓ υπέδειχνε στο γερμανικό λαό το δρόμο για να αγωνιστεί εναντίον της αντεθνικής πολιτικής του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Οι δυνάμεις, όμως, της αντεπανάστασης δραστηριοποιήθηκαν. Το «Συμβούλιο των Λαϊκών Πληρεξουσίων» προσπαθούσε να πετύχει σε σύντομο χρονικό διάστημα τη διεξαγωγή εκλογών Συντακτικής Συνέλευσης, που θα τερμάτιζε την ύπαρξη των σοβιέτ. Στις αρχές του Γενάρη του 1919 η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση προκάλεσε τους εργάτες του Βερολίνου σε πρόωρη εξέγερση που τελείωσε με τη συντριβή της.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΣΑΡΛ ΝΤΕ ΓΚΟΛ

1818 Γεννιέται ο Ιβάν Τουργκένιεφ. Ενας από τους μεγαλύτερους Ρώσους συγγραφείς. Η προοδευτική Ρωσία υποδέχτηκε τον Τουργκένιεφ με μεγάλο ενθουσιασμό. Το έργο του σήμαινε ένα νέο στάδιο στην ανάπτυξη του ρώσικου ρεαλισμού. Συνεχίζοντας τις παραδόσεις του Πούσκιν, του Γκόγκολ και του Λέρμοντοφ, δημιούργησε μια ιδιαίτερη μορφή «βιογραφικού» μυθιστορήματος. Στο κέντρο της προσοχής του συγγραφέα βρίσκεται η μοίρα ενός ατόμου, τυπικού για την εποχή του. Στον Τουργκένιεφ ανήκει η βαθιά και αντικειμενική περιγραφή του τύπου του «περιττού ανθρώπου», που αναπτύχθηκε παραπέρα στη δημιουργία των Γκοντσαρόφ, Τολστόι, Ντοστογιέφσκι και Τσέχοφ. Τα σημαντικότερα έργα του είναι: «Πατέρες και γιοι», «Αρχοντική φωλιά», «Στις παραμονές», «Καπνός», «Χέρσα γη».

1970 Πεθαίνει ο Σαρλ Ντε Γκολ. Γάλλος στρατηγός και πολιτικός. Μια απ' τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της περιόδου μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΙΒΑΝ ΤΟΥΡΓΚΕΝΙΕΦ

1799 Ο Ναπολέων Βοναπάρτης με πραξικόπημα ανακηρύσσεται πρώτος ύπατος της Γαλλίας.

1866 Ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου στην επαναστατημένη Κρήτη. Καθώς οι Τούρκοι εισβάλλουν στο μοναστήρι, ο ηγούμενος Γαβριήλ Μάνεσης δίνει το σύνθημα και ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης πυροβολεί στα βαρέλια με το μπαρούτι. Τινάχτηκαν στον αέρα τριακόσιοι μαχητές και 643 γυναικόπαιδα μαζί με τους Τούρκους.

1919 Δημιουργείται το Κομμουνιστικό Κόμμα Δανίας.

1953 Ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Καμπότζης.

1960 Ο Τζον Κένεντι εκλέγεται Πρόεδρος των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, νίκησε τον Ρίτσαρντ Νίξον με ποσοστό 50,25% έναντι 49,75% και με διαφορά μόλις 139.332 ψήφων.

1984 Ογκώδες και μαχητικό αγροτικό συλλαλητήριο στη Λάρισα, η πλατεία της οποίας κατακλύζεται από 5.000 τρακτέρ. Οι αγρότες ζητούν την απόσυρση του νομοσχεδίου περί αγροτικών συνεταιρισμών.

1993 Καταρρέει η θρυλική γέφυρα του ποταμού Νερέτβα στο Μοστάρ. Αιτία, ένας βομβαρδισμός στον πόλεμο της Βοσνίας. Η στρατηγική αυτή γέφυρα είχε αντέξει 400 χρόνων πολέμους και μάχες για τον έλεγχό της.

Στην Κρήτη, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα προβλέπονται παροδικές νεφώσεις με τοπικές βροχές και στα νοτιοανατολικά καταιγίδες μικρής διάρκειας. Στη δυτική Ελλάδα προβλέπονται νεφώσεις με τοπικές βροχές κυρίως στα βορειοδυτικά όπου είναι πιθανό να εκδηλωθούν σποραδικές καταιγίδες. Στην υπόλοιπη χώρα προβλέπονται λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες. Οι άνεμοι θα πνέουν νότιοι, νοτιοδυτικοί μέχρι μέτριοι και τοπικά στα πελάγη ισχυροί. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 8-20, στα δυτικά από 11-22, στα υπόλοιπα από 10-24 και στη Θεσσαλονίκη από 10-20 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται λίγες νεφώσεις που πρόσκαιρα θα είναι αυξημένες. Οι άνεμοι θα πνέουν νοτιοδυτικοί μέχρι μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 14-23 βαθμούς.