Οι πολύνεκρες μάχες που μαίνονται από το περασμένο Σάββατο στο Σουδάν, με τον πολύπαθο λαό του να πληρώνει για άλλη μια φορά βαρύ φόρο αίματος, αποτελούν νέο επεισόδιο σοβαρής κλιμάκωσης στη σφοδρή ενδοαστική αντιπαράθεση που εντείνεται εδώ και χρόνια στη χώρα, με την ενεργό παρέμβαση ισχυρών καπιταλιστικών κρατών και σε άμεση διασύνδεση με τους εντεινόμενους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς συνολικά στην αφρικανική ήπειρο.

Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης και των «παρεμβάσεων» τίθενται ο σημαντικός ορυκτός πλούτος του Σουδάν και η επίσης κρίσιμη γεωπολιτική του θέση, με τα «συγκριτικά πλεονεκτήματα» της χώρας να μετατρέπονται και σε αυτήν την περίπτωση σε «κατάρα» για τον λαό, ο οποίος βιώνει συνθήκες ακραίας φτώχειας, δεκαετίες πολεμικών συγκρούσεων, συνεχή πραξικοπήματα, χτύπημα των κοινωνικών και δημοκρατικών του δικαιωμάτων.

Ενδεικτικά, σε ό,τι αφορά τον ορυκτό πλούτο, το Σουδάν έχει μεγάλη παραγωγή χρυσού, από την οποία ωστόσο υπολογίζεται ότι περίπου τα δύο τρίτα μεταφέρονται λαθραία στο εξωτερικό. Διαθέτει επίσης σημαντικά κοιτάσματα ουρανίου: Σύμφωνα με παλιότερες κυβερνητικές εκθέσεις υπολογίζονται σε 1,5 εκατ. τόνους (κυρίως στο Νταρφούρ και στα νότια της χώρας, σε περιοχές κοντά στα σύνορα με το Νότιο Σουδάν), στοιχείο που εφόσον επαληθευτεί θα τα καθιστά από τα μεγαλύτερα αποθέματα ουρανίου στον κόσμο.

Ως προς τη γεωπολιτική θέση του Σουδάν, ξεχωρίζουν η σημαντική ακτογραμμή του στην Ερυθρά Θάλασσα (853 χιλιόμετρα) και γενικά η εγγύτητά του με μια σειρά περιοχές κρίσιμες για τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στην ήπειρο, στη ζώνη του Σαχέλ και στην Ανατολική Αφρική.

Σε ένα τέτοιο έδαφος εκτυλίσσονται οι ένοπλες ενδοαστικές συγκρούσεις και οι ιμπεριαλιστικές παρεμβάσεις που ταλανίζουν εδώ και δεκαετίες τον σουδανικό λαό.

Το 2019, υπό την πίεση της τεράστιας λαϊκής αγανάκτησης και των μαζικών διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα, η ηγεσία του στρατού ανέτρεψε τον ισλαμιστή δικτάτορα Ομάρ Αλ Μπασίρ, που κυβερνούσε επί 30 χρόνια. Είχε προηγηθεί από το 2011 η επίσημη ανεξαρτητοποίηση του Νότιου Σουδάν, έπειτα από πολυετή εμφύλιο πόλεμο, με πολύμορφη ανάμειξη ξένων καπιταλιστικών χωρών στις εξελίξεις.

Η ανατροπή του Αλ Μπασίρ από «δικούς» του ανθρώπους το 2019 εξέφραζε σημαντικά τμήματα της σουδανικής αστικής τάξης, που επιδίωκαν καλύτερους όρους για τα παζάρια τους με τα ισχυρότερα ιμπεριαλιστικά κέντρα που παρεμβαίνουν στην περιοχή. Πράγματι, την επόμενη περίοδο επιταχύνθηκαν μια σειρά χαρακτηριστικές εξελίξεις.

Μετά από παζάρια με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, τον Δεκέμβρη του 2020 η σουδανική κυβέρνηση υπέγραψε μία από τις περιβόητες «Συμφωνίες του Αβραάμ» για την εξομάλυνση των σχέσεων αραβικών και μουσουλμανικών κρατών με το Ισραήλ. Ως «αντάλλαγμα» για τη συμφωνία, οι ΗΠΑ έβγαλαν το Σουδάν από τη μαύρη λίστα των «χωρών που στηρίζουν την τρομοκρατία» και υποσχέθηκαν σημαντική οικονομική βοήθεια.

Τον Οκτώβρη του 2021, ο αρχηγός του στρατού, Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν, προχώρησε σε νέο πραξικόπημα, καταλύοντας την «πολιτικο-στρατιωτική» κυβέρνηση που είχε σχηματιστεί ως «μεταβατικό σχήμα», μετά την ανατροπή του Αλ Μπασίρ. «Νούμερο 2» στη νέα πραξικοπηματική κυβέρνηση έγινε ο αρχηγός της πανίσχυρης παραστρατιωτικής οργάνωσης «Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης» (RSF), Μοχάμαντ Χαμντάν Ντάγκαλο ή Χεμεντί.

Λίγους μήνες μετά, τον Δεκέμβρη του 2021, ανακοινώθηκε συμφωνία της σουδανικής στρατιωτικής κυβέρνησης με τη Ρωσία για τη δημιουργία στρατιωτικής ναυτικής βάσης στην Ερυθρά Θάλασσα. Ούτε αυτή η συμφωνία βέβαια «έπεσε από τον ουρανό», αφού η Μόσχα είχε ενισχύσει επί χρόνια τα «πατήματά» της στο Σουδάν, μεταξύ άλλων και μέσω της ρωσικής μισθοφορικής εταιρείας «Wagner». Δημοσιεύματα και καταγγελίες από τις ΗΠΑ και αλλού επισημαίνουν, εκτός των άλλων, ενεργό εμπλοκή της «Wagner» στο λαθρεμπόριο χρυσού, σε άμεση διασύνδεση με την ηγεσία του σουδανικού στρατού και των παραστρατιωτικών.

Τόσο η συμφωνία με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ωστόσο, όσο και αυτή με τη Ρωσία, έχουν «παγώσει», στο έδαφος της συνεχιζόμενης ενδοαστικής αντιπαράθεσης στο Σουδάν.

Ισχυρά συμφέροντα στο Σουδάν διατηρούν παράλληλα και άλλα κέντρα, όπως η Κίνα (1η σε εισαγωγές του Σουδάν, με 31%, και 2η σε απορρόφηση εξαγωγών από το Σουδάν, με 19%), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (1η χώρα σε απορρόφηση εξαγωγών, με 31%, και 3η σε εξαγωγές στο Σουδάν, με 11%), η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος κ.ά.

Την ίδια ώρα, σε μια χώρα με τέτοιο πλούτο και δυνατότητες, περίπου ένας στους δύο Σουδανούς εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας... Οι λαϊκές κινητοποιήσεις για δημοκρατικά και οικονομικά δικαιώματα συνεχίζονται όλα αυτά τα χρόνια, με πολυμορφία, παρά την κρατική καταστολή, που έχει ενταθεί ιδιαίτερα μετά το πραξικόπημα του 2021, με τις δυνάμεις της δικτατορίας να έχουν δολοφονήσει και τραυματίσει εκατοντάδες διαδηλωτές.

Σε ανακοίνωσή του για τις εξελίξεις στο Σουδάν το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ επισημαίνει τα εξής:

«Το ΚΚΕ εκφράζει την αμέριστη αλληλεγγύη στην εργατική τάξη, στον λαό του Σουδάν και στο Σουδανικό ΚΚ, που βιώνουν μια ακόμη ενδοαστική ένοπλη σύγκρουση, στην οποία εμπλέκονται και ξένες δυνάμεις, που προκαλεί μια νέα αιματοχυσία.

Η σύγκρουση ανάμεσα στις αστικές δυνάμεις, ντόπιες και ξένες, αφορά τη μοιρασιά του σημαντικού ορυκτού πλούτου του Σουδάν, καθώς και τη γεωπολιτική του θέση.

Οι αιματηρές εξελίξεις στο Σουδάν είναι μέρος της ευρύτερης σύγκρουσης στην περιοχή του Σαχέλ, όπου εμπλέκονται τόσο τα ευρωατλαντικά μονοπωλιακά συμφέροντα όσο και αυτά της Κίνας και της Ρωσίας. Στην αντιπαράθεση στην ευρύτερη περιοχή εμπλέκεται και η χώρα μας, με την αποστολή της πυροβολαρχίας "Πάτριοτ" στη Σαουδική Αραβία, αλλά και με τη "Στρατηγική εταιρική σχέση για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια" μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, που προβλέπει τη στρατιωτική συνδρομή της Ελλάδας στο πλευρό των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών της Γαλλίας και της ΕΕ στην Αφρική.

Το ΚΚΕ είναι αλληλέγγυο με την πάλη του λαού του Σουδάν για την κατάκτηση των οικονομικών, κοινωνικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων του, για τη διαμόρφωση προϋποθέσεων ώστε να γίνει ο ίδιος κυρίαρχος στον τόπο του.

Καλεί την ελληνική κυβέρνηση να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την ασφαλή επιστροφή των Ελλήνων που έχουν εγκλωβιστεί στο Σουδάν και επιθυμούν να επαναπατριστούν.

Απαιτεί την απεμπλοκή της Ελλάδας από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς μεταξύ άλλων και από τη ζώνη του Σαχέλ και την επιστροφή όλων των ελληνικών στρατιωτικών τμημάτων από ιμπεριαλιστικές αποστολές στο εξωτερικό».

Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, S. Shoukry, με θέμα την κατάσταση στο Σουδάν είχε χτες ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας.

Σημειώνεται ότι από τις συγκρούσεις στο Χαρτούμ τραυματίστηκαν 2 Ελληνες, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε νοσηλευτικό ίδρυμα. Παράλληλα, στο κτίριο της Μητρόπολης στη σουδανική πρεσβεία έχουν εγκλωβιστεί από το πρωί του Σαββάτου 15 Ελληνες, Αιθίοπες, Σουδανοί και Ρώσοι.

Σύμφωνα με όσα διέχεε ο Ελληνας ΥΠΕΞ μετά την επικοινωνία του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, συζητήθηκε μεταξύ άλλων η «πιθανή συνεργασία σε ενδεχόμενη επιχείρηση απεγκλωβισμού, συμπεριλαμβανομένων των ομογενών, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες». Συζητήθηκαν ακόμα η «ανάγκη άμεσης ανακωχής» και η «τήρηση της αρχής μη ανάμειξης τρίτων στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών».

Ο Ν. Δένδιας είχε επαφή και με τον Ελληνα πρέσβη στην Αίγυπτο, ζητώντας του και «διαρκή επικοινωνία» με την αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Χαρτούμ, για τον «καλύτερο συντονισμό».

Ετσι κι αλλιώς άλλωστε και η σημερινή κυβέρνηση «συντονίζεται» πλήρως με τα ευρωατλαντικά σχέδια στην περιοχή, μετέχοντας με τα μπούνια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τα ευρωατλαντικά σχέδια στην περιοχή.

Χαρακτηριστικά, η κυβέρνηση έχει υπογράψει στρατιωτικές συμφωνίες με τη Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, όπου έστειλε μάλιστα συστοιχία «Patriot» και χειριστές με τις κάννες στραμμένες ενάντια στο Ιράν και την Υεμένη.

Η δε εφαρμογή της «Συμφωνίας για την Εγκαθίδρυση Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για τη Συνεργασία στην Αμυνα και την Ασφάλεια», που υπεγράφη μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Γαλλίας, εξειδικεύτηκε μέσα από «Οδηγίες» που συγκεκριμενοποιούν πώς θα υλοποιηθεί μεταξύ άλλων και στον τομέα των Επιχειρήσεων, με τις γαλλικές Ενοπλες Δυνάμεις να παρατάσσουν τμήματά τους σε μια σειρά χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής.

Θυμίζουμε ενδεικτικά πέρυσι τέτοιον καιρό ο Ν. Δένδιας μετείχε στην υπουργική διάσκεψη του Διεθνούς Συνασπισμού για το Σαχέλ («πρωτοβουλία» του τότε Γάλλου ΥΠΕΞ), τονίζοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση «αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής», παραπέμποντας π.χ. στην ίδρυση ελληνικής πρεσβείας στο Ντακάρ, όπως και στο γεγονός ότι ο Ελληνας πρέσβης στη Σενεγάλη έχει οριστεί επίσης Ειδικός Απεσταλμένος της Ελλάδας για το Σαχέλ.

Εξάλλου, ήδη από τον Μάρτη του 2021 ο Ελληνας υπουργός Αμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος μετείχε σε τηλεδιάσκεψη για την Υποσαχάρια Αφρική που οργανώθηκε με πρωτοβουλία της τότε Γαλλίδας ομολόγου του, στη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν «θέματα αμύνης και ασφαλείας που αφορούν τις χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής».

Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις συμμετέχουν εξάλλου με στελέχη στη στρατιωτική αποστολή της ΕΕ στο Μάλι (EUTM Mali), ενώ ελληνική στρατιωτική παρουσία καταγράφεται και νοτιότερα, στη Μοζαμβίκη, όπου στελέχη της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ μετέχουν σε έτερη στρατιωτική αποστολή της ΕΕ, την EUTM Mozambique.