Το σχέδιο των 6 μονάδων καύσης συνδιαμορφώθηκε σε πολύμηνη διαβούλευση με την «αγορά», όπως η ίδια η κυβέρνηση διατυμπανίζει, και προβλέπει τις ακόλουθες περιοχές: Ροδόπη ή Ξάνθη, Κοζάνη, Αρκαδία ή Αχαΐα ή Ηλεία, Αττική, Βοιωτία και Ηράκλειο Κρήτης. Το σημείο χωροθέτησης των μονάδων, όπως απροκάλυπτα είπε ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μ. Γραφάκος, «θα το προτείνουν οι ανάδοχοι των μονάδων»!

Την ίδια στιγμή τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια των προαναφερθεισών περιοχών καλούνται να γνωμοδοτήσουν για τη Μελέτη, με τις αποφάσεις τους να μην είναι δεσμευτικές για την κυβέρνηση.

Οι μονάδες καύσης δεν είναι κάτι καινούργιο!

Προωθούνται χρόνια τώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο πλαίσιο της «στρατηγικής για τη διαχείριση αποβλήτων», όπου η καύση αποβλήτων ορίζεται ως «ενεργειακή αξιοποίηση» και εντάσσεται μάλιστα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας!

Η κυβέρνηση της ΝΔ διαμόρφωσε το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ) του 2020, που το επικαιροποίησε το 2023, στην κατεύθυνση της ΕΕ σύμφωνα με την οποία «η παραγωγή Ενέργειας ή και θερμότητας από υπόλειμμα απορριμμάτων δεν είναι αντίθετη στις κοινοτικές αρχές». Τον δρόμο για την καύση είχε ανοίξει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το ΕΣΔΑ 2015 για την καύση απορριμμάτων στις τσιμεντοβιομηχανίες και όχι μόνο.

Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 500 τέτοιες μονάδες καύσης σε κράτη - μέλη της ΕΕ, οι οποίες καίνε 58 εκατομμύρια τόνους τον χρόνο.

Υπάρχουν ευρήματα επιστημονικών μελετών που εντοπίζουν τεράστιους κινδύνους για την υγεία του λαού και το περιβάλλον, καθώς εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα ιδιαίτερα επικίνδυνοι - καρκινογόνοι εισπνεύσιμοι αέριοι ρύποι (διοξίνες, φουράνια μικροσωματίδια κ.ά.) και ταυτόχρονα μολύνεται η τροφική αλυσίδα.

Η επιχειρηματολογία της κυβέρνησης και των προθύμων να στηρίξουν περιφερειακών και δημοτικών αρχών, ότι τελικά το υγειονομικό - περιβαλλοντικό ισοζύγιο θα είναι θετικό, γιατί θα καίγονται μόνο τα υπολείμματα των μονάδων ανακύκλωσης, είναι τεράστιο ψέμα, αφού σύμφωνα με τις ίδιες τις μελέτες του υπουργείου προβλέπεται οικονομικό «μπόνους» για τις ποσότητες των σκουπιδιών που θα ξεπερνούν την εγγυημένη ποσότητα τροφοδοσίας τους.

Επίσης, οι μονάδες καύσης είναι εργοστάσια που θα πρέπει να τροφοδοτούνται διαρκώς με σκουπίδια, 24 ώρες το 24ωρο, για να μη διακόπτεται η λειτουργία τους και να μην πέσει η «παραγωγή Ενέργειας». Αρα θα καίνε και σύμμεικτα απορρίμματα (τα σκουπίδια όπως πετιούνται στους κάδους σκουπιδιών).

Οι μονάδες καύσης, πέρα από τα υπολείμματα των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) και των μονάδων ανάκτησης ανακύκλωσης απορριμμάτων (ΜΑΑ), θα καίνε και μεγάλες ποσότητες «απορριμματογενών καυσίμων», γνωστών και ως RDF / SRF, που στο μεγαλύτερο μέρος τους αποτελούνται από ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτιά - χαρτόνια, πλαστικά κ.ά.). Επί της ουσίας η προώθηση της καύσης αποβλήτων θα είναι η «ταφόπλακα» της ήδη αναιμικής ανακύκλωσης.

Δεν καταργούνται συλλήβδην οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων και Υπολειμμάτων (ΧΥΤΑ και ΧΥΤΥ). Αντίθετα, πολλοί θα παραμείνουν, για την περίπτωση διακοπής λειτουργίας των μονάδων καύσης, ενδεχομένως και των ΜΕΑ και ΜΑΑ που τις τροφοδοτούν.

Προβλέπεται επιπλέον η δημιουργία ενός ΧΥΤΥ για κάθε μονάδα καύσης, για τα αποκαΐδια της καύσης («καθιζάνουσα τέφρα» τη λένε), που το βάρος τους υπολογίζεται περίπου στο 25% και άνω των εισερχόμενων αποβλήτων! Επίσης, δεν υπάρχει καμία αναφορά για την τύχη των εξαιρετικά επικίνδυνων αέριων απόβλητων της καύσης που θα κατακρατούνται από τα συστήματα αντιρρύπανσης.

Από τη μία όχθη βρίσκονται:

• Οι επιχειρηματικοί όμιλοι που θα μοιραστούν την πίτα των 6 δισ. ευρώ, που είναι ο τζίρος της 25ετίας 2030 - 2054 (ΔΕΗ, ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ, ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, METLEN).
• Οι εφοπλιστές που θα μεταφέρουν καθημερινά τον μεγάλο όγκο απορριμμάτων από όλα τα νησιά προς τις μονάδες καύσης.
• Η μπίζνα της ανταποδοτικής ανακύκλωσης, με τα «πράσινα» σπιτάκια που κόστισαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ το καθένα και τους μπλε κάδους, που φόρτωσε και φορτώνει τους δήμους με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
• Οι προμηθευτές του Δημοσίου, π.χ. με τα πανάκριβα ηλεκτρικά απορριμματοφόρα βιοαποβλήτων, που δεν έχουν σημεία φόρτισης ή δεν χωρούν να περάσουν τους δρόμους των πόλεων.

Από την άλλη όχθη βρίσκονται η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, που κατέβαλαν τους «πράσινους φόρους», τα πρόστιμα του τέλους ταφής, και στο μέλλον θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον το τέλος εισόδου στις ΜΕΑ, προσαυξημένο κατά περίπου 50% με το τέλος εισόδου στις μονάδες καύσης!

Σήμερα, με την άνοδο της τεχνολογίας και την εξέλιξη της επιστήμης, υπάρχουν οι δυνατότητες να υπάρχει διαχείριση των απορριμμάτων σε όφελος του λαού, από έναν ενιαίο κρατικό φορέα, στο πλαίσιο ενός ριζικά διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης, όπου κριτήριο θα είναι η προστασία της υγείας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.

Ποιο είναι το εμπόδιο γι' αυτό; Είναι ο καπιταλιστικός τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας, όπου όλα πουλιούνται και αγοράζονται, ο φυσικός πλούτος και το περιβάλλον όχι απλά δεν προστατεύονται αλλά μετατρέπονται σε εμπορεύματα και πεδία δράσης επιχειρηματικών ομίλων.

Τα συμφέροντα των διαφόρων επιχειρηματικών λόμπι, οι ανταγωνισμοί τους και η δυνατότητα επηρεασμού που έχουν σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, με μοναδικό στόχο το κέρδος, είναι αυτά που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στην επεξεργασία στερεών αποβλήτων, και όχι η ικανοποίηση των σημερινών κοινωνικών και λαϊκών αναγκών.

Εδώ και τώρα χρειάζεται να δυναμώσει ο αγώνας του εργατικού - λαϊκού κινήματος ενάντια στο κυβερνητικό σχέδιο για τη δημιουργία 6 μονάδων καύσης, κόντρα στα κριτήρια και τις κατευθύνσεις της ΕΕ για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Οι εκλεγμένοι της «Λαϊκής Συσπείρωσης» σε δήμους και Περιφέρειες θα είναι δίπλα στον εργαζόμενο λαό και στη νεολαία σε αυτήν την κατεύθυνση.

Διεκδικούμε:

• Να αποσυρθεί η ΣΜΠΕ για τις 6 μονάδες καύσης και να σταματήσει κάθε σχεδιασμός που προωθεί την καρκινογόνα καύση.
• Επεξεργασία των απορριμμάτων με επίκεντρο την ουσιαστική ανακύκλωση / κομποστοποίηση, με διαλογή στην πηγή ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων και με δραστικό περιορισμό της υγειονομικής ταφής.
• Διασφάλιση επαρκούς κρατικής χρηματοδότησης για τη διαχείριση αποβλήτων, με φορολόγηση του κεφαλαίου και κατάργηση όλων των χαρατσιών για τον λαό.
• Η υλοποίηση των έργων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης των αποβλήτων να γίνεται από κρατικό φορέα που θα λειτουργεί με γνώμονα το σύνολο των λαϊκών αναγκών και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Κατάργηση κάθε είδους ιδιωτικοποίησης και επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων.
• Ο σχεδιασμός και η χωροθέτηση των υποδομών να γίνονται με κριτήριο την προστασία της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων και την προστασία του περιβάλλοντος.
• Να αποσυρθούν το Εθνικό Σχέδιο (ΕΣΔΑ) και τα Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), και τα νέα να εκπονηθούν με βάση τους άξονες του παραπάνω πλαισίου.

Δεν παζαρεύουμε την υγεία μας, την ίδια μας τη ζωή!

«Μαγική εικόνα» επιχειρεί να εμφανίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντώντας στην Ερώτηση της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ και του ευρωβουλευτή του Κόμματος, Κώστα Παπαδάκη, σχετικά με την καύση απορριμμάτων. Η επίτροπος J. Roswall ισχυρίζεται προκλητικά ότι μπορεί τάχα να υπάρξει καύση απορριμμάτων «με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία ή να βλάπτεται το περιβάλλον».

Οπως λέει επιχειρώντας να ξεπλύνει την καύση, αρκεί «να ακολουθείται το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία της ΕΕ», που είχαν ψηφίσει στο Ευρωκοινοβούλιο το 2021 οι ευρωβουλευτές τόσο της κυβέρνησης της ΝΔ όσο και των ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Ελληνικής Λύσης, καθώς και οι χρυσαυγίτες.

Πρόκειται για τον ίδιο σχεδιασμό «κυκλικής οικονομίας» της ΕΕ, των 500 μονάδων καύσης που καίνε πάνω από 58 εκατομμύρια τόνους τον χρόνο, για τον οποίο σήμερα δυνάμεις όπως π.χ. το ΠΑΣΟΚ, αφού αποκαλύφθηκε η επιζήμια ψήφος τους, ισχυρίζονται ότι τάχα αυτός «δεν έχει σχέση με την καύση». Ομως η ίδια η ΕΕ με την απάντησή της τους «καρφώνει», αφού οι ευρωενωσιακοί όροι της «κυκλικής οικονομίας» είναι αυτοί που καθορίζουν και την υλοποίηση της καύσης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει στην απάντησή της την «αποτέφρωση με ανάκτηση Ενέργειας» «υψηλότερα» από την ταφή, για να εμφανίσει ως «φιλοπεριβαλλοντική και υπέρ της δημόσιας υγείας» μια μέθοδο που είναι αποδεδειγμένα επικίνδυνη.

Στο δε ευθύ ερώτημα αν τάσσεται με την ανησυχία και αγωνία των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας (το ίδιο ισχύει και για τους κατοίκους στις άλλες 5 περιοχές όπου προβλέπεται να εγκατασταθούν αντίστοιχες μονάδες καύσης), που απαιτούν να σταματήσει τώρα κάθε τέτοια εγκατάσταση, η Κομισιόν στην πράξη περιφρονεί τη λαϊκή απαίτηση και ζητά καύση «με βάση τις Οδηγίες» της, που διαπιστωμένα οδηγούν στην έκθεση στον καρκίνο.

Ζητά «καύση εντός των ορίων» όπως προβλέπεται σε αυτές τις «σημαδεμένες» Οδηγίες - κατασκευάσματα των ίδιων των λόμπι, των ομίλων που θησαυρίζουν από την καύση στην Ευρώπη. Κι αυτό γιατί για τους ομίλους της καύσης μόνη «υποχρέωση» αποτελεί να ενημερώνουν με ...διαφάνεια για τους ρύπους που φλομώνουν τον λαό, ενώ βέβαια δεν τιμωρούνται από τους «εθιμοτυπικούς» ελέγχους, που - αν και εφόσον γίνονται - είναι για τα «μάτια του κόσμου».

Είναι τα ίδια μεγαλοσυμφέροντα παντού, σε όλη την ΕΕ, που κρατούν στο «σκοτάδι» τους κατοίκους των περιοχών όπου καίγονται σκουπίδια, χωρίς να δημοσιεύονται επιδημιολογικές έρευνες για τις επιπτώσεις της καρκινογόνας καύσης στην υγεία τους. Και όπου τελικά γίνονται γνωστά τα αποτελέσματά τους είναι αποκαλυπτικά.

Π.χ. μόλις φέτος στη Γαλλία, στο Ivry-sur-Seine, προάστιο του Παρισιού, καταγράφηκαν αυξημένα κρούσματα καρκίνου σε σχολείο δίπλα στη μονάδα καύσης, σημαντικές ποσότητες διοξινών σε ντόπια αυγά - τα οποία απαγορεύτηκαν για κατανάλωση - και ευρήματα σε άλλα περιβαλλοντικά στοιχεία της εγγύς και ευρύτερης περιοχής.

Επιβεβαιώνεται δηλαδή για πολλοστή φορά ότι η ΕΕ, η κυβέρνηση της ΝΔ και όλα τα κόμματα που στηρίζουν εδώ και πολλά χρόνια αυτήν τη στρατηγική βάζουν πάνω από την υγεία του λαού και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.

Σε μια Περιφέρεια όπως η Δυτική Μακεδονία, μάλιστα, όπου για χρόνια «βομβάρδιζαν» με σκοπιμότητα τον λαό για το πόσο επιζήμιος είναι ο λιγνίτης, τώρα οι ίδιοι διαφημίζουν την καύση σκουπιδιών, εκβιάζοντας κιόλας με την κατάργηση της τηλεθέρμανσης ή την αύξηση της ταφής. Μόνο κριτήριο και κίνητρό τους είναι τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται μόνο στα κονδύλια από το Ταμείο Συνοχής, για να στηρίξει τον αβάσιμο ισχυρισμό της ότι δεν στηρίζονται επενδύσεις για καύση, τη στιγμή που σε ολόκληρη την ΕΕ δίνεται πακτωλός για μονάδες καύσης. Οπως στην Πολωνία, όπου στην πόλη Lodz κατασκευάζεται νέο εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων με δάνειο 97 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), ενώ και το Ταμείο Εκσυγχρονισμού της ΕΕ, με κονδύλια 19 δισ. ευρώ, συνεχίζει τη χρηματοδότηση τέτοιων έργων.