Σε συνθήκες εξαθλίωσης, κάτω από τους τροχούς του κέρδους και της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, βρήκε και φέτος η Παγκόσμια Μέρα Παιδιού(11 Δεκέμβρη) εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Με αφορμή τέτοιες «μέρες», δεν αρκεί να μιλά κανείς μόνο για μια ζοφερή πραγματικότητα. Με τόσο πλούτο συσσωρευμένο, με τέτοια «ανάπτυξη», δεν μπορεί να μένει κανείς στην περιγραφή ενός προβλήματος και σε διαπιστώσεις. Πρέπει να σκέφτεται, να βγάζει συμπεράσματα και να «δείχνει με το δάχτυλο» την αιτία. Η σημερινή πραγματικότητα επιβάλλει, πάνω απ' όλα, πάλη για ανατροπή ενός σάπιου κοινωνικού συστήματος, που τρέφεται κυριολεκτικά από την ανθρώπινη σάρκα.

Τέτοιες «παγκόσμιες μέρες» έρχονται στο φως της δημοσιότητας στοιχεία και αριθμοί που σοκάρουν. Η ζωή εκατομμυρίων παιδιών, «χάρισμα» στα καπιταλιστικά κέρδη. Οπως και των γονιών τους. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει «παιδική ευημερία» από τη στιγμή που οι άνθρωποι που φέρνουν στον κόσμο αυτά τα παιδιά ζουν στην εξαθλίωση, σε συνθήκες πολέμου, στην ανεργία ή υπό την απειλή της, σε συνθήκες ιδιωτικοποίησης της Παιδείας και της Υγείας.

Τα στοιχεία λένε ακόμα πως δεν υπάρχουν «πλούσιες» και «φτωχές» χώρες. Σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, οι καπιταλιστές καρπώνονται και τα λαϊκά στρώματα οδηγούνται χρόνο με το χρόνο στην εξαθλίωση. Δεν πρόκειται για τα παιδιά της ...«UNICEF». Είναι παιδιά που όλοι τα γνωρίζουμε, τα βλέπουμε καθημερινά γύρω μας. Είναι τα παιδιά των νυχτερινών σχολείων, των απολυμένων εργαζόμενων, των πιο φτωχών λαϊκών συνοικιών που ζουν στοιβαγμένα σε ένα δωμάτιο. Είναι τα παιδιά που η ΔΕΗ τους κόβει το ρεύμα, επειδή οι γονείς τους δεν είχαν να πληρώσουν, τα παιδιά που δεν έχουν πάει ποτέ διακοπές...

Περίπου 115 εκατομμύρια παιδιά ανά τον κόσμο δεν πηγαίνουν σχολείο και πάνω από το 53% των παιδιών εκτός πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι κορίτσια. Την ίδια στιγμή, τα παιδιά που εργάζονται, και μάλιστα σε σκληρές εργασίες, ανέρχονται σε 250 εκατομμύρια, με την πλειοψηφία αυτών να έχουν εγκαταλείψει την εκπαίδευση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 70% της παιδικής εργασίας παγκοσμίως βρίσκεται στον αγροτικό τομέα με πάνω από 132 εκατομμύρια αγόρια και κορίτσια κάτω των 15 ετών να εργάζονται σε αγροκτήματα και φυτείες, χειριζόμενα μηχανήματα, σπέρνοντας και θερίζοντας, ψεκάζοντας ζιζανιοκτόνα και φροντίζοντας ζώα. Μάλιστα, η παιδική εργασία στη γεωργία, αλλά γενικά η παιδική εργασία, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που δεν περιορίζεται στις αναπτυσσόμενες χώρες, είναι επίσης σοβαρό πρόβλημα και στις βιομηχανικές χώρες.

Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο, 8.000 μαθητές εγκαταλείπουν την εκπαίδευση για οικονομικούς λόγους, ενώ 1 στους 10 Ελληνες (περίπου 1 εκατ. άνθρωποι) δεν τελείωσε ούτε καν το Δημοτικό. Από την τελευταία απογραφή πληθυσμού προκύπτει, επίσης, ότι περίπου 2.800.000, ηλικίας 16 ετών και άνω, δεν έχουν ολοκληρώσει τη βασική εκπαίδευση, το υποχρεωτικό 9χρονο σχολείο, και η κύρια - αν όχι η μοναδική - αιτία είναι η εργασία. Κάποιοι, όσον αφορά στην παιδική εργασία στην Ελλάδα, κάνουν λόγο για μάστιγα, καθώς, σύμφωνα με φετινά στοιχεία, περίπου 75.000 παιδιά στη χώρα μας εργάζονται.

• Το 10% των παιδιών απαντούν ότι εργάζονται από τα 10 - 12 χρόνια τους, το 34% από τα 12 - 14 χρόνια τους και το 56% από 14 ετών και πάνω.
• Το 48% εργάζονται σε συνεργεία - μηχανουργεία, το 18% σε άλλες χειρωνακτικές δουλιές, το 14% στην οικοδομή, το 12% σε εξωτερικές δουλιές και το 8% σε λαϊκές αγορές και παζάρια.

Η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, η σύνδεσή της με την αγορά και τις ανάγκες των μονοπωλίων, τα χαμηλά μεροκάματα και η ανεργία των γονιών τους, όλοι αυτοί είναι παράγοντες που πετούν πολλά παιδιά έξω από το σχολείο. Ισως να ισχυριστεί κανείς ότι στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες η κατάσταση δεν είναι τόσο τραγική όσο στις αναπτυσσόμενες. Η ουσία είναι ότι σε όλες τις περιπτώσεις οι ανάγκες του κεφαλαίου, το καπιταλιστικό κέρδος διαμορφώνει αυτήν την κατάσταση. Η ουσία είναι ότι, παρά τις δυνατότητες της εποχής που διανύουμε και τις ανάγκες της κοινωνίας, εκατομμύρια παιδιά μένουν αμόρφωτα, στη δούλεψη των καπιταλιστών για ένα κομμάτι ψωμί.

Η εργασία προβάλλει σαν η μοναδική λύση για εκατομμύρια παιδιά που οι γονείς τους δεν μπορούν να τα θρέψουν, αφού στις χώρες του καπιταλιστικού κόσμου δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική μέριμνα για τα παιδιά αυτών των οικογενειών, ούτε - πολύ περισσότερο - για τους γονείς τους. Δεν πρόκειται για «ανήθικη» ή «ανάλγητη» στάση των αστικών κυβερνήσεων. Πρόκειται για αντικειμενική ανάγκη της καπιταλιστικής κοινωνίας, η οποία στηρίζεται στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, αφού τα μέσα παραγωγής είναι ατομική ιδιοκτησία.

Γι' αυτό το λόγο, η εργασία δεν απαλλάσσει από τη φτώχεια. Αυτό ισχύει για όλους τους εργαζόμενους, σε κάθε καπιταλιστική χώρα. Ενδεικτικό είναι ότι σε 17 από 24 χώρες - μέλη του ΟΟΣΑ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 το ποσοστό της φτώχειας μεταξύ των παιδιών (και των γονιών τους κατά συνέπεια) έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Η εργασία, όταν τα μέσα παραγωγής είναι ατομική ιδιοκτησία, δεν αποτελεί μέσο ευημερίας των λαϊκών στρωμάτων, αλλά μέσο πλουτισμού των καπιταλιστών. Η παιδική δε εργασία, που είναι εργασία χωρίς δικαιώματα, παράγει πολλαπλάσια κέρδη για τους καπιταλιστές, συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα και την ευημερία του κεφαλαίου. Δεν μπορεί να καταργηθεί.

Τα στοιχεία κάνουν λόγο για 40 - 50 εκατομμύρια παιδιά που μεγαλώνουν στη φτώχεια σε ορισμένες από τις λεγόμενες «πλουσιότερες χώρες» του κόσμου. Ας δούμε αναλυτικά ορισμένα παραδείγματα. Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Δανία και η Φινλανδία, κάτω και από την επίδραση των κατακτήσεων της ΕΣΣΔ, εμφανίζουν τα μικρότερα ποσοστά φτώχειας, λιγότερο από 3%. Αντίθετα, χώρες με τις πιο «ανταγωνιστικές» οικονομίες έχουν ποσοστά φτώχειας ακόμα και μεγαλύτερα του 20%. Αναφέρουμε ενδεικτικά:

• Γερμανία: 10,2%
• Ισπανία: 13,3%
• Ιαπωνία: 14,3%
• Αυστραλία: 14,7%
• Ηνωμένο Βασίλειο: 15,4%
• Ιταλία: 16,6%
• ΗΠΑ: 21,9%
• Μεξικό: 27,7%

Η Παγκόσμια Μέρα Παιδιού έχει θεσπιστεί σε μια εκμεταλλευτική κοινωνία, όπου κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου η μέριμνα για την προστασία και την ευημερία των παιδιών επαφίεται στη «φιλανθρωπία» ορισμένων ΜΚΟ, πολυεθνικών και της Εκκλησίας. Για να θυμίζει στους καπιταλιστές ότι πρέπει να πετάξουν κι αυτοί ένα ξεροκόμματο από την πίτα τους και να «χειροκροτούν» οι πολιτικοί τους εκφραστές, ρίχνοντας στάχτη στα μάτια των λαϊκών στρωμάτων.

Για τους εργαζόμενους και τους νέους πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η Μέρα του Παιδιού είναι μια ακόμα αφορμή για εξαγωγή συμπερασμάτων. Δεν πρέπει να ταυτίζουν το δικό τους ενδιαφέρον, την ευαισθησία τους και την οργή τους για την αδικία, με την υποκριτική «φιλανθρωπία» των χορτάτων, των εκμεταλλευτών, των ληστών του πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι. Η ζωή έχει αποδείξει ότι οι «τηλεμαραθώνιοι» δεν αποτελούν λύση. Αντίθετα, δημιουργούν αυταπάτες ότι «όλοι νοιάζονται», «όλοι ευθύνονται», «όλοι μπορούν να συμβάλουν», ακόμα κι οι υπαίτιοι. Ετσι, όλοι αυτοί που βαφτίζουν την ανατροπή του εκμεταλλευτικού καπιταλιστικού συστήματος «ουτοπία» και «δογματισμό», συμπαραστάθηκαν σύσσωμοι και στον τηλεμαραθώνιο της UNICEF την περασμένη Δευτέρα: Ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αλέκος Αλαβάνος, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Κώστας Μητσοτάκης κ.ά.