Τα βλέμματα στράφηκαν στην Αγκυρα μετά τις ψευδοεκλογές στην κατεχόμενη Κύπρο. Το αποτέλεσμα δείχνει να διαβάζεται κατά πώς συμφέρει τον καθέναν, όμως κοινή συνισταμένη των περισσότερων εμπλεκομένων παραγόντων είναι η αναμονή των επόμενων κινήσεων της Τουρκίας. Η κυβέρνηση Ερντογάν ετοιμάζει «πρωτοβουλία» για την επόμενη βδομάδα.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας Κύπρος Χρυσοστομίδης δήλωσε χτες ότι οι εκλογές στα Κατεχόμενα έδωσαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα αποδοκιμασίας της πολιτικής του Ραούφ Ντενκτάς και αυτό το αντιλαμβάνονται όλοι οι ξένοι παράγοντες που εμπλέκονται στο Κυπριακό. Εξέφρασε την ελπίδα, οι ενέργειες που θα ακολουθήσουν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για επανέναρξη των συνομιλιών. Τόνισε, όμως, ότι την πολιτική στο Κυπριακό την καθορίζει η Αγκυρα, της οποίας οι ενέργειες και τοποθετήσεις δε δείχνουν αλλαγή πολιτικής.

Ο Κ. Χρυσοστομίδης ανέφερε ακόμα ότι κοινή επιθυμία όλων των Κυπρίων είναι η προώθηση των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού πριν την 1η Μάη 2004. Αυτό, πρόσθεσε, αποτελεί μια πολιτική βάση και γέφυρα συνεργασίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Επανέλαβε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επικοινωνήσει με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και θα ζητήσει την παρέμβασή του για επανέναρξη των συνομιλιών στη βάση του σχεδίου Ανάν, ώστε μέσα από τη διαπραγμάτευση να επιτευχθεί λύση και να οδηγηθεί μια επανενωμένη Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο Πρόεδρος θα αποφασίσει πότε θα επικοινωνήσει με τον Κόφι Ανάν, αφού ζυγίσει όλα τα δεδομένα.

Σημειώνεται ότι τα Ηνωμένα Εθνη αντέδρασαν με επιφυλακτικότητα στο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στα Κατεχόμενα. Επισήμως, ανακοινώθηκε ότι ο Ανάν είδε τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας των Τουρκοκυπρίων και εκτιμά ότι θα χρειαστεί κάποιο χρονικό διάστημα για τη δημιουργία διακυβέρνησης. Επανέλαβαν ότι το σχέδιο Ανάν παραμένει στο τραπέζι και ο Γενικός Γραμματέας δεν προτίθεται να αναλάβει νέα πρωτοβουλία αν δε διαπιστώσει ότι υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση για επιτυχές αποτέλεσμα.

Η σχετική ανακοίνωση κάλεσε με έμμεσο τρόπο την τουρκική πλευρά να επιδείξει θετική στάση, αναφέροντας ότι «η τουρκοκυπριακή πλευρά και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα είναι σύντομα σε θέση να δώσουν τις αναγκαίες δεσμεύσεις ώστε μια ενωμένη Κύπρος να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ενωση».

Στην πλευρά της Αγκυρας, ο υπουργός Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιουλ επανέλαβε ως προς τη φημολογούμενη τουρκική πρωτοβουλία για το Κυπριακό, ότι «συγκεκριμένα πράγματα θα υπάρξουν την προσεχή εβδομάδα». Ισχυρίστηκε ότι στόχος της τουρκικής πλευράς «είναι ο συμβιβασμός» αλλά ότι «συμβιβαστική πρέπει να είναι και η άλλη πλευρά». Συμπλήρωσε ότι «στόχος της Τουρκίας είναι να υπάρξει λύση πριν από την 1η Μάη» αλλά υπογράμμισε ότι «αυτό δεν εξαρτάται μόνο από την τουρκική πλευρά». Απαντώντας στην ερώτηση τι θα γίνει αν δεν υπάρξει λύση μέχρι τότε, ο Γκιουλ είπε ότι «κανείς δεν μπορεί να πει κάτι στην Τουρκία αν δεν υπάρξει λύση, αφού η Τουρκία κάνει αυτό που της αναλογεί».

Στα κατεχόμενα, ο ψευδοπρωθυπουργός Ντερβίς Ερογλου υπέβαλε χθες την παραίτησή του στον Ραούφ Ντενκτάς. Ο τελευταίος δήλωσε ότι θα δώσει την εντολή σχηματισμού νέας λεγόμενης κυβέρνησης στον αρχηγό κόμματος, ο οποίος θα μπορέσει να συνεργαστεί με την τουρκική κυβέρνηση, αλλά δε διευκρίνισε ποιον εννοεί. Νωρίτερα είχε πει ότι θα αναθέσει την εντολή σχηματισμού νέας ψευδοκυβέρνησης στον αρχηγό του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Ανέφερε, επίσης, ότι εάν αυτός που θα πάρει την εντολή δεν κατορθώσει να σχηματίσει ψευδοκυβέρνηση σε δύο μήνες, τότε θα διεξαχθούν νέες εκλογές.

Ο Ταλάτ δήλωσε ότι ο Ντενκτάς θα πρέπει να του αναθέσει την εντολή και αφού διαβουλευτεί ο ίδιος με τα αρμόδια όργανα του κόμματός του, να προχωρήσουν στην αναζήτηση τρόπων για το σχηματισμό «κυβέρνησης». Ο υιός Ντενκτάς (Σερντάρ), ο οποίος, με τις επτά έδρες που εξασφάλισε στη λεγόμενη Βουλή αποτελεί κλειδί στο σχηματισμό «κυβέρνησης» πλειοψηφίας με ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα, δήλωσε ότι υπό όρους είναι ανοιχτός για συνασπισμό με οποιοδήποτε κόμμα. Δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο συνασπισμού του κόμματός του ακόμα και με το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα του Ταλάτ. Ωστόσο, επιμένει όπως ο πατέρας του παραμείνει συνομιλητής της τουρκοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. Ο Σερντάρ Ντενκτάς δήλωσε χαρακτηριστικά: «Είμαστε το κλειδί, αρκεί η κλειδαριά να μην είναι σκουριασμένη».

Εξάλλου, ο ψευδοπρωθυπουργός Ερογλου δήλωσε ότι το κόμμα του θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για έξοδο από το αδιέξοδο, αν όμως ο λαός το στείλει στην αντιπολίτευση θα το αποδεχτεί. Ο Μουσταφά Ακιντζί δήλωσε ότι το κόμμα του θα υποστηρίξει κάθε βήμα που αποσκοπεί στη λύση και στο στόχο της ένταξης στην ΕΕ.

Η τουρκοκυπριακή εφημερίδα «Αφρίκα», σχολιάζοντας το ενδεχόμενο ο Ραούφ Ντενκτάς να παραμείνει συνομιλητής, γράφει ότι αυτοί που μέχρι τώρα δήλωναν ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει συνέχεια με τον Ντενκτάς, ετοιμάζονται τώρα να συνεχίσουν με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, εξ ου και δε συζητείται πλέον το θέμα του συνομιλητή. Η εφημερίδα σχολιάζει ότι τώρα «αναζητείται κυβέρνηση που δεν αντιστρατεύεται την Αγκυρα και τον Ντενκτάς». Γράφει ακόμη ότι η Αγκυρα επικαλούμενη τις εκλογές, διαμήνυσε στη διεθνή κοινότητα ότι στα Κατεχόμενα υπάρχει «ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου». Επισημαίνει, επίσης, δήλωση του Ραούφ Ντενκτάς ότι για το θέμα ανάθεσης της εντολής το σωστότερο θα ήταν να συναντηθεί πρώτα με το Κόμμα Εθνικής Ενότητας του Ντερβίς Ερογλου.

«Νίκη της Αγκυρας». Αυτό είναι το κοινό σημείο στις περισσότερες αναλύσεις που δημοσιεύτηκαν στα χτεσινά φύλλα του τουρκικού Τύπου σχετικά με το αποτέλεσμα των εκλογών στα κατεχόμενα. Συγκεκριμένα:

Η «Χουριέτ» υπογραμμίζει ότι «νικητής είναι η Αγκυρα στις εκλογές της Κύπρου» και τονίζει ότι «δεν πρόκειται να αλλάξουν πολλά πράγματα, αφού η αντιπολίτευση δε συγκέντρωσε ικανό ποσοστό για να γίνει ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ διαπραγματευτής αντί του Ντενκτάς». Επίσης ότι «η λύση στο Κυπριακό εξαρτάται από την Αγκυρα».

Γίνεται λόγος για «ιδανικό αποτέλεσμα για την Αγκυρα» και τονίζεται ότι «σε περίπτωση που νικούσαν οι κυβερνητικοί, αυτό θα ισχυροποιούσε όσους τάσσονται υπέρ της διατήρησης της υπάρχουσας κατάστασης και θα μείωνε τα περιθώρια ελιγμού για την Αγκυρα». Αν κέρδιζε η αντιπολίτευση «αυτό θα έφερνε σε δύσκολη θέση τον Ντενκτάς και θα μπορούσε να χάσει η Αγκυρα τον έλεγχο και να βρεθεί αντιμέτωπη με κρίση που δύσκολα θα διαχειριζόταν».

Ετσι «η κατάσταση απόλυτης ισορροπίας που προέκυψε με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα σημαίνει παραμονή του Ραούφ Ντενκτάς, αλλά από την άλλη συνιστά και μήνυμα προς τον Ντενκτάς». Ολα αυτά «έχουν διαμορφώσει ιδανική κατάσταση και τη δυνατότητα για την Αγκυρα, να κρατήσει ίσες αποστάσεις απέναντι στις δύο πλευρές», δηλαδή στους κυβερνητικούς και την αντιπολίτευση.

Η «Turkish Daily News» συμφωνεί ότι «η Αγκυρα είναι ο νικητής» και υπογραμμίζει: «Το αποτέλεσμα των εκλογών έδειξε ότι ο τελευταίος λόγος θα ανήκει περισσότερο παρά ποτέ, στην Αγκυρα. Ηττήθηκαν οι απόψεις που αντιπροσωπεύει ο Ντενκτάς, αλλά ούτε και η αντιπολίτευση πήρε αυτό που περίμενε».

Η «Μιλιέτ» ανέφερε ότι Ντενκτάς και Γκιουλ, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν αμέσως μετά τις εκλογές συζήτησαν τα βήματα που θα γίνουν στο ζήτημα της λύσης. Σύμφωνα με την εφημερίδα, «η Αγκυρα έχει ολοκληρώσει τις προετοιμασίες της σχετικά με το νέο σχέδιο, πράγμα που έχει κάνει και ο Ντενκτάς». Συμπληρώνει: «Το κλειδί είναι στον πατέρα Ντενκτάς, στο γιο Ντενκτάς και την Αγκυρα» και υπογραμμίζει ότι αν η τουρκική κυβέρνηση ξεπεράσει την τεθλασμένη που ακολουθεί στο Κυπριακό το τελευταίο διάστημα και προχωρήσει σε συμφωνία με τον Ραούφ Ντενκτάς, μπορεί να ανοίξει ο δρόμος προς τη λύση».

Τέλος, η «Σαμπάχ» τονίζει ότι «ένας είναι ο νικητής των εκλογών, η Αγκυρα και φυσικά ο Ραούφ Ντενκτάς, αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι παραμένει διαπραγματευτής, ενώ έχει τα ινία στα χέρια του στο ζήτημα του σχηματισμού κυβέρνησης». Παρουσιάζει περιληπτικά τη στάση της κυβέρνησης Ερντογάν: «Στο εξής, ό,τι και να συμβεί, θα γίνει αυτό που θα πει η Αγκυρα. Δε θα πετύχουν το στόχο τους όσοι επιθυμούν να εμποδίσουν τη λύση. Η διαδικασία θα προχωρήσει με πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Το σχέδιο Ανάν είναι βάση για έναρξη των συνομιλιών».

H Ουάσιγκτον, όπως και η Αθήνα, αποτιμώντας το εκλογικό αποτέλεσμα στα Κατεχόμενα, έχουν την κοινή εκτίμηση ότι ο τουρκοκυπριακός λαός τοποθετήθηκε υπέρ της λύσης του Κυπριακού και της ένταξης της επανενωμένης Κύπρου στην ΕΕ.

Αυτό συνάγεται μετά από τη χτεσινή συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών, Γ. Παπανδρέου, με τον Τόμας Γουέστον, τον εντεταλμένο της Ουάσιγκτον για την παρακολούθηση του κυπριακού προβλήματος. Ο Αμερικανός διπλωμάτης βρέθηκε χτες στην Αθήνα, πρώτο σταθμό της περιοδείας του σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο μετά τις εκλογές στα Κατεχόμενα.

Παρά την «ταύτιση απόψεων», πάντως, που διαπιστώθηκε στη συνάντηση Παπανδρέου-Γουέστον, στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις για την πορεία του Κυπριακού στο κοντινό μέλλον. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνουν στελέχη του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, μεγαλύτερη αξία από το αποτέλεσμα των εκλογών έχει η δήλωση του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Αμπντουλάχ Γκιούλ, η οποία έγινε πριν ακόμη την καταμέτρηση των ψήφων και σύμφωνα με την οποία για το Κυπριακό θα αποφασίσει τελικά η μεγάλη τουρκική Εθνοσυνέλευση.

Η Αθήνα, χωρίς να τρέφει αυταπάτες για ραγδαία μεταβολή της τουρκικής στάσης, αναμένει τα αποτελέσματα της περιοδείας Γουέστον στην περιοχή και τις προτάσεις για βελτιώσεις του «σχεδίου Ανάν» που πιθανότατα θα καταθέσει η Αγκυρα μέσα στο προσεχές δεκαήμερο.