( Αποστολή ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΑΒΟΥΔΑΚΗΣ).-

Ερμαιο των ορέξεων των βιομηχάνων βρίσκονται οι αγρότες - παραγωγοί βιομηχανικής ντομάτας, γιατί έτσι επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ενωση! Στην ουσία, έχουν μετατραπεί σε καλλιεργητές που δουλεύουν φασόν για τους ιδιοκτήτες των βιομηχανιών μεταποίησης, οι οποίοι τους υπερεκμεταλλεύονται, αφού διαθέτουν"και το μαχαίρι και το πεπόνι". Τους καθορίζουν πόσο θα καλλιεργήσουν, τους κλέβουν στο ζύγι, παραλαμβάνουν την παραγωγή όποτε θέλουν και το κυριότερο, εισπράττουν την επιδότηση χωρίς όμως να αποδίδουν αμέσως το ποσό που αναλογεί στους παραγωγούς.

Το ύψος της παραγωγής βιομηχανικής ντομάτας αποφασίζεται και κατανέμεται κατά χώρα στις Βρυξέλλες. Για τη χώρα μας έχει αποφασιστεί ανώτατο όριο παραγωγής 1.013.000 τόνοι, ποσότητα που είναι πάρα πολύ χαμηλή, καθώς πριν την απόφαση είχαμε φθάσει να παράγουμε και 1.750.000 τόνους και οι δυνατότητες είναι ακόμα μεγαλύτερες. Το υπουργείο Γεωργίας μοιράζει στις ντοματοβιομηχανίες όλης της χώρας το συνολικό ποσό της παραγωγής που επιτρέπει η Κοινότητα. Στη συνέχεια, η κάθε βιομηχανία, με δική της ευθύνη και ανάλογα με τα στενά συμφέροντά της, κατανέμει στους παραγωγούς την ποσότητα που της αναλογεί. Με τη σχετική διαδικασία που ακολουθείται (υπογραφή συμβάσεων κλπ.), στην πράξη δημιουργείται μια πελατειακή σχέση βιομηχανίας - παραγωγών, με τους τελευταίους να είναι δέσμιοι των πρώτων. Και, βεβαίως, οι βιομηχανίες έχουν πολλούς τρόπους να διατηρούν αυτές τις άνισες σχέσεις σε βάρος των αγροτών...

Οπως θα μας πουν οι αγρότες της Ηλείας, οι περισσότερες βιομηχανίες κλέβουν στο ζύγι. Στην περίπτωση που οι παραγωγοί τολμήσουν να διεκδικήσουν σωστό ζύγισμα, τότε κινδυνεύουν να μην πάρουν "ποσόστωση" για καλλιέργεια στον επόμενο χρόνο. Γι' αυτό, συνήθως, δέχονται αδιαμαρτύρητα το αποτέλεσμα της "μέτρησης" που τους ανακοινώνεται. Αλλη λαθροχειρία γίνεται κατά τη μέτρηση της πυκνότητας, της περιεκτικότητας της ντομάτας σε χυμό, που μετρείται με τους βαθμούς Μπρικ. Από "σύμπτωση" τα "μπρικόμετρα" των βιομηχανιών δείχνουν λιγότερα Μπρικ, ρίχνοντας, έτσι, και την τιμή της ντομάτας. Για παράδειγμα, όπως μας λένε αγρότες, στο συνεταιριστικό εργοστάσιο Γαστούνης, οι μετρήσεις δείχνουν από 4,9 ως 6 βαθμούς Μπρικ, ενώ στα ιδιωτικά εργοστάσια ΠΕΛΑΡΓΟΣ, ΚΥΚΝΟΣ και ΑΣΤΕΡΙΣ, για το ίδιο δείγμα, δεν ξεπερνά τους 4,8 βαθμούς. Ετσι πληρώνουν τιμή μειωμένη κατά τρεις περίπου δραχμές το κιλό.

Οσοι παραγωγοί έχουν συμφωνίες με τις βιομηχανίες, βρίσκονται "εντός κατανομής". Το "όργιο", βέβαια, γίνεται με την παραλαβή ντομάτας "εκτός κατανομής", αλλά και στις δύο περιπτώσεις, οι αγρότες βγαίνουν χαμένοι. Πολλές βιομηχανίες παίρνουν πρώτα την ντομάτα εκτός κατανομής με αποτέλεσμα οι ντομάτες των συμβεβλημένων παραγωγών να σαπίζουν στο χωράφι ή να παραμένουν φορτωμένες 38 ως 40 ώρες στις καρότσες των τρακτέρ και έτσι να υποβαθμίζεται η ποιότητά τους. Οπως μας αναφέρουν από τον Αγροτικό Σύλλογο Γαστούνης, τα πρωτεία στην παραλαβή ντομάτας εκτός κατανομής κατέχει η βιομηχανία ΠΕΛΑΡΓΟΣ, χωρίς φυσικά οι άλλες να υπολείπονται. Και όπως είναι επόμενο, η τιμή παραλαβής της εκτός κατανομής ντομάτας είναι μειωμένη επτά με οκτώ δραχμές ανά κιλό προς όφελος των βιομηχάνων.

Ο Αγροτικός Σύλλογος Γαστούνης καταγγέλλει τις μεθοδεύσεις αυτές τόσο στην"μπρικομέτρηση" όσο και στη ζύγιση. Σημειώνει πως η αποζημίωση ξεπερνά τα όρια που ορίζει ο κανονισμός της ΕΕ, με συνέπεια να υπάρχει 5% ως 15%"κρυφή" μείωση στην τιμή του προϊόντος "με όλα τα κρυφά τεχνάσματα των βιομηχάνων", δηλ. πάνω από έξι δραχμές ανά κιλό. Ο Συνεταιρισμός καλεί τους αρμόδιους να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των παραγωγών που ζημιώνουν σημαντικά και αδυνατούν να ξεχρεώσουν την ΑΤΕ.

Ο "Ρ" επισκέφθηκε τα εργοστάσια ΠΕΛΑΡΓΟΣ και ΚΥΚΝΟΣ και μίλησε με τους παραγωγούς που περίμεναν ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο να παραδώσουν το προϊόν τους. Χαρακτηριστικό του κλίματος των πελατειακών σχέσεων που έχει επιβληθεί, είναι το γεγονός, ότι πολλοί παραγωγοί προσπαθούσαν να μας πείσουν πως, τάχα, δεν υπάρχουν προβλήματα και στο εργοστάσιο με το οποίο συνεργάζονται τα πάντα λειτουργούν σωστά, ενώ οι παρανομίες συμβαίνουν αλλού! Ομως, ήταν διάχυτος ο φόβος μήπως ακουστούν από υπαλλήλους της βιομηχανίας και στη συνέχεια χάσουν την ιδιότητα του "πελάτη". Ωστόσο, κάποιοι μας έλεγαν με νόημα πως δε διαλέξαμε το σωστό μέρος για να συζητήσουμε μαζί τους και ότι "θα 'πρεπε να βρεθούμε κάπου αλλού να τα πούμε". Αλλοι μιλώντας "έξω από τα δόντια", όπως έλεγαν, σημείωναν πως οι παραγωγοί φοβούνται να καταγγείλουν τις παρανομίες επειδή κινδυνεύουν να μην τους δώσει ποσόστωση η ντοματοβιομηχανία.

Δειλά δειλά, όμως, η κουβέντα άναψε. Μερικοί κατήγγειλαν την πολιτική της ΕΕ η οποία κάθε χρόνο μειώνει την καλλιέργεια στη χώρα μας προς όφελος άλλων χωρών και ιδιαίτερα της Ιταλίας. Συνέπεια αυτής της πολιτικής είναι η μείωση της παραγωγής στην Ηλεία από 245 χιλ. τόνους σε 120 χιλιάδες, ενώ στη Γαστούνη από 33 χιλιάδες τόνους η παραγωγή φτάνει μόλις στις 8 χιλιάδες. Παραγωγοί εκτιμούν, ακόμα, ότι, κάθε χρόνο, μειώνεται η κατανομή παραγωγής με κανονικά συμβόλαια και, ταυτόχρονα, αυξάνει η καλλιέργεια "εκτός κατανομής". "Στα 200 τρακτέρ που περίμεναν φορτωμένα στην ουρά, όπως είπαν οι αγρότες, τα 100 είναι εκτός κατανομής"! "Μας θέλουν διακονιαρέους" πρόσθεταν, για να διαπιστώσουν: "Το εργοστάσιο κάνει τη δουλιά του, εμείς χάνουμε. Κάθε χρόνο μειώνουμε την παραγωγή και η παραλαβή εκτός κατανομής αυξάνει. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει αυτή η κοροϊδία, αλλιώς πάμε για ξεκλήρισμα".

"Η φθίνουσα πορεία της ντοματοκαλλιέργειας είναι αποτέλεσμα των σχεδίων της ΕΕ για μείωση του αγροτικού πληθυσμού στο 7% όπως επιβάλλει η Συνθήκη του Μάαστριχτ" μας λέει ο Γιώργος Γκρουμούτης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ηλείας.Καταγγέλλει την εκμετάλλευση των αγροτών, οι οποίοι παραδίδουν τώρα το προϊόν τους παίρνοντας μια μικρή προκαταβολή και εξοφλούνται τα Χριστούγεννα και πιο πέρα, ενώ τα χρέη τους στην ΑΤΕ τρέχουν. Οι βιομήχανοι εκμεταλλεύονται για μήνες τα λεφτά των αγροτών παίρνοντας και την επιδότηση. Στην ουσία, οι ντοματοβιομήχανοι δε βάζουν δραχμή από την τσέπη τους!

Η Ομοσπονδία ζητά την κατάργηση της ποσόστωσης και την αύξηση της καλλιέργειας σύμφωνα με τις μεγάλες δυνατότητες της χώρας μας. Σε κάθε περίπτωση, απαίτηση των αγροτών είναι η κατανομή της ποσόστωσης να γίνεται από τους συνεταιρισμούς με διαφανείς διαδικασίες. Ζητά να καθορίζεται η τιμή της ντομάτας σύμφωνα με το αυξημένο κόστος παραγωγής και απαιτεί η επιδότηση να δίνεται στους αγρότες και όχι στους βιομήχανους. Τέλος, η Ομοσπονδία ζητά τη λήψη μέτρων ώστε να σταματήσει η ασυδοσία των βιομηχάνων.

"Θέλουν να μας αφανίσουν" σημειώνει ο Γ. Γκρουμούτης και προσθέτει: "Πρέπει να αντισταθούμε πριν να είναι αργά δημιουργώντας ένα κοινό μέτωπο αντίστασης και πάλης μαζί και με τους άλλους εργαζόμενους για τη σωτηρία της καλλιέργειας και για την ανάπτυξη της οικονομίας στο νομό και γενικότερα. Επιτέλους δε θέλουμε παρά να μπορούμε να καλλιεργούμε τη γη μας. Και ο αγώνας πρέπει να αναπτυχθεί, σήμερα, τώρα. Γιατί, αύριο, ίσως να 'ναι πολύ αργά".

Σε μια ακόμα "τρελή ιστορία", με πρωταγωνιστή το ελληνικό Δημόσιο, απ' αυτές που βλέπουμε, αλλά συνήθως αρνούμαστε να πιστέψουμε, γιατί αγγίζουν τα όρια του παραλόγου, εξελίσσεται η διάνοιξη δρόμου στην ορεινή Ηλεία.

Πέραν, όμως, του παραλόγου της υπόθεσης, κάτοικοι της Κοινότητας Αμυγδαλιών κάνουν λόγο για μεθοδεύσεις κατασκευής δρόμου με μικρότερο από το προβλεπόμενο πλάτος και επισημαίνουν τον κίνδυνο πλημμυρών για άλλες ιδιοκτησίες της κοινότητάς τους.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες τους, για τη διάνοιξη της οδού Ζαχάρως - Μίνθης - Φαναρίου - Ανδρίτσαινας, τα πάντα έγιναν σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (απαλλοτριώσεις ιδιοκτησιών, καταβολή αποζημιώσεων στους δικαιούχους, δημοπρασία) και από το καλοκαίρι του 1995 εγκαταστάθηκε και ο εργολάβος. Ωστόσο, εδώ και, περίπου, ένα χρόνο, το έργο έχει "στοιχειώσει", επειδή οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες επιδεικνύουν "ασυγχώρητη αμέλεια και γραφειοκρατική νοοτροπία" στην απομάκρυνση των ιδιοκτητών και την κατεδάφιση των απαλλοτριωμένων κτισμάτων.

Σημειώνεται ότι στις 4 Ιούλη 1996 εκδόθηκε και κοινοποιήθηκε στους εν λόγω ιδιοκτήτες και η δικαστική απόφαση κατεδάφισης των κτισμάτων τους, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει εκτελεστεί. Ορισμένοι διοχετεύουν την πληροφορία ότι τα κτίρια δεν κατεδαφίζονται επειδή οι ιδιοκτήτες τους είναι δήθεν φτωχοί και άλλοι κάνουν λόγο για "παρέμβαση υπουργών". Η ουσία, πάντως, είναι - όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι της Κοινότητας Αμυγδαλιών - ότι "διάφοροι προστάτες εμποδίζουν το έργο, διαπράττοντας έγκλημα σε βάρος των κατοίκων της περιοχής, αλλά και σε βάρος του Δημοσίου, που κατέβαλε τις αποζημιώσεις".

Ολα τα παραπάνω, περιέχονται σε έγγραφη αναφορά - καταγγελία κατοίκων της Κοινότητας Αμυγδαλιών προς τον πρωθυπουργό, τους πολιτικούς αρχηγούς και τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, με αίτημα να παρέμβουν άμεσα για τη σωστή και έγκαιρη εκτέλεση του έργου και όχι άλλης μιας ακόμα κακοτεχνίας - οδικής λαιμητόμου.

ΗΡΑΚΛΕΙΟ (του ανταποκριτή μας ΧΡ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ).-

Σε αδιέξοδο έχουν οδηγηθεί τις τελευταίες μέρες οι εξαγωγικές δραστηριότητες στο επιτραπέζιο σταφύλι σουλτανί της Κρήτης, εξαιτίας των εξευτελιστικών τιμών του προϊόντος στο εξωτερικό, κάτι που ανάγκασε τους εξαγωγικούς φορείς να σταματήσουν τη συγκομιδή του προϊόντος τους.

Τόσο οι ιδιώτες όσο και οι συνεταιριστές, κατηγορούν για την εξέλιξη αυτή, την ίδια την κυβέρνηση, που αρνήθηκε και φέτος να επιδοτήσει το κόστος μεταφοράς των νωπών αγροτικών προϊόντων της Κρήτης, που λόγω της απόστασης και της θαλάσσιας μεταφοράς γίνεται "απαγορευτικό".

Οπως τόνισε χτες ο πρόεδρος της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, Γιάννης Πυργιαννάκης,"η πολιτεία πρέπει κάποτε να καταλάβει ότι δεν μπορεί να ανταγωνιστούμε π.χ. τους Ιταλούς που επιβαρύνονται με 10 δρχ. μεταφορικά, ενώ εμείς πληρώνουμε 50 δραχμές, για να κινούμαστε ανάλογα με την πορεία του σταφυλιού στην αγορά. Γιατί, όταν πάει καλά το σταφύλι αυξάνονται τα μεταφορικά. Οταν συμβαίνει το αντίθετο, τα μεταφορικά μειώνονται. Ομως, τότε, είναι πλέον αργά...".

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συνεταιριστές της Κρήτης, όπως και οι ιδιώτες εξαγωγείς, ζητούν ενίσχυση των μεταφορών νωπών αγροτικών προϊόντων εδώ και αρκετά χρόνια, χωρίς, ωστόσο, να βρίσκουν θετική ανταπόκριση από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Η εύκολη λύση για τους κυβερνώντες, που την... υιοθέτησε πρόσφατα και ο υπουργός Γεωργίας, Στέφανος Τζουμάκας,είναι η παραπομπή του τόσο σοβαρού αυτού ζητήματος... στις Βρυξέλλες! Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες που δόθηκαν απ' την Κοινοπραξία Σουλτανινοπαραγωγών Οργανώσεων (ΚΣΟΣ), στην αρχή της εξαγωγικής περιόδου η κυβέρνηση επικαλέστηκε "έλλειψη χρημάτων" και πρότεινε οι εξαγωγείς να αναλάβουν μέρος της οικονομικής ενίσχυσης των μεταφορών και το υπόλοιπο η κυβέρνηση. Ομως, στη συνέχεια το θέμα και πάλι "ξεχάστηκε" μέχρι που η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και οι εξαγωγές σταμάτησαν.

Ο πρόεδρος της ΕΑΣΗ Γ. Πυργιαννάκης θα τονίσει πως κάποιοι κάνουν στο κρητικό σταφύλι σαμποτάζ, μέσα από την "ασυνείδητη πολιτική που εφαρμόζουν". "Οταν πιέζουν προς τα κάτω, σε εξευτελιστικά επίπεδα, τις τιμές με τη λογική ότι ο παραγωγός - που δεν ξέρει τι να κάνει - θα δώσει φθηνά το προϊόν του, ακολουθούν μια ασυνείδητη πολιτική", λέει ο συνεταιριστής, εντάσσοντας στην κατηγορία αυτή και τους αρμόδιους, οι οποίοι "διαπιστώνουν" το πρόβλημα αλλά μένουν πάντα θεατές.

Παρόμοια, τέλος, κατάσταση αναμένεται φέτος και στην "ξανθιά" σταφίδα, αφού η τιμή παραγωγού φαίνεται να διαμορφώνεται σε χαμηλότερα από πέρυσι επίπεδα. Οπως ανέφερε στο "Ρ" ο πρόεδρος της ΚΣΟΣ Γ. Πιτσιδιανός,το ενδεχόμενο να διαμορφωθεί φέτος τιμή παραγωγού κάτω της περσινής (150 δραχμές το κιλό), οφείλεται στη μείωση της κατώτατης τιμής εισόδου (ΜΙΡ) που αποφάσισαν πρόσφατα οι Βρυξέλλες. Το πρόβλημα που δημιουργείται θα εξεταζότανε σε σύσκεψη των σταφιδοεξαγωγέων Κρήτης και Πελοποννήσου στο Ηράκλειο, ενώ η ΚΣΟΣ και η ΕΑΣ Ηρακλείου θα αναμένεται να ανακοινώσουν την πολιτική που θα ακολουθήσουν, αφού εκτιμήσουν τις προτάσεις των ιδιωτών.